Seçilmişlerin seçmenler, vekillerin vekâlet verenler, delegelerin delege edenler üzerinde egemenlik kurmasını sağlayan örgütün ta kendisidir. Örgütten bahsetmek, esasen oligarşiden bahsetmektir.”
Siyasi partiler, sendikalar ve kooperatiflerin güç yapılarını analiz eden bu çalışmada Michels, tüm örgütlerin, hatta teoride eşitliğe ve demokrasiye bağlı olan tüm yapıların esasen küçük bir grubun hâkimiyetindeki oligarşiler olduğunu ifade eder. “Oligarşinin tunç kanunu” olarak adlandırdığı bu olgunun, herhangi bir demokratik örgüt içinde kaçınılmaz şekilde geliştiğini açıklar. Michels’in demokrasi ile sosyal örgütlenmelerin uyumsuzluğu üzerine kurduğu bu tezde, bu durum örgütlerin zayıflığından değil, liderliğin, kitlelerin ve siyasi mücadelenin doğasıyla şekillenen sosyal sistemin karmaşıklığından kaynaklanır.
Siyasi Partiler aynı zamanda, parti ve sendikaların gelişmişliğiyle orantılı olarak ilkesel hedeflerinin nasıl dönüştüğüne ve bu hedeflerin nasıl kaybedildiğine dair ilk sistematik analizi sunar. Michels’in demokrasinin karşılaştığı çetin engellere ilişkin yüzyılı aşkın bir süre önce ortaya koyduğu iddialar güncelliğini korumakta, parti içi ve sendika içi demokrasi üzerine yapılan araştırmalar eserin temel hipotezlerini sorgulamaya devam etmektedir. İmre Sipahi’nin özenli çevirisiyle hazırlanan bu kitapta, Seymour Martin Lipset’in İngilizce baskı için yazdığı Giriş ve İmre Sipahi ve Toker Dereli’nin Türkçe baskı için kaleme aldıkları Türkçe Baskıya Giriş bölümleri de ayrıca yer almaktadır.
(Tanıtım Yazısından)
İçindekiler
Çevirmenin Notu
Türkçe Baskı İçin Sunuş Toker Dereli
Türkçe Baskıya Giriş İmre Sipahi ve Toker Dereli
Önsöz
Giriş Seymour Martin Lipset
SİYASİ PARTİLER MODERN DEMOKRASİDEKİ OLİGARŞİK EĞİLİMLERİN SOSYOLOJİK İNCELEMESİ
I. Demokratik Aristokrasi ve Aristokratik Demokrasi II. Sosyal Mücadelelerin Ahlaki Methiyeleri
BİRİNCİ KISIM DEMOKRATİK ÖRGÜTLERDE LİDERLİK A. Liderliğin Teknik ve İdari Sebepleri I. Başlangıç – Örgüte Duyulan İhtiyaç II. Kitlelerin Doğrudan İktidarının Mekanik ve Teknik Olarak İmkânsızlığı III. Militarist Fikirlerin ve Yöntemlerin Hâkimiyetinde Savaşan Bir Parti Olarak Modern Demokratik Parti B. Liderliğin Psikolojik Sebepleri IV. Geleneksel Bir Delegelik Makamı Hakkının Tesisi V. Kitlenin Hissettiği Liderlik İhtiyacı VI. Kitlelerin Siyasi Minnettarlığı VII. Kitlelerde Yüceltme Kültü VIII. Liderliğin Gerektirdiği Araçsal Nitelikler IX. Kitlelerin Araçsal Özellikleri C. Entelektüel Etkenler X. Kültürel Olarak Profesyonel Liderlerin Üstünlüğü ve Vazgeçilmezliği; Kitlenin Formel ve Hakiki Ehliyetsizliği
İKİNCİ KISIM LİDERLERİN OTOKRATİK EĞİLİMLERİ I. Liderliğin İstikrarı II. Liderlerin ve Partinin Mali Gücü III. Liderler ve Basın IV. Liderlerin Kitlelerle Olan İlişkilerindeki Konumları V. Liderler ve Kitleler Arasındaki Mücadele VI. Liderlerin Kendi Aralarındaki Mücadele VII. Bürokrasi. Merkezileşme ve Adem-i Merkezileşme Eğilimleri
ÜÇÜNCÜ KISIM İKTİDARIN İCRASI VE LİDERLER ÜZERİNDEKİ PSİKOLOJİK ETKİLERİ I. Liderlerin Psikolojik Metamorfozu II. Bonapartist İdeoloji III. Partinin Liderle Özdeşleşmesi (“Le Parti c’est Moi”) [Parti Benim]
DÖRDÜNCÜ KISIM LİDERLİĞİN TOPLUMSAL ANALİZİ I. Sınıf Mücadelesi ve Burjuvazi Üzerindeki Parçalayıcı Etkisi II. Sosyalist Liderliğin İçindeki Burjuva Unsurların Analizi III. Örgütlenmeden Kaynaklanan Toplumsal Değişimler IV. İşçi Sınıfında Farklılaşma Gereği V. Proleter Kökenli İşçi Liderleri VI. Aydınlar ve İşçi Sınıfı Partilerinin Aydınlara Duyduğu İhtiyaç
BEŞİNCİ KISIM LİDERLERİN NÜFUZUNU KISITLAMA GİRİŞİMLERİ I. Referandum II. Feragat Talebi III. Koruyucu Önlem Olarak Sendikalizm IV. Koruyucu Önlem Olarak Anarşizm
ALTINCI KISIM SENTEZ: ÖRGÜTTE OLİGARŞİ EĞİLİMLERİ I. Örgütün Muhafazakâr Yapısı II. Demokrasi ve Oligarşinin Tunç Kanunu III. Savaş Zamanında Parti Yaşamı IV. Nihai Değerlendirme
