Anonim Şirket Yönetim Kurulunun Toplanma ve Karar Alma Esasları

Dr. Serdar GÜNGÖR

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ  7

İÇİNDEKİLER 9

KISALTMALAR . 17

ÖZET . 19

GİRİŞ .21

BİRİNCİ BÖLÜM

ANONİM ŞİRKET YÖNETİM KURULUNUN TEMEL ÖZELLİKLERİ ve KURULUN

TOPLANMASININ ÖNEMİ

TÜZEL KİŞİLERDE ORGAN KAVRAMI, YÖNETİM KURULUNUN VE ÜYELERİNİN

ORGAN SIFATI  23

Tüzel Kişilerde Organ Kavramı. 23

Fiili Organ ve İnançlı Yönetim Kurulu Üyeliği. 28

Tüzel Kişilerde Organ ve Temsilci Kavramlarının Hukuki Ayrımı 31

Ç. Yönetim Kurulunun ve Üyelerinin Organ Sıfatı 33

Yönetim Kurulunun Genel Kurulla İlişkisi 35

YÖNETİM KURULUNUN YAPISI. 38

Genel Bakış 38

Monist Sistem 39

Düalist Sistem 40

Ç. Tercihli Sistem . 41

İsviçre'nin Karma Sistemi. 42

Türk Hukukuna Göre Şirket Yönetiminin Örgütlenmesi 42

III. YÖNETİM KURULU ÜYELİĞİ, ÜYELERİN ŞİRKETLE ARASINDAKİ HUKUKİ

İLİŞKİNİN NİTELİĞİ, ÜYE SAYISI VE ATANMASI . 43

Yönetim Kurulu Üyeliği 43

Yönetim Kurulu Üyeliği İçin Aranan Şartlar. 46

Kanunda Aranan Şartlar. 46

Esas Sözleşmede Aranabilecek Şartlar. 51

Tüzel Kişinin Yönetim Kurulu Üyeliği. 55

10 İçindekiler

Yönetim Kurulu Üyelerinin Şirketle Arasındaki Hukuki İlişkinin Niteliği.58

Vekâlet Sözleşmesi Görüşü58

Hizmet Sözleşmesi Görüşü 60

Ortaklık Sözleşmesi Görüşü .61

Karma veya İsimsiz Sözleşme Görüşü61

Değerlendirme.63

Yönetim Kurulu Üye Sayısı .64

Ç. Yönetim Kurulu Üyelerinin Atanması .68

Esas Sözleşme ile Atanma69

Genel Kurul Kararıyla Atanma .70

Belirli Grupların Yönetim Kurulunda Temsil Edilmesi75

Belirli Pay Grupları 76

Özellik ve Nitelikleriyle Belirli Bir Grup Oluşturan Pay Sahipleri.79

Azlık 80

ç. Belirli Gruplara Tanınan Haklar.81

Kooptasyon Yöntemiyle Atanma .84

Kamu Tüzel Kişilerinin Yönetim Kurulunda Temsili .89

Pay Sahibi Olmaksızın Kamu Tüzel Kişilerinin Yönetim

Kurulunda Temsili-TTK m. 33489

Pay Sahibi Olan Kamu Tüzel Kişilerinin Yönetim Kurulunda

Temsili-TTK m. 359/591

Özel Kanunlarla Yönetim Kurulu Üyesi Atama Yetkisine Sahip

Kurumlar92

Yönetim Kurulu Üyeliğinin Sona Ermesi .93

Azil .93

İstifa.100

Görev Süresinin Sona Ermesi.102

Diğer Sebepler .107

YÖNETİM KURULUNUN ŞİRKETİ İDARE YETKİSİ VE BU YETKİNİN KURULUN

TOPLANMASI VE KARAR ALMASIYLA BAĞLANTISI109

Şirketin İdaresi Kavramı109

Yönetim Kurulunun Devredilmez ve Vazgeçilmez Görev ile Yetkileri 111

Yönetimin Devri113

Ç. Yönetim Kurulunun Komite ve Komisyonlar Kurması 121

Temsil Yetkisi121

İçindekiler 11

YÖNETİM KURULUNUN TOPLANMASININ ÜYELERİN HAKLARIYLA VE

SORUMLULUĞUYLA BAĞLANTISI . 124

Yönetim Kurulu Üyelerinin Haklarıyla İlişkisi . 124

Genel Olarak . 124

Yönetim Hakkıyla Bağlantısı. 125

Bilgi Alma ve İnceleme Hakkıyla Bağlantısı 127

(1) Yönetim Kurulu Üyelerinin Bilgi Alma ve İnceleme

Hakkının Genel Esasları . 127

(2) Yönetim Kurulu Toplantısının Üyelerin Bilgi Alma ve

İnceleme Hakkı Bakımından Taşıdığı Önem  131

(a) Yönetim Kurulu Toplantısı ve Bilgi Alma Hakkı

Arasındaki İlişki 131

(b) Toplantı Sırasında Bilgi Alma Hakkı . 132

(c) Toplantı Dışında Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı 133

(ç) Talebin Değerlendirilmesi, İnceleme Usulü ve

Mahkemeye Başvuru. 134

(d) Yönetim Kurulu Başkanının Bilgi Alma Hakkı ve

Yetkisi  135

(e) Mahkeme Kararının Niteliği ve Görüşler. 135

(f) Toplantı Tutanaklarına Erişim Sorunu . 136

(g) Hakkın Genişletilmesi 136

Mali Haklarla Olan Bağlantısı 136

Yönetim Kurulu Üyelerinin Yükümlülükleri İle Bağlantısı 141

Özen Yükümlülüğü 143

Bağlılık (Sadakat) Yükümlülüğü. 145

Rekabet Yasağı 146

İKİNCİ BÖLÜM

YÖNETİM KURULUNUN TOPLANTI TÜRLERİ, TOPLANTIYA ÇAĞRI, TOPLANTIYA

KATILIM, TOPLANTI YETERSAYISI, KARAR ALMA TÜRLERİ, TOPLANTIDA ALINAN

KARARLARIN HUKUKİ NİTELİĞİ VE YÖNETİM KURULU KARARLARININ ETKİSİ

ANONİM ŞİRKET YÖNETİM KURULUNUN TOPLANMASI 149

Toplantı Türleri 149

Fiziki Toplantı 151

Elektronik Ortamda Toplantı 152

Elektronik Ortamda Toplantının Tarihçesi . 152

Elektronik Ortamda Toplantı Yapılmasının Amacı . 154

12 İçindekiler

Elektronik Ortamda Toplantı Yapılmasının Koşulları 156

ç. Elektronik Ortamda Toplantının İşleyişi160

Elektronik Ortamda Toplantıda Şirketlerin Uyacakları

Yükümlülükler.163

Toplantı Talebi165

Toplantı Gündemi.168

Ç. Toplantıya Çağrı Yetkisi 170

Yönetim Kurulu Başkanı.171

Yönetim Kurulu Başkanının Seçimi .171

Yönetim Kurulu Başkanının Toplantıya Çağrı Yetkisi 175

Başkan Vekilinin Toplantı Çağrısı Yapabileceği Haller179

Yönetim Kurulu Üyelerinin Toplantıya Çağrıyı Gerçekleştirip

Gerçekleştiremeyeceği Sorunu181

TTK m. 392/7’ de 7511 Sayılı Kanun’la Değişiklik Yapılmadan

Önceki Hukuki Durum.181

TTK m. 392/7’ de 7511 Sayılı Kanun’la Değişiklik Yapıldıktan

Sonraki Hukuki Durum189

(1) Yasal Düzenleme 189

(2) Düzenlemenin Amacı .192

(3) Düzenlemeye Getirilen Eleştiriler 194

Esas Sözleşmeyle Çağrıya Başka Bir Kişi veya Kurulun Yetkili Kılınıp

Kılınamayacağı Sorunu 197

İç Yönerge ile Toplantıya Çağrıya Yetkili Olanların Düzenlenip

Düzenlenemeyeceği Konusu199

Çağrının Şekli, İçeriği ve Süresi .201

Çağrının Şekli ve İçeriği201

Çağrının Şekli 201

(1) Temel Esas: Çağrının Herhangi Bir Şekle Tabi Olmaması .201

(2) Esas Sözleşme ile Çağrı Şekli Öngörülmesi.205

Çağrının İçeriği 206

Çağrının Tüm Yönetim Kurulu Üyelerine Yapılması Zorunluluğu.207

Toplantının Ertelenmesi 209

Çağrının Süresi.209

Çağrıda Gündemin Belirtilme Zorunluluğunun Bulunup

Bulanmadığı Hususu 210

Toplantı Yeri ve Zamanı212

İçindekiler 13

Toplantının Açılması 215

Yönetim Kurulu Toplantısına Katılabilecekler 216

Yönetim Kurulu Üyeleri. 216

Toplantıya Katılmanın Hak ve Görev Olması 216

Temsilci Aracılığıyla Toplantıya Katılma Yasağı 217

Yedek Üyelerin Toplantıya Katılıp Katılamayacağı Sorunu 218

Toplantıya Katılabilecek Diğer Kişiler 219

Denetçi. 220

Komite ve Komisyon Üyeleri 221

Diğer Kişiler 222

Ğ. Toplantının Yönetimi . 224

Toplantı Yönetimine Yetkili Olanlar 224

Toplantı Yönetiminde Uyulması Gereken Esaslar . 226

Toplantı Yetersayısı . 228

6762 Sayılı ETK’da Hukuki Durum . 228

6102 sayılı TTK’da Hukuki Durum . 229

Özellik Arzeden Durumlar. 236

Müzakerelere Katılma Yasağının Toplantı Yetersayısına Etkisi 236

Üyelerden Birinin Görevinin Sona Ermesinin Toplantı

Yetersayısına Etkisi. 240

Toplantıdan Çıkarma . 241

YÖNETİM KURULUNUN KARAR ALMASI 242

Yönetim Kurulu Üyelerine Düşen Görevler . 242

Karar Alma Türleri . 243

Toplanma Suretiyle Karar Alınması. 243

Oylamaya Geçilmesi ve Oylama Usulü. 244

(1) Oylamaya Geçilme Zamanı ve Bu Yetkinin Başkanda

Olması . 244

(2) Oylama Usulü  245

(3) Yönetim Kurulu Üyesinin Oy Vermede Uyması Gereken

Yükümlülükler . 248

Karar Yetersayısı 251

Üstün Oy 255

ç. Oyun Hukuki Niteliği  262

Toplantı Tutanağının Düzenlenmesi 263

Kararın Karar Defterine Geçirilmesi . 270

14 İçindekiler

Sirküler Tipi (Elden Dolaştırma Yoluyla) Karar Alınması 274

Elden Dolaştırma Yoluyla Karar Alınmasına İlişkin

Düzenlemenin Amacı ve Sınırları 274

Yönetim Kurulunun Toplantı Yapmaksızın Karar Almasının

Usulü.277

Toplantıda Alınan Kararların Hukuki Niteliği 290

Ç. Yönetim Kurulu Kararlarının Etkisi .292

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

TOPLANMA VE KARAR ALMA ESASLARINA AYKIRILIK

YÖNETİM KURULUNDA ALINAN KARARLARIN GEÇERSİZLİĞİ295

Yönetim Kurulunun Karar Dışındaki Hukuki İşlemleri 295

Genel Olarak Yönetim Kurulu Kararlarının Geçersizliğinin Türleri .296

Toplanma ve Karar Alma Sürecinde Aykırılığın Yönetim Kurulu

Kararlarına Etkisi 300

Yokluk 300

Yönetim Kurulunun Usulünce Oluşturulmaması Hali .303

Yokluk Halleri304

(1) Çağrı Yetkisi304

(2) Toplantıya Çağrı ve Toplantı Gündemi.307

(3) Toplantı Tutanağının Düzenlenmemiş Olması .311

(4) Sirküler Tipi Karar Alınması Esaslarına Aykırılık313

(5) Üyenin Oy Hakkının Engellenmesi .314

(6) Toplantı ve Karar Yetersayılarına Aykırılık Halinde Yokluk.316

(a) Toplantı Yetersayısı316

(b) Karar Yetersayısı 318

(7) Toplantı ve Müzakerelere Katılma Yasağının İhlâli

Halinde Yokluk .321

(8) Anonim Şirketlerde Tescil Öncesi Yönetim Kurulu

Kararlarının Yokluğu.323

Yönetim Kurulu Kararlarının Yokluğunun Tespiti Davası 324

(1) Davanın Hukukî Niteliği324

(2) Görevli ve Yetkili Mahkeme .325

(3) Davacı.326

(4) Davalı .327

(5) Yokluğun Tespiti Davasında Süre .327

İçindekiler 15

(6) Geçersizlik Davası Sonucunda Verilen Kararın Etkisi. 327

(a) Kişi Bakımından . 327

(b) Zaman Bakımından 327

Butlan 328

Butlan sebepleri . 330

İsviçre ve Alman Hukuklarında Durum. 334

Butlan Hallerinin Sınırlandırılması İhtiyacı . 335

ç. Genel Hükümlere Göre Butlan Halleri . 336

İptal Edilebilirlik 337

Genel Olarak İptal Edilebilirlik 337

Yönetim Kurulu Kararlarının İptali . 338

Askıda Hükümsüzlük Yaptırımının Özelliği 341

Hükümsüzlük Sebebinin Aynı Zamanda Birden Fazla Derecede

Hukuka Aykırı Olması  342

TOPLANTI VE KARAR ALMA ESASLARINA UYMAMA SEBEBİYLE YÖNETİM

KURULU ÜYELERİNİN SORUMLULUĞU  343

Genel Olarak Sorumluluk. 343

Toplanma Esaslarına Uymama Sebebiyle Sorumluluk. 345

Toplantıya Katılmama Sebebiyle Sorumluluk . 345

Özel Olarak Başkanın Sorumluluğu. 347

Karar Alma Usul ve Esaslarına Uymama Sebebiyle Sorumluluk 348

Geçersiz Kararların Uygulanmasından Sorumluluk. 348

Çekimser Oy Kullanma Sebebiyle Sorumluluk 349

Ç. Menfaat Çatışmasından Kaçınma Yükümlülüğüne Aykırılık Durumunda

Sorumluluk  350

Yönetim Kurulunda Yer Alan Saman Adamların Sorumluluğu. 353

SONUÇ 355