Hukukun Yeni Sınavı: Deepfake

Sevilay UZUNALLI

Candide ŞENTÜRK AKANER

Buket GÜNAY ALKAN

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ. 5

İÇİNDEKİLER  7

KISALTMALAR 11

BİRİNCİ BÖLÜM

DEEPFAKE ÜRÜN

-Kişilik Değeri, Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku ve

Haksız Rekabet Hukuku Bakımından Bir Değerlendirme-

GİRİŞ. 13

DEEPFAKE TEKNOLOJİSİ VE BU TEKNOLOJİNİN KİŞİ VE TOPLUM

BAKIMINDAN RİSK POTANSİYELİ  14

Deepfake Kavramı 14

Avrupa Birliği Yapay Zeka Tüzüğü’ne Göre Deepfake ve İşaretleme

Yükümlülüğü 16

Doğal Gerçekliğin Kaybı Nedeniyle Deepfake’lerin Yarattığı Risk

Potansiyeli ve Teknik Çözüm Olanağı  19

Deepfake Teknolojisine Erişim Kolaylığı ve Kişiler İçin Risk

Potansiyeli  19

Toplumsal Tehdit Oluşturması 20

Deepfake’in Yarattığı Risklere Karşı Teknik Çözüm Olanağı. 22

III. DEEPFAKE TEKNOLOJİSİYLE OLUŞTURULAN İKİNCİ BEDEN VE SESİN

EKONOMİK ÖNEMİ. 22

KİŞİLİK DEĞERİ OLARAK KİŞİNİN GÖRÜNTÜSÜ VE SESİ 24

Genel Olarak Kişilik Değerleri ve Korunması . 24

Deepfake Teknolojisi Yoluyla Oluşturulan Görüntü ve Sesin Kişilik

Değeri Olarak Hukuken Korunması 25

Kişinin Görüntü ve Sesinin Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na Göre

Korunması ve Alman §§ 22, 23 KUG ile Karşılaştırma.27

DEEPFAKE TEKNOLOJİSİYLE OLUŞTURULAN İKİNCİ BEDEN VE SESİN EKONOMİK

OLARAK DEĞERLENDİRİLEBİLİR OLMASI  31

DEEPFAKE TEKNOLOJİSİYLE OLUŞTURULAN ÜRÜNÜN ESER NİTELİĞİ VE

YAPAY ZEKA EĞİTİMİNDE ESER NİTELİĞİNDE VERİ KULLANIMININ

SONUÇLARI  36

8 Önsöz

Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na Göre Deepfake Eser ve Eserden Doğan

Hakların Kullanılması 36

Kişinin Görüntü ve Sesi kullanılarak Oluşturulan İçeriğin Eser Niteliği ve

İçerikte Eser Niteliğinde Veri Kullanılması 38

Deepfake Teknolojisi Yoluyla Oluşturulan Ürünün Eser Niteliğine Sahip

Olması Halinde Eser Sahibi  40

Deepfake’te İkinci Bedeni ve Sesi Kullanılan Kişinin Bağlantılı Hak Sahibi

Sayılıp Sayılamayacağı 44

İkinci Beden ve Sesi İçeren Deepfake Ürününün Kullanılması

Bakımından Hukuka Aykırılığı Önleyen Sebepler . 45

Genel Olarak Hukuka Aykırılığı Önleyen Sebepler. 45

Deepfake Ürününün Kullanılması Bakımından Söz Konusu

Olabilecek Hukuka Aykırılığı Önleyen Sebepler. 46

Deepfake Ürününün İfade ve Sanat Özgürlüğü Çerçevesinde

Kullanılması  46

Rıza . 50

VII. DEEPFAKE ÜRÜNÜN KULLANIMININ HAKSIZ REKABET HÜKÜMLERİNE GÖRE

DEĞERLENDİRİLMESİ  56

Genel Olarak Haksız Rekabet ve Deepfake Ürün Kullanımı Bakımından

Değerlendirme. 56

Deepfake Kullanılarak Ürün Tanıtımının Dürüstlük Kuralına Aykırı Satış

Yöntemi Olarak Değerlendirilmesi . 57

Deepfake Teknolojisi İle Üretilen ve Kişinin Görüntü ve Sesini İçeren

Ürünün İzinsiz Çoğaltılması ve Yayılması Yoluyla Haksız Rekabet  59

VIII. DEEPFAKE ÜRÜNLERLE MÜCADELEDE UYAR-KALDIR SİSTEMİ 63

Uyar Kaldır Sisteminin Önemi 63

Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun Ek Madde 4 Hükmüne Göre Uyar-

Kaldır Sistemi . 64

5651 Sayılı Kanun’a Göre Uyar-Kaldır Sistemi 65

Avrupa Birliği ve Alman Hukukunda Uyar-Kaldır Sistemi . 67

İKİNCİ BÖLÜM

DEEPFAKE TEKNOLOJİSİNİN KİŞİLİK HAKKI VE

KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI HUKUKU BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

GİRİŞ  73

DEEPFAKE KAVRAMI . 74

DEEPFAKE’İN KULLANIM ALANLARI 78

III. DEEPFAKE KULLANIMININ KİŞİLİK HAKKI BAKIMINDAN DOĞURDUĞU

SONUÇLAR 82

Deepfake Ürün 9

DEEPFAKE KULLANIMININ KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI HUKUKU

BAKIMINDAN DOĞURDUĞU SONUÇLAR.87

Kişisel Veri Kavramı ve Deepfake İlişkisi .87

İşlemeye Hâkim Olan İlkeler ve Deepfake Kullanımı Arasındaki İlişki 99

Deepfake Kullanımının Hukuka Uygunluk Sebepleri Bakımından

Değerlendirilmesi  102

Deepfake Teknolojisi Kullanılarak Gerçekleştirilen Veri İşlemeler ve

Aydınlatma Yükümlülüğü. 106

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

DEEPFAKE VE CEZA HUKUKU SORUMLULUĞU

GİRİŞ 109

TANIM-KAVRAM. 110

CEZA HUKUKU BAĞLAMINDA DEEPFAKE’İN ÖNEMİ 113

III. TCK KAPSAMINDA DEEPFAKE İLE İLİŞKİLENDİRİLEBİLECEK SUÇ TİPLERİ . 118

Genel Olarak 118

Şantaj, İftira ve Suç Uydurma Açısından Değerlendirme. 120

Hakaret Suçu Açısından Değerlendirme 123

Özel Hayatın Gizliliği ve Kişisel Verilerin Korunması Açısından

Değerlendirme  125

Dolandırıcılık Suçu Açısından Değerlendirme 128

CEZA HUKUKUNUN TEMEL İLKELERİ IŞIĞINDA DEEPFAKE İLE MÜCADELE. 130

Kanunilik İlkesi. 130

Orantılılık . 132

Ultima Ratio 133

SONUÇ VE DEĞERLENDİRMELER. 135

KAYNAKÇA. 145