Sigorta Hukukundan Kaynaklanan Uyuşmazlıkların Sigorta Tahkim Komisyonu Nezdinde Çözümlenmesi

Av. Yusuf Enes BEGGİ

İÇİNDEKİLER

TEŞEKKÜR3

ÖZET.5

ABSTRACT6

İÇİNDEKİLER.7

KISALTMALAR13

GİRİŞ.15

GENEL OLARAK TAHKİM KAVRAMI19

2.1. Tahkim Kavramının Tanımı21

2.2. Tahkimin Hukuki Niteliği .26

2.2.1. Tahkimin Alternatif Çözüm Yolu Olduğu Görüşü 26

2.2.2. Tahkimin Alternatif Çözüm Yolu Olmadığı Görüşü .27

2.3. Tahkim Türleri 29

2.3.1. Taraf İradelerine Göre29

2.3.1.1. İhtiyari Tahkim.29

2.3.1.2. Mecburi Tahkim.30

2.3.2. Yabancılık Unsuru İçermesine Göre 30

2.3.2.1. Milletlerarası Tahkim.31

2.3.2.2. İç Tahkim / Milli Tahkim.32

2.3.3. Tahkim Organizasyonuna Göre .33

2.3.3.1. Ad Hoc Tahkim33

2.3.3.2. Kurumsal Tahkim.33

2.3.4. Hakem Kararına Karşı Gidilebilecek Yola Göre .34

2.3.4.1. Tek Kademeli Tahkim34

2.3.4.2. İki Kademeli Tahkim .35

İçindekiler

8

2.3.5. Asimetrik Tahkim 35

2.4. Tahkim Sözleşmesi .35

2.4.1. Tahkim Sözleşmesi ve Tahkim Şartının Tanımı36

2.4.2. Tahkim Sözleşmesinin Niteliği38

2.4.2.1. Maddi Hukuk Kurumu Görüşü 38

2.4.2.2. Usul Hukuku Kurumu Görüşü .38

2.4.2.3. Karma Görüş39

2.4.2.4. Tahkim Sözleşmesinin Hukuki Niteliğinin

Değerlendirilmesi40

2.4.3. Tahkim Sözleşmesinin Şartları 40

2.4.3.1. Yazılı Şekil Şartı 41

2.4.3.2. Uyuşmazlığın Belirli Olması .42

2.4.3.3. Taraf İradelerinin Açık Olması43

2.4.4. Tahkim Sözleşmesinin Bağımsızlığı43

SİGORTACILIKTA TAHKİM VE SİGORTA

TAHKİM KOMİSYONU YAPISI .45

3.1. Genel Olarak Sigortacılıkta Tahkim .45

3.2. Sigortacılık Tahkimin Hukuki Niteliği .50

3.2.1. İki Aşamalı Bir Tahkimdir.50

3.2.2. Kurumsal Bir Tahkimdir50

3.2.3. Sigorta Uyuşmazlıkları Bakımından Özel Bir

Tahkimdir.51

3.2.4. Asimetrik Bir Tahkimdir51

3.2.5. İhtiyari Olup Olmadığı Hususu52

3.3. Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Hukuki Düzenlemeler 54

3.3.1. Kanuni Düzenlemeler 55

3.3.2. Yönetmelik Düzenlemeleri 57

İçindekiler

9

3.3.2.1. Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelik57

3.3.2.2. Sigorta Tahkim Komisyonu Bilirkişilik

Yönetmeliği.59

3.3.3. Tebliğ Düzenlemeleri.59

3.3.4. Genelge Düzenlemeleri60

3.4. Sigorta Tahkim Komisyonunun Yapısı.61

3.4.1. Sigorta Tahkim Komisyonu .61

3.4.1.1. Komisyon Başkanlığı .62

3.4.1.2. Komisyon Başkanlığı Üyelerinin Nitelikleri63

3.4.1.3. Komisyon Başkanlığı’nın Görevleri 64

3.4.2. Komisyon Sekreteryası 65

3.4.2.1. Müdür ve müdür yardımcıları 65

3.4.2.2. Raportörler .68

3.4.2.3. İtiraz Yetkilisi.71

3.4.2.4. Diğer Personel72

3.4.3. Büro73

3.5. Hakem ve Hakem Heyetleri 74

3.5.1. Hakemin Tanımı.74

3.5.2. Hakemin Nitelikleri74

3.5.3. Hakem Listeleri79

3.5.4. Hakemin Reddi ve Yasaklılığı .81

3.5.4.1. Hakemlerin Reddi 81

3.5.4.2. Hakemlerin Yasaklılığı 89

3.5.5. Hakemlerin Listeden Silinmesi 90

3.5.6. Hakem Aleyhine Dava Açılması92

İçindekiler

10

SİGORTA TAHKİM KOMİSYONUNA BAŞVURU VE

YARGILAMA USULÜ95

4.1. Genel Olarak Başvuru.95

4.2. Kişi Yönünden Başvuru Koşulları 98

4.2.1. Başvurabilecek Kişiler.98

4.2.2. Aleyhine Başvurulabilecek Kişiler 99

4.2.2.1. Acente Aleyhine Sigorta Tahkim Komisyonuna

Başvuru Yapılabilir Mi?100

4.2.2.2. Güvence Hesabı .101

4.3. Uyuşmazlığın Sigorta Sözleşmesinden Kaynaklanıyor

Olması 102

4.4. Sigorta Şirketine ve Güvence Hesabına Başvuru

Zorunluluğu103

4.5. Tüketici Hakem Heyetine, Tahkime veya Mahkemelere

Başvurulmuş Olmaması .106

4.6. Sigorta Şirketinin Sisteme Üye Olması Şartı109

4.7. Başvuru Formu ve Gerekli Evrakın Sunulması 115

4.7.1. Sigorta Tahkim Komisyonuna Başvuru Formu .115

4.7.2. Uyuşmazlığa İlişkin Evrak.116

4.7.3. Başvuru Ücretinin Ödendiğini Gösterir Belge.116

4.8. Arabuluculuğa Başvurulması Gerekip Gerekmediği

Hususu118

4.9. Sigorta Tahkim Komisyonu Yargılama Usulü121

4.9.1. Genel Olarak Sigortacılıkta Tahkim Yargılama

Usulü 121

4.9.2. Tahkimde Davanın Ne Zaman Açılmış Sayılacağı123

4.9.3. Raportörlerce Yapılacak Ön İnceleme.124

4.9.4. Hakem Atanması129

İçindekiler

11

4.9.5. Hakemlerce Yapılacak Olan İnceleme ve Usulü132

4.9.5.1. Genel Olarak Hakemlerce Yapılacak İnceleme .132

4.9.5.2. Hakem İncelemesinde Süre133

4.9.5.3. Sürenin Uzatılması .134

4.9.6. Hakemlerce Duruşma Yapılıp Yapılamayacağı.138

4.9.7. Sigortacılıkta Tahkimde Geçici Hukuki Koruma

Tedbirleri140

4.9.8. Sigortacılık Tahkimde Deliller.143

4.9.9. Hakemlerin Bilirkişi Tayin Edebilmesi145

4.9.9.1. Bilirkişi Seçimi.146

4.9.9.2. Bilirkişilik Temel İlkeleri.148

4.9.9.3. Bilirkişi İncelemesinin Süresi 149

4.9.9.4. Bilirkişilerin Yasaklılık ve Reddi.150

4.9.10. Hakemlerce Keşif Yapılabilmesi .151

4.9.11. Hakemlerce Tanık Dinlenmesi.151

4.9.12. Tahkim Yargılamasına Katılma ve Tahkim

Davasının İhbarı Hususu 152

4.9.12.1. Tahkim Davasının İhbarı153

4.9.12.2. Feri Müdahale 154

4.9.12.3. Asli Müdahale 155

4.9.13. Sigorta Hakemlerinin Müzekkere Yazması .156

4.9.14. Sigortacılık Tahkimde Islah .156

SİGORTACILIKTA TAHKİM SİSTEMİNDE HAKEM

KARARLARI VE KANUN YOLLARI .157

5.1. Hakem Kararlarının İçeriği ve Şekli Şartları.157

5.2. Hakem Kararlarının Komisyona Tevdii ve Kararların

Yayınlanması158

İçindekiler

12

5.3. Vekalet Ücreti .160

5.4. Hakem Kararlarının Kesinleşmesi 165

5.5. Hakem Kararlarının Kesin Hüküm Teşkil Etmesi ve

İcrası.166

5.6. Hakem Kararlarının Tavzihi Tamamlanması ve Tashihi167

5.6.1. Tavzih ve Tashih167

5.6.2. Kararın Tamamlanması169

5.7. Sigortacılıkta Tahkim Sisteminde Kanun Yolları.169

5.7.1. Genel Olarak Kanun Yolları 169

5.7.2. İtiraz Yolu 170

5.7.2.1. Genel Olarak İtiraz.170

5.7.2.2. İtiraz Yoluna Başvuru Şartları ve Usulü 172

5.7.2.3. İtiraz Hakem Heyetince Yapılacak Yargılama 172

5.7.3. Hakem Kararlarının Temyizi .174

5.7.3.1. Kanun Yolunun İstinaf Değil Temyiz Olduğu

Hususu.174

5.7.3.2. Temyiz Sınırı177

5.7.3.3. Özel Temyiz Nedenleri 180

5.7.3.4. Temyiz Yargılaması ve Kararı.181

5.7.3.5. Temyizden Feragat.182

5.7.4. Hakem Kararlarının İptali 183

5.7.5. Yargılamanın İadesi .184

SONUÇ187

KAYNAKLAR .191