Sigortacının Kanuni Halefiyetinin Şartları ve Sınırları

Bahar Kızılsümer

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun sigortacının kanuni halefiyetine ilişkin hükümleri uygulamada birçok tartışmayı da beraberinde getirmiştir. Bu tartışmalardan yola çıkılarak, sigortacının kanuni halefiyet yoluyla zarar sorumlusuna karşı elde ettiği rücu hakkının hukuki niteliği ve kapsamı çalışmanın ana konusunu oluşturmuştur. Bu bağlamda gerek doktrinde gerekse Yargıtay içtihatlarında gündeme gelen tartışmalar olabildiğince ele alınarak uygulamada yaşanan tereddütlere bir nebze olsun açıklık getirilmeye çalışılmıştır. Esas olarak sigortacının kanuni halefiyete dayalı rücu hakkını hangi kişilere karşı yöneltebileceği sorusu üzerinde durulmuş ve sigortacının rücu hakkına ilişkin kişi bakımından herhangi bir sınırlama olup olmadığı meselesi kapsamlı bir şekilde irdelenmiştir. Özellikle de sigortacının sigorta sözleşmesinin bir tarafı olan sigorta ettirene ya da sigortalı ile belirli derecede yakınlığı olan kişilere karşı rücu imkanı olup olmadığı yönündeki tartışmalara, gerek yabancı hukuk gerekse Türk hukuku kaynakları ışığında açıklık getirilmesi amaçlanmıştır.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
I. Halefiyete İlişkin Yasal Düzenlemeler
A. Sigortacının Kanuni Halefiyetine İlişkin Genel Açıklamalar
1. Halefiyet ile Benzer Kavramların Birbirinden Ayrılması
2. Sigortacının Kanuni Halefiyetinin Genel Tanımı
B. Sigortacının Halefiyetine İlişkin Yabancı Hukukta Yer Alan Yasal Düzenlemeler
1. Alman Hukuku
2. İsviçre Hukuku
3. Avrupa Sigorta Sözleşmesi Hukuku İlkeleri
C. Kanuni Halefiyete İlişkin Türk Hukukundaki Yasal Düzenlemeler
1. 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu'nda Düzenlenen Kanuni Halefiyet
2. 6762 Sayılı Türk Ticaret Kanunu'nda Düzenlenen Sigortacının Kanuni Halefiyeti
3. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu'nda Düzenlenen Sigortacının Kanuni Halefiyeti
II. Sigortacının Kanuni Halefiyetinin Şartları
A. Geçerli Bir Sigorta Sözleşmesinin Mevcut Olması Şartı
1. Sigorta Sözleşmesinin Sigortacının Ödeme Borcunun Hukuki Sebebini Teşkil Etmesi
2. Sigortacının Sigortalısına Yaptığı Hatır Ödemeleri
B. Sigorta Tazminatının Sigortacı Tarafından Ödenmiş Olması Şartı
1. Sigorta Tazminatı Ödemesinin Sigortalıdan Kaynaklı Nedenlerle Yapılamaması Durumunda Sigortacının Hakları
2. Halefiyetin Sigortalı Aleyhine Kullanılamaması İlkesi
C. Sigortalının Zarar Sorumlusuna Karşı Dava Hakkına Sahip Olması Şartı
1. Sigortacıya Halefiyet Yoluyla Geçen Dava Hakkının Kapsamı
2. Sigortacının Rücu Davasına Uygulanan Zamanaşımı Süresi
3. Sigortalının Sigortacının Dava Hakkını İhlal Edecek Nitelikte Davranışlardan Kaçınma Yükümlülüğü
D. Kanuni Halefiyet Şartlarının Oluşmadığı Durumda Sigortacının Alacağın Devri Yoluyla Zarar Sorumlusuna Rücu Edip Edemeyeceği Meselesi
III. Sigortacının Rücu Hakkının Hakkın Muhatabı Bakımından Değerlendirilmesi
A. Sigortacının Kanuni Halefiyete Dayalı Olarak Sigorta Ettirene Rücu Edip Edemeyeceği Sorunu
1. 6762 Sayılı TTK'daki Düzenleme
2. Alman Sigorta Sözleşmeleri Kanunu'ndaki düzenleme
3. Avrupa Sigorta Sözleşmesi Hukuku İlkeleri'ndeki Düzenleme
4. 6102 sayılı TTK'daki düzenleme
B. Sigortacının Halefiyete Dayalı Rücu Hakkına İlişkin Sigortalının Yakınları Bakımından Herhangi Bir Sınırlama Olup Olmadığı Sorunu
1. Konu ile İlgili Yabancı Hukukta Yer Alan Düzenlemeler
2. Türk Hukukundaki Uygulama
C. Sigorta Sözleşmelerinde Sigortacının Rücu Hakkını Sınırlandıran Özel Kayıtlar
1. Sigorta Sözleşmelerine Sigortacının Rücu Hakkını Sınırlandırmak Amacıyla Konulan Özel Kayıtların Geçerliliği
2. Sigorta Sözleşmesine Sigortacının Rücu Hakkını Sınırlandırmak Amacıyla Konulan Özel Kayıtların Hukuki Niteliği
D. Sigortacının Rücu Hakkını Kullanamadığı Kişilere Karşı Alacağın Devri Yoluyla Talep Yöneltip Yöneltemeyeceği
SONUÇ
KAYNAKÇA