Sınai Mülkiyet Hukuku Dersleri

Prof. Dr. Arslan Kaya

Prof. Dr. Koray Demir

• İçindekiler

Giriş

Sınai Mülkiyet HukukununKonusu Kapsamı ve Hususiyetleri

1. Malvarlığı ve Haklar Sınıflandırılmasındaki Yeri.1
2. Fikri Mülkiyet (Haklar) Hukukunun Alt Dalları.3

III. Bilgi Çağının Hukuku5

1. “Mülkiyet” Nitelemesinin Yerindeliği?6
2. Kavram (Başlık) Önerimiz.15
3. Ortak Özellikleri.16

VII. Hakkın Oluşumu.18

VIII. Hakların Tabi Olduğu İlkeler21

1. Tescil İlkesi21
2. Tükenme İlkesi (=İlk Satış Hakkı).22
3. Kullanma Külfeti (Yükümlülüğü?)24
4. Rekabet ve Haksız Rekabet Hukuku İle İlişkisi.25

Marka Hukuku

1. Markanın Kısa Tarihçesi29
2. Mevzuat Tarihçesi.30
3. Ulusal Mevzuat.30
4. Uluslararası Mevzuat31

III. Marka Tanımı, Türleri, Fonksiyonları.34

1. Marka Kavramı.34
2. Unsurları.34

2.1. İşaret olması34

2.2. Ayırt edicilik.39

2.3. Sicilde gösterilebilir olma/Grafik olarak temsil edilebilme.42

3. Marka Üzerindeki Hakkın (Bazı) Özellikleri.43
4. Markanın Türleri44
5. Markanın Fonksiyonları.47
6. MARKANIN TESCİLİ.47
7. Genel Olarak. 47
8. Tescil Sürecinde İdari Aşamalar 48

2.1. Tescil başvurusunda bulunabilecek kişiler 48

2.2. Başvuru usulü 48

2.3. Başvurunun incelenmesi 49

2.4. Başvurunun esastan incelenmesi. 51

2.4.1. Mutlak ret nedenleri bakımından incelenmesi 51

2.5. Başvurunun (veya ret kararının) yayımlanması, yayımlanmasının sonuçları 59

2.6. İtiraz usulü 69

2.7. İtirazın incelenmesi 69

2.8. Tescil sürecinde yargı yolu 72

2.9. Markanın tescili ve yayımı 73

2.10. Tescilin (ve yayımın) hüküm ve sonuçları. 73

2.11. Tescilden sonraki şeklî değişiklik talepleri 75

3. Markanın Kullanılması 77

3.1. Markanın kullanılması ile ilgili esaslar 77

3.2. Markanın kullanılmamasına bağlanan hukuki sonuçlar 79

4. Marka Tescilinden Doğan Haklar ile Tescil Başvurusuna Bağlı Tescili Talep Hakkı Üzerindeki Borçlandırıcı veya Tasarrufi Nitelikteki Hukuki İşlemler. 81

4.1. Genel olarak. 81

4.2. Markanın el değiştirme şekilleri. 83

4.3. Marka lisansı. 85

5. Markanın Sağladığı Korumanın Kapsamı 88

5.1. Genel olarak. 88

5.2. Markanın koruma kapsamının sınırları 89

6. Marka Hakkına Tecavüz Hâlinde Koruma 92

6.1. Genel olarak. 92

6.2. Marka hakkına tecavüz teşkil eden fiiller 93

6.3. Marka hakkına tecavüz hâlinde açılabilecek hukuk ve ceza davaları (ileri sürebilecek talepler) 96

6.4. Marka hakkına tecavüz nedeniyle açılacak davalarda özellikli savunma imkanları. 104

6.5. Marka hakkına tecavüz nedeniyle açılacak davalarda usul hükümleri 106

7. Marka Hakkının Sona Ermesi. 108

7.1. Markanın yenilenmemesi. 109

7.2. Vazgeçme (Feragat). 110

7.3. Markanın hükümsüzlüğü ve iptali. 111

7.3.1. Markanın hükümsüzlüğü 111

7.3.2. Markanın iptali 117

7.3.3. Hükümsüzlük ve iptal kararlarının etkileri 121

Coğrafi İşaretler ve Geleneksel Ürün Adları

1. Kavramsal Altyapı 125
2. Coğrafi İşaretin Unsurları 127
3. Doğal Bağ 127
4. Beşeri Bağ. 128
5. Objektif Olarak Ölçülebilir, Denetlenebilir, Belgelenebilir Olma. 128
6. Menşei Adı ve Mahreç İşareti Ayrımı 129
7. Menşei Adı. 129
8. Mahreç İşareti. 130

III. Coğrafi İşaretlerin İşlevleri, Diğer Sınai Haklar ve Ayırt Edici şaretlerden Farkları 131

1. İşlevleri 131
2. Diğer Sınai Haklar ve Ayırt Edici İşaretten Farkları. 131
3. şaret Üzerindeki Hakkın Doğuşu ve Hukuki Niteliği 132
4. Doğal ve Beşeri Unsurların Yarattığı Ürün ve/veya Üretim Bilgisi. 132
5. Tescilin Açıklayıcı İşlevi Sağladığı Özel Koruma 133
6. Kollektif İşaret/İnhisari Olmayan Hak 133
7. Ayırt Edicilik. 134
8. Sınai Hak/Mutlak Hak 134
9. Tescil Esasları. 134
10. Menfaatler Dengesi Sorunu. 134
11. Ürünlerin Öz Adlarının (Jenerik İsimlerin) Mahreç İşareti Olarak Tescili Sorunu. 138
12. Coğrafi İşaretlerin Markalarla İlişkisi 140

3.1. Tescilli bir coğrafi işaret için marka olarak tescil başvurusu yapılması 140

3.2. İyi niyetle kazanılan önceki tarihli markanın coğrafi işarete etkisi. 142

3.3. Garanti markası-Coğrafi işaret ilişkisi-Coğrafi işaretin marka olarak tescil edilebilirliği tartışması. 144

4. Tescil Süreci 146
5. Tescilin Sağladığı Haklar. 150

Tasarım Hukuku

1. Genel Olarak. 155
2. Tarihçe. 155
3. Uygulamadaki Önemi 156
4. Diğer Haklarla İlişkisi 156
5. Koruma Konusu Ve Kapsamı. 162
6. Tasarım Kavramı 162
7. Korumanın Kapsamı 164

III. Koruma Koşulları 169

1. Tasarım Vasfının Olması 170
2. Yenilik ve Ayırt Edicilik 170

2.1. Yenilik 172

2.2. Ayırt edicilik. 175

3. Teknik Zorunluluk Olmaması 181
4. Hukuka ve Genel Ahlaka Aykırı Olmama 183
5. Tasarıma Bağlı Haklar 184
6. Hakkın İçeriği. 185
7. Hakkın Sahibi. 186
8. Hakkın Edinilmesi 190
9. Hakkın Devren İktisabı veya Kullanılmasına Müsaade Edilmesi (Lisans). 191

4.1. Devren iktisap 191

4.2. Lisans. 198

5. Hakkın Sona Ermesi 205

5.1. Hükümsüzlük 206

5.2. Sürenin dolması? 208

5.3. Haksız rekabet ve taklit yasağı. 209

5.3. Vazgeçme. 219

1. Tasarım Hakkına Tecavüz 219
2. Tasarımın Tescili 224
3. Genel olarak 224
4. Tarifname 225
5. Kapalı tescil 226
6. İtiraz 227

Patent Hukuku

1. Patent Kavramı 231
2. Patent Hukukunun Tarihsel Gelişimi 232

III. Patent Hukukunun Kaynakları 237

1. Ulusal Mevzuat. 237
2. Uluslararası Mevzuat. 239
3. Patentin Konusu: Buluş 242
4. Kavram 242
5. Nitelikleri/Kavramın Maddi Unsurları 244

2.1. Teknik karaktere sahip olma 244

2.2. Soruna çözüm getirme 245

2.3. Uygulanabilir olma. 245

3. Ürün ve Usul Buluşları. 246
4. Buluş Niteliği Bulunmayan Konular. 248
5. Patent ve Patentlenebilirlik Şartları 250
6. Patent: Genel Açıklamalar. 250
7. Patentlenebilirlik Şartları 251

2.1. Yenilik 253

2.2. Buluş basamağı. 258

2.3. Sanayiye uygulanabilir olma 262

3. Patent Verilemeyecek Buluşlar 263

3.1. Kamu düzenine ve genel ahlaka aykırı olan buluşlar. 263

3.2. Bitki çeşitleri ve hayvan ırkları ile bunların üretimine yönelik işlemler. 264

3.3. İnsan veya hayvan vücuduna uygulanacak teşhis yöntemleri ile cerrahi yöntemler dahil tüm tedavi yöntemleri. 265

3.4. İnsan bedeninin öğelerinden birinin sadece keşfi. 266

3.5. Kamu düzenine ve ahlaka aykırılığın özel bir görünümü olarak bazı biyolojik işlemler. 268

3.6. Patent verilemeyecek buluşlar bağlamında istisnanın istisnası sayılan hâller. 269

1. Buluş Sahipliği ve Patent İsteme Hakkı 272
2. Buluş Sahipliği. 272

1.1. Genel açıklamalar. 272

1.2. Buluş Sahibinin Buluş Üzerindeki Hakları. 273

2. Patent İsteme Hakkı. 274

2.2. Gerçek buluş sahibi ve önce başvuranın korunması ilkesi. 274

2.3. Birlikte buluş sahipliği 276

2.4. Patent isteme hakkının ve patentin gaspı 280

3. Çalışanların Buluşları 287

VII. Patent Başvurusu. 290

1. Ulusal Başvuru. 290

1.1. Başvurunun şekli. 290

1.2. Buluş bütünlüğü ve bölünmüş başvuru. 299

1.3. Rüçhan hakkı 300

2. Uluslararası Başvuru 303

VIII. Patent Verilmesi ve Patent Sürecine İlişkin İşlemler. 305

1. Patent Verilmesi 305

1.1. Başvurunun incelenmesi 305

1.2. Araştırma raporu. 306

1.3. Başvurunun yayımlanması. 307

1.4. İnceleme raporu ve patentin verilmesinin hukuki sonuçları 309

1.5. İtiraz. 310

2. Ek Patent. 312
3. Gizli Patent. 313
4. Patent Sürecine İlişkin İşlemler 315
5. Patent Hakkının Kapsamı. 318
6. Giriş. 318

1.1. Patent hakkının özellikleri 318

1.2. Patent hakkının patent başvurusuyla ilişkisi. 320

2. Patent Hakkının Sağladığı Koruma ya da Patent Hakkından Doğan Yetkiler 321

2.1. Patent hakkından doğan yararlanma yetkileri 322

2.2. Patent hakkından doğan önleme yetkileri. 323

1. Patent Hakkının Sınırlandırılması 330
2. Patent Hakkının Özelliklerinden Kaynaklanan Sınırlamalar 330
3. Patent Hakkının Tükenmesi 332
4. Patent Hakkının Genel Sınırları 335

3.1. Sınai veya ticari bir amaç taşımayan ve özel maksatla sınırlı kalan fiiller. 336

3.2. Patent konusu buluşu içeren deneme amaçlı fiiller 337

3.3. İlaçların ruhsatlandırılması ve buna ilişkin fiiller (Bolar istisnası). 337

3.4. Eczane istisnası. 340

3.5. Paris Sözleşmesine taraf devletlerin kara, hava, deniz ve uzay araçlarına ilişkin istisna 340

3.6. Uluslararası sivil havacılık istisnası. 341

3.7. Bitki ve hayvan yetiştiriciliğine ilişkin çiftçi istisnaları 341

3.8. Genel ahlak, kamu düzeni ve kamu sağlığına ilişkin istisna 342

4. Patent Hakkının Özel Sınırları 343

4.1. Önceki kullanımdan doğan hak. 344

4.2. Kanuni tekel 346

4.3. Zorunlu lisans 348

1. Patent Lisans Sözleşmeleri. 365
2. Lisans Türleri 366

1.1. Basit lisans-İnhisari lisans 366

1.2. İradi lisans-Zorunlu lisans 368

2. Lisans Sözleşmesinin Konusu ve Özellikleri 368
3. Lisans Sözleşmesinin Kurulması 369
4. Lisans Sözleşmesinin Hükümleri 372

XII. Patent Hakkına Tecavüz. 375

1. Genel Açıklamalar 375
2. Doğrudan ve Dolaylı Tecavüz 376
3. Tecavüzün Belirlenmesi. 377

3.1. Tecavüzün belirlenmesinde istemler ve bire bir tecavüz 377

3.2. Tecavüzün belirlenmesinde eşdeğerler doktrini 381

4. Patent Hakkına Tecavüz Teşkil Eden Fiiller. 383
5. Patent Hakkına Tecavüzün Sonuçları ve Bu Bağlamda İleri Sürülebilecek Talepler 389

5.1. Patent hakkına tecavüz sonucunda ileri sürülebilecek talepler. 389

5.2. Talepler bakımından patent başvurusunun yayımlanması ve önceki tarihli hakların etkisi. 394

5.3. Tecavüzün mevcut olmadığına ilişkin dava ve şartları. 395

6. Tecavüz Davalarında Usule İlişkin Düzenlemeler 396

6.1. Taraflar, lisans alanın dava açması ve tecavüze dayalı olarak dava açılamayacak kişiler. 396

6.2. Patent konusunun usul buluşu olması durumunda ispat yükü. 397

6.3. Görevli ve yetkili mahkeme 398

6.4. Zamanaşımı. 399

XIII. Patent Hakkının Sona Ermesi. 400

1. Patentin Hükümsüzlüğü 400

1.1. Hükümsüzlük sebepleri 400

1.2. Hükümsüzlük davası. 405

1.3. Hükümsüzlük kararının etkisi ve sonuçları. 407

2. Koruma Süresinin Dolması. 412
3. Vazgeçme 412
4. Ücretlerin Ödenmemesi. 413

Seçilmiş Kaynakça. 415