Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ve Türk Ceza Kanunu KapsamındaKişisel Verilerin Korunması
Yakın geçmişe kadar bir kişisel veri koruma kanunu bulunmayan Türkiye'de, 07 Nisan 2016 tarihinde yürürlüğe giren Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ile büyük bir adım atılarak ilk kez konuya ilişkin bir kanun çıkarılmıştır. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu'nun yankıları sürerken, Avrupa Birliği Genel Veri Koruma Tüzüğü'nün (General Data Protection Regulation) 27 Nisan 2016 tarihinde kabulü ise kişisel verilerin koruması konusunun ülkemizde büyük bir hızla artan önemini daha da artırmıştır.
Bu gelişmeler karşısında, kişisel veri işleyen veri sorumlularının, mevcut ulusal ve uluslararası mevzuatları birlikte nasıl değerlendirecekleri ve tüm bu sürece nasıl uyum sağlayacakları konuları ise uygulamada pek çok soruna ve soruya sebebiyet vermiştir.
Çalışma kapsamında kişisel verilerin korunması konusu, hem 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu, konuya ilişkin çıkarılan Yönetmelikler ve Tebliğler ile 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu, hem de Avrupa Birliği Veri Koruma Tüzüğü başta olmak üzere tüm uluslararası düzenlemeler dikkate alınarak değerlendirilmiştir.
Değerlendirmeler yapılırken, Kişisel Verileri Koruma Kurulu'nun konuya ilişkin tüm önemli kararlarına, Yargıtay, Danıştay ve Anayasa Mahkemesi kararlarına yer verilmiştir. Uygulama bakımından hukukçulara yol gösterici olacağı inancıyla konu, tüm mevzuat ve kararlar birlikte değerlendirilerek işlenmiştir.
Konu Başlıkları
 |
Kişisel Verilerin İşleme Koşulları |
|
Kişisel Verilerin Aktarılması |
|
Kişisel Verilerin İşlenmesine İlişkin Veri Sahibinin Hakları |
|
Kişisel Verilerin İşlenmesine İlişkin Denetim Mekanizması |
|
Kişisel Verilerin Korunmasına İlişkin TCK'da Düzenlenen Suç Tipleri |
|
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Özet 9
Tablo Listesi 17
Kısaltmalar 19
Giriş 21
Birinci Bölüm
KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASINA İLİŞKİN GENEL BİLGİLER
I. KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI HAKKININ NİTELİĞİ ÜZERİNE YAKLAŞIMLAR 23
A. Kişisel Verilerin Korunması Hakkı 23
1. Ekonomik Hak Yaklaşımı 23
a. Mülkiyet Hakkı Teorisi 24
b. Fikri Mülkiyet Hakkı Teorisi 27
2. İnsan Hakları Bağlamında Kişisel Verilerin Korunması 29
a. Özel Hayatın Korunması Hakkı Kapsamında Kişisel Verilerin Korunması 29
b. İfade Özgürlüğü ve Kişisel Verilerin Korunması 32
c. Unutulma Hakkı ve Kişisel Verilerin Korunması 35
d. İnsan Onuru ve Kişisel Verilerin Korunması 39
e. Bilgi Edinme Hakkı 40
II. KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI HAKKINA İLİŞKİN ULUSLARARASI VE ULUSAL DÜZENLEMELER 42
A. Uluslararası Düzenlemeler 42
1. OECD Tarafından Kişisel Verilerin Korunmasına İlişkin Hazırlanan Hukuki Düzenlemeler 43
2. Birleşmiş Milletler Tarafından Kişisel Verilerin Korunmasına İlişkin Hazırlanan Hukuki Düzenlemeler 46
3. Avrupa Konseyi Tarafından Kişisel Verilerin Korunması İlişkin Hazırlanan Hukuki Düzenlemeler 47
a. Kişisel Verilerin Otomatik Olarak İşlenmesi Sırasında Gerçek Kişilerin Korunmasın ilişkin 108 Sayılı Sözleşme 48
b. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 51
aa. AİHS madde 8 Kapsamında Kişisel Verilerin Korunması ve Müdahalenin Meşruluğu 51
bb. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 8. Maddesi Kapsamında Verilmiş Kararlar 53
4. Avrupa Birliği Nezdinde Kişisel Verilerin Korunması 57
a. Kişisel Verilerin İşlenmesi ve Bu Tür Verilerin Serbest Dolaşımına Dair Bireylerin Korunması Direktifi– 95/46/EC 57
c. Avrupa Birliği Vatandaşlık Hakkı Direktifi – 2009/136/EC 62
d. Avrupa Birliği Veri Saklama Direktifi – 2006/24/EC 63
e. Avrupa Birliği Genel Veri Koruma Tüzüğü 64
aa. Kişisel Veri Kavramının Yeniden Tanımlanması 67
bb. Veri Kontrolörü ve Veri İşleyicisi 67
cc. Verinin Olağan Korunması ve Verinin Özel Önlemler ile Korunması 70
dd. Veri Sahibinin Hakları 71
ee. Veri Transferi 73
B. Ulusal Düzenlemeler 75
1. Yabancı Ülke Hukuklarında Kişisel Verilerin Korunması 75
a. Fransa 75
b. Almanya 81
c. İtalya 88
d. Amerika Birleşik Devletleri 91
2. Türk Hukukunda Kişisel Verilerin Korunması 94
a. 1982 Anayasası 94
b. 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu 95
c. Türk Ceza Kanunu 97
İkinci Bölüm
6698 SAYILI KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI KANUNU KAPSAMINDA KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI
I. 6698 SAYILI KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI KANUNU İLE GETİRİLEN DÜZENLEMELER 101
A. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun Kapsamı 101
1. Amaç ve Kapsam 101
2. Kanun Kapsamı Dışında Kalan Haller 102
3. Tanımlar 103
a. Kişisel Veri 104
b. Açık Rıza 108
c. Kişisel Verilerin İşlenmesi 114
d. İlgili kişi 115
e. Veri Sorumlusu ve Veri İşleyen 115
B. Kişisel Verilerin İşlenmesine İlişkin Temel İlkeler 120
1. Kişisel Verilerin Hukuka ve Dürüstlük Kurallarına Uygun Olarak İşlenmesi 120
2. Kişisel Verilerin Gerektiğinde Güncellenmesi ve Doğru Olması 121
3. Belirli, Açık ve Meşru Amaçlara Yönelik İşlenme 122
4. Kişisel Verilerin İşlendikleri Amaçla Sınırlı, İlişkili ve Ölçülü Olması 123
5. Kişisel Verilerin İşlendikleri Amacın Gerektirdiği Süre Boyunca ya da Mevzuatın Öngördüğü Süre Kadar Muhafaza Edilmesi 124
C. Kişisel Verilerin İşlenmesine İlişkin Veri İşleme Koşulları 126
1. Özel Nitelikli Olmayan Kişisel Verilerin İşlenme Şartları 126
a. Kanunlarda Öngörülen Yükümlülüklerin Varlığı 127
b. Fiili Olanaksızlık Nedeniyle Rızasını Açıklayamayacak Kişinin veya Rızası Hukuki Geçerlilik Taşımayan Kişinin veya Bir Başka Kişinin Hayatı veya Beden Bütünlüğünün Korunması için Mecburi Olması Durumunda 127
c. Taraflar Arası Bir Sözleşmenin Varlığı Sebebiyle Sözleşmenin Taraflarının Kişisel Verilerinin İşlenmesi Gerekliliği Durumunda 128
d. Veri Sorumlusunun Hukuki Yükümlülüklerini Yerine Getirebilmesi Amacıyla Zorunlu Olması Durumunda 128
e. Kişisel Verinin Bizzat Sahibi Tarafından Aleni Hale Getirilmesi 128
f. Kişisel Verinin İşlenmesinin Bir Hakkın Mevcudiyeti, Korunması veya Bu Hakkın Kullanılması İçin Mecburi Olması 129
g. Veri Sorumlusunun Meşru Menfaatleri Sebebiyle Kişisel Verilerin İşlemenin Mecburi Olması 129
2. Özel Nitelikli Verilerin İşlenme Şartları 132
D. Kişisel Verilerin Aktarılması 135
E. Kişisel Verilerin İşlenmesine İlişkin Veri Sahibinin Hakları 138
1. Kişinin Kişisel Verilerin İşlenip İşlenmediğini Öğrenme Hakkı 139
2. Kişisel Verilere İlişkin Bilgi Talep Etme Hakkı 140
3. Kişisel Verilerin Hangi Amaçlarla İşlendiğini ve İşlenen Verilerin Amacına Uygun Olarak Kullanılıp Kullanılmadığını Öğrenme Hakkı 141
4. Kişisel Verilerin Aktarılmasına İlişkin Bilgi Talep Etme Hakkı 141
5. Kişisel Verilerin Düzeltilmesini İsteme Hakkı 142
6. Kişisel Verilerin Silinmesini veya Yok Edilmesini İsteme Hakkı 142
F. Kişisel Verilerin İşlenmesine İlişkin Denetim Mekanizması 144
II. YÖNETMELİKLER İLE GETİRİLEN DÜZENLEMELER 148
A. Kişisel Sağlık Verileri Hakkında Yönetmelik 149
B. Kişisel Verilerin Silinmesi, Yok Edilmesi veya Anonim Hale Getirilmesi Hakkında Yönetmelik 155
1. Genel Olarak 155
2. Kişisel Veri Saklama ve İmha Politikası 155
3. Veri İmhaya İlişkin Yöntemler 156
a. Kişisel Verilerin Silinmesi 158
b. Kişisel Verilerin Yok Edilmesi 159
c. Kişisel Verilerin Anonim Hale Getirilmesi 160
C. Veri Sorumluları Siciline İlişkin Düzenlemeler 160
a. Veri Sorumluları Sicili 160
b. Sicilin Oluşturulması, İdaresi, Gözetimi ve Sicile Erişim 161
c. Kayıt Yükümlülüğünün Başlangıcı, VERBİS’e Girilecek Bilgiler, Kayıt Başvurusu, Kaydın Yenilenmesi ve Silinmesi 161
d. Kayıt Yükümlülüğünün İstisnaları 163
III. TEBLİĞLER İLE GETİRİLEN DÜZENLEMELER 164
A. Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ 164
B. Aydınlatma Yükümlülüğünün Yerine Getirilmesinde Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ 166
Üçüncü Bölüm
KİŞİSEL VERİLERİN 5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNU VE
6698 SAYILI KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI KANUNU
KAPSAMINDA KORUNMASI
I. KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASINA İLİŞKİN TÜRK CEZA KANUNUNDA DÜZENLENEN SUÇ TİPLERİ 169
A. Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçu 170
1. Genel Olarak 170
2. Suçla Korunan Hukuksal Değer 179
3. Suçun Unsurları 180
a. Maddi Unsurlar 180
aa. Fail 180
bb. Mağdur 180
cc. Suçun Konusu 182
dd. Hareket ve Netice 186
b. Manevi Unsur 189
c. Hukuka Aykırılık 190
aa. İlgili Kişinin Rızası 193
bb. Kişisel verinin ilgilisi tarafından alenileştirilme halinde 196
cc. Kanun hükmü veya amirin emrinin yerine getirilmesi 197
dd. Zorunluluk Hali 198
ee. Sözleşmenin İfası İçin Gerekli Olması 199
ff. Bir Hakkın Tesisi İçin Gerekli Olması 200
gg. Veri Sorumlusunun Hukuki Yükümlülüğün Yerine Getirilmesi İçin Zorunlu Olması 200
hh. Veri Sorumlusunun Meşru Menfaatleri İçin Veri İşlenmesinin Zorunlu Olması 200
ii. Sağlık ve Cinsel Hayata İlişkin Kişisel Verilerin İşlenmesi ile İlgili Hukuka Uygunluk Sebebi 201
jj. Kişisel Verileri Korunma Kanunu Kapsamı Dışında Tutulan Haller 201
4. Suçun Nitelikli Halleri 202
a. Özel Nitelikli Kişisel Verilerin Kaydedilmesi 202
b. Kamu Görevlisi Tarafından ve Görevinin Verdiği Yetki Kötüye Kullanmak Suretiyle Kaydedilmesi 203
c. Belli Bir Meslek ve Sanatın Sağladığı Kolaylıktan Yararlanmak Suretiyle Kaydedilmesi 205
5. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 205
a. Teşebbüs 205
b. İştirak 206
c. İçtima 207
6. Yaptırım ve Yargılama Usulü 209
B. Verileri Hukuka Aykırı Olarak Verme veya Ele Geçirme 210
1. Genel Olarak 210
2. Suçla Korunan Hukuksal Değer 212
3. Suçun Unsurları 212
a. Maddi Unsurlar 212
aa. Fail 212
bb. Mağdur 213
cc. Suçun Konusu 214
dd. Hareket 215
b. Manevi Unsur 218
c. Hukuka Aykırılık 218
4. Suçun Nitelikli Halleri 220
5. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 221
a. Teşebbüs 221
b. İştirak 221
c. İçtima 222
6. Yaptırım ve Yargılama Usulü 224
C. Verileri Yok Etmeme Suçu 225
1. Genel Olarak 225
2. Suçla Korunan Hukuksal Değer 229
3. Suçun Unsurları 230
a. Maddi Unsurlar 230
aa. Fail 230
bb. Mağdur 231
cc. Suçun Konusu 232
dd. Hareket ve Netice 232
b. Manevi Unsur 234
c. Hukuka Aykırılık 234
4. Suçun Nitelikli Halleri 235
5. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 235
a. Teşebbüs 235
b. İştirak 236
c. İçtima 236
6. Yaptırım ve Yargılama Usulü 237
Sonuç 239
Kaynakça 243
Kavramlar Dizini 255
Yazar Hakkında 263
|
