Şirketler Hukuku Genel Esasları
Prof. Dr. Rıza Ayhan
Prof. Dr. Hayrettin Çağlar
Prof. Dr. Mehmet Özdamar
İÇİNDEKİLER
DÖRDÜNCÜ BASKIYA ÖNSÖZ VII
ÖNSÖZ IX
İÇİNDEKİLER XI
KISALTMALAR CETVELİ XLIX
KAYNAKÇA LI
BİRİNCİ BÖLÜM
§ 1- ŞİRKETLER HUKUKUNUN HUKUKUMUZDAKİ YERİ
I) GENEL OLARAK 1
II) KİŞİLER HUKUKU VE ŞİRKET 1
III) BORÇLAR HUKUKU VE ŞİRKET 3
IV) EŞYA HUKUKU VE ŞİRKET 7
§ 2- ŞİRKET SÖZLEŞMESİ
I) TÜRK HUKUKUNDA ŞİRKET SÖZLEŞMESİNİN
DÜZENLENMESİ 9
A) ŞİRKET KAVRAMI 10
1) Kişi Birliği Olarak Şirketler 10
a) Genel Kabul Gören Sisteme Göre Kişi Birliği Olarak
Şirket 11
b) Tek Ortaklı Şirketler 11
c) Asgari Ortak Sayısı Hakkında Özel Düzenlemeler 12
2) Sözleşme 12
a) Şirket Sözleşmesinin Hukuki Mahiyeti 12
b) Tek Ortaklı Şirketlerin Hukuki Niteliği 13
c) Şirket Sözleşmesinin Tarafları 14
aa) Şirket Sözleşmesine Taraf Olanlar 15
bb) Tarafların Ehliyeti 15
aaa) Gerçek Kişilerin Ehliyeti 15
bbb) Tüzel Kişilerin Ehliyeti 16
d) Şirket Sözleşmesinin Şekli 16
XII İçindekiler
3) Ortak Amaca (Müşterek Gayeye) Erişme Niyeti 17
4) Müşterek Amaç Uğruna Birlikte Çalışma Niyeti (Affectio
Societatis)18
B) ŞİRKETLER HUKUKUNDA TÜZEL KİŞİLİK19
1) Tüzel Kişiliği Olan Şirketler 19
2) Tüzel Kişiliği Olmayan Şirketler 22
II) İRADENİN OLUŞTURULMASI 22
A) TİCARET ŞİRKETLERİNDE İRADENİN OLUŞTURULMASI22
1) Organ Kavramı22
a) Genel Olarak Ticaret Şirketlerinde Organ22
aa) Geniş Anlamda Organ23
bb) Dar Anlamda Organ 23
aaa) Şeklî Organ23
bbb) Fiilî Organ 24
b) Ticaret Şirketlerinde Organ Kavramı Tayininde
Başvurulacak Esaslar25
aa) Şekli Kıstas 25
aaa) Organın Kanun Koyucu Tarafından
Belirlenmesi25
bbb) Organın Kuruluş Belgelerinde
Belirlenmesi26
ccc) Organların Yetkili Makamlarca Tayini26
bb) Maddi Kıstas 26
2) Organlarda İradenin Oluşumu27
a) Toplantıya Davet (Çağrı)28
b) Toplantı Yeter Sayısı (Toplantı Nisabı) 28
c) Karar Yeter Sayısı (Karar Nisabı) 28
aa) Karar Yeter Sayısı Çeşitleri29
aaa) Oy Birliği (İttifak) 29
bbb) Oy Çokluğu (Ekseriyet)29
(1) Adi Çoğunluk (Nispî Ekseriyet)29
(2) Mutlak Çoğunluk (Salt Ekseriyet)30
(3) Nitelikli Çoğunluk (Mevsuf Ekseriyet) 30
bb) Oy Verme30
cc) Oylarda Eşitlik 31
d) Kararların Etkileri 32
B) TÜZEL KİŞİLİĞİ BULUNMAYAN ŞİRKETLERDE İRADENİN
OLUŞTURULMASI 32
İçindekiler XIII
İKİNCİ BÖLÜM
§ 3- ADİ ŞİRKET
GİRİŞ 35
I) ADİ ŞİRKETLERİN TÜRK BORÇLAR KANUNUNDA
DÜZENLENMESİ 36
II) ADİ ŞİRKETLERİN TİCARET ŞİRKETLERİ BAKIMINDAN
ÖNEMİ 37
III) ADİ ŞİRKETİN TANIMI VE UNSURLARI 38
A) ADİ ŞİRKETİN TANIMI 38
B) UNSURLARI 40
1) Kişi Unsuru 40
2) Şirket Sözleşmesi 42
a) Adi Şirket Sözleşmesinin Hukuki Niteliği 43
b) Sözleşmenin Tarafları ve Katılma Ehliyeti 44
aa) Sözleşmenin Tarafları 44
bb) Tarafların Sözleşmeye Katılma Ehliyeti 44
c) Sözleşmenin Şekli 47
3) Ortak Amaç 48
a) Genel Olarak 48
b) Ortak Amacın Niteliği 49
aa) Amacın İktisadi Olması 49
bb) Adi Şirketin Ticari İşletme İşletmek Amacıyla
Kurulup Kurulamayacağı 50
4) Ortak Amaç Uğruna Birlikte Çaba (Affectio Societatis) 51
5) Katılma Payı Koyma Yükümlülüğü 52
a) Katılma Payının Mahiyeti 52
b) Katılma Payının İfası ve İfa Yükümlülüğünün Yerine
Getirilmemesi 55
aa) Katılma Payının İfası 55
bb) Katılma Payının İfa Edilmemesi 56
IV) ADİ ŞİRKETİN TÜZEL KİŞİLİĞİNİN OLMAMASI 56
A) GENEL OLARAK 56
B) ADİ ŞİRKETİN TÜZEL KİŞİLİĞİNİN OLMAMASININ
HUKUKİ SONUÇLARI 57
1) Hukuki İşlemlerde Taraf Olma Ehliyeti 57
2) Hukuk Muhakemeleri Kanunu ve İcra İflâs Kanununa Göre
Taraf Ehliyeti 57
3) Şirket Malvarlığı Üzerindeki Hak Sahipliği 58
XIV İçindekiler
4) Sorumluluk58
5) Haksız Fiilden Sorumluluk 59
6) Ticaret Unvanı 60
7) Defter Tutma60
8) Vergi 61
9) Yerleşim Yeri61
10) Tâbiiyet 61
V) UYGULAMADA ADİ ŞİRKET62
A) KURULUŞ ORTAKLIĞI62
B) GİZLİ ŞİRKET63
C) ADİ ŞİRKET TEMELİNE DAYALI SÖZLEŞME İLİŞKİLERİ64
VI) ADİ ŞİRKETLERDE ORTAKLARIN BİRBİRLERİYLE VE
ÜÇÜNCÜ KİŞİLERLE İLİŞKİLERİ64
A) GENEL OLARAK 64
1) Ortaklar Arasındaki İlişkinin Hukuki Mahiyeti 64
2) Ortakların Sadakat ve Özen Yükümü 65
a) Özen Yükümünün Kapsamı 65
b) Özen Yükümüne Aykırı Davranmanın Müeyyidesi66
3) Eşitlik İlkesi 67
4) Ortaklık Hak ve Borçlarının Devri67
B) ADİ ŞİRKETLERDE İÇ İLİŞKİ68
1) Mali Nitelikteki İlişkiler68
a) Katılma Payı68
b) Kazanç ve Zarara Katılma68
aa) Kazanç ve Zarar Kavramı 69
bb) Yönetici Ortağın Hesapları Çıkarması 69
cc) Kazanç ve Zararın Paylaştırılması70
aaa) Kazanç ve Zararın Sözleşme Hükümlerine
veya Karara Göre Paylaştırılması 70
bbb) Kanun Gereğince Paylaşma72
c) Tasfiye Payı/Ayrılma Payı 72
d) Ücret-Faiz İsteme ve Masrafı Talep Hakkı 73
2) Şahsi Nitelikteki İlişkiler 74
a) Adi Şirketlerde Yönetim Hakkı74
aa) Adi Şirketlerde Yönetim Hakkının Hukuki Mahiyeti 74
bb) Adi Şirketlerde Yönetim Hakkının Kapsamı 74
aaa) Olağan İşlerde Yönetim Yetkisi 75
bbb) Olağanüstü İşlerde Yönetim Yetkisi75
cc) Yönetim Hakkının Kazanılması77
İçindekiler XV
dd) Yönetim Hakkının Kaybedilmesi ve
Sınırlandırılması 78
aaa) Sözleşmeyle Verilen Yönetim Hakkının Geri
Alınması veya Sınırlandırılması 78
bbb) Kararla Verilen Yönetim Hakkının Geri
Alınması veya Sınırlandırılması 79
ee) Adi Şirketlerde Yönetim Hakkının Kullanılması 79
aaa) Yönetim Hakkının Kullanılması Usulü 79
bbb) İtiraz 80
b) Adi Şirketlerde İnceleme Hakkı 80
c) Adi Şirketlerde Rekabet Yasağı 81
aa) Rekabet Yasağının Hukuki Mahiyeti 81
bb) Rekabet Yasağının Kapsamı 82
cc) Rekabet Yasağına Aykırılığın Yaptırımı 82
dd) Zamanaşımı 82
C) ADİ ŞİRKETLERDE DIŞ İLİŞKİ 83
1) Adi Şirketlerde Temsil 83
a) Adi Şirketlerde Temsilci Sıfatının Kazanılması 84
b) Adi Şirketlerde Temsil Yetkisinin Sona Ermesi 84
c) Adi Şirketlerde Temsil Yetkisinin Kapsamı 84
d) Temsilin Sonuçları 85
2) Adi Şirketin ve Ortakların Borç ve Taahhütlerden
Sorumluluğu 85
a) Adi Şirketin Sorumluluğu 85
b) Ortakların Sorumluluğu 85
VII) ADİ ŞİRKETLERDE OY HAKKI VE KARAR 86
VIII) ADİ ŞİRKETLERDE ORTAKLAR ARASINDA DEĞİŞİKLİK 86
A) ŞİRKETE YENİ ORTAK ALINMASI VE PAYIN DEVRİ 87
1) Şirkete Yeni Ortak Alınması 87
2) Ortaklık Payının Devri Suretiyle Şirkete Yeni Ortak Alınması 88
a) Ortaklık Payının Devri Suretiyle Şirkete Yeni Ortak
Alınmasının Şartları 88
aa) Ortaklık payını devreden ile devralan arasında,
ortaklık payının kısmen veya tamamen
devredilmesine ilişkin bir “devir sözleşmesinin”
yapılması 88
bb) Ortaklık payının kısmen veya tamamen devri
suretiyle şirkete yeni ortak alınmasında oybirliğinin
aranması 89
b) Ortaklık Payının Devri Suretiyle Yeni Ortağın Şirkete
Girmesinin Usulü 90
XVI İçindekiler
3) Alt Katılım 90
B) ÇIKMA VE ÇIKARILMA91
1) Genel Olarak 91
2) Çıkma92
a) Sözleşmede öngörülen sebeplerle çıkma92
b) Kanundan doğan çıkma hâlleri92
aa) Diğer ortakların rızasıyla çıkma92
bb) Kanun gereğince çıkma92
aaa) Bir ortağın fesih bildiriminde bulunması92
bbb) Kısıtlanması93
ccc) İflâsı93
ddd) Tasfiyedeki payının cebrî icra yoluyla paraya
çevrilmesi 94
eee) Ortağın ölmesi 94
3) Çıkarılma 94
a) Sözleşmede öngörülen sebeplerle çıkarılma94
b) Kanunda öngörülen sebeplerle çıkarılma 95
aa) Bir ortağın fesih bildiriminde bulunması 95
bb) Ortağın kısıtlanması 95
cc) Ortaklardan birinin iflâsı96
dd) Bir ortağın tasfiyedeki payının cebrî icra yoluyla
paraya çevrilmesi 96
ee) Ortaklardan birinin ölümü96
4) Çıkma ve Çıkarılma Sebebiyle Ortaklık Sıfatının Sona
Erdiği An97
a) Çıkmanın hüküm ifade ettiği an 97
aa) Sözleşmede öngörülen sebeplerle çıkmanın hüküm
ifade ettiği an97
bb) Kanunda öngörülen sebeplerle çıkmanın hüküm
ifade ettiği an98
b) Çıkarılmanın hüküm ifade ettiği an99
aa) Sözleşmede öngörülen sebeplerle çıkarılmanın
hüküm ifade ettiği an99
bb) Kanunda öngörülen sebeplerle çıkarılmanın hüküm
ifade ettiği an99
5) Çıkan/Çıkarılan Ortağın Sorumluluğu 99
a) Çıkma veya çıkarılmanın sorumluluk üzerine genel etkileri100
b) Çıkma ve çıkarılmada özel hâller 100
aa) Çıkan veya çıkarılan ortağın şirketin muaccel olan
ve olmayan borçlarından sorumluluğu100
İçindekiler XVII
bb) Çıkan veya çıkarılan ortağın borçtan kurtarılması
veya güvence verilmesi 100
aaa) Çıkan veya çıkarılan ortağın borçtan
kurtarılması 101
bbb) Çıkan veya çıkarılan ortağa güvence verilmesi 102
6) Çıkma ve Çıkarılmanın Sonuçları 102
a) Çıkma ve çıkarılmanın yönetim ve temsil yetkisi üzerine
etkileri 103
b) Çıkma veya çıkarılma hâlinde ortaklık payının tasfiyesi 103
aa) Ayrılan ortağın ortaklık payının diğer ortaklara
geçmesi 103
bb) Tasfiye payının tespiti ve ödenmesi 104
c) Malvarlığının yetersizliği 105
d) Tamamlanmamış işler 106
IX) ADİ ŞİRKETİN SONA ERMESİ 106
A) SONA ERME SEBEPLERİ 107
1) İnfisah (Dağılma) Sebepleri 107
a) Kanunda öngörülen infisah sebepleri 107
aa) Ortaklık sözleşmesinde öngörülen amacın
gerçekleşmesi veya gerçekleşmesinin imkânsız hâle
gelmesi 108
bb) Ortaklardan birinin ölmesi ve sözleşmede ortaklığın
mirasçılarla sürdürülmesi konusunda bir hüküm
olmaması 109
cc) Sözleşmede ortaklığın devam edeceğine ilişkin bir
hüküm bulunmaması halinde bir ortağın
kısıtlanması, iflâsı veya tasfiyedeki payının cebrî
icra yoluyla paraya çevrilmesi 109
aaa) Ortağın kısıtlanması 110
bbb) Ortağın iflâsı 110
ccc) Ortağın tasfiyedeki payının cebrî icra yoluyla
paraya çevrilmesi 111
dd) Ortaklık için kararlaştırılmış olan sürenin sona
ermesi 112
b) Sözleşmede öngörülen infisah sebepleri 112
2) Fesih Sebepleri 113
a) Kanunda öngörülen fesih hâlleri 113
aa) Ortakların alacağı kararla fesih 113
bb) Kanunda tanınan feshi ihbar hakkının
kullanılmasıyla şirketin sona erdirilmesi 113
aaa) Kanundan doğan feshi ihbar hakları 114
XVIII İçindekiler
(1) Şirketin belirsiz süreli olması hâlinde
ortaklara tanınan feshi ihbar hakkı 114
(2) Şirketin ortaklardan birinin ömrü
boyunca sürmek üzere kurulması hâlinde
ortaklara tanınan feshi ihbar hakkı 114
bbb) Kanundan doğan feshi ihbar hakkının
kullanılması 115
b) Şirket sözleşmesinde öngörülen fesih hakkı115
c) Mahkeme kararıyla (haklı sebeplerle) fesih 116
B) ADİ ŞİRKETİN SONA ERMESİNİN SONUÇLARI118
1) Sona ermenin şirketin yönetimine etkisi 118
2) Adi Şirketin Tasfiyesi 119
a) Tasfiye kavramı119
b) Tasfiye hâlinin şirkette meydana getirdiği değişiklikler119
c) Tasfiye hâline uygulanacak hükümler120
d) Tasfiye görevlileri 120
aa) Tasfiye görevlilerinin hak ve yetkileri 122
aaa) Tasfiye görevlilerinin hakları 122
bbb) Tasfiye görevlilerinin yetkileri 122
bb) Tasfiye görevlisi sıfatının sona ermesi123
aaa) Tasfiye görevlisi sıfatının sona erme
sebepleri123
(1) Azil123
(2) İstifa123
(3) Diğer sona erme sebepleri 124
bbb) Tasfiye görevlisi sıfatının sona ermesinin
duyurulması 124
e) Tasfiye işlemleri124
aa) Tasfiyeye başlanmadan evvel alınması gereken
tedbirler ve yapılması gereken işlemler125
bb) Dış tasfiye 125
cc) İç Tasfiye126
dd) Kapanış hesabının hazırlanması127
f) Tasfiyenin Kapanışı127
3) Şirketin Tasfiyesinin Üçüncü Kişilere Karşı Etkisi 128
X) ZAMANAŞIMI128
A) ADİ ŞİRKETLE ÜÇÜNCÜ KİŞİ ARASINDAKİ İLİŞKİLERDE
ZAMANAŞIMI 129
B) ADİ ŞİRKETTE ORTAKLAR ARASINDAKİ İLİŞKİLERDE
ZAMANAŞIMI 129
İçindekiler XIX
1) Adi Şirkette Ortaklar Arasındaki İlişkilerde Zamanaşımı
Süresi 129
2) Adi Şirkette Ortaklar Arasındaki İlişkilerde Zamanaşımı
Süresinin Başlaması 130
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
§ 4- TİCARET ŞİRKETLERİNE İLİŞKİN GENEL HÜKÜMLER
GİRİŞ 133
I) TİCARET ŞİRKETİ KAVRAMI 133
II) TİCARET ŞİRKETLERİNİN TÜRLERİ 134
A) ŞAHIS ŞİRKETLERİ 135
B) SERMAYE ŞİRKETLERİ 135
C) KOOPERATİF ŞİRKET 136
III) TÜZEL KİŞİLİK 137
A) TÜZEL KİŞİLİĞİN KAZANILMASI 137
B) TÜZEL KİŞİLİK KAZANMANIN SONUÇLARI 137
1) Bağımsız Malvarlığı 137
2) Ticaret Unvanı 138
3) Yerleşim Yeri (Merkez) 138
4) Tabiiyet 139
5) Ticaret Şirketlerinin Ehliyeti 139
6) Organların Hukuka Aykırı Fiillerinden Sorumluluk 140
IV) TİCARET ŞİRKETLERİNE UYGULANACAK HÜKÜMLER 141
V) TİCARET ŞİRKETLERİNDE SERMAYE 142
A) SERMAYE KOYMA BORCU 142
1) Katılma Payı Olarak Taahhüt Edilebilecek Değerler 142
a) Para, alacak, kıymetli evrak ve sermaye şirketlerine ait
paylar 143
aa) Paranın Sermaye Olarak Konulması 143
bb) Alacak 144
cc) Kıymetli evrak 145
dd) Sermaye şirketlerine ait paylar 145
b) Fikri Mülkiyet Hakları 145
c) Taşınırlar 145
d) Taşınmazlar 146
e) Kişisel Emek ve Ticari İtibar 147
f) Ticari İşletme 147
g) Maden ruhsatnameleri ve bunun gibi ekonomik değeri
olan diğer haklar 148
XX İçindekiler
2) Katılma Payı Borcunun Yerine Getirilmesini İsteme Hakkı148
3) Temerrüt Faizi149
4) Faiz ve Ücret Alma Hakkı 149
B) SERMAYE KOYMA BORCUNDA KABUL GÖREN
KARİNELER 149
VI) ORTAKLARIN KİŞİSEL ALACAKLILARI150
A) ŞAHIS ŞİRKETLERİNDE ORTAKLARIN KİŞİSEL
ALACAKLILARI 150
B) SERMAYE ŞİRKETLERİNDE ORTAKLARIN KİŞİSEL
ALACAKLILARI 150
VII) ZAMANAŞIMI151
§ 5- TİCARET BAKANLIĞININ DÜZENLEME VE
DENETLEME YETKİSİ
I) TİCARET BAKANLIĞININ DÜZENLEME YAPMA YETKİSİ153
II) TİCARET BAKANLIĞININ DENETLEME YETKİSİ153
A) TİCARET BAKANLIĞI TARAFINDAN YAPILAN
DENETİMİN AMACI154
B) DENETİM İLKELERİ154
C) DENETİME KONU İŞLEMLER155
D) DENETİM USULÜ156
E) DENETİM RAPORLARI156
1) Teftiş Raporu 156
2) Soruşturma Raporu 157
3) İnceleme Raporu 157
III) FESİH DAVASI AÇMA YETKİSİ 157
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
§ 6- KOLLEKTİF ŞİRKET
I) KOLLEKTİF ŞİRKET KAVRAMI 159
II) KOLLEKTİF ŞİRKETİN ÖZELLİKLERİ 160
A) TİCARİ İŞLETME İŞLETMEK AMACIYLA KURULMASI 161
B) TİCARİ İŞLETMENİN TİCARET UNVANI ALTINDA
İŞLETİLMESİ161
C) ORTAKLARININ GERÇEK KİŞİ OLMASI 161
D) ORTAKLARIN ŞİRKET BORÇLARINDAN DOLAYI SINIRSIZ
VE MÜTESELSİL SORUMLU OLMASI162
E) TÜZEL KİŞİLİK162
İçindekiler XXI
III) KOLLEKTİF ŞİRKETİN KURULUŞU 163
A) ŞİRKET SÖZLEŞMESİ 163
1) Şirket Sözleşmesinin Şekli 163
2) Şirket Sözleşmesinin İçeriği 164
a) Şirket sözleşmesinde bulunması gereken zorunlu kayıtlar 164
aa) Ortakların ad ve soyadlarıyla yerleşim yerleri ve
vatandaşlıkları 164
bb) Şirketin kollektif olduğu 164
cc) Şirketin ticaret unvanı ve merkezi 165
dd) Şirketin işletme konusu 165
ee) Her ortağın sermaye olarak koymayı taahhüt ettiği
katılma payının belirtilmesi 165
ff) Şirketi temsile yetkili kimselerin belirtilmesi 166
b) Şirket sözleşmesine ihtiyari olarak konulabilecek kayıtlar 166
3) Şirket Sözleşmesinin İmzalanması 166
B) ŞİRKET SÖZLEŞMESİNİN TİCARET SİCİLİ MÜDÜRÜ
YAHUT YARDIMCISI HUZURUNDA İMZALANMASI VEYA
SÖZLEŞMEDEKİ İMZALARIN NOTERCE ONAYLANMASI 167
C) TİCARET SİCİLİNE TESCİL VE İLÂN 168
1) Tescil 168
a) Tescil Başvurusuna Yetkili Kişiler 168
b) Tescili Talep Süresi 169
2) İlân 169
3) Tescilin ve İlânın Hükmü 169
IV) KOLLEKTİF ŞİRKETİN KURULUŞUNDA EKSİKLİK VEYA
SAKATLIK 170
A) TESCİL YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN YERİNE GETİRİLMEMİŞ
OLMASI 170
B) ŞİRKET SÖZLEŞMESİNİN KANUNİ ŞEKİLDE
YAPILMAMASI VEYA SÖZLEŞMEYE KONMASI ZORUNLU
OLAN KAYITLARDAN BİRİNİN VEYA BAZILARININ
EKSİK YAHUT GEÇERSİZ OLMASI 171
V) KOLLEKTİF ŞİRKETİN EHLİYETİ 171
VI) KOLLEKTİF ŞİRKETLERDE ORTAKLARIN BİRBİRLERİYLE VE
ŞİRKETİN ÜÇÜNCÜ KİŞİLERLE İLİŞKİLERİ 172
A) GENEL OLARAK 172
1) Ortaklar Arasındaki İlişkilerin Mahiyeti 173
2) Ortakların Sadakat ve Özen Yükümü 173
3) Eşitlik İlkesi 174
4) Ortaklık Hak ve Borçlarının Devri 174
XXII İçindekiler
B) KOLLEKTİF ŞİRKETLERDE İÇ İLİŞKİ174
1) Mali Nitelikteki İlişkiler175
a) Sermaye Koyma Borcu 175
b) Kâr Payı Hakkı ve Zarara Katılma 175
aa) Finansal Tablonun Çıkartılması 175
bb) Kâr Payı Hakkı176
cc) Zarara Katılma 176
dd) Kâr ve Zararın Paylaştırılması176
aaa) Kâr ve Zararın Sözleşme Hükümlerine veya
Karara Göre Paylaştırılması176
bbb) Kâr ve Zararın Paylaştırıcı Tarafından
Paylaştırılması 176
ccc) Kanun Gereğince Paylaşma177
cc) Kâr ve Zararın Paylaştırılmasına İtiraz 177
c) Tasfiye Payı/Ayrılma Payı 177
d) Ücret-Faiz İsteme ve Masrafı Talep Hakkı 178
2) Şahsi Nitelikteki İlişkiler 179
a) Kollektif Şirketlerde Yönetim Hakkı 179
aa) Kollektif Şirketlerde Yönetim Hakkının Hukuki
Mahiyeti 179
bb) Kollektif Şirketlerde Yönetim Hakkının Kapsamı 180
cc) Yönetim Hakkının Kazanılması180
dd) Yönetim Hakkının Kaybedilmesi ve
Sınırlandırılması181
ee) Kollektif Şirketlerde Yönetim Hakkının
Kullanılması182
aaa) Yönetim Hakkının Kullanılması Usulü 182
bbb) İtiraz182
b) Kollektif Şirketlerde Denetim ve Bilgi Edinme Hakkı183
c) Kollektif Şirketlerde Rekabet Yasağı184
aa) Rekabet Yasağının Hukuki Mahiyeti 184
bb) Rekabet Yasağının Kapsamı 185
cc) Rekabet Yasağının Yaptırımı185
dd) Zamanaşımı186
C) KOLLEKTİF ŞİRKETLERDE DIŞ İLİŞKİ186
1) Kollektif Şirketlerin Temsili 186
a) Kollektif Şirketlerde Temsilci Sıfatının Kazanılması186
b) Kollektif Şirketlerde Temsil Yetkisinin Kaldırılması187
c) Kollektif Şirketlerde Temsil Yetkisinin Geri Alınması188
İçindekiler XXIII
d) Kollektif Şirketlerde Temsil Yetkisinin Kapsamı 189
e) Kollektif Şirketlerde Temsil Yetkisinin Sınırlandırılması 189
2) Kollektif Şirketin ve Ortaklarının Şirketin Borç ve
Taahhütlerinden Dolayı Sorumluluğu 190
a) Kollektif Şirket Tüzel Kişiliğinin Sorumluluğu 190
b) Ortakların Sorumluluğu 190
aa) Ortakların Sorumluluğunun Esasları 190
bb) Ortakların İkinci ve Birinci Dereceden Sorumluluğu 191
aaa) Şirkete Karşı İcra Takibinin Semeresiz
Kalması 192
bbb) Şirketin Sona Ermesi 192
ccc) Şirketin İflâsı 192
VII) KOLLEKTİF ŞİRKETLERDE OY HAKKI VE KARAR 193
A) KOLLEKTİF ŞİRKETLERDE OY HAKKI 193
B) KOLLEKTİF ŞİRKETLERDE KARAR 194
1) Karar Yetersayısı 194
a) Kanunda Öngörülen Karar Yetersayıları 195
b) Şirket Sözleşmesinde Öngörülen Karar Yetersayıları 195
2) Kararların İptali 195
VIII) KOLLEKTİF ŞİRKETLERDE ORTAKLAR ARASINDA
DEĞİŞİKLİK 196
A) ŞİRKETE YENİ ORTAK ALINMASI 196
B) PAYIN DEVRİ 196
IX) ÇIKMA VE ÇIKARILMA 197
A) ORTAĞIN İRADE BEYANINA BAĞLI OLARAK ŞİRKETTEN
ÇIKMASI VE ÇIKARILMASI 197
1) Ortağın Şirketten Çıkması 197
a) Sözleşme Hükümlerine Göre Çıkma 198
b) Sözleşmede Hüküm Bulunmayan Hâllerde Çıkma 198
2) Ortağın Şirketten Çıkarılması 198
a) Sözleşmede Öngörülen Sebeplerle Çıkarılma 199
b) Kanunda Öngörülen Çıkarılma Sebepleri 199
aa) Ortağın İflâsı Hâlinde Çıkarılma 199
bb) Ortağın Şahsi Alacaklısının Şirketin Feshini İstemesi
Üzerine Çıkarılma 199
cc) Süresiz Şirketlerde Şirketin Feshini Talep Eden
Ortağın Çıkarılması 200
dd) Ortağın Haklı Sebeplerle Çıkarılması 200
c) Çıkarılma Kararına İtiraz 201
XXIV İçindekiler
B) ORTAĞIN MAHKEME KARARIYLA ÇIKARILMASI 201
1) Haklı Sebeple Çıkarılma Kararı Alınamaması Hâlinde Ortağın
Mahkeme Kararıyla Çıkarılması201
2) İki Ortaklı Kollektif Şirkette Ortağın Mahkeme Kararıyla
Çıkarılması202
C) ÇIKMA VE ÇIKARILMANIN HÜKÜMLERİ202
1) Çıkma ve Çıkarılmanın Ticaret Unvanına Etkisi 202
2) Çıkma ve Çıkarılmanın Ortaklar Arasındaki İlişkilere Etkisi 203
a) Çıkma ve Çıkarılmanın Ortaklık Sıfatını Sona Erdirmesi203
b) Çıkan veya Çıkarılan Ortağın Tasfiye Payını Talep Hakkı 203
3) Çıkan veya Çıkarılan Ortağın Sorumluluğu204
a) Çıkan veya Çıkarılan Ortağın Sorumluluğunun Esasları204
b) Tamamlanmamış İşler 204
X) KOLLEKTİF ŞİRKETİN SONA ERMESİ VE TASFİYE205
A) KOLLEKTİF ŞİRKETİN SONA ERMESİ205
1) Kollektif Şirketlerin İnfisahı (Kendiliğinden Sona Ermesi)206
a) Kanunda Öngörülen İnfisah Sebepleri 206
aa) Şirket sözleşmesinde öngörülen amacın
gerçekleşmesi veya gerçekleşmesinin imkânsız hâle
gelmesi 206
bb) Sözleşmede ortaklığın mirasçılarla sürdürülmesi
konusunda bir hüküm olmaması hâlinde ortaklardan
birinin ölmesi 207
cc) Sözleşmede ortaklığın devam edeceğine ilişkin bir
hüküm yoksa bir ortağın kısıtlanması, iflâsı veya
tasfiyedeki payının cebrî icra yoluyla paraya
çevrilmesi207
dd) Ortaklık için kararlaştırılmış olan sürenin sona
ermesi207
ee) Şirketin iflâsı208
ff) Sermayenin tamamının veya üçte ikisinin kaybı208
gg) Kollektif şirketin diğer bir şirketle birleşmesi208
b) Sözleşmede Öngörülen İnfisah Sebepleri209
2) Kollektif Şirketlerin Feshi209
a) Kanunda Öngörülen Fesih Sebepleri209
aa) Bir ortağın fesih bildiriminde bulunması 210
bb) Belirsiz süreli kollektif şirketlerde ortakların fesih
hakkı210
cc) Ortakların kararıyla fesih 211
b) Sözleşmede Öngörülen Fesih Sebepleri 211
İçindekiler XXV
3) Kollektif Şirketlerin Mahkeme Kararıyla Sona Ermesi 212
a) Kollektif Şirketlerin Haklı Sebeple Mahkeme Kararıyla
Sona Erdirilmesi 212
b) Kollektif Şirketlerin Kuruluşundaki Tescil ve İlân
Merasimine Aykırılık Nedeniyle Mahkeme Kararıyla
Fesih 213
c) Kollektif Şirket Ortaklarının Şahsi Alacaklılarının Talebi
Üzerine Mahkeme Kararıyla Fesih 213
B) KOLLEKTİF ŞİRKETİN TASFİYESİ 213
1) Tasfiyenin Şirket İlişkileri Üzerindeki Etkileri 214
a) Tüzel Kişiliğin Ehliyeti 214
b) Ticaret Unvanı 215
c) Defter Tutma 215
2) Tasfiyenin Ortaklar Arasındaki İlişkilere Etkisi 215
3) Tasfiye Memurları 216
a) Tasfiye Memurlarının Seçimi/Atanması ve Görevden
Alınması 216
aa) Tasfiye Memurlarının Seçimi veya Atanması 216
bb) Tasfiye Memurlarının Görevden Alınması 216
b) Tasfiye Memurlarının Temsil Yetkisi 217
c) Tasfiye Memurlarının Yükümlülükleri 218
aa) Koruma tedbirleri almak 218
bb) Defter Tutmak 218
cc) Son bilançoyu çıkarmak 218
d) Tasfiye Memurlarının Hakları 218
4) Tasfiye İşlemleri ve Tüzel Kişiliğin Sona Ermesi 219
BEŞİNCİ BÖLÜM
§ 7- ADİ KOMANDİT ŞİRKET
I) TANIM VE UNSURLARI 221
A) TANIM 221
B) UNSURLARI 221
1) Kişi (Şahıs) 222
2) Ticari İşletme İşletmek 222
3) Ortakların Sorumluluğu 222
4) Ticaret Unvanı 222
5) Tüzel Kişilik 222
II) KURULUŞ 223
XXVI İçindekiler
III) İŞLEYİŞ223
A) İÇ İŞLEYİŞ 223
1) Mali İlişkiler223
a) Sermaye Koyma Borcu 223
b) Kâr ve Zarara Katılma223
c) Tasfiye Payı224
2) Şahsi İlişkiler 224
a) Yönetim Yetkisi 224
b) İtiraz Hakkı224
c) Denetim Yetkisi225
d) Rekabet Yasağı225
B) DIŞ İŞLEYİŞ225
1) Ortaklığın Temsili225
2) Şirket Borçlarından Sorumluluk 226
C) ORTAKLAR ARASINDA DEĞİŞİKLİKLER227
IV) SONA ERME VE TASFİYE 227
ALTINCI BÖLÜM
ANONİM ŞİRKETLERLE İLGİLİ GENEL ESASLAR VE ANONİM
ŞİRKETİN KURULUŞU
§ 8- ANONİM ŞİRKETLERLE İLGİLİ GENEL ESASLAR
I) KAVRAM (TANIM) 230
II) ANONİM ŞİRKETİN ORTAYA ÇIKIŞI VE TARİHSEL
GELİŞİMİ 230
III) ANONİM ŞİRKETİN ÖZELLİKLERİ231
A) TİCARET UNVANI 231
B) SERMAYE231
C) TÜZEL KİŞİLİK232
D) AMAÇ VE KONU 232
E) ORTAKLARIN SINIRLI SORUMLULUĞU232
IV) ANONİM ŞİRKET TÜRLERİ233
A) ORTAK SAYISI AÇISINDAN233
B) TÂBİ OLDUKLARI HÜKÜMLER AÇISINDAN 233
C) HALKA AÇIK OLUP OLMAMA AÇISINDAN 233
D) ÖLÇEKLERİ AÇISINDAN234
E) BAĞIMSIZ DENETİME TÂBİ OLUP OLMAMALARI
AÇISINDAN234
İçindekiler XXVII
V) ANONİM ŞİRKETLERE HÂKİM OLAN İLKELER 235
A) ÇOĞUNLUK İLKESİ 235
B) HAKLARDAN SERMAYEYE KATILMA ORANINDA
YARARLANMA İLKESİ 235
C) DEVLETİN İLGİLENMESİ İLKESİ 236
D) EMREDİCİ HÜKÜMLER İLKESİ 236
E) EŞİT İŞLEM İLKESİ 237
F) BORÇLANMA YASAĞI 239
G) SERMAYENİN KORUNMASI İLKESİ 239
§ 9- ANONİM ŞİRKETİN KURULUŞU
I) KURULUŞ İŞLEMLERİ 241
A) ESAS SÖZLEŞMENİN HAZIRLANMASI 241
1) Esas Sözleşmede Yer Alması Zorunlu Unsurlar 242
a) Kurucu/Kurucular 242
b) Ticaret Unvanı 242
c) Şirket Merkezinin Bulunacağı Yer 242
d) Şirketin İşletme Konusu 243
e) Şirketin Sermayesi ile Her Payın İtibarî Değeri, Bunların
Ödenmesinin Şekil ve Şartları 243
f) Pay Senetlerinin Türü 244
g) Devir Sınırlamaları 244
h) Paradan Başka Sermaye Olarak Konan Haklar ve
Ayınlarla İlgili Bilgiler 244
ı) Kurucularla Yönetim Kurulu Üyelerine ve Diğer
Kimselere Şirket Kârından Sağlanacak Menfaatler 245
i) Yönetim Kurulu Üye Sayısı, Bunlardan İmzaya Yetkili
Olanlar ve İlk Yönetim Kurulu Üyeleri 245
j) Genel Kurulların Toplantıya Nasıl Çağırılacakları, Oy
Hakları 245
k) Şirkete Ait İlânların Nasıl Yapılacağı, 246
l) Pay Sahiplerinin Taahhüt Ettiği Sermaye Paylarının
Türleri ve Miktarları 246
m) Şirketin Hesap Dönemi 246
2) Esas Sözleşmede Yer Alabilecek İhtiyari Unsurlar 246
a) Varsa Şirketin Süresi 246
b) Şartlı Sermaye Artırma Yöntemi veya Kayıtlı Sermaye
Sistemi Kabul Edilmişse Buna İlişkin Hususlar 247
c) Tanınan İmtiyazlar 247
XXVIII İçindekiler
B) ANONİM ŞİRKETİN KURULMASI247
C) SERMAYENİN KISMEN VEYA TAMAMEN ÖDENMESİ248
D) GEREKİYORSA BAKANLIK İZNİ 250
E) TİCARET SİCİLİNE TESCİL VE İLÂN 251
II) KURULUŞTAN SONRA PAYLARIN HALKA ARZEDİLMESİ251
III) KURULUŞ İŞLEMLERİNDEKİ EKSİKLİK VE AYKIRILIKLARIN
YAPTIRIMI 252
IV) KURULUŞ SIRASINDA YAPILAN İŞLEMLERDEN ORTAKLIĞIN
SORUMLULUĞU 253
V) KANUNA KARŞI HİLE253
YEDİNCİ BÖLÜM
§ 10- ANONİM ŞİRKET YÖNETİM KURULU
I) KURUL-ORGAN OLARAK YÖNETİM KURULU 256
II) YÖNETİM KURULU ÜYELERİNDE ARANACAK ÖZELLİKLER 256
A) GENEL OLARAK 256
B) ÜYELİĞE SEÇİLME/ATANMA KOŞULLARI257
1) Vatandaşlık 257
2) Yerleşim Yeri257
3) Ehliyet257
4) Seçilme Engellerinin Bulunmaması258
C) YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN GÖREV SÜRESİ259
D) TESCİL VE İLÂN259
III) YÖNETİM KURULUNUN OLUŞTURULMASI260
A) ESAS SÖZLEŞMEYLE ATANMA260
B) GENEL KURUL TARAFINDAN SEÇİLME 260
C) KAMU TÜZEL KİŞİLERİNİN YÖNETİM KURULUNDA
TEMSİLİ 261
D) YÖNETİM KURULU TARAFINDAN SEÇİLME 261
E) SERMAYE PİYASASI KURULUNCA ATAMA262
F) BELİRLİ GRUPLARIN YÖNETİM KURULUNDA TEMSİL
EDİLMESİ 262
IV) YÖNETİM KURULU ÜYELERİ İLE ŞİRKET ARASINDAKİ
İLİŞKİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ263
V) YÖNETİM KURULUNUN YÖNETİM VE TEMSİL YETKİSİ264
A) YÖNETİM YETKİSİ264
1) Genel Olarak 264
2) Devredilemez ve Vazgeçilemez Görev ve Yetkiler 265
İçindekiler XXIX
a) TTK m375’te Sayılanlar 266
aa) Şirketin Üst Düzeyde Yönetimi 266
bb) Şirket Yönetim Teşkilatının Belirlenmesi 266
cc) Muhasebe, Finans Denetimi ve Finansal Planlamaya
İlişkin Görevleri 267
dd) Personelin Atanması veya Görevden Alınmasına
İlişkin Görev ve Yetkileri 268
ee) Yönetimle Görevli Kişilerin Üst Gözetimine İlişkin
Görev ve Yetkileri 268
ff) Defter ve Kayıtların Tutulması ve Genel Kurul
Toplantılarına İlişkin Görevleri 269
b) Diğer Görev ve Yetkileri 270
B) TEMSİL YETKİSİ 271
1) Temsil Yetkisinin Kapsamı 271
2) Temsil Yetkisinin Sınırlandırılması 272
3) İmza Yetkisinin Verilmesine İlişkin Esaslar 273
4) Çift İmza Kuralı 273
C) YÖNETİM VE TEMSİL YETKİSİNİN DELEGASYONU 274
1) Yönetim Yetkisinin Delegasyonu 274
a) Delegasyon İmkânı ve Anlamı 274
b) Delegasyonun Şartları 275
aa) Şekli Şartlar 275
bb) Maddi Şartlar 275
2) Temsil Yetkisinin Delegasyonu 275
VI) YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN HAKLARI 276
A) MALİ HAKLARI 276
1) Mali Hak Türleri 276
2) Haksız Yere ve Kötüniyetle Alınan Kazanç Paylarının İadesi 277
B) BİLGİ ALMA VE İNCELEME HAKKI 277
1) Genel Olarak 277
2) Toplantı Sırasında 278
3) Toplantı Dışında 278
VII) YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN GÖREV VE
YÜKÜMLÜLÜKLERİ 279
A) ÖZEN VE SADAKAT YÜKÜMLÜLÜĞÜ 279
B) EŞİTLİK İLKESİNE UYGUN DAVRANMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ 279
C) MENFAAT ÇATIŞMASI 280
D) SERMAYE KAYBI VEYA BORCA BATIKLIK HALİNDE
GÖREVLERİ 281
1) Sermaye Kaybı 281
XXX İçindekiler
2) Borca Batıklık 281
E) ŞİRKETİN KENDİ PAYLARINI İKTİSAP VEYA REHİN
OLARAK KABUL ETMESİ 282
1) Genel Olarak 283
2) Yakın ve ciddi bir kaybın önlenmesi 284
3) İstisnalar284
4) İktisap Edilen Payların Elden Çıkarılması 285
5) Kendi Paylarını Taahhüt Yasağı 285
6) Hakların Kullanılması286
VIII) YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN TÂBİ OLDUKLARI
YASAKLAR 286
A) ŞİRKETLE İŞLEM YAPMA YASAĞI286
B) ŞİRKETE BORÇLANMA YASAĞI 286
C) ŞİRKETLE REKABET ETME YASAĞI 287
IX) YÖNETİM KURULU TOPLANTILARI VE KARAR ALINMASI288
A) TOPLANTININ ORGANİZASYONU288
B) KARAR ALINMASI288
1) Toplantı ve Karar Nisapları288
2) Sirküler Karar Ve Elektronik Yönetim Kurulu 288
C) KARARLARIN GEÇERSİZLİĞİ289
1) Yokluk 289
2) Butlan290
3) İptal 290
X) YÖNETİM KURULU ÜYELİĞİNİN SONA ERMESİ 291
A) GÖREV SÜRESİNİN SONA ERMESİ291
B) İSTİFA 292
C) AZİL292
D) DİĞER SEBEPLER 292
SEKİZİNCİ BÖLÜM
§ 11- ANONİM ŞİRKETLERDE GENEL KURUL
GİRİŞ294
I) GENEL KURULUN YETKİLERİ294
A) GENEL OLARAK 294
B) GENEL KURULUN DEVREDEMEYECEĞİ YETKİLER 294
1) Şirket Esas Sözleşmesinin Değiştirilmesi 295
2) Yönetim Kurulu Üyelerinin Seçimi, Süreleri, Ücretleri Gibi
Konularda Karar Almak295
İçindekiler XXXI
3) Denetçinin Seçimi 295
4) Finansal Tablolar, Yıllık Rapor ve Kâr Dağıtımına İlişkin
Karar Alınması 296
5) Şirketin Feshi 296
6) Önemli Miktarda Şirket Varlığının Toptan Satışı 296
C) GENEL KURULUN DİĞER YETKİLERİ 296
D) GENEL KURULUN YETKİLERİNİN SINIRI 297
1) Üçüncü Kişilerin Hakları 297
2) Diğer Organların Münhasır Yetkileri 297
3) Bireysel Haklar, Müktesep Haklar ve Azınlık Hakları 298
4) İmtiyazlı Paylar 298
II) GENEL KURUL TOPLANTI TÜRLERİ 298
A) OLAĞAN – OLAĞANÜSTÜ OLMASINA GÖRE 298
1) Olağan Genel Kurul Toplantısı (Adi Toplantı) 298
2) Olağanüstü Genel Kurul Toplantısı 299
B) ÇAĞRILI –ÇAĞRISIZ OLMASINA GÖRE 299
1) Çağrılı Genel Kurul Toplantısı 299
2) Çağrısız Genel Kurul Toplantısı 299
C) ELEKTRONİK ORTAMDA GENEL KURUL 299
D) TEK ORTAKLI ANONİM ŞİRKETLERDE GENEL KURUL 300
E) İMTİYAZLI PAY SAHİPLERİ ÖZEL KURULU 301
III) GENEL KURULUN TOPLANTIYA ÇAĞRILMASI 302
A) GENEL KURULU TOPLANTIYA ÇAĞIRMAYA YETKİLİ KİŞİ
VE ORGANLAR 302
1) Yönetim Kurulu 302
2) Pay Sahipleri 302
3) Tasfiye Memurları 303
B) TOPLANTIYA ÇAĞRI MERASİMİ 303
C) GENEL KURULUN TOPLANMASI 304
1) Toplantı Yeri 304
2) Genel Kurula Katılmaya Yetkili Olanlar 304
3) Genel Kurul Toplantısına Katılması Zorunlu Olanlar 305
4) Toplantı Nisabı 305
a) Kural 305
b) Özel (Ağırlaştırılmış) Toplantı Nisapları 306
aa) Sermayenin Tümünü Oluşturan Payların
Sahiplerinin veya Temsilcilerinin Hazır Bulunması
Gereken Esas Sözleşme Değişiklikleri 306
bb) Sermayenin Yüzde Yetmişbeş Çoğunluğunu
Gerektiren Esas Sözleşme Değişiklikleri 306
XXXII İçindekiler
cc) Diğer Esas Sözleşme Değişiklikleri 307
dd) Birleşme, Bölünme ve Tür Değiştirmede Toplantı
Nisapları307
ee) İmtiyazlı Pay Sahipleri Özel Kurulunda Toplantı
Nisapları308
ff) Pay Senetleri Menkul Kıymet Borsalarında İşlem
Gören Anonim Şirketlerde Genel Kurul Toplantı
Nisapları308
D) GENEL KURULUN ÇALIŞMASI 308
1) Gündeme Bağlılık İlkesi 309
2) Gündeme Bağlılık İlkesinin İstisnaları310
3) Karar Nisapları311
4) Oy Hakkından Yoksunluk311
5) Oy Anlaşmaları 314
6) Çeşitli Yönde Oy Kullanma314
7) Genel Kurulda Temsil315
a) Olağan Temsilci 315
b) Tevdi Eden Temsilcisi315
c) Bakanlık Temsilcisi316
8) Tutanak 316
IV) GENEL KURUL KARARLARININ HÜKÜMLERİ317
V) GENEL KURUL KARARLARININ GEÇERSİZLİĞİ317
A) YOKLUK 318
B) BUTLAN319
C) İPTAL EDİLEBİLİRLİK 319
1) İptal Sebepleri 320
a) Kanuna Aykırılık320
b) Esas Sözleşmeye Aykırılık321
c) Dürüstlük Kurallarına Aykırılık 321
2) İptal Davasında Taraflar321
a) Davacı 321
aa) Pay Sahipleri 322
bb) Yönetim Kurulu 322
cc) Yönetim Kurulu Üyeleri 323
b) Davalı 323
3) Dava Açma Süresi323
4) İptal Davasında Usul323
5) İptal Kararının Hukuki Etkileri 324
D) ASKIDA HÜKÜMSÜZLÜK 324
VI) GENEL KURULUN SORUMSUZLUĞU326
İçindekiler XXXIII
DOKUZUNCU BÖLÜM
§ 12- ANONİM ŞİRKETLERDE DENETİM
GİRİŞ 327
I) KAVRAM OLARAK DENETİM 327
II) DENETİM TÜRLERİ 328
A) DENETİME ESAS OLAN İRADE BAKIMINDAN DENETİM 328
1) İç Denetim 328
2) Dış Denetim 330
B) DEVLET DENETİMİ 330
C) BAĞIMSIZ DENETİM 331
D) ZORUNLU VE İHTİYARİ DENETİM 332
E) GENEL VE ÖZEL DENETİM 332
III) 6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNUNA GÖRE ANONİM
ŞİRKETLERİN DENETİMİ 333
A) GENEL OLARAK 333
B) BAĞIMSIZ DENETİM 334
1) Tanımı 334
2) Özellikleri 335
3) Denetimin Kapsamı 336
a) Bağımsız Denetim Kapsamına Giren Şirketler 336
aa) Doğrudan Bağımsız Denetime Tâbi Olan Şirketler 336
bb) Özel Kriterlere Tâbi Olan Şirketler 337
cc) Genel Kriterler 338
b) Bağımsız Denetime Tâbi Olmayan Şirketler 338
c) Uygulama Esasları 338
4) Denetçi 339
a) Denetçilerin Özellikleri 340
b) Denetçinin Seçimi ve Göreve Başlaması 340
c) Denetim Sözleşmesi 341
d) Denetçilik Görevinin İfası 342
5) Denetim Raporu 343
6) Görüş Yazıları 344
7) Denetim İlişkisinin Sona Ermesi 345
8) Denetçinin Sır Saklama Yükümlülüğü 346
C) ÖZEL DENETİM 347
1) Özel Denetimin Amacı ve Kapsamı 347
2) Özel Denetçinin Atanması 348
3) Özel Denetim Raporu 349
XXXIV İçindekiler
ONUNCU BÖLÜM
§ 13- ESAS SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİKLERİ
I) GENEL DEĞİŞİKLİKLER351
II) ÖZEL DEĞİŞLİKLİKLER 352
A) SERMAYENİN ARTIRILMASI 352
1) Sermaye Artırımının Nedenleri352
2) Sermaye Artırımının Başlıca Türleri353
a) Esas Sermaye Sisteminde Sermaye Artırımı353
b) Kayıtlı Sermaye Sisteminde Sermaye Artırımı 354
c) Şarta Bağlı Sermaye Artırımı 355
aa) Artırıma İlişkin Genel Esaslar355
bb) Esas Sözleşmedeki Dayanağın İçeriği356
cc) Pay Sahiplerinin Korunması357
dd) Değiştirme veya Alım Hakkını Haiz Bulunan
Kişilerin Korunması357
ee) Sermaye Artırımının Gerçekleştirilmesi 357
B) SERMAYENİN AZALTILMASI 358
1) Genel Olarak 358
2) Sermayenin Azaltılması Türleri 359
a) Olağan Sermaye Azaltımı 359
b) Basitleştirilmiş Sermaye Azaltımı360
C) SERMAYENİN AZALTILMASI VE EŞZAMANLI OLARAK
SERMAYENİN ARTIRILMASI 360
D) SINIRLI ESNEK SERMAYE SİSTEMİNDE SERMAYENİN
AZALTILMASI 361
E) ESAS SERMAYENİN AZALTILMASI YÖNTEMLERİ361
1) Payların İtibarî Değerinin Düşürülmesi 361
2) Pay Sayısının Azaltılması 362
a) Payların Birleştirilmesi362
b) Payların İtfa Edilmesi364
3) Esas Sermayenin Azaltılması İşlemleri364
ONBİRİNCİ BÖLÜM
§ 14- ANONİM ŞİRKETLERDE PAY VE PAY SAHİPLİĞİ
I) ANONİM ŞİRKETLERDE PAY367
A) PAY KAVRAMI367
B) PAYIN ÇEŞİTLİ ANLAMLARI 369
İçindekiler XXXV
C) PAY TÜRLERİ 370
1) Nakit Karşılığı Pay-Ayın Karşılığı Pay 370
2) Oy Hakkı Olan Pay-Oy Hakkından Yoksun Pay 371
3) Adi Pay-İmtiyazlı Pay 372
4) Bedelli Pay-Bedelsiz (Gratis) Pay 375
5) İtibari Değeri Olan Pay-İtibari Değeri Olmayan Pay 376
II) ANONİM ŞİRKETLERDE PAY SAHİPLİĞİ 377
A) PAY SAHİPLİĞİNİN KAZANILMASI 377
B) PAYIN DEVRİNE İLİŞKİN SINIRLANDIRMALAR 378
1) Kanundan Doğan Sınırlandırmalar 378
2) İradî Sınırlandırmalar 379
C) PAY SAHİPLİĞİNİN KAYBEDİLMESİ 380
D) PAY SAHİBİNİN HAKLARI 380
1) Pay Sahipliği Haklarının Korunma Gücü Açısından 381
a) Vazgeçilemez Haklar 381
b) Müktesep Haklar 381
2) Hak Sahiplerinin Çevresi Açısından 382
a) Bireysel Pay Sahipliği Hakkı 382
b) Azınlık Hakkı 382
aa) Olumsuz Azınlık Hakları 383
bb) Olumlu Azınlık Hakları 383
c) Grup Hakkı 385
3) Hakların İçeriği Açısından 385
a) Mali (Malvarlıksal) Hakları 385
aa) Kâr Payı Hakkı 385
bb) Hazırlık Devresi Faizi Hakkı 388
cc) Tasfiye Payı Hakkı 388
dd) Rüçhan Hakkı (Yeni Pay Alma Hakkı) 389
ee) Önerilmeye Muhatap Olma Hakkı 389
ff) Bedelsiz Payı Edinme Hakkı 390
b) İdari (Katılma) Hakları 390
aa) Genel Kurul Toplantılarına Katılma Hakkı 390
bb) Oy Hakkı 391
cc) Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı 393
dd) Özel Denetim İsteme Hakkı 394
E) PAY SAHİBİNİN BORÇ VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ 395
1) Sermaye Koyma Borcu (Tek Borç İlkesi) 395
2) İkincil Yükümlülükler 397
3) Sadakat Yükümlülüğü 398
XXXVI İçindekiler
4) Sır Saklama Yükümlülüğü398
III) ANONİM ŞİRKETLERDE MENKUL KIYMETLER399
A) PAY SENETLERİ400
1) Pay Senedi Kavramı400
2) Pay Senedi Türleri400
a) Hamiline Yazılı Pay Senetleri 400
b) Nama Yazılı Pay Senetleri 401
aa) Borsaya Kote Edilmemiş Nama Yazılı Paylar 402
bb) Borsaya Kote Edilmiş Nama Yazılı Paylar 403
B) İLMÜHABERLER404
C) İNTİFA SENETLERİ404
D) BORÇLANMA SENETLERİYLE ALMA VE DEĞİŞTİRME
HAKKINI İÇEREN MENKUL KIYMETLER405
ONİKİNCİ BÖLÜM
§ 15- ANONİM ŞİRKETLERDE SONA ERME, TASFİYE
I) ANONİM ŞİRKETLERİN SONA ERMESİ VE TASFİYE408
A) ANONİM ŞİRKETİN SONA ERMESİ408
1) İnfisah Sebepleri 408
a) Sürenin Sona Ermesi 408
b) İşletme Konusunun Gerçekleşmesi veya Gerçekleşmesinin
İmkânsız Hale Gelmesi 409
c) Esas Sözleşmede Sayılan İnfisah Sebebinin Gerçekleşmesi 410
d) Şirket Sermayesinin 2/3’ünün Karşılıksız Kalması410
e) Anonim Şirketin İflası411
2) Fesih Sebepleri411
a) Genel Kurul Kararıyla Fesih 411
b) Mahkeme Kararıyla Fesih 411
aa) Şirketin Zorunlu Organlarının Mevcut Olmaması 412
bb) Kamu Düzenine ve İşletme Konusuna Aykırı
Faaliyetlerde Bulunmak 412
cc) Şirket Esas Sözleşmesinde Öngörülen Fesih
Sebeplerinin Gerçekleşmesi 413
dd) Haklı Sebeple Fesih413
aaa) Kanundaki Düzenleniş Şekli413
bbb) Haklı Sebep Kavramı414
ccc) Haklı Sebeple Fesih Davasında Usul415
ddd) Haklı Sebeplerin Varlığı Halinde Hâkimin
Verebileceği Kararlar 416
İçindekiler XXXVII
II) ANONİM ŞİRKETİN TASFİYESİ 417
A) TASFİYE HALİNDEKİ ANONİM ŞİRKETİN ÖZELLİKLERİ 417
1) Şirketin Tüzel Kişiliği Varlığını Sürdürür 417
2) Şirketin Amacı Değişir 418
3) Şirketin Ticaret Unvanı Zorunlu Ek Alır 418
4) Şirketin Organları Varlığını Sürdürür 418
B) TASFİYE MEMURLARI 419
C) TASFİYE İŞLEMLERİ 421
D) TİCARET SİCİLİNDEN TERKİN 423
E) EK TASFİYE VE TASFİYEDEN DÖNME 423
§ 16- ANONİM ŞİRKETLERDE HUKUKİ SORUMLULUK
I) SORUMLULUĞUN ŞARTLARI 425
A) ZARAR 425
B) KANUNA VEYA ESAS SÖZLEŞMEYE AYKIRILIK 427
1) Belgelerin ve Beyanların Kanuna Aykırı Olması 428
2) Sermaye Hakkında Yanlış Beyanlar ve Ödeme Yetersizliğinin
Bilinmesi 429
3) Değer Biçilmesinde Yolsuzluk 429
4) Halktan Para Toplamak 430
C) İLLİYET BAĞI 431
D) KUSUR 431
II) HUKUKİ SORUMLULUĞA HÂKİM OLAN İLKELER 433
A) SORUMLULUĞUN AKDİ OLMASI 433
B) SORUMLULUĞUN MÜTESELSİL OLMASI 434
1) Mutlak Teselsül 435
2) Farklılaştırılmış Teselsül 435
a) Özellikleri 435
b) Zarar Görenin Dava Açma Hakkı 436
c) Tazminat Miktarının Hesaplanması 437
d) İç İlişkide Rücû Davası 438
III) SORUMLULUK DAVASI 438
A) DAVACILAR 439
1) Anonim Şirket 439
2) Pay Sahipleri 440
3) Şirket Alacaklıları 441
B) DAVALILAR 441
1) Kurucular 441
XXXVIII İçindekiler
2) Yönetim Kurulu Üyeleri 442
3) Diğer Yöneticiler 442
4) Denetçiler443
5) Tasfiye Memurları 444
C) GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME444
IV) SORUMLULUĞU ORTADAN KALDIRAN HALLER444
A) KUSURSUZLUĞUN İSPATI (YETKİ DEVRİ HALİ)445
B) İBRA 447
1) İbra Kararının Alınması 447
a) Açık İbra447
b) Örtülü (Zımni) İbra449
2) İbranın Etkisi451
3) İbranın Kaldırılamaması 451
4) Kuruluş ve Sermaye Artırımında İbra452
C) ZAMANAŞIMI 453
V) KAMU BORÇLARINDAN SORUMLULUK453
VI) CEZAİ SORUMLULUK454
ONÜÇÜNCÜ BÖLÜM
§ 17- SERMAYESİ PAYLARA BÖLÜNMÜŞ KOMANDİT ŞİRKET
I) KAVRAM VE ÖZELLİKLER457
II) ŞİRKETİN KURULUŞU 458
A) ESAS SÖZLEŞME458
B) KURUCULAR 459
C) TESCİL VE İLAN459
III) ŞİRKETİN İŞLEYİŞİ459
A) YÖNETİM KURULU 459
1) Yönetim ve Temsil459
2) Rekabet Yasağı 460
B) GENEL KURUL 460
C) DENETİM460
IV) SONA ERME VE TASFİYE 460
ONDÖRDÜNCÜ BÖLÜM
§ 18- LİMİTED ŞİRKETLER
I) LİMİTED ŞİRKETLE İLGİLİ GENEL ESASLAR 461
A) KAVRAM 461
İçindekiler XXXIX
B) ÖZELLİKLER 462
1) Kişi (Şahıs) 462
2) Ticaret Unvanı 464
3) Esas Sermaye ve Pay 464
4) İşletme Konusu 465
5) Tüzel Kişilik 465
6) Ortakların Sınırlı Sorumluluğu 465
II) KURULUŞ 466
A) ŞİRKET SÖZLEŞMESİ 466
1) Şirket Sözleşmesinde Yer Alması Gereken Zorunlu Kayıtlar 467
2) Şirket Sözleşmesinde Yer Alması Halinde Bağlayıcı Olan
Kayıtlar 467
B) SÖZLEŞMENİN ONAYLANMASI 469
C) TESCİL VE İLAN 469
D) ŞİRKETİN KURULUŞUNDAN ÖNCE YAPILAN İŞLEMLER
VE MASRAFLAR 470
E) ESAS SERMAYENİN ÖZELLİKLERİ VE ÖDENMESİ 470
F) KURULUŞ İŞLEMLERİNDEKİ EKSİKLİKLER VE FESİH 471
§ 19- LİMİTED ŞİRKETİN ORGANLARI VE İŞLEYİŞİ
I) GENEL KURUL 473
A) GENEL KURULUN YETKİLERİ 473
B) GENEL KURUL TOPLANTILARI 475
1) Çağrı Usulü ve Gündem 475
2) Toplantı ve Karar Yetersayıları 476
a) Alelade Kararlar (Basit Nisap) 476
b) Önemli Kararlar (Ağırlaştırılmış Nisap) 476
c) Kanunda Öngörülen Diğer Özel Kararlar 477
3) Oy Hakkı ve Hesaplanması 478
4) Oy Hakkından Yoksunluk 480
5) Genel Kurul Kararlarının Geçersizliği 480
II) MÜDÜRLER 480
A) MÜDÜRÜN SEÇİLMESİ 481
B) BİRDEN FAZLA MÜDÜRÜN BELİRLENMESİ 482
C) MÜDÜRLERİN ÖZELLİKLERİ 482
D) MÜDÜRLERİN GÖREVLERİ 483
E) MÜDÜRLERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 484
1) Özen ve Sadakat Yükümlülüğü 484
XL İçindekiler
2) Rekabet Yasağı 484
3) Eşit İşlem Yükümlülüğü 485
4) Müdürlerin Şirketin Mali Durumunun Bozulduğunu Bildirim
Yükümlülüğü 485
5) Müdürlerin Şirkete Karşı Borçlanma Yasağı485
F) MÜDÜRLERİN TEMSİL YETKİSİ486
1) Temsil Yetkisinin Kapsamı ve Sınırları486
2) Temsil Yetkisinin Sınırlandırılması veya Kaldırılması487
G) TİCARİ MÜMESSİLLER (TEMSİLCİLER) VE TİCARİ
VEKİLLER 488
H) MÜDÜRLERİN SORUMLULUĞU489
III) DENETİM490
§ 20- LİMİTED ŞİRKETLERDE ORTAKLIK SIFATI VE BUNA
BAĞLANAN HUKUKİ SONUÇLAR
I) ORTAK SIFATININ KAZANILMASI VE KAYBEDİLMESİ493
A) PAY DEFTERİ493
B) PAY SENEDİ DÜZENLENMESİ VE ORTAK SIFATININ
KAZANILMASINDAKİ ETKİSİ494
C) ORTAK SIFATININ KAZANILMASI 495
1) Aslen Kazanma 495
2) Devren Kazanma495
a) Payın Sözleşmeyle Devri495
aa) Devir Sözleşmesi496
bb) Devrin Genel Kurulda Onaylanması 496
cc) Pay Devrinin Yasaklanması 497
dd) Devir İşlemlerinin Tamamlanması497
b) Payın Kanunen Devri 498
c) Paylar Üzerinde Rehin ve İntifa Hakkı Kurulması499
d) Şirketin Kendi Paylarını İktisabı 500
e) Pay Devrinin Tescili501
D) ORTAK SIFATININ KAYBEDİLMESİ501
1) Çıkma502
a) Şirket Sözleşmesi İle Ortaklara Çıkma Hakkı Tanınması 502
b) Haklı Sebeplerin Varlığı Halinde Çıkma503
c) Çıkmaya Katılma503
2) Çıkarılma 504
3) Ortaklık Sıfatını Kaybeden Ortağa Ayrılma Akçesi Ödenmesi 505
4) Ayrılma İşlemlerinin Tamamlanması 506
İçindekiler XLI
II) ORTAĞIN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ 506
A) ORTAKLARIN HAKLARI 507
1) Mali Haklar 507
a) Kâr Payı Hakkı 507
b) Tasfiye Payı Hakkı 508
c) Yeni Pay Alma (Rüçhan) Hakkı 508
2) İdari Haklar 508
a) Genel Kurul Toplantısına Katılma ve Oy Kullanma 509
b) Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı 509
c) Çıkma ve Çıkmaya Katılma Hakkı 510
d) Haklı Nedenlerle Şirketin Feshini İsteme Hakkı 510
B) ORTAKLARIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 510
1) Sermaye Taahhüdünün Yerine Getirilmesi Yükümlülüğü 510
2) Bağlılık Yükümlülüğü 511
3) Rekabet Yasağı 512
4) Şirkete Karşı Borçlanma Yasağı 512
5) Ek Ödeme Yükümlülüğü 512
a) Ek Ödeme Yükümlülüğünün Genel Özellikleri 512
b) Ek Ödeme Yükümlülüğünün İstenebilmesi İçin Gerekli
Şartlar 513
c) Ek Ödeme Yükümlülüğünün Sona Ermesi 513
d) Ek Ödemenin İadesi 513
6) Yan Edim Yükümlülüğü 514
7) Haksız Alınan Kâr Paylarının İadesi Yükümlülüğü 514
§ 21- LİMİTED ŞİRKETTE ESAS SÖZLEŞME
DEĞİŞİKLİKLERİ
I) ALELADE ESAS SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİKLERİ 515
II) ÖZEL ESAS SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİKLERİ 515
A) ESAS SERMAYE ARTIRIMI 515
B) ESAS SERMAYENİN AZALTILMASI 516
§ 22- LİMİTED ŞİRKETİN SONA ERMESİ VE
TASFİYESİ
I) SONA ERME 517
II) TASFİYE 517
XLII İçindekiler
ONBEŞİNCİ BÖLÜM
TİCARET ŞİRKETLERİNDE YAPISAL DEĞİŞİKLİKLER
I) GENEL OLARAK 519
II) TİCARET ŞİRKETLERİNDE YAPISAL DEĞİŞİKLİĞİN
DÜZENLENMESİ520
III) YAPISAL DEĞİŞİKLİKLERE İLİŞKİN DÜZENLEMELERİN ÜST
NORM VE GENEL NORM NİTELİĞİ520
§ 23- BİRLEŞME
I) GENEL OLARAK 523
II) BİRLEŞME KAVRAMI 523
III) BİRLEŞMENİN UNSURLARI 524
A) BİRLEŞMEDEN EVVEL EN AZ İKİ TİCARET ŞİRKETİNİN
VEYA TİCARET ŞİRKETİ TARAFINDAN DEVRALINACAK
EN AZ BİR TİCARİ İŞLETMENİN MEVCUDİYETİ524
1) Ticaret Şirketinin Başka Ticaret Şirketi veya Şirketleri ile
Birleşmesi 525
a) Geçerli Birleşmeler525
aa) Sermaye şirketleri; 525
bb) Şahıs şirketleri;525
cc) Kooperatifler;525
b) Ticaret Şirketinin Başka Ticaret Şirketi veya Şirketleri ile
Birleşmesinde Özel Hâller526
aa) Tasfiye hâlindeki bir şirketin birleşmeye katılması527
bb) Sermayenin kaybı veya borca batıklık hâlinde
birleşmeye katılma 527
2) Ticaret Şirketinin Ticari İşletmeyi Devralarak Birleşmesi528
a) Ticaret Şirketinin Ticari İşletmeyi Devralarak
Birleşmesinin Esasları 528
b) Ticaret Şirketinin Ticari İşletmeyi Devralarak
Birleşmesine Uygulanacak Hükümler529
aa) Tasfiye Hâlindeki Ticaret Şirketinin Bir Ticari
İşletmeyi Devralması 529
bb) Borca Batık Ticaret Şirketinin Bir Ticari İşletmeyi
Devralması 529
cc) Devralınan Ticari İşletmenin Ortaklık Payının ve
Haklarının Korunması529
dd) Ticari İşletmeyi Devralan Ticaret Şirketinin Sermaye
Artırımı Yapması 530
İçindekiler XLIII
ee) Ticari İşletmenin Bir Ticaret Şirketi Tarafından
Devralınmasına Uygulanacak Diğer Hükümler 530
B) MALVARLIKLARININ BİRLEŞMESİ 531
C) BİRLEŞEN ŞİRKETLERİN ORTAKLARININ ORTAKLIK
SIFATLARININ BİRLEŞİLEN ŞİRKETTE DEVAM ETMESİ 531
D) TASFİYENİN ÖNLENMESİ 532
E) KÜLLİ HALEFİYET 532
F) BİR ŞİRKET ÇATISI ALTINDA BİRLEŞMEK 532
IV) BİRLEŞME TÜRLERİ 533
V) ORTAKLIK PAYININ VE HAKLARININ KORUNMASI 534
A) ORTAKLIK SIFATININ BİRLEŞİLEN ŞİRKETTE
DEVAMINDA HAKLARIN DAĞILIMI 535
1) Devrolunan Şirketin Pay Sahiplerine Tanınan Haklar 535
a) Devrolunan Şirket Pay Sahiplerine Tanınan İstem
Hakkının Kapsamı 535
b) Değişim Oranını Tespit Tarihi 537
2) Devrolunan Şirkette İntifa Hakkı Sahiplerine Tanınan
Haklar 537
B) AYRILMA AKÇESİ 538
VI) BİRLEŞME İŞLEMLERİ 539
A) BİRLEŞME SÖZLEŞMESİ 540
B) BİRLEŞME RAPORU 541
C) İLGİLİLERİN İNCELEME HAKKI 541
D) BİRLEŞME KARARI 542
E) BİRLEŞMENİN KESİNLEŞMESİ 543
VII) SERMAYE ŞİRKETLERİNİN KOLAYLAŞTIRILMIŞ ŞEKİLDE
BİRLEŞMESİ 544
A) OY HAKKI VEREN PAYLARIN TAMAMINA SAHİP
OLUNMASI HALİNDE 545
B) OY HAKKI VEREN PAYLARIN EN AZ %90’INA SAHİP
OLUNMASI HÂLİNDE 546
VIII) BİRLEŞMENİN HÜKÜMLERİ 547
A) GENEL HÜKÜMLERİ 547
B) ALACAKLILAR, ORTAKLARIN SORUMLULUKLARI VE İŞ
İLİŞKİLERİ AÇISINDAN HÜKÜMLERİ 548
1) Alacaklılar Açısından Hükümleri 548
2) Ortakların Sorumlulukları Açısından Hükümleri 549
3) İş İlişkileri Açısından Hükümleri 549
XLIV İçindekiler
§ 24- BÖLÜNME
I) GENEL OLARAK 551
II) BÖLÜNME KAVRAMI 551
III) BÖLÜNMENİN AMACI552
IV) BÖLÜNMENİN UNSURLARI 552
A) BÖLÜNMEDEN EVVEL BÖLÜNECEK BİR SERMAYE
ŞİRKETİNİN VEYA KOOPERATİFİN MEVCUDİYETİ552
1) Geçerli Bölünmeler553
2) Bölünmede Özel Hâller553
B) MALVARLIĞININ BÖLÜNMESİ554
C) BÖLÜNEN SERMAYE ŞİRKETİNİN /KOOPERATİFİN
ORTAKLARININ ORTAKLIK SIFATININ MALVARLIĞINI
DEVRALAN SERMAYE ŞİRKETLERİNDE VEYA
KOOPERATİFLERDE DEVAMI554
D) TASFİYENİN ÖNLENMESİ555
E) HALEFİYET 556
F) BİRDEN FAZLA SERMAYE ŞİRKETİ VEYA KOOPERATİF
HÂLİNE GELMEK557
V) BÖLÜNMENİN TÜRLERİ 558
VI) BÖLÜNME İŞLEMLERİ 560
A) BÖLÜNME SÖZLEŞMESİ 560
B) BÖLÜNME RAPORU 562
C) İLGİLİLERİN İNCELEME HAKKI563
D) BÖLÜNME KARARI564
E) BÖLÜNMENİN KESİNLEŞMESİ565
VII) KOLAYLAŞTIRILMIŞ BÖLÜNME566
VIII) BÖLÜNMENİN HÜKÜMLERİ 566
A) GENEL OLARAK 566
B) BÖLÜNMENİN DIŞINDA KALAN MALVARLIĞI567
C) ALACAKLILARIN KORUNMASI, ORTAKLARIN
SORUMLULUKLARI VE İŞ İLİŞKİLERİ AÇISINDAN
HÜKÜMLERİ569
1) Alacaklıların Korunması569
2) Sorumluluk İlişkileri 570
3) İş İlişkileri Açısından Hükümleri571
§ 25- TÜR DEĞİŞTİRME
I) TÜR DEĞİŞTİRME KAVRAMI573
II) TÜR DEĞİŞTİRMENİN UNSURLARI 573
İçindekiler XLV
A) TÜRÜ DEĞİŞECEK BİR TİCARET ŞİRKETİ VEYA TİCARİ
İŞLETMENİN MEVCUDİYETİ 573
1) Ticaret Şirketlerinin Türünün Bir Başka Ticaret Şirketi Türüne
Dönüşmesi 574
a) Geçerli Tür Değiştirmeler 574
b) Kollektif şirketin komandit şirkete ve komandit şirketin
kollektif şirkete dönüşmesine ilişkin özel düzenleme 574
2) Ticaret Şirketlerinin Ticari İşletmeye Dönüşmesi 575
a) Ticaret Şirketlerinin Ticari İşletmeye Dönüşmesinde
Kabul Edilen İlke 575
b) Kollektif veya Komandit Şirketin Tek Kişi İşletmesine
Dönüşmesine İlişkin Özel Düzenleme 576
3) Ticari İşletmelerin Ticaret Şirketine Dönüşmesi 576
a) Genel Olarak 576
b) Türk Borçlar Kanunundaki “Ticari İşletmelerin Kolektif
veya Komandit Şirkete Dönüşmesi” ile İlgili Özel
Düzenleme 577
B) YENİ TÜRÜN ESKİSİNİN DEVAMI OLMASI 577
1) Yeni Ticaret Şirketinin Eskisinin Devamı Olması 578
2) Ticaret Şirketinin Ticari İşletmeye Dönüştürülmesinde, Ticari
İşletmenin Eski Ticaret Şirketinin Devamı Olması 579
C) TÜRÜ DEĞİŞEN ŞİRKET ORTAKLARININ ORTAKLIK
SIFATLARININ TÜRÜ DEĞİŞEN ŞİRKETTE DEVAM
ETMESİ 580
D) TASFİYENİN BULUNMAMASI 580
E) ŞİRKET PAYININ VE HAKLARININ KORUNMASI 581
III) TÜR DEĞİŞTİRME İŞLEMLERİ 581
A) TÜR DEĞİŞTİRME PLÂNI 582
B) TÜR DEĞİŞTİRME RAPORU HAZIRLANMASI 582
C) ORTAKLARIN İNCELEME HAKKI 583
D) TÜR DEĞİŞTİRME KARARI 584
E) TÜR DEĞİŞTİRMENİN GEÇERLİLİK KAZANMASI 585
IV) TİCARET ŞİRKETLERİNİN KOLAYLAŞTIRILMIŞ ŞEKİLDE TÜR
DEĞİŞTİRMESİ 585
V) TÜR DEĞİŞTİRMENİN HÜKÜMLERİ 585
A) GENEL OLARAK 585
B) ALACAKLILARIN VE ÇALIŞANLARI KORUNMASI 586
1) Alacaklıların Korunması 586
2) Ortakların Sorumlulukları 586
3) İş İlişkileri 588
XLVI İçindekiler
§ 26- YAPISAL DEĞİŞİKLİKLERE İLİŞKİN ORTAK
HÜKÜMLER
I) ORTAKLIK PAYLARININ VE ORTAKLIK HAKLARININ
İNCELENMESİ İLE DENKLEŞTİRME AKÇESİNİN TESPİTİ589
II) BİRLEŞMENİN, BÖLÜNMENİN VE TÜR DEĞİŞTİRMENİN
İPTALİ591
III) YAPISAL DEĞİŞİKLİKLERDE SORUMLULUK 593
A) SORUMLULUK DAVASINDA GÖREVLİ VE YETKİLİ
MAHKEME 595
B) ZAMANAŞIMI 595
IV) YAPISAL DEĞİŞİKLİKLERDE SİCİLLER ARASI İŞBİRLİĞİ 596
ONALTINCI BÖLÜM
§ 27- ŞİRKETLER TOPLULUĞU
I) ŞİRKETLER TOPLULUĞUNA İLİŞKİN DÜZENLEMENİN AMACI
VE KAPSAMI597
II) ŞİRKETLER TOPLULUĞU KAVRAMI VE BENZER
KAVRAMLARLA İLİŞKİSİ599
A) ŞİRKETLER TOPLULUĞU KAVRAMI599
1) Tanımı599
2) Unsurları 600
a) Bağlı Ticaret Şirketinin Mevcudiyeti 601
b) Hâkim Şirkete (Teşebbüse) Bağlı Olmak602
aa) Genel Olarak 603
bb) Hâkimiyet Türleri607
aaa) Fiili Şirketler Topluluğu 607
(1) Kontrol sistemine dayalı fiili şirketler
topluluğu607
(2) Hâkimiyet sistemine dayalı fiili şirketler
topluluğu609
bbb) Sözleşmeye Dayalı Şirketler Topluluğu 611
cc) Hâkimiyetin Tespiti Esasları 613
aaa) Genel Olarak614
(1) Bildirim yükümlülüğü 614
(2) Bildirimin tescil ve ilânı615
(3) Bildirim ve tescil yükümlülüğünün yerine
getirilmemesi616
bbb) Pay ve pay oranlarına göre hâkimiyet esasları617
İçindekiler XLVII
(1) Hâkimiyetin pay oranına göre tespiti
esasları 617
(2) Hâkimiyetin oy oranına göre tespiti
esasları 618
B) ŞİRKETLER TOPLULUĞUNUN BENZER KAVRAMLARLA
İLİŞKİSİ 618
III) ŞİRKETLER TOPLULUĞUNUN KURULMASININ SONUÇLARI 620
A) GENEL OLARAK 620
1) Bağlı Şirketin “Bağlılık Raporu” Hazırlaması 620
2) Hâkim Şirketin Bağlı Şirketten Bilgi Alma Hakkı 623
3) Hâkim Şirket Pay Sahiplerinin Bilgi Alma Hakkı 625
4) Hakların Donması 625
5) Özel Denetim 627
6) Payları Satın Alma Hakkı 628
B) TAM HÂKİMİYET HALİNE MAHSUS SONUÇLAR 629
IV) ŞİRKETLER TOPLULUĞUNDA SORUMLULUK ESASLARI 632
A) HÂKİMİYETİN HUKUKA AYKIRI KULLANILMASI 632
1) Kötüye Kullanma Halleri 632
2) Hâkimiyetin Hukuka Aykırı Olarak Kullanılabilmesi İmkânı
(Denkleştirme) 633
3) Hâkimiyetin Hukuka Aykırı Kullanılmasının Sonuçları 634
a) Kaybın Denkleştirilmemesi ve Zararın Tazmini 634
aa) Tazminat Davası ve Diğer Koruma Vasıtaları 634
bb) Tazminata Hükmedilememesi 635
b) Bağlı Şirketin Kararına Muhalif Olan Pay Sahiplerinin
Hakları 635
B) TAM HÂKİMİYET HALİNDE SORUMLULUK 636
C) GÜVENDEN DOĞAN SORUMLULUK 637
KAVRAM FİHRİSTİ639
