Elektronik Ticaret E- Ticaret

"ELEKTRONİK TİCARET E- TİCARET



Şükrü DOKUR

Gazanfer ERBAŞLAR



Günümüzde elektronik ticaret hızla yaygınlaşmaktadır. Elektronik satış sistemlerinin kuruluşundan alışveriş güvencelerine, doldurulacak formlardan muhasebe düzenine kadar birçok konu önem arz etmektedir.



Dört bölümden oluşan kitapta; elektronik ticaretin amaçları ve araçları, genel bilgiler, hukuksal düzenlemeler, belge düzeni ve değişik satış yöntemlerine göre olası muhasebe kayıtları konuları incelenmektedir.

Elektronik satış siteleri incelenmiş ve bazı sorunlara öneriler ışığında ek bilgiler verilmiştir.



İÇİNDEKİLER

GİRİŞ 1

. Bölüm: ELEKTRONİK TİCARETİN T ANIMI AMAÇLARI

VE ARAÇLARI 3

1.1. Elektronik Ticaretin Tanımı 3

1. İnternetin Geçmişi 5

2. İnternet Üzerinden E-ticaretin Çalışma Yapısı 9

3. İnternetteki Kullanıcı Potansiyeli 9

1.1.1. Geleneksel Ticaretle Elektronik Ticaretin Karşılaştırılması 22

1.1.1.1. Elektronik Ticaretin Avantajları 22

1.1.1.2. Elektronik Ticaretin Dezavantajları 23

1.1.1.3. Elektronik Ticaret ile Klasik Ticaret Arasındaki Farklar 25

1.1.2. Elektronik Ticaretin Araçları 26

1.4.1. Elektronik Ticaretin Geleneksel Araçları 27

1.4.2. Elektronik Ticaretin Yeni Araçları 28

1.4.2.1. WWW (World Wide Web) 28

1.4.2.2. Elektronik Posta (E-Mail) 28

1.4.2.3. Dosya Taşıma Protokolü (FTP) 28

1.4.2.4. Haber Ağları (USENET-NETNEWS) 29

I. Bölüm: ELEKTRONİK TİCARET GENEL BİLGİLER 31

1.5.1. Elektronik Ticaretin Türleri 31

1.5.3.1. Firmalar Arası Elektronik Ticaret 32

1.5.3.2. Firmalar ve Tüketiciler Arasındaki Elektronik Ticaret 32

1.5.3.3. Firmalar ve Kamu Arasındaki Elektronik Ticaret 33

1.5.3.4. Vatandaş ve Devlet Arasındaki Ticaret 33

1.5.3.5. İşletme İçi Elektronik Ticaret 33

1.5.2. Elektronik Ticaretin Boyutu 33

1.5.3. Elektronik Ticaretin Ortaya Çıkardığı Değişimler ve Elektronik Ticaretin Etkileri 34

2.3.1 Elektronik Ticaretin Ekonomik Hayata Etkileri 35

1.6.1. E-Ticaretin Yönetime Etkileri 37

1.6.2. E-ticaretin Reklamcılığa Ve Pazarlamaya Etkileri 37

1.6.3. E-ticaretin Üretim Sürecine Etkisi 38

1.6.4. E-ticaretin KOBİTere Etkileri ir. 40

1.6.5. E-ticaretin Bireye ve Topluma Etkileri 41

1.6.6. Elektronik Ticaretin Üreticilere Etkileri 43

1. Elektronik Ticaretin Tüketicilere Etkileri 43

2. Elektronik Ticaretin İşletmelere Etkileri...... 44

3. E-ticaretin Tüketiciye ve Alışverişe Etkileri ..., 45

1.1.1. Elektronik Ticaret İşlemleri ,., 46

1.1.2. Elektronik Ticarette Dikkat Edilecek Noktalar.... 47

1.1.1.1. Web Sitesinin Hazırlanmasında Dikkat Edilecek

Noktalar 48

1.4.1. İnternet Üzerinde E-ticaret Sayfası Oluşturma Adımlan 49

1.1.1.2. Elektronik Ticarette Siparişin Alınmasında

Dikkat Edilecek Noktalar .....51

1.1.1.3. Elektronik Ticarette Bedelin Ödenmesinde

Dikkat Edilecek Noktalar 52

1.1.1.4. Elektronik Ticarette Alman Mal veya HizmetinTeslimatında Dikkât Edilecek Noktalar 53

1.1.1.5. Elektronik Ticarette “ Garanti “ Hizmeti

Verilmesinde Dikkat Edilecek Noktalar 54

1.1.1.6. Elektronik Ticarette İadeler de Dikkat Edilecek

Noktalar .... 55

1.1.1.7. Elektronik Ticarette Gizlilik Politikasında Dikkat

Edilecek Noktalar...... 55

1.1.1.8. Elektronik Ticarette Güvenli Alışveriş İçin

Dikkat Edilecek Noktalar „......, 56

1.1.3. Elektronik Ticaretin Tarafları ..... 57

1.1.4. Elektronik Ticarette Ödeme Yöntemleri.... 58

2.8. Elektronik Ticarette Ödeme Araçları..... ...... 60

1.4.2.1. Kredi Kartı 60

1.4.2.2. Elektronik Para .....61

1.4.2.3. Elektronik Çek...... 61

1.4.2.4. Diğer Ödeme Araçları . 62

2.9 Elektronik Ticarette Müşteri Kavramı ve Özellikleri 62

1.5.1. İnternet Müşterisinin Tanımı .... 62

1.5.2. Elektronik Ticarette Müşteri Memnuniyetinin Sağlanması.....66

1.5.3. Elektronik Ticarette Müşteri Çeşitleri 67

1.5.3.1. Acemiler 68

2.9.3.2 Orta Düzeydekiler

2.9.3.3 Uzmanlar 69

1. Elektronik Ticarette Müşterilerin Şirketlere Sağlayacakları Sınırsız Kaynaklar 69

2. İnternet Reklamcılığı 72

1.1.1. İnternet Reklamcılığı Nedir? 72

1.1.2. İnternette Reklam Uygulama Şekilleri 74

3. İnternet Reklamcılığında Tasarım Sorunları. 76

1.1.1.1. Banner Reklamlar 76

1.1.1.2. Banner Reklamlarda Tasarım 77

1.4.1. Tipografı 78

1.4.2. Renk 80

1.4.3. Animasyon 81

1.1.1.3. Etkili Banner Tasarımı 83

2.9.7 İnternette Marka Olmak 86

1.4.2.1. İnternette Marka Olmanın Anahtarları 87

1.4.2.2. Web'de Marka Olmak İçin Gerekenler 88

2.9.13 E-Marka Olmada Aşamalar 90

1.5.1. E-Mail ve Marka İlişkisi 94

1.5.3.1. Tüketicilerin Korunması Sorunu 97

1.6.1. Türkiye'de Tüketicinin Bilgilendirilmesi ve Örgütlenmesi Konusunda Şu Aşamaların İzlenmesi Gerekecektir 100

1.6.2. Elektronik Kayıtların İspat Gücü 104

1.6.3. Yargısal Sorunlar . 104

1.5.3.2. Türkiye’de ve Dünyada Elektronik Ticaretin

Mevcut Durumu Yapılan Çalışmalar . 105

2.11.1 Dünyada Elektronik Ticaret Uygulama ve Çalışmaları 105

2.11.1.1 G7 Ülkelerinde Elektronik Ticaret Konusunda Yapılan Çalışmalar 106

2.11.1.2 Japonya'da Elektronik Ticaret Konusunda Yapılan Çalışmalar 107

2.11.1.3 Avrupa Birliği'nde Elektronik Ticaret Konusunda Yapılan Çalışmalar.,. 109

2.11.1.4 Avustralya’da Elektronik Ticaret Konusunda

Yapılan Çalışmalar......... 109

2.11.1.5 ABD'de Elektronik Ticaret Konusundaki Çalışmalar .110

2.11.1.6 Türkiye'de Elektronik Ticaretin Durumu .111

1.5.3.3. Elektronik Ticarette Pazar Araştırması ve Pazarlama.... 121

1. İnternet Üzerinden Ürün Satarken Uygulanacak

Kurallar 121

2. İnternette Pazar ve Pazarlama Araştırması 125

2.1. Kobiler İçin Elektronik Ticaret ve Elektronik İş Paketi 126

2.1. Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler (KOBİ) ve E-ticaret.... 126

2.2. Elektronik Ticaretin Etkileri ve Karşılaşılan Sorunlar 127

2.2. Elektronik Ticaretin Olumlu Etkileri 128

2.14.2 Elektronik Ticarettin Olumsuz Etkileri 130

1.1.1. Finansal Sorunlar 131

1.1.2. Yasal Sorunlar 132

1.1.3. Altyapı Sorunları 134

2.3. Elektronik Ticarette Güvenlik 135

2.3. Açık Şifreleme 135

2.3. Gizli (Simetrik) Anahtar Algoritmaları 136

2.3. Anomim (Simetrik Olmayan) Anahtar Algoritmalar: 137

2.3. Sayısal İmza 138

2.3. Onay Kurumlan & Elektronik Kimlik Belgesi 138

1.1.1.1. SET (Secure Electronic Transactions) 138

1.1.1.2. Veri Gizliliğinin Korunması 142

1.1.1.3. Veri Bütünlüğünün Korunması 142

1.1.1.4. İşleme Katılan Diğer Partilerin Kimliklerinin Doğrulanması 142

1.1.1.5. SET Altyapı Bileşenleri 142

1.4.1. Sanal Cüzdan (Virtual Wallet) 142

1.4.2. Sanal POS (Virtual POS) 143

1.4.3. Ödeme Çıkışyolu (Payment Gateway) 143

1.4.4. Sertifika Otoritesi (Certificate Authority) 143

1.4.5. SET İşlem Akışı 143

1.4.6. 3D SET( Three Domain Secure Electronic Transaction) 144

1.4.2.1. 3-D Mimarisinin Avantajları 145

2.4. Elektronik Ticarette Dış Ticaret 146

2.4. Ülkemizin Dış Ticaretinde E-ticaret 150

2.4. Ülkemiz Dış Ticareti Açısından E-ticaretin

Önemi üm 150

2.4. Ülkemiz Dış Ticaret’inde E-ticaretin Payı 152

2.4. Dış Ticarette E-Gümrük ve Türkiye Uygulaması 152

1. Bilgisayarlı Gümrük Etkinlikleri (BİLGE)

Sisteminde Gümrük Giriş (İthalat) İşlemleri 155

1.1.1. E-Lojistik 163

1.1.1.1. E-Lojistiğin Tanımı 163

1.1.1.2. E-ticaretin E-Lojistiğe Etkileri 164

1.1.1.3. E-Lojistiğin Geleneksel Lojistik ile Karşılaştırılması 166

1.1.1.4. E-Lojistikte Faaliyetler 168

1.4.1. E-Lojistikte Müşteri Hizmeti Yönetimi 168

1.4.2. E-Lojistikte Satınalma 169

1.4.3. E-Lojistikte Bilgi Paylaşımı Yönetimi ve

Teknoloji 171

1.4.2.1. GPS (Uydu Sistemleri ile Küresel Konum Belirleme Sistemleri) 172

1.4.2.2. Web Çözümlü Sistemler 174

1.4.4. Uydu ve Web Çözümlü Sistemler 175

1.4.5. E-Lojistikte Stok ve Dağıtım Yönetimi 178

1.4.6. Sanal Depolama 178

1.4.7. E-Lojistikte Geri Dönüş Lojistiği 179

1.1.1.5. E-Lojistik Uygulamaları 180

1.1.1.6. E-Lojistik Yazılımları 181

1.5.1. EDI (Elektronik Veri Değişimi) 182

1.5.2. BARKOD 187

1.5.3. RFID (Radyo Frekanslı Tanımlama) 189

1.5.4. ERP (Kurumsal Kaynak Planlama) 190

1.5.5. OMS (Sipariş Yönetim Sistemleri) 192

1.5.6. WMS (Depo Yönetim Sistemleri) 193

1.5.7. TMS (Taşıma Yönetim Sistemleri) 194

1.5.8. APS (İleri Planlama Sistemleri) 195

1.5.9. ATS (Araç Takip Sistemleri) 196

1.5.10. intranet ve Extranet Teknolojisi 198

1.1.1.7. Türkiye’de E-Lojistik Yazılımları Kullanımı 199

1.1.1.8. E-Lojistiğin Sağladığı Avantajlar 199

1.1.1.9. E-Lojistik Uygulamada Karşılaşılan Zorluklar 200

1.1.2. Elektronik Ticarette Sosyal Medya 200

2.18.1 Sosyal Medya da Başarı Stratejileri 209

1.5.3.1. Sosyal Medya Pazarlama Performans Ölçümü 211

1.5.3.2. Sosyal Medya Pazarlaması Yaparken Nelere

Dikkat Etmeliyiz? 212

1. Sosyal Medya Nasıl Ölçümlenir? En İyi Sosyal

Medya Araçları Nelerdir? 213

1.1.1. Sosyal Medya da Olma-MA-nız İçin 10 Neden 215

1.1.2. Sosyal Medyaya Girerken Acele Etmeyin 218

2. KOBİ’ler Sosyal Medyayı Arama Motoru Reklamlarına Tercih Ediyorlar . 218

2.18.4. Twitter 226

1.1.1.1. E-Posta ile E-ticaret ve Pazarlama 228

1.4.1. Elektronik Posta veya E-Posta 228

1.1.1.2. Elektronik Ticarette Güvenlik Sistemleri ve

Uygulamaları. 231

1.4.2.1. Elektronik Ticarette Güvenlik Sistemleri 232

1.5.1. SSL (Secure Socket Layer) 232

1.5.2. SET ve SSL Nedir? 234

1.5.3.1. Bölüm: ELEKTRONİK TİCARETTE HUKUKSAL

DÜZENLEMELER ... 237

1.5.3.1. Türkiye'de Elektronik Ticareti Doğrudan veya

Dolaylı Olarak İlgilendiren Devletçe Belirlenen

Politikalar ve Kanunlar 237

1.5.3.1. Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı 237

1.5.3.1. Elektronik Ticarette Katma Değer Vergisi 241

1.5.3.1. KDVnin Tarh ve Tahakkuk Sorunu 241

1.5.3.1. Elektronik Ticarette Vergilendirmede Modernizasyon Çalışmaları 242

1.5.3.1. Elektronik Ticarette Katma Değer Vergisi İşlemlerinin Türleri 242

1.5.3.1. Devletlerce Yapılabilecek Düzenlemeler 243

1.5.3.1. Türkiye'de Elektronik Ticaretteki KDV Uygulamaları 244

3.2. Elektronik Ticarette İnternet Etiği 248

3.3 Elektronik Ticaret Konusunda Çalışan Bölgesel ve

Uluslararası Kımrluşlar 248

1.6.1. Dünya Ticaret Örgütü 249

1.6.2. Birleşmiş Milletler 249

1.6.3. İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı 251

1.6.4. Avrupa Birliği . 252

1.5.3.2. Bölüm: ELEKTRONİK TİCARETTE BELGE DÜZENİ

VE MUHASEBE İŞLEMLERİ 255

1.5.3.2. Elektronik Ticarette Belge Düzeni ve Muhasebe İşlemleri 255

1. Üye Müşteri Portföyü Oluşturma 257

2. Sipariş Sepeti Oluşturulması 261

3. Sipariş Sepetine Alman Ürünün Kesin Siparişe Dönüştürülmesi ve Müşteriye

Sevk Edilmesi 261

4.5. Elektronik Ticarette Tahsil Çeşitlerine Göre Satışlar ve Muhasebe Örnekleri 263

1.1.1. Kredi Kartlı Satışlar 263

1.1.2. Banka veya Posta Havalesi ile Satış 270

1.1.3. Posta Çekine Taksitlendirilerek Veya Tek Çekimli

Satışlar 271

1.1.4. Mal Teslimi Nakit Ödemeli Satışlar 272

1.1.4. Pazarlama Satış Dağıtım Giderleri 273

1.1.4. Promosyonlu Satışlar Numune Ürünler ve Muhasebeleştirilmesi 276

1.1.4. Satış İadeleri ve Satış İadelerin Muhasebeleştirilmesi 279

1.1.4. Arızalı veya Beğenilmeyen Ürünün Değiştirilmesi 280

EK 1 283

EK 2 .....310

EK 3 319

KAYNAKÇA 349





"