Tacir Yardımcılarında Bağımlılık Unsuru

Kerem Can Hazer

İçindekileri

Önsöz 

7

Kısaltmalar Listesi 

15

Giriş 

17

BİRİNCİ BÖLÜM

TACİR YARDIMCILARINA İLİŞKİN KAVRAMSAL ÇERÇEVE

1. TACİR YARDIMCISI KAVRAMI 

23

1. Genel Olarak 

23

2. Tacir Yardımcısı Kavramının Kapsamı 

24

1. TACİR YARDIMCILARINI SINIFLANDIRMA ÖLÇÜTLERİ 

26

1. Faaliyetin Sürekliliği 

27

2. Temsil Yetkisi 

28

3. Bağımlılık Unsuru 

29

III. BAĞIMLI TACİR YARDIMCILARI 

32

1. Ticari Temsilci 

33

1. Genel Olarak 

33

1. Genel Hükümler Uyarınca Temsil 

33

1. Tanımı ve Atanması 

34

1. Temsil Yetkisinin Kapsamı ve Sınırlandırılması 

36

1. Ticari Temsilci ile Tacir Arasındaki İç İlişki 

39

1. Bağımlılık Unsuruna Yönelik Değerlendirmeler 

40

2. Ticari Vekil 

42

1. Genel Olarak 

42

1. Tanımı ve Atanması 

42

1. Temsil Yetkisinin Kapsamı ve Sınırlandırılması 

43

1. Ticari Vekil ile Tacir Arasındaki İç İlişki 

44

1. Bağımlılık Unsuruna Yönelik Değerlendirmeler 

45

3. Pazarlamacı 

45

1. Genel Olarak 

45

1. Tanım 

48

1. Unsurlar 

49

1. Bağımlılık Unsuruna Yönelik Değerlendirmeler 

51

1. BAĞIMSIZ TACİR YARDIMCILARI 

52

1. Simsar 

52

1. Genel Olarak 

52

1. Tanım 

54

1. Unsurlar 

54

1. Bağımlılık Unsuruna Yönelik Değerlendirmeler 

57

2. Komisyoncu 

57

1. Genel Olarak 

57

1. Tanım 

59

1. Unsurlar 

59

1. Bağımlılık Unsuruna Yönelik Değerlendirmeler 

62

3. Taşıma İşleri Komisyoncusu 

62

1. Tanım 

62

1. Unsurlar 

63

1. Bağımlılık Unsuruna Yönelik Değerlendirmeler 

64

4. Acente 

65

1. Genel Olarak 

65

1. Tanım 

67

1. Unsurlar 

68

1. Acentelik Sözleşmesi 

68

1. Belirli Bir Yer veya Bölgede Faaliyet 

73

1. Süreklilik 

74

1. Meslek Edinme 

75

1. Ticari İşletmeyi İlgilendiren Sözleşmelere Aracılık veya Bunları Tacir Adına Yapmak 

75

1. Bağımlılık Unsuruna Yönelik Değerlendirmeler 

76

1. TACİR YARDIMCISI BENZERİ HUKUKİ İLİŞKİLER 

77

1. Tek Satıcılık 

77

2. Franchise Sözleşmesi 

80

İKİNCİ BÖLÜM

BAĞIMLILIK KAVRAMI,

TACİR YARDIMCILARINA İLİŞKİN SÖZLEŞME TÜRLERİNDE BAĞIMLILIK UNSURU VE TESPİTİNE YÖNELİK ÖLÇÜTLER

1. KAVRAMSAL AÇIDAN BAĞIMLILIK 

85

1. Genel Olarak 

85

2. Türk Hukukunda 

85

3. Alman Hukukunda 

88

4. İngiliz Hukukunda 

90

1. BAĞIMLILIK UNSURUNUN GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ 

95

1. Genel Olarak 

95

III. TACİR YARDIMCISI İLE TACİR ARASINDAKİ SÖZLEŞME TÜRLERİNDE BAĞIMLILIK UNSURU 

103

1. Genel Olarak 

103

2. Hizmet Sözleşmesinde Bağımlılık Unsuru 

104

3. Vekâlet Sözleşmesinde Bağımlılık Unsuru 

108

4. Şirket Sözleşmesinde Bağımlılık Unsuru 

114

1. BAĞIMLILIK UNSURUNUN TESPİTİNE YÖNELİK ÖLÇÜTLER 

118

1. Genel Olarak 

118

2. Odak Noktasının Tespiti 

119

3. Başkasının İş Organizasyonunda İş Görme 

122

1. Genel Olarak 

122

1. Faaliyetin Yürütülmesi 

125

1. Faaliyet Yerinin Kim Tarafından Belirlendiği 

126

1. Faaliyet Zamanının Kim Tarafından Belirlendiği 

128

1. Araç, Gereç ve Malzemenin Kim Tarafından Sağlandığı 

131

1. Ücretini Kendi Ödediği Çalışanlar İstihdam Edip Etmediği 

132

1. Aynı Anda Kaç Kişi Adına Çalışıldığı 

135

1. İşletme Riski 

137

1. Ücretlendirme Şekli 

141

1. Ticari Defter Tutulması 

149

1. Resmi Sicil ve Odalara Kayıt 

152

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

TACİR YARDIMCILARINDA

BAĞIMLILIK UNSURUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ VE

TARAFLARIN HAK VE BORÇLARINA ETKİSİ

1. TACİR YARDIMCILARINDA BAĞIMLILIK UNSURUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ 

155

1. Genel Olarak 

155

2. Ticari Temsilci ve Ticari Vekilde Bağımlılık Unsuru 

156

1. Faaliyeti Yürütme Yetkisinin Kimde Olduğu 

158

1. Üst Düzey Yöneticilik Hâlinde Faaliyeti Yürütme Yetkisi 

160

1. İşveren Vekili Kavramı ile Ticari Temsilci ve Ticari Vekil Arasındaki İlişki 

160

1. İşveren Vekilinin Tanımı ve Unsurları 

160

1. Ticari Temsilci ve Ticari Vekil Yönünden İşveren Vekili Kavramının Değerlendirilmesi 

162

1. Üst Düzey Yönetici Kavramı 

162

1. Üst Düzey Yönetici ile İşveren Vekili Kavramları Arasındaki İlişki ve Bağımlılık Unsuru ile Bağlantısı 

164

1. Ticari Temsilci / Ticari Vekil ile Tacir Arasındaki Bağımlılık Unsurunun Üst Düzey Yönetici Kavramı Bağlamında Değerlendirilmesi 

165

1. Anonim Şirket Yönetim Kurulu Üyeliği Hâlinde Faaliyetin Yürütülmesi 

166

1. Ticaret Hukuku Yönünden Yönetim Kurulu 

166

1. İş Hukuku Yönünden Yönetim Kurulu 

167

1. Ticari Temsilci / Ticari Vekilin Yönetim Kurulu Üyesi Olması 

169

1. Yönetim Kurulu Üyeleri ile Anonim Şirket Arasındaki Hukuki İlişki 

171

1. Ticari Temsilci / Ticari Vekilin Yönetim Kurulu Üyeliğine Seçilmesi Halinde Hizmet Sözleşmesinin Akıbeti 

172

1. Anonim Şirket ile Arasında Hizmet Sözleşmesi Bulunan Yönetim Kurulu Üyesi Ticari Temsilci / Ticari Vekilin Bağımlılık Unsurunun Değerlendirilmesi 

174

1. Aynı Anda Kaç Kişi Adına Çalışıldığı 

176

1. İşletme Riskinin Kim Tarafından Üstlenildiği 

178

1. Ücretlendirme Şekli 

181

3. Pazarlamacılık Sözleşmesinde Bağımlılık Unsuru 

181

1. Faaliyeti Yürütme Yetkisinin Kimde Olduğu 

182

1. Aynı Anda Kaç Kişi Adına Çalışıldığı 

187

1. İşletme Riskinin Kim Tarafından Üstlenildiği 

188

1. Ücretlendirme Şekli 

191

4. Simsarlık Sözleşmesinde Bağımlılık Unsuru 

193

1. Faaliyeti Yürütme Yetkisinin Kimde Olduğu 

194

1. Aynı Anda Kaç Kişi Adına Çalıştığı 

196

1. İşletme Riskinin Kim Tarafından Üstlenildiği 

198

1. Ücretlendirme Şekli 

200

5. Komisyon Sözleşmesinde Bağımlılık Unsuru 

201

1. Faaliyeti Yürütme Yetkisinin Kimde Olduğu 

202

1. Aynı Anda Kaç Kişi Adına Çalışıldığı 

204

1. İşletme Riskinin Kim Tarafından Üstlenildiği 

205

1. Ücretlendirme Şekli 

208

6. Acentelik Sözleşmesinde Bağımlılık Unsuru 

210

1. Faaliyeti Yürütme Yetkisinin Kimde Olduğu 

211

1. Aynı Anda Kaç Kişi Adına Çalışıldığı 

215

1. İşletme Riskinin Kim Tarafından Üstlenildiği 

219

1. Ücretlendirme Şekli 

225

1. BAĞIMLILIK UNSURUNUN TARAFLARIN HAK ve BORÇLARINA ETKİSİ 

227

1. Genel Olarak 

227

2. Tacirin Yönetim Hakkı 

229

1. Yönetim Hakkının İçeriği 

229

1. Yönetim Hakkının Sınırı 

231

3. Tacir Yardımcısının Emir ve Talimatlara Uyma Borcu 

232

4. Tacirin Disiplin Cezası Verme Hakkı 

233

5. Tacirin Tacir Yardımcısını Gözetme Borcu 

234

Sonuç 

237

Kaynakça 

247

Kavramlar Dizini 

255