Türk Hukukunda Konişmentonun Rolü ve İşlevi

Dr. Öğr. Üyesi Tayfun ERCAN

Bu eserde, deniz yolu ile eşya taşımada yaygın şekilde kullanılan ve kıymetli evrak niteliğine haiz konişmento incelenmiştir. Deniz hukuku kuralları ile kıymetli evrak hukuku kurallarının kapsamına giren konişmento ulusal ve uluslararası düzenlemeler, doktrin, yargı kararları ışığında ele alınmış ve tartışmalı hususlarla ilgili değerlendirmeler yapılmıştır.

İÇİNDEKİLER

KİTAP HAKKINDA III
ÖNSÖZ V

BİRİNCİ BÖLÜM
KONİŞMENTO KAVRAMINA İLİŞKİN 
GENEL AÇIKLAMALAR
I. KONİŞMENTO KAVRAMI, TÜRLERİ VE TARİHSEL SÜRECİ 1
A. KONİŞMENTO KAVRAMI 1
B. KONİŞMENTO TÜRLERİ 2
1. TESELLÜM KONİŞMENTOSU 2
2. YÜKLEME KONİŞMENTOSU 3
C. KONİŞMENTO KAVRAMININ TARİHSEL GELİŞİMİ 3
D. KONİŞMENTO İLE NAVLUN SÖZLEŞMESİ ARASINDAKİ HUKUKİ
            İLİŞKİ 5
1. NAVLUN SÖZLEŞMESİ UNSURLARI VE TÜRLERİ 5
1.1. NAVLUN SÖZLEŞMESİNİN UNSURLARI 5
1.1.1. EŞYA TAŞIMA TAAHHÜDÜNÜN BULUNMASI 6
1.1.2. TAŞIMANIN DENİZ YOLUYLA VE GEMİYLE YAPILMASI 6
1.1.3. TAŞIMANIN NAVLUN ÖDEMESİ KARŞILIĞINDA
                            YAPILMASI 7
1.2. NAVLUN SÖZLEŞMESİNİN TÜRLERİ 7
2. KONİŞMENTO İLE NAVLUN SÖZLEŞMESİ ARASINDAKİ
              HUKUKİ İLİŞKİ 8
E. KONİŞMENTONUN İŞLEVLERİ 10
1. EŞYANIN TESLİMİNİ İSPAT İŞLEVİ 10
2. MALI TEMSİL İŞLEVİ 10
3. KARİNE İŞLEVİ 11

İKİNCİ BÖLÜM
KONİŞMENTONUN KIYMETLİ EVRAK HUKUKUNDAKİ YERİ, 
DÜZENLENME BİÇİMLERİ VE UNSURLARI
I. KONİŞMENTONUN KIYMETLİ EVRAK OLMA NİTELİĞİ VE KIYMETLİ EVRAK TÜRLERİ İÇİNDEKİ YERİ 13
A. KONİŞMENTONUN KIYMETLİ EVRAK OLMA NİTELİĞİ 13
B. KONİŞMENTONUN KIYMETLİ EVRAK TÜRLERİ İÇİNDEKİ YERİ 14
C. KONİŞMETONUN KIYMETLİ EVRAK TÜRLERİ İÇİNDEKİ YERİ
           KONUSUNDAKİ GÖRÜŞLER 15
1. İÇERDİĞİ HAKKIN TÜRÜNE GÖRE YAPILAN AYRIM 15
2. HAKKIN SENETTEN ÖNCE BULUNUP BULUNMADIĞINA GÖRE
             YAPILAN AYRIM 16
3. SEBEBE BAĞLI OLUP OLMAMASINA GÖRE YAPILAN AYRIM 16
4. KAMU GÜVENLİĞİNİ HAİZ OLUP OLMAMASINA GÖRE
              YAPILAN AYRIM 17
5. DEVİR TÜRLERİNE GÖRE YAPILAN AYRIM 18
6. NAMA YAZILI KONİŞMENTO VE DEVRİ 18
6.1. EMRE YAZILI KONİŞMENTO VE DEVRİ 22
6.2. HAMİLE YAZILI KONİŞMENTO VE DEVRİ 24
II. KONİŞMENTONUN DÜZENLENMESİ 25
A. FİZİKİ (MADDİ VARLIĞI OLAN) OLARAK DÜZENLENEN
            KONİŞMENTO 25
B. ELEKTRONİK KONİŞMENTO 26
III. KONİŞMENTONUN UNSURLARI 28
A. ZORUNLU UNSURLAR 28
1. SENET 29
2. HAK 31
3. HAK İLE SENEDİN BİRBİRİNE BAĞLANMASI 31
B. KONİŞMENTODA YER ALABİLECEK İHTİYARİ KAYITLAR 33
1. EŞYANIN CİNSİ, İŞARETLERİ, MİKTARI 33
2. EŞYANIN HARİCEN BELLİ OLAN HAL VE DURUMU 34
3. TAŞIYANIN ADI VE SOYADI VEYA TİCARET UNVANI VE
               İŞLETME MERKEZİ 35
4. KAPTANIN ADI VE SOYADI 36
5. GEMİNİN ADI VE TABİİYETİ 36
6. YÜKLETENİN ADI VE SOYADI VEYA TİCARET UNVANI 36
7. GÖNDERİLENİN ADI VE SOYADI VEYA TİCARET UNVANI 37
8. NAVLUN SÖZLEŞMESİNE GÖRE YÜKLEME LİMANI VE
              TAŞIYANIN EŞYAYI YÜKLEME LİMANINDA TESLİM ALDIĞI
               TARİH 38
9. NAVLUN SÖZLEŞMESİNE GÖRE BOŞALTMA LİMANI VEYA
          BUNA İLİŞKİN TALİMAT ALINACAK YER 38
10. KONİŞMENTONUN DÜZENLENDİĞİ YER VE TARİH 39
11. TAŞIYAN VEYA ONUN TEMSİLCİSİNİN İMZASI 39
12. NAVLUNU GÖNDERİLENİN ÖDEYECEĞİ İLE İLGİLİ KAYITLAR
                VE ÖDENECEKSE BUNUN TUTARI 39
13. NAVLUN SÖZLEŞMESİNDE YAZILI EŞYANIN BOŞALTMA
                 LİMANINDA TESLİM EDİLECEĞİ TARİH VE SÜRE 40
14. SORUMLULUK SINIRLARINI GENİŞLETEN HER ŞART 41
C. TARAFLARCA UYGUN GÖRÜLEN DİĞER KAYITLAR 41
1. YOLCULUK ÇARTERİ PARTİSİNE YAPILAN ATIF 41
2. TAHKİM 42
3. MÜŞTEREK AVARYA 44
4. KONİŞMENTONUN KAÇ NÜSHA DÜZENLENDİĞİ 44

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KONİŞMENTODAN DOĞAN BORCUN İFASI, KONİŞMENTO HAMİLİNİN HAKLARI VE TAŞIYAN BAKIMINDAN KONİŞMENTONUN SONUÇLARI
I. KONİŞMENTODAN DOĞAN BORCUN İFASI VE KONİŞMENTO
     HAMİLİNİN HAKLARI 47
A. KONİŞMENTODAN DOĞAN BORCUN İFASI 47
B. KONİŞMENTO HAMİLİNİN HAKLARI 48
1. EŞYANIN TESLİMİNİ TALEP HAKKI 48
2. KONİŞMENTO NÜSHALARININ BİRDEN FAZLA HAMİLDE
              BULUNMASI 48
3. KONİŞMENTONUN İPTALİNİ TALEP HAKKI 49
3.1. ZAYİ VE İPTAL KAVRAMI 49
3.2. İPTAL KARARININ SONUÇLARI 50
3.3. KONİŞMENTONUN ZİYA VE İPTALİ 50
3.3.1. NAMA VE HAMİLE YAZILI KONİŞMENTONUN ZİYA VE
                             İPTALİ 51
3.3.2. EMRE YAZILI SENETLERİN ZİYA VE İPTALİ 52
II. TAŞIYAN BAKIMINDAN KONİŞMENTONUN SONUÇLARI 55
A. TAŞIYAN TARAFINDAN İLERİ SÜREBİLECEK DEF’İLER 55
B. KIYMETLİ EVRAK HUKUKUNDA DEF’İ 55
C. KONİŞMENTONUN DEVİR USULÜNE GÖRE DEF’İLER 55
1. EMRE YAZILI KONİŞMENTODA DEF’İLER 56
1.1. HERKESE KARŞI İLERİ SÜRÜLEBİLEN DEF’İLER 56
1.1.1. DOĞRUDAN DEF’İLER 56
1.1.2. SENET METNİNDEN ANLAŞILAN DEF’İLER 56
1.1.3. SENEDİN GEÇERSİZLİĞİNE İLİŞKİN DEF’İLER 58
1.1.4. İYİNİYETLİ HAMİLLERE KARŞI İLERİ SÜRÜLEMEYEN
                            DEF’İLER 60
2. HAMİLE YAZILI KONİŞMENTODA DEF’İLER 61
3. NAMA YAZILI KONİŞMENTODA DEF’İLER 62
SONUÇ 65
KAYNAKÇA 69