Müfettişliğin geleneksel gelişimindeki temel unsurlarına bakıldığında mesleki disiplin, davranış kuralları ve yasaklar, hiyerarşi, üstat – muavin ilişkileri, iş başında eğitim esası, içe kapalılık ve muhafazakar yapı gibi hususları öncelikli olarak belirtmek mümkündür. Müfettişlik belirtilen bu hususların da etkisi ve çok yönlü yetişme imkanı sağlaması nedeniyle uzun yıllar boyunca bankacılığımızın orta ve üst düzey yönetici ihtiyacını karşılayan bir görev olmuştur. Fakat 1990'lı yıllara gelindiğinde değişen şartlar ve başka bir çok nedenden dolayı teftişin geleneksel veya klasik yapısında çeşitli değişimlerin yaşanmaya başlandığı, 2000'li yıllara gelindiğinde ise yapılan çeşitli yasal ve idari düzenlemelerle bu değişimin son derece hız kazandığı görülmektedir. Bahse konu sürecin temel olarak geleneksel teftişten, çağdaş iç denetime doğru olduğunu ifade etmek mümkündür.
Bu çalışmada, banka müfettişliğindeki bu süreç tüm boyutlarıyla ortaya konulmakta ve detaylı olarak analiz edilmektedir.
İÇİNDEKİLER
SUNUŞ7
ÖNSÖZ 1 10
ÖNSÖZ 2 12
ÖNSÖZ 3 14
ÖNSÖZ 4 15
I BANKA MÜFETTİŞLİĞİ17
1 Müfettiş ve Teftiş Kavramları 17
2 Teftiş Kurulları 19
3 Giriş Sınavları ve Detaylı Araştırmalar 20
4 Yükselme 23
5 Görev ve Yetkiler 25
6 Çalışmalar 27
7 Raporlar 33
8 Sabite Geçmek 35
9 Kendine Özgü Mesleki Yapı 37
91 Hiyerarşi 37
92 İş Başında Eğitim Esası 39
93 Üstat-Muavin Fenomeni 42
94 Devre Kavramı47
95 Aranan Nitelikler 48
96 Mesleki Disiplin 51
97 Davranış Kuralları ve Yasaklar 52
98 İçe Kapalılık 56
10 Teçhizat 57
11 Olmazsa Olmazlar 61
12 Kullanılan Bazı Kavramlar 71
13 Bankacılık Fidanlığı ve Yönetici Kaynağı75
14 Yüksek Sadakat 81
15 Kişisel Kazanımlar 83
16 Zorluklar 85
II TEFTİŞTEN İÇ DENETİME 91
1 Geleneksel Teftişin Sorunları 91
11 Yapısal Sorunlar 92
111 Düzenleme Eksiklikleri 92
112 Teftiş Kurullarının Genel Müdüre Bağlı Olması92
113 Teftiş Faaliyetlerinin “Hata Bulma” Odaklı Olması 95
114 Teftiş Yöntemleri İle İlgili Sorunlar 97
115 Teftişlerin “Geçmişe Dönük” Yapılması 98
Türkiye Bankalar Birliği
116 Hata ve Noksanlıkların Giderilme
Sürecinin Takibindeki Aksaklıklar 99
117 Öne Çıkan Diğer Muhtelif Sorunlar 100
12 Uygulama Sorunları 101
121 Otoriteye, Katı Hiyerarşiye ve
Korkuya Dayalı Teftiş Yapıları 102
122 Teftişin Dışa Kapalı Bir Şekilde Konumlandırılması103
123 Müfettişliğin Aşırı Soğuk ve Mesafeli Yüzü 106
124 Abartılı Şekilsel Kalıplar 109
125 Mesleki Eğitim ve İletişim Sorunları 110
126 Öne Çıkan Diğer Muhtelif Sorunlar 111
2 İç Denetim 112
21 Fonksiyonlar 119
22 Standartlar 121
23 Türkiye İç Denetim Enstitüsü 124
3 Yasal ve İdari Düzenlemeler 125
31 Bankalar Kanunu ile İç Denetim ve
Risk Yönetimi Sistemleri Yönetmeliği 126
32 Bankacılık Kanunu ve İç Sistemler Yönetmeliği 130
33 Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve
Terörün Finansmanının Önlenmesi Mevzuatı140
4 Teftişin Değişen Yapısı143
41 Düzenlemelere Bağlı Değişimler 146
411 Bağlı Olunan Makam 146
412 İç Denetim Birimi 149
413 Müfettişlerin Nitelik, Yetki ve Sorumlulukları 150
414 Görev Alanı 151
415 Risk Bazlı Denetim Yaklaşımı156
416 Plan, Program ve Raporlar 157
417 Bilgi Teknolojileri Denetimi 157
418 Danışmanlık Fonksiyonu 159
419 Örnekleme Metot ve Teknikleri 162
4110 Çalışma Kağıtları162
4111 İzleme Fonksiyonu 163
4112 Sertifikasyon ve Eğitim 164
4113 İç Kontrol Birimleri ve Personeli 165
4114 Gözetim 167
42 Uygulamada Gözlenen Değişimler 167
421 Giriş Şartları ve Seçim Yöntemleri 168
422 Görev Anlayışı169
423 Nitelik ve Yetkinlik Artışı 170
424 Davranışlar ve İlişkilerde Normalleşme 171
425 Azalan Şekilcilik 175
Teftişten İç Denetime Banka Müfettişliği
426 Teknolojik Gelişmeler ve Bilgisayar Destekli Denetim 176
427 Soruşturma Görevleri 179
428 Kalite Güvence Programları 182
429 Cinsiyet Dengesizliğinde Azalma 183
4210 Ulaşım ve Konaklama Olanakları 184
4211 Yönetici Adaylığı Bakımından Mukayeseli Üstünlük 185
