Av. İklimya Nur ÜNAL
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ . 5
İÇİNDEKİLER . 7
KISALTMALAR 11
GİRİŞ. 13
BİRİNCİ BÖLÜM
PİRAMİT SATIŞ SİSTEMİNİN TANIMI,
TERMİNOLOJİK AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ,
ORTAYA ÇIKIŞI VE MEVCUT YASAL DÜZENLEMELER
PİRAMİT SATIŞ SİSTEMİNİN TANIMI.17
Genel Olarak17
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un Yaptığı Tanım.18
Öğretide Yapılan Tanımlar .19
“PİRAMİT SATIŞ SİSTEMİ” KAVRAMININ TERMİNOLOJİK AÇIDAN
DEĞERLENDİRİLMESİ.21
III. PİRAMİT SATIŞ SİSTEMİNİN ORTAYA ÇIKIŞI.23
Piramit Satış Sisteminin Dünya Tarihinde Ortaya Çıkışı23
Piramit Satış Sisteminin Türkiye Tarihinde Ortaya Çıkışı.24
KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA PİRAMİT SATIŞ SİSTEMİNE İLİŞKİN
DÜZENLEMELER .27
Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Mevcut Düzenlemeler .28
Avrupa Birliğindeki Mevcut Düzenlemeler 31
Birleşik Krallıktaki Mevcut Düzenlemeler34
Avusturya’daki Mevcut Düzenlemeler36
TÜRK HUKUKUNDA PİRAMİT SATIŞ SİSTEMİNE İLİŞKİN DÜZENLEMELER.36
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Kapsamında Yapılan
Düzenlemeler .36
Genel Olarak.36
Piramit Satış Sistemine İlişkin Düzenleme 37
İş Yeri Dışında Kurulan Sözleşmeler Yönetmeliği Kapsamında
Yapılan Düzenlemeler 40
8 İçindekiler
İKİNCİ BÖLÜM
PİRAMİT SATIŞ SİSTEMİNİN UNSURLARI VE HUKUKİ NİTELİĞİ,
SİSTEMİN KURULMA TÜRLERİ VE NETWORK MARKETİNG SİSTEMİ
İLE KARŞILAŞTIRILMASI
PİRAMİT SATIŞ SİSTEMİNİN UNSURLARI VE HUKUKİ NİTELİĞİ43
Piramit Satış Sisteminin Unsurları .43
Sistemin En Üst Hattında Yer Alan Kurucu İrade .45
Katılımcılar .45
Kazanç Vaadi ve Beklentisi .46
Katılım Bedeli Ödeme47
Aynı Koşullar Altında Yeni Katılımcılar Bulma48
Sistemdeki Temel Finansal Kaynağın Ödenen Katılım Bedelleri
Olması .49
Piramit Satış Sistemi İçerisinde Akdedilen Sözleşmenin Hukuki
Niteliği .50
Genel Olarak.50
Piramit Satış Sistemi İçerisinde Akdedilen Katılım Sözleşmesinin
Hukuki Niteliği51
a) İsimli - İsimsiz Sözleşme Tartışması Bakımından
Değerlendirilmesi.52
b) İsimsiz Sözleşmeler İçerisindeki Türünün (Karma, Bileşik,
Sui Generis) Belirlenmesi .53
Vekalet Sözleşmesinin Unsurları Bakımından
Değerlendirilmesi 55
Üçüncü Kişi Yararına Sözleşmenin Unsurları
Bakımından Değerlendirilmesi .57
iii. Tüketim Ödüncü Sözleşmesinin Unsurları Bakımından
Değerlendirilmesi 59
Adi Ortaklık Sözleşmesinin Unsurları Bakımından
Değerlendirilmesi 60
Satış Sözleşmesinin Unsurları Bakımından
Değerlendirilmesi 63
Kanaatimiz 64
c) Çerçeve Sözleşme Olup Olmadığı Bakımından
Değerlendirilmesi.66
d) Diğer Hukuki Nitelikler Bakımından Değerlendirilmesi 68
Katılım Sözleşmesinden Doğan Katılım Bedeli Ödeme Borcunun
Eksik Borç Çerçevesinde Değerlendirilmesi.69
PİRAMİT SATIŞ SİSTEMİNİN KURULMA TÜRLERİ 72
Genel Bilgiler 72
İçindekiler 9
Kurulma Türleri 73
Çıplak Piramit Satış Sistemi 73
Network Marketing Sistemi Görünümü Altında Kurulması (Ürün
Bazlı Piramit Satış Sistemi) .75
Network Marketing Sisteminin Piramit Satış Sistemine
Dönüşmesi 79
III. PİRAMİT SATIŞ SİSTEMİ İLE NETWORK MARKETİNG SİSTEMİNİN
KARŞILAŞTIRILMASI .81
Genel Olarak81
Network Marketing Sistemi.83
Network Marketing Sisteminin Tanımı.83
Network Marketing Sisteminin Özellikleri 84
Network Marketing Sisteminin Unsurları86
a) Doğrudan Satış Şirketi86
b) Distribütör .87
c) Sponsor87
d) Sisteme Kaydolmak89
e) Tüketiciye Satış89
Network Marketing Sisteminin İşleyişi .90
Network Marketing Sistemiyle Piramit Satış Sisteminin
Karşılaştırılması ve Ayrımına İlişkin Hususlar.93
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
PİRAMİT SATIŞ SİSTEMİ KURULMASININ SONUÇLARI VE
KATILIMCILARIN BAŞVURABİLECEĞİ HUKUKİ YOLLAR
BİR PİRAMİT SATIŞ SİSTEMİ KURULMASININ SONUÇLARI97
Özel Hukukta Ortaya Çıkan Sonuçlar Bakımından Değerlendirilmesi.97
Hukuka Aykırılık Bakımından Değerlendirilmesi 97
a) Hukuka Aykırılık .97
Emredici Hükümlere Aykırılık100
Ahlaka Aykırılık .101
b) Piramit Satış Sisteminin Hukuka Aykırılığı102
Hukuka Aykırılığın Sonuçları 103
a) Kesin Hükümsüzlüğün Sonuçları103
b) Bir Piramit Satış Sisteminden Doğan Hukuki İşlemlerin Kesin
Hükümsüzlüğünün Sonuçları.104
c) Kesin Hükümsüzlüğün İfa Edilmiş Edimlerin Geri İstenmesi
Bakımından Sonuçları105
10 İçindekiler
Sistemin İşleyişini ve Unsurlarını Bilmeyenler
Bakımından Sonuçları. 106
(1) İstihkak Davası 107
(2) Sebepsiz Zenginleşme Davası . 109
Sistemin İşleyişini ve Unsurlarını Bilenler Bakımından
Sonuçları . 112
Ceza Hukuku Yaptırımları Kapsamında Değerlendirilmesi. 116
Genel Olarak 116
Dolandırıcılık Suçu. 117
a) Genel Olarak. 117
b) Maddi Unsurlar. 118
c) Manevi Unsurlar. 121
Piramit Satış Sisteminin Dolandırıcılık Suçu Kapsamında
Değerlendirilmesi. 122
İdari Yaptırımlar Kapsamında Değerlendirilmesi 129
KATILIMCILARIN BAŞVURABİLECEĞİ HUKUKİ YOLLAR 131
İhbar ve Şikâyette Bulunma . 131
Tüketici Hakem Heyetine Başvurma ve Tüketici Mahkemesinde Dava
Açma 131
Bakanlığa Başvurma 134
SONUÇ 135
KAYNAKÇA. 141
