Türk Hukukunda Çocuklara Özgü Güvenlik Tedbirleri

TÜRK HUKUKUNDA ÇOCUKLARA ÖZGÜ GÜVENLİK TEDBİRLERİ



Mahir TOPALOĞLU ( Üsküdar Hakimi )



Önsöz



Türk Hukukunda Çocuklara Özgü Güvenlik Tedbirleri, İşledikleri Fiil Nedeniyle Kendileri Ve Toplum İçin Tehlikeli Halde Oldukları Kabul Edilen On İki Yaşından Küçükler İle Ceza Sorumluluğu Olmayan 12-15 Yaş Arasındaki Çocuklar Hakkında Ceza Yerine Uygulanması Benimsenen Yaptırımlardır.

Bu Kitap, 2007 Yılında Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde Prof. Dr. Ahmet Gökcen Başkanlığında Prof. Dr. Mehmet Emin Artuk Ve Yrd. Doç. Dr. Tamer Pekdinçer'den Oluşan Jüri Önünde Aynı Adla Yükseklisans Tezi Olarak Savunulan Ve Başarılı Bulunan Çalışmanın Genişletilmiş Şeklidir. Kitapta İlgileri Bakımından Konuya Yakın Görülen Ceza Hukuku Kurumlarına Ve Yargıtay Kararlarına Yer Verilerek Okuyucuların Azami Fayda Sağlamaları Amaçlanmıştır.

Bu Çalışmanın Hazırlanmasında Her Zaman Ve Her Yerde Fikirlerimi Sabırla Dinleyen Ve Olumlu Eleştirileriyle Katkıda Bulunan Değerli Hocam Ve Yükseklisans Tez Danışmanım Sayın Prof. Dr. Ahmet Gökcen'e Sonsuz Teşekkürlerimi Sunarım. Yine Engin Hukuk Bilgisini Ve Zengin Kütüphanesini Her Zaman İstifademe Sunan Sayın Hocam Prof. Dr. M. Emin Artuk'a Da Teşekkürlerimi Sunmayı Bir Borç Bilirim. Ayrıca Kütüphanesinden Çokça Faydalandığım Gaziosmanpaşa Cumhuriyet Baş Savcısı Sayın Erdal Köker'e, Uygulamadan Örenkeler Temin Ederek Katkıda Bulunan Sayın Hakim Mustafa Uçanoğlu'na Çalışmanın Tamamını Okuyarak Kitap Haline Getirilmesinde Beni Cesaretlendiren Cumhuriyet Savcısı Doğan Gedik'e, Mesleki Dayanışma Ve Özverileri İle Bana Uygun Çalışma Ortamı Sağlayan Meslektaşlarım Çocuk Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı Sayın İsmail Sasanlar İle Üye Hakim Sayın Ali Haydar Yücesoy'a Ve Kitabın Hazırlanmasında Emeği Geçen Legal Yayıncılık San. Ve Tcd. Ltd. Şti. Ortaklarından Sayın Av. Ramazan Çakmakçı Ve Tüm Şirket Çalışanlarına Da Sonsuz Teşekkürlerimi Sunarım.



İstanbul 2009

Mahir Topaloğlu

İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ    
KISALTMALAR    
GİRİŞ    

BİRİNCİ BÖLÜM
TÜRK CEZA HUKUKUNDA YAPTIRIMLAR
I. GENEL AÇIKLAMALAR    
A. CEZA YAPTIRIMI    
1. Terim ve Tanım    
2. Ceza Yaptırımının Amacı    
3. Ceza Yaptırımının Hukuki Nitelikleri    
B. GÜVENLİK TEDBİRİ YAPTIRIMI    
1. Terim ve Tanım    
2. Güvenlik Tedbirlerinin Amacı:    
3. Güvenlik Tedbirlerinin Hukuki Nitelikleri    
4. Güvenlik Tedbirlerinin Tarihçesi    
5. Güvenlik Tedbirlerinin uygulanan Kişiler Bakımından İncelenmesi    
II. CEZA VE GÜVENLİK TEDBİRİ YAPTIRIMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI    
A. AMAÇ BAKIMINDAN    
B. SÜRE VE NEV’İ TAYİNİ BAKIMINDAN    
C. UYGULANAN KİŞİLER BAKIMINDAN    
D. FAİLE ETKİLERİ BAKIMINDAN    
E. CEZA HUKUKU GENEL HÜKÜMLERİNİN UYGULANMASI BAKIMINDAN    
1. Genel Af    
2. Özel Af    
3. Zamanaşımı    


İKİNCİ BÖLÜM
ÇOCUKLARA ÖZGÜ GÜVENLİK TEDBİRLERİ
I. ÇOCUK KAVRAMI VE ÇOCUK YAŞ İLİŞKİSİ, TARİHİ GELİŞİM, AMAÇ, HUKUKİ NİTELİK, ÇEŞİTLERİ, UYGULANMA ŞARTLARI, UYGULANABİLECEK ÇOCUKLAR, DENETİMLİ SERBESTLİK GÜVENLİK
TEDBİRİ İLİŞKİSİ, MAHSUP    
A. ÇOCUK KAVRAMI VE ÇOCUK YAŞ İLİŞKİSİ    
1. Genel Açıklamalar    
2. Tanımlar    
3. Yaş Gurupları ve Yaş Tespiti    
a. Yaş Gurupları    
b. Yaş Tespiti    
1. Genel Açıklamalar    
2. Soruşturma Aşamasında    
3. Kovuşturma Aşamasında    
B. TARİHİ GELİŞİM    
1. Genel Olarak    
2. Roma Hukukundan Önceki Dönem    
3. Roma Hukukunda    
4. Ortaçağ Hukukunda    
5. Karşılaştırmalı Hukukta    
a. Alman Hukukunda    
b. Fransız Hukukunda    
c. İtalyan Hukukunda    
d. Amerikan Hukukunda    
6. İslam Hukukunda    
7. Osmanlı Hukukunda    
8. Türk Hukukunda    
a. 765 Sayılı Türk Ceza Kanununda    
b. 647 Sayılı Cezaların İnfazı Hakkında Kanunda    
c. 2253 Sayılı Çocuk Mahkemeleri Kanununda    
C. ÇOCUKLARA ÖZGÜ GÜVENLİK TEDBİRLERİNİN AMACI    
D. ÇOCUKLARA ÖZGÜ GÜVENLİK TEDBİRLERİNİN HUKUKİ NİTELİKLERİ    
E. ÇOCUKLARA ÖZGÜ GÜVENLİK TEDBİRLERİNİN ÇEŞİTLERİ    
1. Çocuklara Özgü Güvenlik Tedbirleri    
2. Koruyucu Ve Destekleyici Tedbirler    
a. Koruyucu Tedbirler    
b. Destekleyici Tedbirler    
c. Koruyucu ve Destekleyici Tedbirlerinin Amacı    
d. Koruyucu ve Destekleyici Tedbirlerin Nitelikleri    
e. Koruyucu ve Destekleyici Tedbirlerin Çeşitleri    
1. Danışmanlık tedbiri:    
2 Eğitim tedbiri:    
3. Bakım tedbiri:    
4. Sağlık Tedbiri:    
5. Barınma Tedbiri:    
f. “Aileye Teslim” Koruyucu ve Destekleyici Tedbir mi?    
g. Koruyucu ve Destekleyici Tedbir Uygulanabilecek Çocuklar    
h. Tutuklu Çocuklar Hakkında Tedbir Uygulanması sorunu    
ı. Tedbir Talebinde Bulunabilecekler    
j. Koruyucu ve Destekleyici Tedbir Kararının Alınması    
1. Çocuk Hâkimi Kavramı    
2. Görevli Mahkeme    
3. Yetkili Mahkeme ve Hâkim    
k. Kanun Yolu    
l. Koruyucu ve Destekleyici Tedbirlerde Yargılama Usulü    
m. Koruyucu ve Destekleyici Tedbirlerin Uygulanması    
3. Çocuklara Özgü Güvenlik Tedbirleri ile Koruyucu ve Destekleyici Tedbirlerin Karşılaştırılması    
F. ÇOCUKLARA ÖZGÜ GÜVENLİK TEDBİRLERİNİN UYGULANMA ŞARTLARI    
1. Bir Suç İşlenmiş Olmalıdır    
2. Toplumda Tehlikeli Hal Ortaya Çıkmalıdır.    
3. Kanun Tarafından Öngörülmelidir    
4. Cumhuriyet Savcısınca Talep Edilmelidir    
5. Mahkeme Tarafından Hükmedilmelidir    
G. ÇOCUKLARA ÖZGÜ GÜVENLİK TEDBİRLERİ UYGULANABİLECEK ÇOCUKLAR    
1. 12 Yaşından Küçük Çocuklar    
2. 12–15 Yaş Arası Çocuklar    
3. Sağır ve Dilsiz Çocuklar    
a. Genel olarak    
b. Türk Ceza Hukukundaki Düzenleme    
4. Akıl Hastası Çocuklar    
5. Madde Bağımlısı Çocuklar    
H. DENETİMLİ SERBESTLİK TEDBİRİ GÜVENLİK TEDBİRİ İLİŞKİSİ    
1. Genel Olarak    
2. Denetimli Serbestlik Bir Güvenlik Tedbiri Midir?    
3. 18 Yaşından Küçük Koşullu Salıverilen Çocuklarda Uygulanması Sorunu    
4. Çocuklara Özgü Güvenlik Tedbirleri İle Birlikte Uygulanması Sorunu    
I. MAHSUP    
1. Genel Olarak    
2. Mahsubun Şartları    
a. Şahsi hürriyeti sınırlayan bir halin bulunması:    
b. Hürriyeti sınırlayan halin hükmün kesinleşmesinden
önce gerçekleşmesi:    
c. Bir mahkûmiyetin bulunması:    
3. Çocuklara Özgü Güvenlik Tedbirlerinde Mahsup    
II. ÇOCUKLARA ÖZGÜ GÜVENLİK TEDBİRİ MUHAKEMESİ    
A. GENEL OLARAK    
B. ÇKK’NIN 11. MADDESİNİN ANLAMI    
C. SORUŞTURMA    
1. Genel Olarak    
2. Çocuklarda Soruşturma    
a. Genel Olarak    
b. 12 Yaşından Küçük Çocuklarda    
c- 12-15 Yaş Arasında Bulunan Çocuklarda    
D. KOVUŞTURMA    
I. Genel Olarak    
2. Çocuklarda Kovuşturma    
E. GÖREVLİ MAHKEME    
a. Genel Olarak    
b. 12 yaşından küçük çocuklarda görevli mahkeme    
c. 12–15 Yaş Arasında Bulunan Çocuklarda Görevli
Mahkeme    
d. Bağlantılı Davalarda Görevli Mahkeme    
F. YETKİLİ MAHKEME    
G. UZLAŞMA    
H. HÜKÜM    
I. KANUN YOLU    
J. ÇOCUĞA UYGUN GÜVENLİK TEDBİRİNİN TESPİTİ    
1. Genel Olarak    
2. Sosyal İnceleme Raporu    
K. YARGILAMA GİDERLERİ    
III. İNFAZ HÜKÜMLERİ    
A. GÜVENLİK TEDBİRLERİNİN İNFAZI    
B. KOŞULLU SALIVERME    
C. GÜVENLİK TEDBİRİNİN SONA ERMESİ    

SONUÇ    

YARGITAY KARARLARI    

İLGİLİ MEVZUAT    
Çocuk Koruma Kanunu    
Çocuk Koruma Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usûl ve Esaslar Hakkında Yönetmelik    
Çocuk Koruma Kanununa Göre Verilen Koruyucu ve Destekleyici Tedbir Kararlarının Uygulanması Hakkında Yönetmelik    
Çocuk Haklarına Dair Sözleşme    
Birleşmiş Milletler  Çocuk Ceza Adaleti Sisteminin Uygulanması Hakkında Asgarî Standart Kurallar  (Beijing Kuralları)    
Çocuk Suçluluğunun Önlenmesine İlişkin Birleşmiş Milletler Yönlendirici İlkeleri  (Riyad İlkeleri)    

KAVRAM İNDEKSİ    

KAYNAKÇA