Dr. Nilay Arat ÖZKAYA
Konu Başlıkları
- İdarenin Takdir Yetkisinin Kavramsal ve Kuramsal Boyutu
- İdare'nin Takdir Yetkisinin Anayasal Çerçevesi
- Takdir Yetkisinin Sınırı
İ Ç İ N D E K İ L E R
Önsöz Vii
Giriş 1
Birinci Bölüm
İdare'nin Takdir Yetkisinin Kavramsal Ve
Kuramsal Boyutu
I İdare'nin Takdir Yetkisini Tanımlamak3
Iı İdare'nin Takdir Yetkisi'ne İlişkin
Belirlemeler 10
A Takdir Yetkisi'nin Kurallar İçinde Hareket
Serbestisi Olması 10
B İdare'nin Takdir Yetkisi Bir Zorunluluk
Sonucu Kullanılmaktadır 13
C İdare'nin Takdir Yetkisi Kanunun Açık
Hükümlerini Tartışma Yetkisini İçermez 18
D Takdir Yetkisi Kanunun Uygulanmasını
Sağlar18
Iıı İdare'nin Takdir Yetkisi İle İlgili Kavramlar19
A İyi Yönetişim19
1 Hesap Verilebilirlik - Şeffaflık -Katılım 19
2 Tutarlılık Ekseninde İdari Faaliyetlere
Egemen Olan İlkeler (Eşitlik-Haklı
Beklenti-Kazanılmış Hak)21
Xii İçindekiler
B Yerindelik22
C Takdiri Tasarruflar - Hükümet Tasarrufları27
D Bağlı Yetki30
E Yorum30
Iv Takdir Yetkisini Açıklamaya Çalışan Teorik
Esaslar31
A Objektif Teoriler 32
1 Normlar Hiyerarşisi'ni Esas Alan Teori 32
2 Tasarrufun Unsurları'nı Esas Alan Teori32
3 Kanunlar İhtilafı'nı Esas Alan Teori 33
B Sübjektif Teori33
C İdare Hukuku'nun Gelişmesi Çerçevesinde
Kurallar İle Yargıç Yapımı Hukuktan
Kaynaklanan İlkelere Dayalı Teori34
D Objektif Realite Teorisi 34
İkinci Bölüm
İdare'nin Takdir Yetkisinin Anayasal
Çerçevesi
I Yürütmenin Görev Ve Yetki Olmasının
İdarenin Takdir Yetkisi Bakımından
Değerlendirilmesi 41
A Daha Güçlü Bir Yürütme? 42
1 Yürütme Organının Cumhurbaşkanı'nın
Yetkileri Bakımından Güçlendirilmesi42
2 Yürütme Organının Bakanlar Kurulu'nun
Yetkileri Bakımından Güçlendirilmesi59
B Güçlendirilmiş Yürütme'nin Düzenleme Yetkisi
Çerçevesinde Takdir Yetkisi Kullanımının
Değerlendirilmesi 64
İçindekiler Xiii
Iı Yasama Organının Yürütme/İdareye Yetki
Verirkenki Anayasal Sınırı Kapsamında
İdarenin Takdir Yetkisinin Değerlendirilmesi83
A Genel Çerçevenin Yasa İle Belirlenmesi
Zorunluluğu84
B Ölçüsü Ve Sınırları Belirlenmiş Bir Yetki
Verilmesi Gereği (Belirlilik) 90
C Yürütmenin Sübjektif Hakları Etkileyen
Kurallar Koyamaması 92
D İşin Özelliğinden Kaynaklanan Teknik
Konulardaki Ayrıntılara İlişkin Objektif
Esasların İdarenin Takdir Yetkisine
Bırakılabileceği 93
E Anayasal Bir Zorunluluk Olarak Kamu Yararı
Gözetmek Ve Bireysel Yarar İle Kamusal Yarar
Dengesini Sağlamak Zorunluluğu 95
Üçüncü Bölüm
Takdir Yetkisinin Sınırı
I İdarenin Takdir Yetkisi Mutlak Ve
Sınırsız Değildir 97
Iı İdari İşlemin Unsurları Bakımından İdarenin Takdir
Yetkisinin Yasal Sınırı99
A Yetki Unsuru'nda İdarenin Takdir Yetkisi 100
B Şekil-Usul Unsuru'nda İdarenin Takdir Yetkisi102
C Sebep Unsuru'nda İdarenin Takdir Yetkisi 104
1 Sebep Unsurunun Mevzuatta Açık Ve
Kesin Olarak Belirtilmiş Olması Hali105
2 Sebep Unsurunun Mevzuatta Belirtilmemiş
Olması Hali106
3 Sebep Unsurunun Mevzuatta Muğlak
Kavramlarla Belirtilmiş Olması Halleri 108
Xiv İçindekiler
A Belirsiz Kavramların Sebep Unsurundaki
Yeri109
B İdari İşlemin Sebep Unsurunda Takdir
Yetkisinin Görünümü112
D Konu Unsuru'nda İdarenin Takdir Yetkisi115
1 İdareye Harekete Geçip Geçmeme Serbestisi
Yoluyla Takdir Yetkisi Tanıyan Konu
Unsuru 117
2 İdareye Değerlendirme Yaparak Alt-Üst
Sınırlar Çerçevesinde Takdir Yetkisi Tanıyan
Konu Unsuru 118
3 İdareye Belirsiz Kavramların Belirlenmesi
Unsuru 119
E Maksat Unsuru'nda İdarenin Takdir Yetkisi 119
Iıı İdarenin Takdir Yetkisinin İdari Sınırı
(İdarenin Takdir Yetkisinin İdare
Tarafından Sınırlandırılması) 127
A Düzenleyici İşlemler Tesis Etmek Yoluyla
İdarenin Birel İşlemlerde Hareket Alanını
Kendisinin Sınırlaması 127
B Takdir Yetkisi Kullanılarak Tesis Edilen Bir
İdari İşlemin Geri Alınması/Kaldırılması/
Değiştirilmesi Aşamasında Takdir Yetkisinin
Farklılığı/Sınırlılığı130
Iv İdarenin Takdir Yetkisinin Yargısal Sınırı131
A Hukuka Uygunluk Denetimi Ve Yerindelik
Denetimi Yasağı132
1 Takdir Yetkisi Kullanılarak Tesis Edilen
İşlemler Hukuka Uygunluk Denetimine
Tabidir 133
2 İdarenin Takdir Yetkisinin Denetimi 137
İçindekiler Xv
A Ölçülülük Denetimi 138
İ Açık Değerlendirme Hatası
(Erreur Manıfeste D'apprécıatıon)138
İi Fayda-Zarar Bilançosu
(Le Bilan ‘Coûts Avantages') 143
B Yetki - Usul Saptırmasının Denetimi
(Le Détournement De Pouvoır)145
B İdarenin Takdir Yetkisinin Kullanımında
Yargının Sınırı – Yargının İdari Fonksiyona
Yargısal Denetim Dışında Müdahale
Yasağı147
C Yargısal İçtihatlarla Oluşturulan Ve
Hakimin Hukuka Uygunluk Denetiminde
Kullandığı Diğer İlkeler Çerçevesinde
İdarenin Takdir Yetkisinin Sınırı155
1 İdarenin Gerekçe Göstermesi Ve Gösterilen
Gerekçenin Gerçeğe Uygun Olması
Zorunluluğu 155
2 İşlemin Gerekli İncelemeye Bağlı Olarak
Tesis Edilmesi Zorunluluğu158
3 İdari İşlemin Dayandırıldığı Vakıaların
Gerçeğe Uygunluğu Ve Nitelendirilmesi159
4 Kamu Yararı Ve Hizmet Gereklerinin
Gözetilmesi Zorunluluğu161
Sonuç165
Kaynakça171
