Çalışmanın konusunu oluşturan iş hukukundan kaynaklı davalarda zorunlu arabuluculuk 01.01.2018’den itibaren dava şartı haline gelmiştir. Ticari davalardan kaynaklı zorunlu arabuluculuğa ilişkin açıklamalara da çalışmada yer verilmiştir. Karşılaştırmalı Hukukta Arabuluculuk, Arabuluculuğun Diğer Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemleriyle Karşılaştırılması, Arabulucunun Nitelikleri, Görevi, Hakları ve Sorumlulukları, Arabuluculuk ve Arabulucu Sözleşmeleri, Türk İş Hukukunda Dava Şartı Olarak Arabuluculuk konuları ve daha fazlası detaylı olarak ele alınmıştır.
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ V KISALTMALAR CETVELİ VII GİRİŞ 1
BİRİNCİ BÖLÜM ARABULUCULUK A. ARABULUCULUK KAVRAMI 5 B. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA ARABULUCULUK 7 1. Amerika Birleşik Devletleri 7 2. İngiltere 9 3. Fransa 9 4. Almanya 10 5. Belçika 11 6. Avrupa Birliği 12 C. ARABULUCULUĞUN AVANTAJLARI 14 1. İradi Olması ve Mahkemeye Başvurmayı Engellememesi 14 2. Gizli Olması 16 3. Egemenliğin Taraflarda Olması 19 4. Kolay ve Hızlı Olması 20 5. Daha Az Masraflı Olması 21 6. Arabulucu Seçiminin Serbest Olması ve Uzman Kişilerin Seçilebilmesi 22 7. Sürecin Esnek Olması 22 8. Davaya Katılamayacak Olan Tarafların veya Davada İleri Sürülmemiş Konuların Anlaşmaya Dâhil Edilebilmesi 23 9. Anlaşma Belgesinin İlam Niteliğinde Belge Sayılması 23 10. İlişkilerin Korunmasına ve Gelecekte Devamına İmkân Vermesi 24 11. Mahkemelerin İş Yükünü Azaltması 25 12. Eşitlik 25
D. ARABULUCULUĞUN DEZAVANTAJLARI 26 1. Anlaşma ve Uzlaşma Kültürü Bulunmaması Durumu 26 2. Görüşmelerin Gerilen İlişkileri Koparma İhtimali 26 E. ARABULUCULUĞUN DİĞER ALTERNATİF UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM YÖNTEMLERİYLE KARŞILAŞTIRILMASI 27 1. Tüketici Hakem Heyeti 27 2. Avukatlık Kanunu’na Göre Uzlaştırma 28 3. Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nda Düzenlenen Zorunlu Arabuluculuk 29 4. Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun’da Düzenlenen Tahkim 30 5. Ceza Muhakemesi Kanunu’nda Düzenlenen Uzlaştırma 31 6. Sigortacılık Kanunu’na Göre Sigorta Tahkim Komisyonu 32 7. Milletlerarası Tahkim Kanunu’ndaki Tahkim 33 8. Türk Ticaret Kanunu’na Göre Dava Şartı Olan Arabuluculuk 35 F. ARABULUCUNUN NİTELİKLERİ, GÖREVİ, HAKLARI VE SORUMLULUKLARI 36 1. Arabulucunun Nitelikleri ve Arabulucu Olabilmenin Şartları 36 A. Genel Olarak 36 B. Arabulucu Olabilmek İçin Gereken Şartlar 37 i. Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşı Olmak 37 ii. Mesleğinde En Az Beş Yıllık Kıdeme Sahip Hukuk Fakültesi Mezunu Olmak 37 iii. Tam Ehliyetli Olmak 38 iv. Kasten İşlenmiş Bir Suçtan Mahkûm Olmamak, Kesinleşmiş Bir Disiplin Kararı Sonucunda Meslekten veya Kamu Görevinden Çıkarılmış Olmamak 38 v. Terör Örgütleriyle İltisaklı veya İrtibatlı Olmamak 39 vi. Arabuluculuk Eğitimini Tamamlamak ve Bakanlıkça Yapılan Yazılı Sınavda Başarılı Olmak 39 2. Arabulucunun Yükümlülükleri 40 a. Hüküm Vermekten Çekinme Yükümlülüğü 40 b. Tarafsız Kalma ve Davranma Yükümlülüğü 40 c. Eşit Davranma Yükümlülüğü 41 d. Hukuki Yol Göstermekten Kaçınma ve Aydınlatma Yükümlülüğü 41 e. Görevini Bizzat Yerine Getirme Yükümlülüğü 42 f. Sır Saklama ve Tanıklıktan Çekinme Yükümlülüğü 42 g. Reklam Yasağı 43 h. Belge ve Dosya Saklama Yükümlülüğü 44 i. Arabulucu Etiği 45 3. Arabulucunun Hakları 46 a. Arabuluculuk Unvanını ve Bu Unvanın Sağladığı Yetkileri Kullanma Hakkı 46 b. Ücret ve Masraf İsteme Hakkı 46 c. Taraflarla Görüşme ve İletişim Kurma Hakkı 48 d. Yargı Organları ve Kamu Kurum ve Kuruluşlarından Elektronik Ortamda Bilgi ve Belge Talep Edebilme Hakkı 49 4. Arabulucunun Sorumluluğu 49 a. Arabulucunun Hukuki Sorumluluğu 49 i. Arabulucunun Sözleşmeden Doğan Sorumluluğu 50 ii. Arabulucunun Haksız Fiilden Doğan Sorumluluğu 51 b. Arabulucunun Cezai Sorumluluğu 51 c. Arabulucunun Disiplin Sorumluluğu 52 G. ARABULUCULUĞUN SAFHALARI 52 1. Arabuluculuğa Başvuru 52 a. Arabuluculuk Faaliyetinin Başlaması 52 b. Arabuluculuk Faaliyetinin İki Tarafça Ortak Bir Şekilde Başlatılmamış Olması 53 c. Arabuluculukta Adli Yardım Uygulaması 54 2. Arabulucunun Seçilmesi 55 3. Arabuluculuğa Ön Hazırlık 56 4. Arabulucunun Açılış Konuşması 57 5. Durum Tespiti 58 6. Uyuşmazlığın Arkasındaki Taraf Menfaat ve Taleplerinin Belirlenmesi 59 7. Çözüm Önerilerinin Aranması Oluşturulması ve Değerlendirilmesi 59 8. Arabuluculuk Faaliyetinin Sona Ermesi 60 a. Arabuluculuk Sürecinin Anlaşmaya Varılmadan Sona Ermesi 60 i. Taraflardan Birinin Ölümü 60 ii. Taraflara Danışıldıktan Sonra Arabuluculuk İçin Daha Fazla Çaba Sarf Edilmesinin Gereksiz Olduğunun Arabulucu Tarafından Tespit Edilmesi 61 iii. Taraflardan Birinin Karşı Tarafa veya Arabulucuya, Arabuluculuk Faaliyetinden Çekildiğini Bildirmesi 61 iv. Tarafların Anlaşarak Arabuluculuk Faaliyetini Sonra Erdirmesi 61 v. Uyuşmazlığın Arabuluculuğa Elverişli Olmadığının Tespit Edilmesi 61 b. Arabuluculuk Sürecinin Çözüm Anlaşması İle Sona Ermesi 62 i. Çözüm Anlaşması ve Hukuki Niteliği 63 ii. Anlaşma Belgesine İcra Edilebilirlik Şerhi Verilmesi 64 9. Faaliyetin Sonunda Tutulan Tutanak 66 H. ARABULUCULUK VE ARABULUCU SÖZLEŞMELERİ 67 1. Arabuluculuk Sözleşmesi 67 2. Arabulucu Sözleşmesi 68 İ. ARABULUCUNUN ÜCRETİ 73
İKİNCİ BÖLÜM TÜRK İŞ HUKUKUNDA DAVA ŞARTI OLARAK ARABULUCULUK A. 7036 SAYILI İŞ MAHKEMELERİ KANUNU KAPSAMINDA ÖNGÖRÜLEN DÜZENLEMELER 75 1. Genel Olarak 75 2. Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler 79 3. İş Mahkemeleri Kanunu Kapsamında Öngörülen Düzenlemeler 82 a. İş Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevi 82 b. İş Mahkemelerinde Yetki 84 c. Yargılama Usulü ve Dava Yığılması 85 d. Kanun Yolu 86 i. İstinaf 86 ii. Temyiz 87 e. Kanunun İş Uyuşmazlıklarında Kanun Yolu Bakımından Öngördüğü Temel Esas: Birçok Dava Türünün İstinaf Aşamasında Kesinleşmesi 88 f. Davaların Yığılması-Kesinlik Sınırı 91 g. Sosyal Sigortalar Kurumu’na Başvuru Zorunluluğu 93 4. İş Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler 94 a. İş Kanununda Yapılan Değişiklikle Zamanaşımı Süresinin Kısaltılması 94 b. İş Kanunu Md. 20’de Yapılması Öngörülen Değişikler 96 i. Feshin Geçersizliğinin Tespiti Davası Öncesi Arabuluculuğa Başvuru Zorunluluğu 96 ii. Feshin Geçersizliğinin Tespiti Talebiyle Açılacak Davada Hak Düşümü Süresinin Başlangıcı 97 iii. Davanın Sonuçlandırılma Süresi 98 c. İş Kanunu Md. 21’de Yapılması Öngörülen Değişiklikler 98 i. Geçersiz Sebeple Yapılan Feshin Hukuki Sonuçları 98 1) Dava Süresine İlişkin En Çok Dört Aylık Ücret Tutarında Tazminata Hükmedilmesi 99 2) Feshe Bağlı Alacak ve Tazminatların Geçersiz Sayılan Fesih Tarihi Esas Alınarak Belirlenmesi 100 3) Geçersizliğin Sonuçlarının Parasal Olarak Belirlenmesi 101 ii. Arabuluculuk Aşamasında Tarafların Anlaşması ve Hukuki Sonuçları 102 B. 7155 SAYILI KANUNLA HUKUK UYUŞMAZLIKLARINDA ARABULUCULUK KANUNU’NDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER 103 C. BİREYSEL İŞ UYUŞMAZLIKLARINDA DAVA ŞARTI OLARAK ARABULUCULUK 107 1. Genel Olarak 107 2. Dava Şartı Olarak Arabuluculuk 110
a. Zorunlu Arabulucuya Başvurulması Gereken Uyuşmazlıklar 115 b. Arabulucuya Başvurulması Zorunlu Olmayan Uyuşmazlıklar 117 c. Arabuluculuğa Başvurulması Mümkün Olmayan Uyuşmazlıklar 118 3. Arabulucunun Belirlenmesi 119 a. Arabulucuya Başvurma Usulü 119 b. Arabuluculuk Yapacakların Belirlenmesi 119 c. Başvurulacak Merciiler 121 d. Görevlendirme Yapan Büronun Yetkisine İtiraz 121 e. Arabulucu Ücretinin Belirlenmesi 122 f. Mazeretsiz Olarak Görüşmelere Katılmama 124 4. Asıl İşveren-Alt İşveren İlişkisinin Bulunduğu Hallerde Arabulucuya Başvuru 125 5. Zorunlu Arabuluculuğun Süresi 127 6. Arabuluculuğa Başvurunun Sürelere Etkisi 128 7. Arabuluculuk Tutanağına İcra Edilebilirlik Şerhinin Verilmesi 130 8. Arabuluculuk Görüşmelerinde Temsil 135 9. Arabuluculuk Faaliyetinin Sona Ermesi 136 a. Anlaşmaya Varılması Halinde 137 b. Anlaşmaya Varılmaması Halinde 138 10. Zorunlu Arabuluculuğun Eleştirileri 138 a. Arabuluculuğun “Zorunlu” Niteliği Arabuluculuğun Ruhuna Aykırı Mıdır? 138 b. Zorunlu Arabuluculuk Kurumu Anayasaya Aykırılık Teşkil Eder Mi? 139 c. Zorunlu Arabuluculuk “İş Hukuku” İle Bağdaşır mı? 143 D. 7036 SAYILI İŞ MAHKEMELERİ KANUNU’NUN GENEL DEĞERLENDİRMESİ 146 SONUÇ 149 KAYNAKÇA 157
%40310,00 TL186,00 TL