Türk Mali Hukukunda Teminat Kurumu

TÜRK MALİ HUKUKUNDA TEMİNAT KURUMU

Doç. Dr.  Adnan GERÇEK

 - Teminat Kavramı, Kapsamı ve Çeşitleri
 - Vergilendirme İşlemlerinde Teminat
 - Haciz İşlemlerinde Teminat
 - Mükellef Yararına Yapılan İşlemlerde Teminat
 - Gümrük İşlemlerinde Teminat
 - Kamu İhale İşlemlerinde Teminat
 - Teminatın Sonuçları ve İadesi

İçindekiler

Önsöz                                                                                                   7

Kısaltmalar Cetveli                                                                             19

Birinci Bölüm TEMİNAT KAVRAMI, KAPSAMI VE ÇEŞİTLERİ

1. I.                     TEMİNATIN TANIMI, AMACI VE NİTELİĞİ         21
2. A.                  Teminatın Tanımı   21
3. B.                  Teminatın Amacı    23
4. 1.                   Kamu Alacağını Güvence Altına Almak   23
5. 2.                   Tahsildeki Güçlükleri Önlemek 24
6. 3.                   Dürüst Olmayan Davranışları Önlemek  24
7. 4.                   Teminat Yükümlüsünü Düşünmeye Sevk Etmek     25
8. C.                  Teminatın Niteliği    25
9. II.                   TEMİNAT OLARAK KABUL EDİLEN DEĞERLER                           26
10. 1.                    Teminat Olarak Kabul Edilen Nakdi Değerler        27
11. a.                    Para        27
12. b.                   Bankalar Tarafından Verilen Teminat Mektupları     28
13. c.                    Devlet İç Borçlanma Senetleri  30
14. d.                   Hükümetçe Belli Edilecek Milli Hisse Senedi ve Tahviller         31
15. 2.                    Teminat Olarak Kabul Edilen Ayni Değerler           33
16. a.                    Borçlu veya Borçlu Lehine Üçüncü Kişiler Tarafından Gösterilen Menkul ve Gayrimenkul Mallar            33
17. b.                   Teminat Hükmünde Olan Eşyalar            35
18. 3.                    Teminat Olarak Şahsi Kefalet Gösterilmesi            37
19. 4.                    Garanti Mektupları  39
20. III.                  TEMİNAT ÇEŞİTLERİ           39

A Konularına Göre Teminat Çeşitleri     39

1 Geçici Teminat      39

2 Kesin Teminat             40

1. I.                     Süresine Göre Teminat Çeşitleri      41
2. A.                  Süresiz Teminat                                                             41
3. B.                  Süreli Teminat                                                                41
4. II.                   Miktarına Göre Teminat Çeşitleri   42
5. 1.                   İndirimli (Kısmi) Teminat                    42
6. 2.                   Normal Teminat            43
7. 3.                   Yükseltilmiş Teminat    43
8. III.                  Kapsamına Göre Teminat Çeşitleri                       44
9. 1.                    Toplu (Global) Teminat                      44
10. 2.                    Götürü Teminat             44
11. 3.                    Kapsamlı Teminat         45
12. 4.                    Bireysel Teminat             45

İkinci Bölüm VERGİLENDİRME İŞLEMLERİNDE TEMİNAT

1. a.                    KAMU ALACAKLARININ KORUNMASINDA TEMİNAT                                               47
2. a.                    Teminat İsteme Yetkisi ve Usulü    47
3. A.                  Teminat İsteme Yetkisi                        47
4. B.                  Teminat İsteme Usulü 49
5. b.                   Teminat İsteme Nedenleri                51
6. 1.                    Vergi Ziyaı veya Kaçakçılık Hallerinde Teminat İsteme      51
7. 2.                    Türkiye'de İkametgahı Bulunmayan Borçludan Teminat İsteme        54
8. b.                   SAHTE BELGE DÜZENLENMESİNDE TEMİNAT                                          56
9. a.                    Sahte Belgenin Düzenlenmesi ve Niteliği         56
10. a.                    Sahte Belgenin Tanımı ve Özellikleri                    56
11. b.                   Sahte Belge Düzenlenmesi Fiili       58
12. b.                   Sahte Belge Düzenlenmesi Halinde Teminat Uygulaması                      59
13. Sahte Belge Düzenleyenlerin Tekrar İşe Başlaması veya Devralması Halinde Teminat Uygulaması          60
14. Sahte Belge Düzenleyenlerin Bu Durumu Kesinleşmesi Halinde Teminat Uygulaması          62

1. I.                     Sahte Belge Düzenlenmesine İştirak Eden Meslek Mensuplarına Teminat Uygulaması         64
2. II.                   Teminat Uygulanmasının Usul ve Esasları        65
3. A.                  DEVİR VE BÖLÜNME İŞLEMLERİNDE TEMİNAT                                         67
4. 1.                   Devir İşleminde Teminat                    67
5. 1.                    Devir İşleminin Tanımı, Niteliği ve Şartları          67
6. 2.                    Devir Halinde Vergilendirmeme Koşulları        70
7. 3.                    Devir İşleminde Teminat Uygulaması                 71
8. 2.                   Bölünme İşleminde Teminat           72
9. a.                    Bölünme İşleminin Tanımı ve Türleri                   72
10. b.                   Bölünme Halinde Vergilendirme  75
11. c.                    Bölünme Beyannamesinin Verilmesi ve Teminat                77
12. B.                  VERGİ İADESİ İŞLEMLERİNDE TEMİNAT           78
13. a.                    KDV İadelerinde Teminat Uygulaması               79
14. A.                  KDV İadesinin Dayanağı ve Genel Esasları        79
15. B.                  KDV İadesinde Normal Teminat Uygulaması                        81
16. C.                  KDV İadesinde İndirimli Teminat Uygulaması                        83
17. D.                  KDV İadesinde Yükseltilmiş Teminat Uygulaması                85
18. b.                   ÖTV İadelerinde Teminat Uygulaması               85
19. 1.                    ÖTVde Tecil - Terkin Uygulamasından İade Sistemine Geçiş                 85
20. 2.                    ÖTV İadesinin Genel Esasları                                                                                  87
21. 3.                    ÖTV İade Taleplerinde Teminat Uygulaması   89
22. c.                    Tevkif Yoluyla Ödenen Vergilerin İadesinde Teminat        90
23. a.                    Tevkif Yoluyla Ödenen Vergilerin Mahsuben İade Esasları                     91
24. b.                   Tevkif Yoluyla Ödenen Vergilerin Nakden İade Esasları ve Teminat Uygulaması                       92

Üçüncü Bölüm HACİZ İŞLEMLERİNDE TEMİNAT

I HACİZ UYGULAMASI SIRASINDA TEMİNAT                                                                    95

A Haciz Yoluyla Cebren Takip ve Tahsilat         95

1. a.                    Haciz Kavramı ve Hukuki Niteliği 95
2. b.                   Haciz Usulü ve Uygulanması          98

1. I.                     Menkul Malların Haczi ve Satışı     99
2. II.                   Gayrimenkul Malların Haczi ve Satışı                  105
3. III.                  E-Haciz Uygulaması    109

3 Aciz Hali 112

B Haciz Yoluyla Cebren Takip Sürecinde Teminat               114

1. A.                  Haczedilen Gayrimenkul Malların Satışı Sırasında Teminat                    114
2. B.                  Aciz Halinde Teminat  116

II HACİZDEN DOĞAN DAVALARDA TEMİNAT                                                                 116

1. 1.                   İstihkak Davalarında Teminat          116
2. 1.                    İstihkak Davasının Tanımı ve Hukuki'Niteliği                         116
3. 2.                    İstihkak Davasının Tarafları ve Usulü                                                                  118
4. 3.                    İstihkak Davaları Sırasında Teminat                      120
5. 2.                   Tespit Davalarında Teminat             121
6. a.                    Tespit Davasının Tanımı ve Hukuki Niteliği     121
7. b.                   Tespit Davaları Sırasında Teminat  124

Dördüncü Bölüm MÜKELLEF YARARINA YAPILAN İŞLEMLERDE TEMİNAT

1. a.                    ÖDEME SÜRELERİNİN UZAMASINDA TEMİNAT                                     127
2. A.                  Özel Ödeme Zamanlarında Teminat                  127
3. 1.                    Özel Ödeme Zamanı ve Uygulandığı Haller   127
4. 2.                    Özel Ödeme Sürelerinin Uzamasında Teminat                     129
5. B.                  Cezalarda İndirimde Teminat          130
6. a.                    Cezalarda İndirim Uygulaması        130
7. a.                    Cezalarda İndirimin Niteliği ve Kapsamı            130
8. b.                   Cezalarda İndirimden Yararianma Koşulları     131
9. c.                    Cezalarda Yapılacak İndirimin Miktarı                133
10. b.                   Cezalarda İndirim Süresinin Uzamasında Teminat               133
11. b.                   TECİL UYGULAMASINDA TEMİNAT                                                                 135

A Tecilin Hukuki Niteliği ve Uygulanması        135

1. I.                     Tecilin Tanımı ve Hukuki Niteliği   135
2. II.                   Tecilin Kapsamı ve Uygulama Yetkisi,,,             

B Tecil Şartları ve Tecil Sırasında Teminat  140

1. A.                  Tecilden YararliBmanın Diğer Şartları                                                                 140
2. 1.                   Borçlunun Çok Zor Duruma Düşmesi                                      140
3. 2.                   Yazılı Talepte Bulunulması                                       142
4. 3.                   Tecil Faizinin Uygulanması                                                              142
5. 4.                   Borç Ödemede İyiniyet İlkesi                                                          143
6. B.                  Tecilden Yararlanmada Teminat Gösterilmesi                       144

III YÜRÜTMENİN DURDURULMASINDA TEMİNAT                                 146

1. 1.                    Yürütmenin Durdurulmasının Niteliği ve Esasları                146
2. a.                    Yürütmenin Durdurulmasının Tanımı ve Niteliği                                                                146
3. b.                   Vergilendirme İşlemlerinde Yürüönenin Durdurulması Esasları,          148
4. 2.                    Yürütmenin Durdurulmasının Şartları ve Teminat İstenmesi                 150
5. a.                    Yürütmenin Durdurulmasının Şartları                                                               150
6. A.                  Telafisi Güç veya İmkansız Zararın Bulunması                                               150
7. B.                  İdari İşlemin Açıkça Hukuka Aykırı Olması                              151
8. C.                  Usule İlişkin Şartların Yerine Getirilmesi                                                             152
9. b.                   Yürütmenin Durdurulmasında Teminat Gösterilmesi       153

Beşinci Bölüm GÜMRÜK İŞLEMLERİNDE TEMİNAT

L GÜMRÜK İŞLEMLERİNDE TEMİNAT                                                                                    157

A Gümrük İşlemlerinin Niteliği ve Süreci                                                                                 157

1. 1.                    Gümrük İşlemlerinin Niteliği ve Amacı              157
2. 2.                    Gümrük İşlemleri Süreci                                            158
3. 3.                    Gümrükte Alınan Mali Yükümlülükler              161
4. a.                    Gümrük Vergisi              162
5. b.                   Gümrük Vergisine Eş Etkili Yükümlülükler                               162
6. c.                    Harcama Vergileri         164
7. d.                   Fonlar          165

B Gümrük Vergisi Tahakkuku ve Teminat Alınması            165

1. I.                     Gümrük Vergilerinde Teminat Uygulanmasının Esasları           165
2. II.                   Gümrük Vergilerinde Toplu ve Götürü Teminat Uygulaması                    168
3. A.                  Gümrük Vergilerinde Toplu Teminat Uygulaması     168
4. B.                  Gümrük Vergilerinde Götürü Teminat Uygulaması   170

C İthalatta ÖTV ve KDV Teminatı            172

1. 1.                   İthalatta Alınan ÖTV Açısından Teminat   172
2. 1.                    (I) Sayılı Listedeki Malların İthalinde Teminat Uygulaması        173
3. 2.                    İthali ÖTV'ye Tabi Mallarda Teminat Uygulaması      177
4. 2.                   İthalatta Alınan KDV Açısından Teminat   177
5. a.                    KOV'den İstisna İşlemlerde Teminat Uygulaması      178
6. b.                   KDV İstisnası Bulunmayan Gümrük İşlemlerinde Teminat Uygulaması     179

II GÜMRÜK REJİMLERİNDE TEMİNAT    181

1. a.                    Gümrük Rejimlerinin Niteliği ve Türleri      181
2. A.                  Gümrük Rejimlerinin Niteliği   181
3. B.                  Gümrük Rejimlerinin Türleri    183
4. b.                   Gümrük Rejimlerinde Teminat Uygulaması                186
5. 1.                    Transit Rejiminde Teminat Uygulaması    186
6. a.                    Transit Rejiminde Toplu Teminat Uygulaması          187
7. b.                   Transit Rejiminde Götürü Teminat Uygulaması        187
8. c.                    Transit Rejiminde Bireysel Teminat Uygulaması      188
9. d.                   Transit Rejiminde Kapsamlı Teminat Uygulaması     189
10. e.                    Transit Rejiminde Teminat Aranmayacak Haller       189
11. 2.                    Gümrük Antrepo Rejiminde Teminat Uygulaması     190
12. a.                    Teminat Uygulamasının Esasları              190
13. b.                   Teminat Türleri ve Uygulanması              192
14. c.                    Teminat Aranmayacak Haller    193
15. 3.                    Gümrük Kontrolü Altında İşleme ve Geçici İthalat Rejimlerinde Teminat Uygulaması               194
16. Gümrük Kontrolü Altında İşleme Rejiminde Teminat               194
17. Geçici İthalat Rejiminde Teminat              195
18. 4.                    Dahilde İşleme ve Hariçte İşleme Rejimlerinde Teminat Uygulaması         197
19. a.                    Dahilde İşleme Rejiminde Teminat               197
20. b.                   Hariçte İşleme Rejiminde Teminat            200

Altıncı Bölüm KAMU İHALE İŞLEMLERİNDE TEMİNAT

1. I.                     KAMU İHALE SİSTEMİ İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER      201
2. A.                  Kamu İhale Sisteminin Genel Esasları     202
3. 1.                   Kamu İhale Mevzuatının Kapsamı            202
4. 1.                    2886 Sayılı Devlet İhale Kanunu'nun Kapsamı          203
5. 2.                    4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu'nun Kapsamı           204
6. 2.                   Kamu İhale Sisteminin Temel İlkeleri       206
7. a.                    Saydamlık İlkesi       207
8. b.                   Rekabet İlkesi          207
9. c.                    Eşitlik İlkesi             208
10. d.                   Güvenirlik İlkesi       209
11. e.                    Gizlilik İlkesi            209
12. f.                     Kamuoyu Denetimi İlkesi         209
13. g.                   İhtiyaçların Uygun Şartlarla ve Zamanında Karşılanması İlkesi 210
14. h.                   Kaynakların Verimli Kullanılması İlkesi    211
15. B.                  Kamu İhale Sisteminin İşleyişi  211
16. a.                    Gelir Getirici İşlemlerde İhale Usulleri     211
17. A.                  Kapalı Teklif Usulü  212
18. B.                  Açık Teklif Usulü     213
19. C.                  Pazarlık Usulü         214
20. b.                   Harcama İşlemlerinde Alım Şekilleri         215
21. 1.                    İhale Usulleri ile Alımlar          216
22. 2.                    Diğer Alım Şekilleri  219
23. II.                   KAMU İHALE İŞLEMLERİNDE TEMİNAT UYGULAMASI                221
24. a.                    Geçici Teminat         221
25. a.                    Geçici Teminatın Amacı           221
26. b.                   Geçici Teminat Uygulaması      222
27. Gelir Getirici İşlemlerde Teminat Uygulaması           222
28. Harcama İşlemlerinde Teminat Uygulaması              223
29. b.                   Kesin ve Ek Kesin Teminat      224
30. a.                    Kesin ve Ek Kesin Teminatın Amacı         224
31. b.                   Kesin ve Ek Kesin Teminat Uygulaması                                   225

1. I.                     Gelir Getirici İşlemlerde Teminat Uygulaması           225
2. II.                   Harcama İşlemlerinde Teminat Uygulaması             226
3. A.                  Kamu İhale İşlemlerinde Teminat ile İlgili Genel Düzenlemeler                228
4. 1.                   Teminat Olarak Kabul Edilecek Değerler 228
5. 2.                   Geçici Teminatların İadesi ve Gelir Kaydedilmesi     233
6. 1.                    Geçici Teminatların İadesi       233
7. 2.                    Geçici Teminatlann Gelir Kaydedilmesi    234
8. 3.                   Kesin Teminat ve Ek Kesin Teminatlann Geri Verilmesi ve Gelir Kaydedilmesi 235
9. a.                    Kesin ve Ek Kesin Teminatlann Geri Verilmesi        235
10. b.                   Kesin ve Ek Kesin Teminatların Gelir Kaydedilmesi 236
11. 4.                   Teminat Alınmayacak Haller                    239

Yedinci Bölüm TEMİNATIN SONUÇLARI VE İADESİ

1. a.                    TEMİNAT GÖSTERİLMESİNİN DİĞER İŞLEMLERE ETKİSİ                   241
2. A.                  İhtiyati Haczin Kaldırılması       241
3. 1.                    İhtiyati Haciz Kavramı ve Niteliği              241
4. 2.                    İhtiyati Haciz Nedenleri            244
5. 3.                    İhtiyati Haciz Uygulanması       248
6. 4.                    Teminat Gösterilmesinin İhtiyati Hacze Etkisi           249
7. B.                  Tahsil Zamanaşımının Kesilmesi             251
8. a.                    Tahsil Zamanaşımı Kavramı ve Niteliği    251
9. b.                   Teminat Gösterilmesinin Zamanaşımına Etkisi         253
10. b.                   TEMİNAT İLE İLGİLİ ÖZEL DURUMLAR                255
11. a.                    Teminatın Korunması              255
12. b.                   Teminatın Tamamlanması veya Başka Teminat İstenmesi      257
13. c.                    Teminatın Değiştirilmesi           257
14. c.                    TEMİNATIN İADESİ VE GELİR KAYDEDİLMESİ     259

A Teminatların İadesi              259

1. Vergi Kanunlarına Göre Teminatın İadesi               259
2. Gümrük Kanununa Göre Teminatın İadesi              263

1. I.                     İhale Kanunlarına Göre Teminatın İadesi               265
2. II.                   Teminatın İade Usulü              266
3. A.                  Teminatların Gelir Kaydedilmesi              267
4. 1.                   Teminatın Gelir Kaydedilmesinin Hukuki Niteliği       267
5. 2.                   Teminatın Gelir Kaydedilmesinin Esasları                268
6. B.                  Teminatlı Alacakların Tahsili    269
7. 1.                    Teminatlı Alacakların Tahsili Kavramı ve Kapsamı   269
8. 2.                    Teminatlı Alacakların Tahsili Uygulaması 270
9. a.                    Maddi Teminatların Paraya Çevrilmesi     270
10. b.                   Kefilin Takip Edilmesi              272

Kaynakça              275

Kavramlar Dizini                                                291

Yazarın Özgeçmişi                                             295