Gümrük İşlemleri ve Vergilendirilmesi

Doç. Dr. Ufuk SELEN

İÇİNDEKİLER

• BİRİNCİ BÖLÜM DIŞ TİCARET İŞLEM AKIŞI ve GÜMRÜK MEVZUATININ KAPSAMI
• A. ULUSLARARASI İKTİSAT VE DIŞ TİCARET İLİŞKİSİ 1
• B. DIŞ TİCARET İŞLEM AŞAMALARI 3
• 1. HAZIRLIK AŞAMASI 4
• 2. TAŞIMA VE SİGORTALAMA İŞLEMLERİ AŞAMASI 5
• 3. BANKA İŞLEMLERİ AŞAMASI 8
• 4. GÜMRÜK İŞLEMLERİ AŞAMASI 9
• C. GÜMRÜK MEVZUATININ KAPSAMI VE BAZI TEMEL KAVRAMLAR 10
• 1. GÜMRÜK MEVZUATININ UNSURLARI 11
• a- 21.03.2007 Tarih ve 5607 Sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu 11
• b- Bakanlar Kurulu Kararları 11
• c-Yönetmelikler 11
• d-Tebliğler 12
• 2. 4458 SAYILI GÜMRÜK KANUNU VE YÖNETMELİĞİNİN SİSTEMATİK
• YAPISI 12
• 3. GÜMRÜK KANUNDA GEÇEN BAZI TEMEL KAVRAMLAR 17
• İKİNCİBÖLÜM GÜMRÜK İŞLEMLERİ
• A. GÜMRÜKÇE ONAYLANMIŞ İŞLEM VE KULLANIMLAR 27
• 1. EŞYANIN SERBEST BÖLGEYE GİRMESİ 28
• 1.1. Serbest Bölge Kavramı ve Eşya Hareketleri 28
• 1.2. Serbest Bölge İşlemlerinde Vergilendirme 30
• 2. EŞYANIN YENİDEN İHRACI 31
• 3. EŞYANIN İMHASI VE GÜMRÜĞE TERKİ 31
• 4. EŞYANIN BİR GÜMRÜK REJİMİNE TABİ TUTULMASI 32
• B. GÜMRÜK İŞLEM SÜRECİ 33
• 1. ÖZET BEYAN VE SUNUM İŞLEMLERİ 34
• 1.1. Özet Beyan ve Varış Öncesi Bildirim işlemleri 34
• 11.1. Özet Bayan ve Özet Bayanın Verilmesi
• 1.1.2. Varış Öncesi Bildirim a
• 1.1.3. Özet Bayanın Hükmü ve Eşyanın Geçici Depoya Boşaltılması 39
• 2. Eşyanın Gümrüğe Sunumu 40
• 2.1. TAŞITLARIN TÜRKİYE GÜMRÜK BÖLGESİNE GİRİŞ VE ÇIKIŞLARI. 42
• 2.2 Eşyanın Geçici Depolanması 43
• 3. GÜMRÜK BEYAN TÜRLERİ VE İŞLEMLERİ 47
• 3.1. Beyan Türleri 47
• 3.1.1. Sözlü Beyan 48
• 3.1.2. Yükümlüsünün Tercih Ettiği Bir Tasarruf Yoluyla Beyan 49
• 3.1.3. Yazılı Beyan 50
• 3.1.3.1. Normal Usulde Yazılı Beyan 50
• 3.1.3.2. Basitleştirilmiş Usulde Beyan 51
• 3.1.3.2.1. Basitleştirilmiş Usulden Yararlanma Şartları 52
• 3.1.3.2.2. Basitleştirilmiş Usulden Yararlanmanın Genel Şartları 53
• 3.1.3.2.3. Basitleştirilmiş Usulden Yararlanmanın Özel Şartları 57
• 3.2. Gümrük Beyan işlemleri 59
• 3.2.1. Gümrük Beyannamesinin Verilmesi 59
• 3.2.1.1. Beyanname Verme Süresi 60
• 3.2.1.2. Beyannameye Eklenecek Belgeler 62
• 3.2.2. Beyannamenin Tescili, Düzeltilmesi ve iptali 66
• 3.2.3. Muayene işlemleri: Fiziki Muayene ve Belge Kontrolü 68
• 3.2.3.1. Belge Kontrolü 69
• 3.2.3.2. Fiziki Muayene 70
• 3.2.4. Beyanname Kapatma işlemleri 72
• ÜÇÜNCÜ BÖLÜM GÜMRÜK REJİMLERİ
• A. MUAFİYET İÇERMEYEN GÜMRÜK REJİMLERİ 73
• 1. SERBEST DOLAŞIMA GİRİŞ REJİMİ 74
• 1.1. Rejime Giriş İşlemleri 76
• 1.2. Nihai Kullanım Mekanizması 78
• 1.2.1. Nihai Kullanım Amacıyla Serbest Dolaşıma Giriş Koşulları 78
• 1.2.2. Nihai Kullanım Koşulları 81
• 1.3. Geçici İhraç Edilen Eşyanın Yeniden Serbest Dolaşıma Girmesi 83
• 1.4. Eşyanın Serbest Dolaşım Statüsünü Kaybetmesi 84
• 1.5. Serbest Dolaşıma Giriş Rejimine İlişkin Örnek Olay 84
• 2. İHRACAT REJİMİ 85
• 2.1. ihracatın Tanımı ve ihracat Süreci 85
• 2.2. ihracat Rejiminin İşleyişi 86
• 2.3. Taşıt Değiştirilerek Yapılacak İhracatlar 89
• B. ŞARTLI MUAFİYET DÜZENLEMELERİ VE EKONOMİK ETKİLİ GÜMRÜK
• REJİMLERİ 90
• 1. DAHİLDE İŞLEME REJİMİ (DİR) 91
• 1.1. Dahilde İşleme Yöntemleri 92
• 1.2. Dahilde İşleme Rejiminin Çalıştırılması 95
• 1.3. Süreler ve Kapatma işlemleri 98
• 1.3.1. Süreler 98
• 1.3.1. Rejimin Kapatılması 98
• 2. GÜMRÜK KONTROLÜ ALTINDA İŞLEME REJİMİ (GKAİR) 101
• 2.1. Rejime Giriş Beyanı 103
• 2.2. Gümrük Kontrolü Altında işleme Rejiminden Çıkış (Rejimin ibrası) 103
• 3. HARİÇTE İŞLEME REJİMİ (HİR) 106
• 3.1. Müracaatların Değerlendirilmesi ve Hariçte işleme İzni 110
• 3.2. Standart Değişim ve Üçgen Trafik Uygulamaları 111
• 3.3. HİR Giriş Beyanı ve Gümrük idarelerince Yapılacak İşlemler 112
• 3.4. Hariçte İşleme Rejiminden Çıkış İşlemleri 113
• 4. GÜMRÜK ANTREPO REJİMİ 113
• 4.1. Rejimin Genel Esasları 113
• 4.2. Gümrük Antrepo Rejimin İşleyişi 117
• 4.3. Rejime İlişkin Gümrük Yükümlülüğü 118
• 5. GEÇİCİ İTHALAT REJİMİ 119
• 5.1. Geçici İthalat Rejimi izin Koşulları 119
• 5.2. Geçici İthalat Rejiminde Kısmi Muafiyet Uygulaması 122
• 5.3. Geçici İthalat Rejiminde Teminat Mekanizması 124
• 6. TRANSİT REJİM 125
• 6.1. Transit Rejimin Kapsamı 125
• 6.2. Transit Giriş-Çıkış ve Transit Rejim işlemleri 126
• 6.2.1. Hareket Gümrük İdaresince Yapılan İşlemler 128
• 6.2.2. Varış Gümrük idaresince Yapılan işlemler 129
• 6.2.3. Gümrük Vergi Muafiyeti ve Teminat Uygulaması 130
• DÖRDÜNCÜ BOLUM GÜMRÜK İŞLEMLERİNE İLİŞKİN MALİ YÜKÜMLÜLÜKLER
• A. MALİ YÜKÜMLÜLÜKLERİ ŞEKİLLENDİREN ULUSLARARASI
• DÜZENLEMELER 133
• 1. DTÖ KAPSAMINDAKİ DÜZENLEMELER 134
• 1.1. Gümrük Kıymetinin Tespitine ilişkin Düzenlemeler 135
• 1.2. Menşe-i Kuralları Anlaşması 138
• 2. DIŞ TİCARETTE ALINAN VERGİ VE FONLAR 140
• 2.1. Gümrük Vergisi 141
• 2.2. Harcama Vergileri: KDV ve ÖTV 142
• 2.2.1. Katma Değer Vergisi 143
• 2.2.2. Özel Tüketim Vergisi 145
• 2.3. Ticaret Politikası Önlemleri Çerçevesinde Alınan Vergiler 146
• 2.4. Tek ve Maktu Vergi 148
• 2.5. Dış Ticarette Alınan Fonlar 150
• 2.5.1. Destekleme Fiyat istikrar Fonu (DFİF) 150
• 2.5.2. Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu (KKDF) 150
• 2.5.3. Toplu Konut Fonu 151
• 2.5.4. Tütün Fonu 152
• B. GÜMRÜK VERGİLERİNİN NİTELİKLERİ VE TÜRLERİ 152
• 1. GÜMRÜK VERGİLERİNİN NİTELİKLERİ 152
• 2. GÜMRÜK VERGİLERİNİN TÜRLERİ 154
• 2.1. Gümrük İşlemlerine Göre Gümrük Vergileri 154
• 2.2. Uygulanan Matraha veya Vergi Tarifesine Göre Gümrük Vergileri 154
• BEŞİNCİ BÖLÜM GÜMRÜK VERGİLERİNİN SİSTEMATİK YAPISI VE TAHSİL SÜRECİ
• A. GÜMRÜK VERGİSİNİN SİSTEMATİK YAPISI 157
• 1. VERGİNİN KONUSU 157
• 2. VERGİNİ YÜKÜMLÜSÜ VE SORUMLUSU 159
• 2.1. Doğrudan Temsil 159
• 2.2. Dolaylı Temsil 159
• 3. VERGİYİ DOĞURAN OLAY 161
• 4. MUAFİYET VE İSTİSNALAR 163
• 5. MATRAH: (EŞYANIN KIYMETİ) 166
• 6. ORAN VE TARİFE 167
• xii
• B. GÜMRÜK VERGİLERİNİN TAHSİL SÜRECİ 170
• 1.TARH 170
• 1.1. Eşyanın Menşe-i ve Menşei Şahadetnamenin İncelenmesi 171
• 1.2. Kıymet Tespit Esasları 174
• 2. TEBLİĞ VE TAHAKKUK 178
• 3. ÖDEME VE TEMİNAT 180
• 3.1. Vergilerin Ödenmesi 180
• 3.2. Vergilerin Teminata Bağlanması 182
• 3.2.1. Götürü Teminat 183
• 3.2.2. Toplu Teminat 183
• 3.2.3. İndirimli Teminat 184
• 4. GÜMRÜK VERGİSİNİN GERİ VERİLMESİ VE KALDIRILMASI 185
• ALTINCI BÖLÜM UYUŞMAZLIKLAR VE ÇÖZÜM YOLLARI
• A. GÜMRÜK UYUŞMAZLIK KONULARI 189
• B. GÜMRÜK SUÇ VE CEZALARI 190
• 1. GÜMRÜK CEZALARININ TANIMI VE NİTELİKLERİ 191
• 2. GÜMRÜK SUÇ VE CEZA TÜRLERİ 193
• 2.1. Vergi Kaybına Neden Olan Suçlar ve Uygulanacak Cezalar 193
• 2.1.1. Gümrük Beyan Farklarında Uygulanacak Cezalar 194
• 2.1.2. Özet Beyan Farklarına Uygulanacak Cezalar 197
• 2.1.3. Değişik Rejim Hükümlerinin ihlalinden Kaynaklanan Farklara Uygulanacak Cezalar 199
• 3. USULSÜZLÜK SUÇLARI VE UYGULANACAK CEZALAR 200
• C. UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜM YOLLARI 202
• 1. UYUŞMAZLIKLARIN İDARİ SÜREÇTE ÇÖZÜMÜ 206
• 1.1. Gümrük Uyuşmazlıklarının Çözümünde Uzlaşma Mekanizması 207
• 1.1.1. Uzlaşma Mekanizmasının Kapsamı 207
• 1.1.2. Uzlaşma Aşaması ve Sonuçları 212
• 1.2. Gümrük Uyuşmazlıklarının Çözümünde İtiraz Mekanizması 215
• 1.3. Tahlile itiraz – İkinci Tahlil 217
• 2. UYUŞMAZLIKLARIN YARGI SÜRECİNDE ÇÖZÜMÜ 219
• 2.1. Uyuşmazlıkların idari Yargı Sürecinde Çözümü 219
• 2.2. Uyuşmazlıkların Adli Yargı Sürecinde Çözümü 221
• D. KAÇAKÇILIK SUÇ VE CEZALARI 223
• YARARLANILAN KAYNAKLAR 227