Uluslararası Ceza Mahkemesinin Soykırım Suçu Üzerindeki Yargı Yetkisi

Dr. Öğr. Üyesi Cengiz Topel ÇİFTCİOĞLU

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ 

7

İÇİNDEKİLER 

11

KISALTMALAR 

17

GİRİŞ 

21

BİRİNCİ BÖLÜM

ULUSLARARASI HUKUKTA SOYKIRIM KAVRAMI VE SOYKIRIM SUÇUNUN TARİHSEL GELİŞİMİ

1. SOYKIRIM KAVRAMI VE SOYKIRIM SUÇUNUN TANIMI 

25

1. SOYKIRIM KAVRAMI 

25

1. SOYKIRIM SUÇUNUN TANIMI 

29

1. SOYKIRIM SUÇUNUN TARİHSEL GELİŞİMİ 

31

1. BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞINA KADAR YAŞANAN GELİŞMELER 

32

1. Peter Von Hagenbach'ın Yargılanması 

32

2. Gustave Moynier'in Uluslararası Ceza Mahkemesi Tasarısı 

33

3. La–Haye Barış Konferansları 

34

4. Birinci Dünya Savaşı 

36

1. BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI SONRASINDAN İKİNCİ DÜNYA SAVAŞINA

KADAR YAŞANAN GELİŞMELER 

37

1. İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI VE SONRASINDA YAŞANAN GELİŞMELER 

42

1. İkinci Dünya Savaşı 

42

2. İkinci Dünya Savaşı’nın Sonuçları 

43

1. Genel Olarak 

43

1. Birleşmiş Milletler Savaş Suçları Komisyonu Kurulması 

45

1. Londra Konferansı 

46

3. Nürnberg Uluslararası Askeri Ceza Mahkemesi 

48

1. Mahkemenin Teşkilat Yapısı 

48

1. Mahkemenin Yargı Yetkisi 

48

1. Nürnberg Yargılamaları ve Sonuçları 

51

1. Yargılamaya Yönelik Görüş ve Eleştiriler 

51

4. Tokyo Uluslararası Askeri Ceza Mahkemesi 

53

5. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun 96 (I) Sayılı Kararı ve Soykırım

Sözleşmesi 

54

6. Ad Hoc (Özel) Mahkemeler 

58

1. Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi 

59

1. Rwanda Uluslararası Ceza Mahkemesi 

62

7. Uluslararası Ceza Mahkemesi 

65

8. Uluslararası Adalet Divanı 

69

İKİNCİ BÖLÜM

ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİNİN YARGI YETKİSİNİN KAPSAMI VE SINIRLARI

1. ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİNİN TEŞKİLAT YAPISI 

75

1. GENEL OLARAK 

75

1. BAŞKANLIK 

76

1. DAİRELER 

77

1. Ön Yargılama Daireleri 

78

2. Yargılama Daireleri 

79

3. İstinaf Dairesi 

80

1. SAVCILIK BÜROSU 

81

1. YAZI İŞLERİ BÜROSU 

82

1. TARAF DEVLETLER MECLİSİ 

83

1. ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİNİN YARGI YETKİSİNİN NİTELİĞİ VE

ULUSAL YARGILAMA MERCİLERİYLE İLİŞKİSİ 

85

III. ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİNİN YARGI YETKİSİNİN

KULLANILMASININ ÖN ŞARTLARI 

88

1. ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİNİN SALDIRI SUÇU ÜZERİNDEKİ YARGI

YETKİSİ 

92

1. SALDIRI SUÇU DEĞİŞİKLİKLERİNİN YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ SORUNU 

95

1. TARAF DEVLET BAŞVURUSU VE SAVCININ RE’SEN SORUŞTURMA

AÇMASI YÖNTEMİYLE SALDIRI SUÇU ÜZERİNDEKİ YARGI YETKİSİNİN

KULLANILMASI 

96

1. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER GÜVENLİK KONSEYİ TARAFINDAN YAPILAN

BAŞVURU ÜZERİNE SALDIRI SUÇU ÜZERİNDEKİ YARGI YETKİSİNİN

KULLANILMASI 

97

1. ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİNİN İNSANLIĞA KARŞI SUÇLAR VE

SAVAŞ SUÇLARI İLE SOYKIRIM SUÇU ÜZERİNDEKİ YARGI YETKİSİ 

98

1. YER BAKIMINDAN YARGI YETKİSİ (RATIONE LOCI) 

98

1. ZAMAN BAKIMINDAN YARGI YETKİSİ (RATIONE TEMPORIS) 

99

1. KİŞİ BAKIMINDAN YARGI YETKİSİ (RATIONE PERSONE) 

101

1. ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİNİN İNSANLIĞA KARŞI SUÇLAR VE

SAVAŞ SUÇLARI İLE SOYKIRIM SUÇU ÜZERİNDEKİ YARGI YETKİSİNİ

KULLANMASI 

102

1. GENEL OLARAK 

102

1. TARAF DEVLET BAŞVURUSU 

103

1. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER GÜVENLİK KONSEYİ BİLDİRİMİ 

106

1. SAVCININ RE’SEN HAREKETE GEÇMESİ 

107

1. TARAF OLMAYAN DEVLET BAŞVURUSU 

108

VII. ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİNİN TEMEL İŞLEVLERİ 

108

VIII. ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİNE YÖNELTİLEN ELEŞTİRİLER 

112

1. GENEL OLARAK 

112

1. TÜRKİYE’NİN ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİNE YÖNELİK YAKLAŞIMI 

116

1. AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ’NİN ULUSLARARASI CEZA

MAHKEMESİNE YÖNELİK YAKLAŞIMI 

119

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

ULUSLARARASI CEZA HUKUKUNDA SOYKIRIM SUÇU

1. ULUSLARARASI CEZA HUKUKU VE ULUSLARARASI SUÇ KAVRAMI 

125

1. ULUSLARARASI HUKUKTA BİREYLERİN CEZA SORUMLULUĞU 

129

1. GENEL OLARAK 

129

1. ULUSLARARASI HUKUKTA BİREYLERİN CEZA SORUMLULUĞUNUN

TARİHSEL GELİŞİMİ 

130

1. SUÇA İLİŞKİN TEMEL KAVRAM VE İLKELER 

132

1. SOYKIRIM KAVRAMININ KÖKENİ VE SOYKIRIMIN SINIFLANDIRILMASI 

132

1. Soykırım Kavramının Kökeni 

132

2. Soykırımın Sınıflandırılması 

133

1. SOYKIRIM SUÇUNUN BİR ÖRF VE ADET KURALI HALİNE GELMESİ 

134

1. SOYKIRIM YASAĞININ JUS COGENS VE ERGA OMNES NİTELİĞİ

TAŞIMASI 

135

1. SOYKIRIM SUÇUNDA ZAMANAŞIMI 

137

1. SOYKIRIMIN SUÇ OLARAK KABUL EDİLMESİ SÜRECİ 

138

1. SUÇ İLE KORUNAN HUKUKİ YARAR 

141

1. FAİL – MAĞDUR 

142

1. SUÇUN KONUSU VE UNSURLARI 

149

1. SUÇUN MADDİ KONUSU 

150

1. Grup Kavramı 

150

2. Grupların Tanımı Sorunu 

153

3. Korunan Grubun Yok Edilmesinde “Tamamen veya Kısmen” Kriteri 

159

1. SUÇUN UNSURLARI 

162

1. Suçun Maddi Unsuru (Actus Reus) 

162

1. Grup Üyelerinin Öldürülmesi 

162

1. Grup Üyelerine Bedensel ya da Zihinsel Ağır Zarar Verilmesi 

164

1. Grubu Yok Etmek Amacıyla Hayat Şartlarının Zorlaştırılması 

166

Tedbirlerin Dayatılması 

168

1. Gruba Ait Çocukların Başka Bir Gruba Zorla Nakledilmesi 

170

2. Hukuka Uygunluk Sebepleri 

171

3. Suçun Manevi Unsuru (Mens Rea) 

172

1. Genel Olarak 

172

1. Bilme ve İsteme 

173

1. Özel Kast (Dolus Specialis) ve Saik (Motive) 

174

1. Yok Etme Kastının İspatı 

178

VII. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ 

180

1. GENEL OLARAK 

180

1. TEŞEBBÜS 

182

1. İŞTİRAK 

183

1. Genel Olarak 

183

2. Soykırım Suçunda Ast–Üst İlişkisinden Kaynaklanan Sorumluluk

Sorunu 

185

1. İÇTİMA 

191

VIII. SUÇUN BENZER SUÇLARLA KARŞILAŞTIRILMASI 

191

1. İNSANLIĞA KARŞI SUÇLAR VE SAVAŞ SUÇUYLA SOYKIRIM SUÇUNUN

KARŞILAŞTIRILMASI 

191

1. İnsanlığa Karşı Suçlarla Soykırım Suçunun Karşılaştırılması 

191

2. Savaş Suçuyla Soykırım Suçunun Karşılaştırılması 

194

1. ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİNİN İNSANLIĞA KARŞI SUÇLAR VE

SAVAŞ SUÇU İLE SOYKIRIM SUÇUNA YAKLAŞIMI BOYUTUYLA SUDAN VE

FİLİSTİN ÖRNEĞİ 

200

1. Sudan Örneği 

200

2. Filistin Örneği 

206

1. ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİ STATÜSÜ’NÜN SOYKIRIM SUÇU

BAKIMINDAN TÜRK CEZA KANUNU’NA ETKİSİ 

220

DEĞERLENDİRME VE SONUÇ 

229

KAYNAKÇA 

233

KAVRAM DİZİNİ 

251