Dr. Öğr. Üyesi Uğur SAMANCI
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ.5
İÇİNDEKİLER.9
KISALTMALAR 13
GİRİŞ . 15
BİRİNCİ BÖLÜM
RIZAYA DAYALI ASKERÎ MÜDAHALENİN GENEL ÇERÇEVESİ:
HUKUKÎ TEMELİ VE İLGİLİ KAVRAMLARLA/ KURUMLARLA İLİŞKİSİ
EGEMENLİK VE MÜDAHALE YASAĞI . 21
Rızaya Dayalı Askerî Müdahalenin Hukukî Temeli: Egemenlik 21
Müdahale Yasağı Prensibi . 27
Müdahale Yasağı Prensibinin Kaynağı 27
Müdahale Yasağı Prensibinin Anlamı ve Kapsamı 34
Müdahale Yasağı Prensibi Karşısında Devletin Rızasına Dayalı
Yabancı Askerî Müdahale . 37
RIZAYA DAYALI ASKERÎ MÜDAHALELERİN KUVVET KULLANMA YASAĞI İLE
İLİŞKİSİ 41
Genel Olarak Kuvvet Kullanma Yasağı. 41
Kuvvet Kullanma Yasağı Karşısında Rızaya Dayalı Askerî Müdahalenin
Uluslararası Hukuka Uygunluğu Meselesi . 49
Genel Olarak. 49
Rızaya Dayalı Askerî Müdahaleleri Kuvvet Kullanma Yasağı Prensibi
Kapsamında Değerlendiren Görüşler . 51
Rızaya Dayalı Yabancı Askerî Müdahalelerin Kuvvet Kullanma
Yasağının İstisnası Olarak Değerlendirilmesi . 51
Hukuka Aykırılığı Önleyen Nedenlerden Biri Olarak Rıza. 53
Yasağı Prensibi Dışında Kaldığı Görüşü. 61
III. RIZAYA DAYALI ASKERÎ MÜDAHALELER VE SELF DETERMİNATİON
PRENSİBİ . 65
Self Determination Prensibine Dair Genel Açıklamalar. 65
Dış Self Determination Bağlamında Rızaya Dayalı Askerî Müdahaleler 68
Dekolonizasyon Bağlamında. 68
10 İçindekiler
Son Çare Olarak Ayrılma Hakkı (Remedial Secession) İddiaları
Bağlamında . 80
İç Self Determination Bağlamında Rızaya Dayalı Askerî Müdahaleler . 87
Değerlendirme. 98
İKİNCİ BÖLÜM
DEVLETİN MÜDAHALEYE RIZASININ AÇIKLANMASI VE
RIZADA ÖNGÖRÜLEN SINIRLAR
GENEL OLARAK103
DEVLETİN RIZASININ HUKUKÎ ETKİ DOĞURMASININ KİŞİ BAKIMINDAN
ŞARTLARI.105
Devlet Adına Rıza Açıklama Yetkisi: Temel İlkeler . 105
Hükûmetin Rıza Açıklama Tekeli . 105
Müdahaleye Rızayı Açıklama Yetkisini Haiz Kişi . 105
Rızanın Özgürce Açıklanmış (İradenin Sakatlanmamış) Olması
Gerekliliği . 110
Merkezi Yönetim İçerisinde Karşıt Görüşlerin Ortaya Çıkması
Hâlinde Rıza. 114
Merkezî Hükûmet Dışındaki Makamların Devlet Adına Rıza
Açıklama Yetkisi Var mıdır?. 120
Uluslararası Hukuk Çerçevesinde Hükûmete Karşı Mücadele Eden
(Muhalif) Grupların Çağrısı Üzerine Müdahale Mümkün müdür? 123
Genel Uluslararası Hukuktaki Durum . 123
Muhalif Grubun “Halkın Meşru Temsilcisi” Olarak
Nitelendirildiği Durumlar Genel Kurala İstisna Teşkil Eder mi? 126
Devlet Adına Rıza Açıklamaya Yetkili Birimin (De Jure Hükûmetin)
Tanınmasında Yararlanılan Ölçütler. 140
Genel Olarak . 140
Hükûmetlerin Tanınmasına Genel Bakış . 143
Etkin Denetim (Effective Control) Ölçütü 148
Demokratik Meşruiyet Ölçütü ve Bu Ölçütün Etkin Denetime
Nazaran Çağdaş Uluslararası Hukukta Ağırlık Kazanıp Kazanmadığı
Meselesi 156
Meşruiyet Ölçütünün Evrimi ve Demokratik Meşruiyet
Ölçütünün Benimsendiği Bazı Örnekler 156
Bölgesel Örgütlerde (Amerikan Devletleri Örgütü ve Afrika
Birliği) Meşruiyete Verilen Önem. 170
Amerikan Devletleri Örgütünün Tutumu. 170
Afrika Birliğinin Tutumu. 178
İçindekiler 11
Demokratik Meşruiyet ve Etkin Denetim Ölçütleri ile ilgili
Değerlendirme. 192
Uluslararası Alanda Genel Olarak Tanınmış Bir Hükûmetin Varlığı . 196
Uluslararası Örgütlerin Tutumunun/ Faaliyetinin Bir Devletin
Hükûmetinin Belirlenmesine Katkısı. 196
Etkin Denetimi Bir Süre Kaybeden Görevdeki Hükûmetin Bu
Statüsünün Devam Ettiği Karinesi 201
III. MÜDAHALEYE RIZANIN AÇIKLANMASINDA ZAMAN VE ŞEKİL
BAKIMINDAN ŞARTLAR 214
Şekil Bakımından . 214
Rızanın Açıkça (Şüpheye Yer Bırakmayacak Şekilde) Anlaşılır Olması
Gerekliliği 214
Alenî Rıza – Gizli Rıza Ayrımı 221
Rızanın Açıklanma Yöntemleri: Ad Hoc olarak veya Andlaşmayla 227
Rızanın Müdahaleden Önce Açıklanması Gerekliliği . 242
Genel Olarak. 242
Müdahalenin Başlamasından Sonra Açıklanan Rızanın Etkisi Olabilir mi? 244
MÜDAHALENİN RIZA İLE BELİRLENEN SINIRLAR DAHİLİNDE OLMASI
GEREKLİLİĞİ. 248
SONUÇ 253
KAYNAKÇA 265
