Uluslararası Hukukta ve Türk Hukuku’nda Göçmen Kaçakçılığı Suçu
Umut GÜNEŞ
İÇİNDEKİLER
TEŞEKKÜR .7
İÇİNDEKİLER 9
KISALTMALAR .15
GİRİŞ.17
BİRİNCİ BÖLÜM
GÖÇ VE GÖÇLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR İLE
ULUSLARARASI HUKUKTA GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇU
GÖÇ KAVRAMI .21
GÖÇÜN HUKUKİ TANIMI 22
GÖÇÜ ORTAYA ÇIKARAN NEDENLER 23
Küresel ve Ekonomik Nedenler23
Diğer Nedenler 26
GÖÇÜN SINIFLANDIRILMASI .27
İç Göç ve Dış Göç .27
Gönüllü ve Zorunlu Göç.28
Gönüllü Göç28
Zorunlu Göç 29
Kalıcı ve Geçici Göç 30
Bireysel ve Toplu Göç 31
Yasal ve Yasadışı Göç .31
III. GÖÇLE İLGİLİ ULUSLARARASI HUKUK TERMİNOLOJİSİ 33
VATANDAŞ33
YABANCI .34
GÖÇMEN.35
MÜLTECİ .37
SIĞINMA VE SIĞINMACI38
F . VATANSIZ39
BENZERLİK VE FARKLILIKLAR.40
KAYNAK ÜLKE, TRANSİT ÜLKE VE HEDEF ÜLKE .41
Kaynak Ülke .41
Transit Ülke .41
Hedef Ülke.41
ÖRGÜTLÜ SUÇ (ORGANİZE SUÇ).42
SINIRAŞAN SUÇ.44
İ. SINIR GEÇİŞİ46
GÖÇMEN KAÇAKÇILARI.47
10 İçindekiler
GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI .50
GENEL OLARAK TÜRKİYE’DE GÖÇ. 53
TÜRK HUKUKUNDA GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞININ SUÇ OLARAK DÜZENLENME
SEBEPLERİ VE SUÇ POLİTİKASI AÇISINDAN İRDELENMESİ. 59
YASAL NEDENLER (ULUSLARARASI YÜKÜMLÜLÜKLER) 60
“Sınıraşan Örgütlü Suçlara Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesine Ek
Kara, Deniz ve Hava Yoluyla Göçmen Kaçakçılığına Karşı Protokol”ün
Getirdiği Yükümlülük.60
Avrupa Birliği ile İlişkler.62
Türkiye Katılım Ortaklığı Belgesi.63
Geri Kabul Anlaşması .63
FİİLİ NEDENLER (GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞININ ARTMASI)65
SUÇ POLİTİKASI AÇISINDAN GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇU.67
ULUSLARARASI HUKUKTA GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇU 69
GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞIYLA İLGİLİ ULUSLARARASI KURULUŞLAR 70
Birleşmiş Milletler .70
Uluslararası Göç Örgütü (IOM)71
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) 72
Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Uluslararası Suç Ofisi.73
INTERPOL 74
UROPOL.74
FRONTEX .75
Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO).76
ULUSLARARASI BELGELER 77
Genel Olarak77
“Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi” 77
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi.78
“Mültecilerin Hukuki Durumuna İlişkin 1951 Tarihli Cenevre
Sözleşmesi ve Bu Sözleşmeye Ek 1967 Tarihli Protokol”.81
“Tüm Göçmen İşçilerin ve Aile Fertlerinin Haklarının Korunmasına Dair
Uluslararası Sözleşme”84
“Sınıraşan Örgütlü Suçlara Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi”86
“Sınıraşan Örgütlü Suçlara Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesine Ek,
Kara, Deniz ve Hava Yoluyla Göçmen Kaçakçılığına Karşı Protokol”.89
AVRUPA BİRLİĞİ’NDE GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI.103
Genel Olarak103
Schengen Anlaşması105
“Avrupa Birliğinin Birliğe İzinsiz Giriş, Transit Geçiş, İkameti
Kolaylaştıran Fiilleri Önlemeye Yönelik Cezai Çerçevenin
Güçlendirilmesi Hakkında 28 Kasım 2002 Tarihli Çerçeve Kararı ve
2002/90 EC Sayılı Direktifi” .106
Almanya 108
Genel Durum108
İçindekiler 11
Alman Hukukunda Göçmen Kaçakçılığı 109
Fransa 125
Genel Durum 125
Fransız Hukukunda Göçmen Kaçakçılığı .126
İtalya127
Genel Durum 127
İtalyan Hukukunda Göçmen Kaçakçılığı129
Yunanistan.131
Genel Durum 131
Yunan Hukukunda Göçmen Kaçakçılığı 132
BAZI ÜLKELERDE GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI 134
İngiltere .134
Genel Durum 134
İngiliz Hukukunda Göçmen Kaçakçılığı .135
Amerika Birleşik Devletleri 137
Genel Durum 137
Amerikan Hukukunda Göçmen Kaçakçılığı .143
Avustralya148
Genel Durum 148
Avustralya Hukukunda Göçmen Kaçakçılığı149
(1) Göç Kanunu .150
(2) Ceza Kanunu154
İKİNCİ BÖLÜM
TÜRK HUKUKUNDA GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇU
TÜRK HUKUKUNDA GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇUNA İLİŞKİN DÜZENLEMELER155
TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASINDAKİ DÜZENLEME155
65 SAYILI TÜRK CEZA KANUNU MADDE 201/A ÖNCESİ DURUM 156
765 SAYILI TÜRK CEZA KANUNU MADDE 201/A SONRASI DURUM158
5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNU DÜZENLEMESİ .159
Güncel Düzenleme 159
İlk Düzenleme160
2010 Yılında Yapılan Değişiklik 160
2019 Yılında Yapılan Değişiklik 161
2023 Yılında Yapılan Değişiklik 161
TÜRK CEZA KANUNU’NDA GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇU 161
SUÇ TİPİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER161
765 SAYILI TÜRK CEZA KANUNU VE 5237 SAYILI TÜRK CEZA
KANUNU’NDAKİ DÜZENLEMELERİN KARŞILAŞTIRILMASI .165
SUÇLA KORUNAN HUKUKİ DEĞER 167
Uluslararası Topluma Ait Menfaatler 167
Devletlere Ait Menfaatler168
12 İçindekiler
Göçmenlere Ait Menfaatler 169
SUÇUN UNSURLARI 172
1 . Tipikliğin Objektif Unsurları (Maddi Unsurlar) 173
Fail173
Mağdur.179
Suçun Konusu.185
Hareket (Fiil).189
(1) Bir Yabancıyı Yasal Olmayan Yollardan Ülkeye Sokmak 194
(2) Yabancının Yasal Olmayan Yollardan Ülkede Kalmasına İmkân
Sağlama.202
(3) Türk Vatandaşı veya Yabancının Yasal Olmayan Yollarla Yurt
Dışına Çıkmasına İmkân Sağlamak 214
Netice ve Nedensellik Bağı.221
Tipikliğin Subjektif Unsurları (Manevi Unsurlar) .224
Genel Olarak 224
Doğrudan Doğruya veya Dolaylı Olarak Maddi Menfaat Elde
Etmek Maksadı.227
Suçun Hukuka Aykırılık Unsuru .234
Genel Olarak Hukuka Aykırılık234
Hukuka Özel Aykırılık235
Göçmen Kaçakçılığı Suçu Açısından Hukuka Uygunluk
Nedenlerinin İncelenmesi 236
(1) Kanun Hükmünü Yerine Getirme 236
(2) Yetkili Merciin Emrini Yerine Getirme.237
(3) Meşru Savunma 237
(4) Hakkın Kullanılması .238
(5) Mağdurun Rızası .238
(6) Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Aşılması 239
Göçmen Kaçakçılığı Suçu Açısından Kusurluluğun İncelenmesi .239
(1) Kusur Yeteneği ve Kusur Yeteneğini Etkileyen Haller239
(2) Yaş Küçüklüğü .240
(3) Zorunluluk Hali240
(4) Akıl Hastalığı241
(5) Sağır-Dilsizlik .242
(6) Geçici Nedenler.242
(7) Alkol ve Uyuşturucu Madde Kullananlarda Kusur Yeteneği242
Göçmen Kaçakçılığı Suçu Açısından Hata Kavramının
Değerlendirilmesi.243
(1) Genel Olarak Hata.243
(2) Hukuki Hata.243
(3) Fiili Hata 243
Göçmen Kaçakçılığı Suçu Açısından Kusurluluğu Kaldıran Hallerin
Değerlendirilmesi.244
İçindekiler 13
(1) Genel Olarak244
(2) Kaza ve Tesadüf.244
(3) Mücbir Sebep 244
(4) Cebir 244
(5) Korkutma ve Tehdit.245
Göçmen Kaçakçılığı Suçu Açısından Objektif Cezalandırılabilme
Şartları 247
Göçmen Kaçakçılığı Suçu Açısından Şahsi Cezasızlık Sebebi.247
SUÇUN NİTELİKLİ HALLERİ 248
Göçmen Kaçakçılığı Suçunun Kaçak Göçmenlerin Hayatları Bakımından
Bir Tehlike Oluşturması .249
Göçmen Kaçakçılığı Suçunun Kaçak Göçmenlerin Onur Kırıcı Bir
Muameleye Maruz Bırakılarak İşlenmesi.261
Göçmen Kaçakçılığı Suçunun Birden Fazla Kişi Tarafından Birlikte
İşlenmesi263
Göçmen Kaçakçılığı Suçunun Örgüt Faaliyeti Çerçevesinde İşlenmesi 264
Örgüt Kavramı 264
Göçmen Kaçakçılığının Örgüt Faaliyeti Kapsamında İşlenmesi.269
Göçmen Kaçakçılığı Suçunun Terör Örgütü Faaliyeti Çerçevesinde
İşlenmesi275
SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ 277
Teşebbüs .277
Genel Olarak.277
Göçmen Kaçakçılığı Suçuna Teşebbüs 281
İştirak.286
(1) Faillik .289
(i) Müstakil (Doğrudan) Faillik 290
(ii) Müşterek Faillik290
(iii) Dolaylı Faillik 291
(iv) Yan yana Faillik.292
(2) Şeriklik .292
(i) Azmettiren .293
(ii) Yardım Eden .294
İçtima.297
Gerçek İçtima .298
Birleşik Suç302
Zincirleme Suç 303
Aynı Neviden Fikri İçtima305
Farklı Neviden Fikri İçtima 307
Suç İle Kabahatler Arasındaki İçtima 309
YAPTIRIM 310
Genel Olarak310
14 İçindekiler
Cezalar.311
Güvenlik Tedbirleri315
Genel Olarak 315
Müsadere .315
(1) Eşya Müsaderesi .317
(2) Kazanç Müsaderesi .323
Tüzel Kişiler Hakkında Uygulanacak Faaliyet İzninin İptali .324
MUHAKEME USULÜ .327
Soruşturma ve Kovuşturma Usulü.327
Yetkili Mahkeme (Yer Bakımından Yetki) 333
Görevli Mahkeme (Madde Bakımından Yetki) 335
Dava Zamanaşımı 336
Yurt Dışında İşlenen Göçmen Kaçakçılığı Suçunun Türkiye’de
Kovuşturulması338
III. GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇUNUN BENZER VE BAĞLANTILI SUÇ VE
KABAHATLERLE KARŞILAŞTIRILMASI 340
İNSAN TİCARETİ SUÇU 341
Genel Olarak İnsan Ticareti .341
İnsan Ticareti Suçu İle Göçmen Kaçakçılığı Suçları Arasındaki İlişki.344
FUHUŞ 352
Genel Olarak Fuhuş Suçu.352
Fuhuş Suçu ve Göçmen Kaçakçılığı Suçları Arasındaki İlişki.353
DOLANDIRICILIK .355
Genel Olarak Dolandırıcılık Suçu .355
Dolandırıcılık Suçu ve Göçmen Kaçakçılığı Suçları Arasındaki İlişki .356
BELGEDE SAHTECİLİK359
Genel Olarak Belgede Sahtecilik359
Belgede Sahtecilik ve Göçmen Kaçakçılığı Suçları Arasındaki İlişki361
KABAHATLER 365
Pasaport Kanunundaki Kabahat 365
6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununda Bulunan
Kabahatler.369
SONUÇ . 377
KAYNAKÇA . 391
