Uluslararası sorumluluk hukuku, devletlerin uluslararası haksız (hukuka aykırı) fiillerinin sonuçlarını düzenlemektedir. Bu sonuçlar, sorumlu devletin sebep olduğu zarara yönelik onarım yükümlülüğünü, onarım yükümlülüğünün hangi yöntemlerle ve hangi esaslara göre îfâ edileceğini belirleyen kuralları kapsar. Bu çalışma uluslararası sorumluluk hukuku çerçevesinde, sorumlu devletin onarım yükümlülüğünü yerine getirirken başvurduğu onarım yöntemlerinden olan "Tazminat"ın teorik incelemesidir. Bu kapsamda, öncelikle uluslararası sorumluluk rejiminde tazminata tâbî zararın kapsamı, zarar çeşitlerinin tespiti ve zararın belirlenmesinin esasları ortaya konulmuş; belirlenen zarar üzerinden tazminat miktarının hesaplanmasında başvurulan ilke ve esaslar belirtilip incelenmiştir. Buna ek olarak, bu çalışmanın kapsamı uluslararası sorumluluk hukuku bakımından yalnızca devletlerarası zararlar ve bu zararlara yönelik tazminat meselesi ile sınırlandırılmıştır. Uluslararası örgütlerin sorumlu olduğu veya uluslararası örgütlerin maruz kaldığı zararlar ve bu zararlara yönelik tazminat meselesi kapsam dışında bırakılmıştır. Bu çalışma, uluslararası sorumluluk hukuku kapsamında devletlerarası zararın belirlenmesi ve bu zarara ilişkin tazminatın hesaplanmasını ele almıştır.
(Tanıtım Bülteninden)
Konu Başlıkları
Uluslararası Sorumluluk Hukuku Uluslararası Sorumluluk Hukukunda Tazminat
İçindekiler
Önsöz 5 Özet 7 Kısaltmalar 13 Giriş 15 Birinci Bölüm ULUSLARARASI SORUMLULUK HUKUKU I. SORUMLULUK HUKUKU 17 A. Özel Hukukta Sorumluluk Halleri 18 1. Kusura Dayanan Sorumluluk (Haksız Fiil Sorumluluğu) 18 2. Kusursuz Sorumluluk 19 3. Sözleşmeye Aykırılıktan Kaynaklanan Sorumluluk 19 II. SORUMLULUK HUKUKUNUN AMACI 20 III. HAKSIZ FİİL SORUMLULUĞU 21 A. Kavram 21 B. Haksız Fiilin Unsurları ve Sorumluluğun Meydana Gelmesi 22 1. Hukuka Aykırı Fiil 22 2. Zarar 23 3. Kusur 23 4. Nedensellik Bağı 24 C. Haksız Fiil Neticesinde Meydana Gelen Zararın Onarımı 25 1. Maddî Zararın Onarımı 25 a. Maddî Zarar 25 (1) Malvarlığı 26 (2) Malvarlığında Eksilme Meydana Gelmesi 26 (3) Azalmanın Zarar Görenin İradesi Dışında Meydana Gelmesi 26 b. Maddî Zararın Belirlenmesi 27 c. Denkleştirme (Yararların Zarardan Mahsup Edilmesi) 28 d. Maddî Tazminatın Belirlenmesi ve Hesaplanması 29 (1) Maddî Tazminatta Tazminatın Şekli 30 (2) Tazminatın Hesaplanırken Dikkate Alınan İndirim Sebepleri 31 (a) Zarara Sebep Olanın Kusuru 31 (b) Zarar Görenin Müterafik Kusuru 32 (c) Beklenmedik Hal 34 (d) Tazminat Borçlusunun Ödeme Güçlüğüne Düşecek Olması 34 (e) Zayıf/Uzak Nedensellik Bağı 35 2. Mânevî Zararın Onarımı 35 a. Mânevî Zarar 35 b. Mânevî Tazminat Kavramı 36 c. Mânevî Tazminatın Hesaplanması 37 IV. DEVLETİN ULUSLARARASI HAKSIZ FİİLLERİNDEN KAYNAKLANAN ULUSLARARASI SORUMLULUĞU 38 A. Uluslararası Sorumluluk Hukuku Kuralları 38 B. Uluslararası Sorumluluğun Doğması 41 1. Genel Prensip 41 2. Uluslararası Nitelikteki Haksız Fiilin Unsurları 42 a. İhlal Esnasında Geçerli Olan Bir Uluslararası Yükümlülüğün Varlığı 42 b. İsnat Edilebilirlik 44 c. Uluslararası Yükümlülüğün İhlâli 46 d. Uluslararası Sorumluluğun Meydana Gelmesi Açısından Zarar Meselesi ve Kusur Meselesi 48 (1) Zarar 48 (2) Kusur 50 3. Hukuka Aykırılığı Ortadan Kaldıran Haller 51 C. Uluslararası Sorumluluğun Kapsamı 54 1. Uluslararası Haksız Fiilin Hukukî Sonuçları 55 V. ULUSLARARASI SORUMLULUK HUKUKUNDA ONARIM 58 A. Onarım Kavramı 58 B. Onarım Yükümlülüğü 60 C. Onarımın Yöntemi/Şekli 61 1. Eski Hâle İâde (Restitution) 63 2. Tazminat (Compensation) 65 3. Tatmin (Satisfaction) 66 İkinci Bölüm ULUSLARARASI SORUMLULUK HUKUKUNDA TAZMİNAT I. ULUSLARARASI SORUMLULUK HUKUKUNDA TAZMİNAT KAVRAMI 69 II. ULUSLARARASI SORUMLULUK HUKUKUNDA TAZMİNATIN ÖN KOŞULU OLARAK ZARAR 73 A. Kavram 73 B. Tanım 75 C. Zararın Kapsamı 78 D. Zararın Türleri 80 1. Maddî Zarar 80 2. Mânevî Zarar 81 a. Doğrudan Devlete Yönelik Mânevî Zararlar 84 b. Devletin Uyruğuna Yönelik Haksız Fiiller Sebebiyle Uğradığı Mânevî Zararlar (Devletin Vatandaşı Dolayısıyla Uğradığı Mânevî Zarar) 85 3. Hukukî Zarar 86 E. İlliyet Bağı 90 1. Kavram 90 2. Sebeplerin Çokluğu 92 3. Zarar Görenin Zarara Katkısı 93 F. Mağdur Devlet Kavramı 96 III. TAZMİNATIN HESAPLANMASINA HÂKİM OLAN İLKELER 98 A. Tam Tazminat İlkesi 99 B. Sorumlu Devlete Aşırı Yük Yükleyen Tazminat 102 C. Tazminatın Telâfi Edici Niteliği 105 IV. TAZMİNATIN HESAPLANMASI 107 A. Maddî Tazminat 107 B. Mânevî Tazminat 112 C. Faiz 115 V. TAZMİNATIN UYGULANMASI 117 A. Tazminatı Talep Hakkı 117 B. Tazminatın Talep Edilmesi 119 C. Tazminatın Şekli 121 D. Karşı–Önlemler 122 Sonuç 127 Kaynakça 133 Kavram Dizini 141
