Uluslararası Terörizme Karşı Meşru Müdafaa

Önsöz 

İkinci Baskıya Önsöz 

Üçüncü Baskıya Önsöz 

Dördüncü Baskıya Önsöz 

Kısaltmalar 

Giriş 

I. ULUSLARARASI HUKUKTA KLASİK SALDIRI 

A. Uluslararası Hukukta Klasik Saldırı Kavramının Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi 

1. Uluslararası Hukukta Saldırıya İlişkin Târihçenin Tetkiki 

a. Antikite 

b. İslâm Devletler Hukuku – Siyer – ve Hristiyanî Kavimler Hukuku – Jus Gentium Christianum – 

c. Modernite ve Erken 20’nci Yüzyıl 

2. Uluslararası Hukukta Saldırıya İlişkin Yürürlükteki Kuralların Belirlenmesi 

a. Kuvvet Kullanma Yasağı ve Kuralın Self–determinasyon Hakkı ile Birlikte Değerlendirilmesi 

b. Kuvvet Kullanma Yasağının Kişi Bakımından – Ratione Personae – ve Yer Bakımından – Ratione Loci – Uygulanabilirliği 

c. Kuvvet Kullanma Yasağının Konu Bakımından – Ratione Materiae – Uygulanabilirliği 

B. Uluslararası Hukukta Klasik–Simetrik Saldırı Fiiline Kuralların Uygulanması 

1. Uluslararası Hukukta Kuvvet Kullanma Yasağının Normatif Yeri ve Değeri 

a. Kuvvet Kullanma Yasağının Normatif Bakımdan Hiyerarşik Değeri 

b. Kuvvet Kullanma Yasağının Uluslararası Sorumluluk Hukuku ve Uluslararası Barış ve Güvenlik Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi 

c. Saldırı Olduğu İddia Edilen Bir Fiil Neticesinde Uluslararası Hukukta Kuvvet Kullanma Yasağının İhlâline Bağlanan Sonuçların Doğup Doğmadığı Meselesi 

2. Uluslararası Hukuktaki İsnat ve İhlâl Kurallarının Saldırı Fiili Hakkında Uygulanması 

a. Uluslararası Hukukta Saldırı Fiilinin Devlete İsnat Edilmesi Meselesi 

b. Uluslararası Hukukta Devlete İsnat Edilen Saldırı Fiilinin Uluslararası Haksız Fiil Teşkil Etmesi Meselesi 

c. Uluslararası Hukukta Devlete İsnat Edilen ve Uluslararası Haksız Fiil Teşkil Eden Saldırı Fiiline Bağlanan Hukukî Neticeler 

II. ULUSLARARASI HUKUKTA ULUSLARARASI TERÖR SALDIRISI KAVRAMI 

A. Uluslararası Hukukta Uluslararası Terör Saldırısının Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi 

1. Uluslararası İlişkilerde Uluslararası Terörizme İlişkin Bağlamın Tetkiki 

a. Uluslararası Terörizme İlişkin Analitik Düzlem 

b. Uluslararası Terörizmin Uluslararası İlişkiler ile Olan Bağlamsal Düzlemi 

c. Uluslararası Terörizmin Uluslararası İlişkiler ile Olan Pratik Düzlemi 

2. Uluslararası Hukukta Uluslararası Terörizme İlişkin Bağlamın Tetkiki 

a. Uluslararası Terörizm Hakkındaki Ulusal ve Uluslararası Hukukî Zemin 

b. Uluslararası Terör Saldırısının Ayırt Edici Unsurları 

c. Uluslararası Terör Saldırısının Varlığının Egemen Bir Devletin Uluslararası Hukukî Yükümlülüğü Bakımından Değerlendirilmesi 

B. Uluslararası Hukukta Uluslararası Asimetrik Terör Saldırısı Fiiline Kuralların Uygulanması 

1. Uluslararası Hukuktaki İhlâl ve İsnat Kurallarının Uluslararası Terör Saldırısı Bakımından Uygulanması 

a. Uluslararası Terör Saldırısının Varlığı ve Uluslararası Haksız Fiil Arasındaki Hukukî İrtibat 

b. Uluslararası Haksız Fiilin Unsurları Bakımından Uluslararası Terör Saldırısının Varlığının Değerlendirilmesi 

c. Uluslararası Terör Saldırısının Varlığının Uluslararası Hukuktaki İsnat Meselesi Bakımından Değerlendirilmesi 

2. Uluslararası Hukukta Uluslararası Haksız Fiile ve Uluslararası Silâhlı Saldırıya Bağlanan Sonuçların Uluslararası Terör Saldırısı Bakımından Uygulanması 

a. Uluslararası Terör Saldırısı ve İhlâlin Görünümlerine Bağlanan Sonuçlar 

b. Uluslararası Terör Saldırısının Varlığının Uluslararası Haksız Fiil ve Eşzamanlı Olarak Uluslararası Silâhlı Saldırı Teşkil Etmesine Bağlanan Sonuçlar Arasındaki İrtibat 

c. Uluslararası Terör Saldırısı Hakkında Uluslararası Sorumluluk Hukuku Kurallarından Uluslararası Güvenlik Hukuku Kurallarına Geçiş ve Kurallar Arasındaki Eşzamanlılık 

I. ULUSLARARASI HUKUKTA KLASİK MEŞRÛ MÜDÂFAA 

A. Uluslararası Hukukta Klasik Meşrû Müdâfaa Müessesesinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi 

1. Meşrû Müdâfaa Müessesesinin Uluslararası Hukukta Tefrik Edilmesi 

a. Uluslararası Hukukta Meşrû Müdâfaa Kavramının Anlamı: Bir Durum ve Bir Hak Olarak Meşrû Müdâfaa 

b. Meşrû Müdâfaanın Cezâî Müeyyideden ve Karşı–Önlemden Farkı 

c. Meşrû Müdâfaanın Sine Qua Non Koşulu ve Meşrû Müdâfaanın İnsânî Müdâhaleden Farkı 

2. Uluslararası Hukukta Meşrû Müdâfaa Müessesesine Hâkim Olan İlkeler 

a. Aslî Kaynak Olan Uluslararası Teâmül Hukukunun Kökenleri ve Aslî Konvansiyonel Kaynak Olan BM Şartı’nda Meşrû Müdâfaa: Caroline Olayı Bağlayıcı Prensipleri ve BM Şartı Madde 51’in Bağlayıcı Düzenlemesi 

b. Yardımcı Kaynak Olan Uluslararası Adâlet Dîvânı İçtihadındaki Dar Meşrû Müdâfaa Çerçevesi 

c. Meşrû Müdâfaanın Pratik Düzlemde Tetkiki 

B. Uluslararası Hukukta Klasik Meşrû Müdâfaa Müessesesinin Uygulanması 

1. Uluslararası Hukukta Meşrû Müdâfaa Hakkından İleri Gelen Kuvvet Kullanma Yetkisinin Doğumu 

a. Meşrû Müdâfaa Müessesesinin Uygulanması Hâlinde Riâyet Edilmesi Gereken İlkelerin Belirlenmesi İçin Cevaplandırılması Gereken Soruların Sayılması: Ratione Personae, Meşrû Müdâfaayı Kim Uygulayabilir? Ratione Temporis; Meşrû Müdâfaa Ne Zaman Uygulanabilir? Ratione Materiae; Meşrû Müdâfaa Neye Karşı Uygulanabilir? Ratione Conditionis; Meşrû Müdâfaa Nasıl Uygulanabilir? 

b. Uluslararası Hukukta Meşrû Müdâfaa Müessesesinin Uygulanması Hâlinde Riâyet Edilmesi Aranan Gereklilik Kriteri 

c. Meşrû Müdâfaa Hakkından İleri Gelen Kuvvet Kullanma Yetkisinin Doğumuna Neden Olan Gereklilik Kriterinin Karşılanmasının Koşulları 

2. Uluslararası Hukukta Meşrû Müdâfaa Hakkından İleri Gelen Kuvvet Kullanma Yetkisinin Sınırları 

a. Uluslararası Hukukta Meşrû Müdâfaa Müessesesinin Uygulanması Hâlinde Riâyet Edilmesi Aranan Orantılılık Kriteri 

b. Uluslararası Hukukta Meşrû Müdâfaa Müessesesinin Uygulanmasında Aranan Ölçülülük ve Zamâna Riâyet Kriteri 

c. Kuvvet Kullanımında Aranan Kriterlerin Karşılanması Durumunda Hukuka Uygunluk Sebebi Olarak Meşrû Müdâfaa 

II. ULUSLARARASI HUKUKTA ULUSLARARASI TERÖRİZME KARŞI MEŞRÛ MÜDÂFAA MÜESSESESİ 

A. Uluslararası Hukukta Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa Müessesesinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi 

1. Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa Müessesesinin İncelenmesinde Esas Hukukî Meselelerin Belirlenmesi 

a. Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaada İncelenmesi Gereken Temel Hukukî Durumların Sayılması 

b. Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaanın Uygulanmasında Uluslararası Terör Saldırısının Uluslararası Hukuka Göre İsnadı Meselesinin Değerlendirilmesi 

c. Saldırı Olarak Bir Devlete İsnadı Mümkün Olmayan Uluslararası Terör Saldırılarına Karşı Meşrû Müdâfaa Meselesinin Değerlendirilmesi 

2. Uluslararası Terör Saldırısının Uluslararası Hukukta Saldırı Sayılmasının Hukukî Neticesi ve Meşrû Müdâfaa Hakkı 

a. Uluslararası Terör Saldırılarının Uluslararası Hukukta Saldırı Sayılması Meselesi ve Meşrû Müdâfaa Hakkının Doğumu 

b. Uluslararası Terörizme Karşı Verilen Meşrû Müdâfaa Cevâbının Meşrûluğu Meselesi ve Extra Territorium Kuvvet Kullanılması 

c. Olması Muhakkak Olan Bir Uluslararası Terörist Silâhlı Saldırıya Karşı Meşrû Müdâfaa Hakkı Çerçevesinde Önleyici (Preventive) Kuvvet Kullanımı Yetkisi Meselesi ve Olması Muhtemel Bir Uluslararası Terörist Silâhlı Saldırıya Karşı Önalıcı (Preemptive) Kuvvet Kullanımı Meselesi 

B. Uluslararası Hukukta Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa Müessesesinin Uygulanması 

1. Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa Hakkından İleri Gelen Kuvvet Kullanma Yetkisinin Uygulanmasının Sınırları 

a. Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa Hakkından İleri Gelen Kuvvet Kullanma Yetkisinin Uygulanmasında Riâyet Edilmesi Aranan Gereklilik, Orantılılık ve Ölçülülük Kriterleri 

b. Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa Hakkından İleri Gelen Kuvvet Kullanma Yetkisinin Uygulanmasında Zarûret Hâli Meselesi ve Meşrû Müdâfaadan Tefrik Edilmesi 

c. Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa Hakkından İleri Gelen Kuvvet Kullanma Yetkisinin Uygulanmasında Rızâ Meselesi ve Meşrû Müdâfaadan Tefrik Edilmesi 

2. Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa Hakkından İleri Gelen Kuvvet Kullanma Yetkisine İlişkin Devlet Uygulamaları 

a. Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa Hakkından İleri Gelen Kuvvet Kullanma Yetkisinin Uygulanmasında Genel Olarak Devletler Bakımından Meselenin Ortaya Çıkması 

b. Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa Hakkından İleri Gelen Kuvvet Kullanma Yetkisinin Uygulanmasında Genel Olarak Devletler Bakımından Meselenin Gelişimi 

c. Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa Hakkından İleri Gelen Kuvvet Kullanma Yetkisinin Uygulanmasında Genel Olarak Devletler Bakımından Meselenin Vaziyeti 

Sonuç 

Yararlanılan Kaynaklar 

Kavram Dizini