Uzlaştırmacı Sınavına Hazırlık Çalışma Kitabı

Suat ÇALIŞKAN

AÇIKLAMA

Hukuk sistemimizde uzlaşma kurumu, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi
Kanunu’nun ‘Uzlaştırma’ başlıklı 253. maddesi ile ‘Mahkeme
tarafından uzlaştırma’ başlıklı 254 ve ‘Birden çok fail bulunması
hâlinde uzlaşma’ başlıklı 255. maddelerinde hüküm altına alınmıştır.
Bundan başka uzlaştırmaya ilişkin usul ve esaslar ile uzlaştırma
büroları ve Alternatif Çözümler Daire Başkanlığının çalışma usul ve
esaslarını düzenlemek amacıyla, Ceza Muhakemesinde Uzlaştırma
Yönetmeliği (CMUY) hazırlanmıştır.
Uzlaşmanın maddi ceza hukuku açısından dava açılmasını
engellemesi veya açılmış kamu davasını düşürücü etki yapması
nedeniyle genel hükümler açısından ceza hukuku kurumu olması
yanında, özellikle bu kurumun Ceza Muhakemesi Kanunu ile hüküm

altına alınmış olması ve uygulanma özellikleri itibariyle yargılama
işlemlerini ve yöntemlerini öngörmesi nedeniyle de ceza muhakemesi
hukuku kurumu olduğu ifade edilebilir.
Uzlaşma kurumunun uygulanması ile birlikte çok sayıda soruşturma
dosyasının ve bu anlamda uyuşmazlığın kovuşturma aşamasına
geçmesi engellenmektedir. Bu açıdan uzlaşma kurumu yargıdaki iş
yükünü azaltmaktadır.
Bu çalışmada sorular ışığında uzlaşma kurumu ve uzlaştırma işlemleri
ile ilgili tüm aşamalar açıklanmaya çalışılmıştır.
Birinci bölümde; uzlaşma kurumuna ilişkin genel esaslar üzerinde
durulmuştur.
İkinci bölümde; soruşturma evresinde uzlaştırma,
Üçüncü bölümde; Kovuşturma Evresinde Uzlaştırma,
Dördüncü bölümde; uzlaştırma sürecinin tüm aşamaları ile ilgili ortak
hükümler,
Beşinci bölümde; uzlaştırmanın yapılacağı yer, zaman, uzlaştırmacı
ücreti ve giderler,
Altıncı bölümde; uzlaştırma bürosunun kurulması, görev ve
sorumlulukları,
Yedinci bölümde; tutulacak kayıt ve kartonlar,
Sekizinci bölümde; uzlaştırmacı sicili, eğitim, sınav ve denetim,
Dokuzuncu bölümde; Daire Başkanlığı,
Onuncu bölümde; uzlaşma kurumu açısından bazı ceza genel
hükümleri ve ceza usul uygulamaları ile ilgili hususlar inceleme konusu
yapılmıştır.
Yukarıda belirtilen bölümler uzlaştırmacı sınavına hazırlık bağlamında
oluşturulan sorular ışığında açıklanmaya çalışılmıştır. Soruların
hazırlanmasında uzlaştırma ile ilgili mevzuat esas alınmıştır.
Çalışmada yer verilen sorular, örnek olaylar ve yüksek mahkeme
kararları ile ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmiştir.