Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası ile Borsanın Hukuki Sorumluluğu

Gülşah YILMAZ

BİRİNCİ BÖLÜM

FİNANSAL PİYASALAR İLE BORSA VE BORSA ÜYESİ KAVRAMLARI

I. -FİNANSAL PİYASALAR-5

A. -Genel Olarak Finansal Piyasalar-5

B. -Fonların Arz ve Talep Süresine Göre Finansal Piyasalar-6

1. -Para Piyasası-6

2. -Sermaye Piyasası-7

C. -Örgütlenme Biçimine Göre Finansal Piyasalar-7

1. -Örgütlenmiş Piyasalar-7

2. -Örgütlenmemiş Piyasalar-7

D. -Piyasada İşlem Gören Finansal Varlığın İşlem Durumuna Göre Finansal Piyasalar-8

1. -Birincil Piyasalar-8

2. -İkincil Piyasalar-8

E. -Finansal Varlığın Vadesine Göre Finansal Piyasalar-9

1. -Spot Piyasalar-9

2. -Türev Piyasalar-9

II. -BORSA VE BORSA ÜYESİ-10

A. -Borsa-10

1. -Genel Olarak-10

2. -Borsa'nın Kuruluşu ve İşleyişi-12

a. -Borsa'nın Kuruluşu-12

b. -Borsa'nın İşleyişi-14

(1) -Borsa'da Faaliyet Gösteren Unsurlar-14

(2) -Borsa'da İşlem Gören Sözleşmeler-18

(3)-Borsa'da Sözleşmelerin İşlem Görme Süreci-23

B. -Borsa Üyesi-25

1. -Tanımı-25

2. -Üyelik Şartları-27

3. -Türleri-28

a. -Takas Üyesi Olan Borsa Üyesi-28

b. -Takas Üyesi Olmayan Borsa Üyesi-29

İKİNCİ BÖLÜM

BORSA İLE BORSA ÜYESİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKÎ NİTELİĞİ

I. -BORSA İLE BORSA ÜYESİ ARASINDAKİ HUKUKÎ İLİŞKİ-31

A. -Uzaktan Erişim Kullanım Sözleşmesi-32

B. -Borsa Üyelik Sözleşmesi-34

1. -Sözleşmenin Kurulması-34

2. -Tarafların Borçları-36

a. -Borsa'nın Borçları-36

(1) -Borsa'da Dürüstlük ve Düzeni Sağlama Borcu-36

(i) -Sözleşmelerin Borsa'da İşlem Görmesi Sırasında Dürüstlük ve Düzeni Sağlama Borcu-36

(ii) -Sözleşmelerin İfasında Dürüstlük ve Düzeni Sağlama Borcu-39

(iii) -Olağanüstü Durumlarda Dürüstlük ve Düzeni Sağlama Borcu-39

(iv) -Uyuşmazlık Hallerinde Dürüstlük ve Düzeni Sağlama Borcu-42

(2) -Borsa Teşkilatının Bilgi Açıklama Yasağı ve Sır Saklama Borcu-44

b. -Borsa Üyesinin Borçları-44

(1) -Mali Borçlar-44

(2)-Bilgi ve Hesap Verme Borcu-46

(3) -Dürüstlük ve Özen Borcu-47

3. -Borca Aykırılığın Sonuçları-48

a. -Borsa'nın Borca Aykırı Davranışlarının Sonuçları-48

b. -Borsa Üyesinin Borca Aykırı Davranışlarının Sonuçları-48

4. -Sözleşmenin Sona Ermesi-51

II. -BORSA ÜYELİK SÖZLEŞMESİNİN HUKUKÎ NİTELİĞİNİN TESPİTİNE YÖNELİK SÖZLEŞME İLİŞKİLERİNİN İNCELENMESİ-52

A. -Eser Sözleşmesi-52

B. -Hizmet Sözleşmesi-53

C. -Vekalet Sözleşmesi-55

D. -Görüşümüz-62

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

BORSANIN HUKUKÎ SORUMLULUĞU

I. -ÜYELİK SÖZLEŞMESİ İLE UZAKTAN ERİŞİM KULLANIM SÖZLEŞMESİNİN GENEL İŞLEM KOŞULLARI VE SORUMSUZLUK ANLAŞMASI HÜKÜMLERİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ-71

A. -Genel İşlem Koşulları-71

1. -Tanımı-71

2. -Şartları-74

a. -Taraflardan Birinin Sözleşme Koşullarını Tek Başına Hazırlamış Olması-74

b. -İleride Çok Sayıda Benzer Sözleşmede Kullanmak Amacıyla Hazırlanmış Olması-75

c. -Hazırlanan Sözleşmenin Diğer Tarafa Sunulması-76

3. -Uygulama Alanı-77

4. -Genel İşlem Koşulu Sayılmanın Sonuçları-78

a. -Yazılmamış Sayılma-78

b. -Kısmen Yazılmamış Sayılma-79

c. -Aleyhe Yorum Yasağı-80

d. -Tek Taraflı Olarak Aleyhe Değiştirme Yasağı-81

e. -Dürüstlük Kurallarına Aykırı Olarak Aleyhe Hüküm Koyma Yasağı-81

B. -Sorumsuzluk Anlaşması-82

C. -Değerlendirmemiz-85

1. -Borsa'nın Düzenleyici İşlemlerinin Hukukî Niteliği-86

2. -Sözleşme Hükümlerinin İncelenmesi-89

II. -BORSANIN HUKUKÎ SORUMLULUĞU-98

A. -Sorumluluğun Hukukî Dayanakları-98

1. -Sözleşmeye Dayalı Sorumluluk-98

a. -Genel Olarak-98

b. -Sorumluluğun Şartları-102

(1) -Borca Aykırılık-102

(2) -Zarar-104

(3) -Kusur-108

(4) -İlliyet Bağı-109

2. -Sözleşme Dışı Sorumluluk-109

a. -Genel Olarak Haksız Fiil Sorumluluğu-109

b. -Borsa'nın Borsa Üyesine Karşı Haksız Fiil Sorumluluğu-110

c. -Borsa'nın Üçüncü Kişilere Karşı Haksız Fiil Sorumluluğu-112

B. -Uğranılan Zararın Tazmini-113

SONUÇ-117

EKLER-123

--EK 1 - VADELİ İŞLEM VE OPSİYON BORSASI ANONİM ŞİRKETİ ÜYELİK TAAHHÜTNAMESİ-123

--EK 2 - VADELİ İŞLEM VE OPSİYON BORSASI ANONİM ŞİRKETİ (BORSA) UZAKTAN ERİŞİM KULLANIM TAAHHÜTNAMESİ-129

--EK 3 - VADELİ İŞLEM VE OPSİYON BORSASI YÖNETMELİĞİ-135

KAYNAKÇA-203