Vergi Hukuku

Öncelikle vergi hukuku alanının temelini oluşturan ve usule ilişkin genel hükümleri konu edinen çalışmanın beşinci baskısını okuyucu ile buluşturmaktan dolayı mutlu ve gururluyum. Tekrar etmek gerekirse bu kitabı vergi hukuku alanında geçerli olan temel kuralları öğrenmek isteyenler için yazdım. Başta iktisadi, idari ve sosyal bilimler ile ilgili bölümlerde eğitim alan lisans öğrencileri olmak üzere vergi hukukunu öğrenmek isteyen, çeşitli mesleki sınavlara hazırlanan herkese faydalı olacağını düşünüyorum. Genişletilmesi gereken ya da sadeleştirilmesi uygun olan yerlerde gerekli işlemleri tamamladım. Elinizdeki baskının yapıldığı tarihe kadar gerçekleşen kanuni değişiklikler, ceza hadleri, faiz oranları, tarife vb. güncellemeleri yapmaya, önceki baskıda yer alan yazım hataları, anlatım bozukluklarını gidermeye gayret ettim. En son 7524, 7529 ve 7537 sayılı kanun değişikliklerini de yeni metne işledim. Gözden kaçan bir husus olmuşsa kusur benimdir. Öneri, düzeltme ve görüşlerinizi paylaşmanızdan memnun olacağımı ifade etmek isterim

Kitabı yasal düzenlemelere dikkat edilerek hazırlamaya, ancak yalın ve sade bir dili koruyarak kaleme almaya gayret ettim. Temel hedef kitle konuyu yeni öğrenenler olduğundan “anlatım dili”ni tercih ettim ve teknik açıklamalara yer verdikten sonra konuların daha iyi anlaşılması için açıklamalarda bulundum ve/veya örneklendirmeler yapmaya çalıştım. Okuyucunun konuyu daha iyi anlayabilmesine destek vermek ve muhakeme yapabilmesini sağlamak adına metin içlerinde “dikkat” veya “ipucu” şeklinde kutucuklar koydum. Dikkat kutucuklarını konuların ya da ara başlıkların daha iyi kavranabilmesi için okuyucuyu düşünmeye teşvik amaçlı ve öğrenicilere yönelik çeşitli sınav veya mülakatlarda gelebilecek soru şeklinde oluşturdum. İpucu kutucuklarını ise anlatılmaya çalışılan başlıklardaki “öz” ya da “temel” olan kurallara dikkat çekmek ve görsellikten de yararlanarak kolay bir şekilde akılda tutulmasını sağlamak adına düzenledim. Ayrıca yer yer tablo ve şekil ile de görsel olarak öğrenmeyi destekleyici düzenlemeler yapmaya çalıştım. Kitabın sonuna kavram dizinini ekleyerek, okuyucunun belli başlı aradığı kavramlara kolay ve hızlı bir şekilde ulaşılabilmesini hedefledim. Bunlara ilave olarak hem yaşadığımız tecrübelerden paylaşım yapmak hem de öğrencilerden gelen genel sorulara ışık tutmak maksadıyla öğren(i)cilere yönelik tavsiyelere de yer verilen “Vergi Hukukuna Verimli Nasıl Çalışılabilir?” kısmını gözden geçirdim ve kitapta yer vermeye devam ettim.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

İÇİNDEKİLER

BEŞİNCİ BASKIYA ÖN SÖZ 

7

VERGİ HUKUKUNA VERİMLİ NASIL ÇALIŞILABİLİR? 

9

KISALTMALAR 

13

İÇİNDEKİLER 

15

ŞEKİLLER 

35

TABLOLAR 

35

BİRİNCİ BÖLÜM

VERGİ HUKUKUNA GİRİŞ VE TEMEL KAVRAMLAR

1. VERGİNİN TANIMI VEÖZELLİKLERİ 

37

1. VERGİ HUKUKUNUN TANIMI, KAPSAMI, HUKUK SİSTEMİNDEKİ

YERİ 

39

1. Vergi Hukukunun Hukuktaki Yeri ve Tanımı 

39

1. Vergi Hukukunun Kapsamı 

40

III. VERGİ HUKUKUNUN DİĞER HUKUK DALLARIYLAOLAN İLİŞKİSİ 

42

1. Vergi Hukuku–Anayasa Hukuku İlişkisi 

42

1. Vergi Hukuku–İdare Hukuku İlişkisi 

43

1. Vergi Hukuku–Ceza Hukuku İlişkisi 

44

Ç. Vergi Hukuku–Uluslararası Hukuk İlişkisi 

44

1. Vergi Hukukunun Özel Hukuk ile Olan İlişkisi 

45

1. VERGİ HUKUKUNUN BÖLÜMLERİ 

46

1. Genel Vergi Hukuku – Özel Vergi Hukuku 

46

1. Şekli Vergi Hukuku – Maddi Vergi Hukuku 

48

1. VERGİ HUKUKUNA İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR 

50

1. Verginin Konusu ve İstisna 

50

1. Vergiyi Doğuran Olay 

51

1. Mükellef ve Muafiyet 

51

Ç. Vergi Sorumlusu 

53

1. Vergi Hukukunda Ehliyet 

54

1. Vergi Hukukunda Temsil 

56

1. Kanuni Temsilci 

57

2. İradi Temsilci 

58

İKİNCİ BÖLÜM

VERGİ HUKUKUNUN KAYNAKLARI

1. HUKUKTA KAYNAK KAVRAMI 

61

1. NORMLAR HİYERARŞİSİ 

62

III. KAYNAKLARINSINIFLANDIRILMASI 

62

1. Kaynakları Çıkartanlara Göre Ayrım 

63

1. Yazılı Olup Olmamasına Göre Ayrım 

64

1. Bağlayıcı Olup Olmamasına Göre Ayrım 

65

1. KAYNAK TÜRLERİ VE NİTELİKLERİ 

66

1. Anayasa 

66

1. Cumhuriyetin Niteliklerine Yönelik Temel İlkeler 

67

1. İnsan Hakları 

67

1. Demokratik Kurallar ve Laiklik İlkesi 

68

1. Sosyal Devlet İlkesi 

71

ç. Hukuk Devleti İlkesi 

73

1. i) Hukuki İstikrar ve Belirlilik İlkesi 

75

1. ii) Kazanılmış Haklara Saygı ve Geçmişe Yürümezlik İlkesi 

76

iii) Temel Hak ve Özgürlüklerin Özüne Dokunulmama

(Ölçülülük) İlkesi 

77

2. “Vergi Ödevi”ne İlişkin Temel İlkeler 

79

1. Karşılılık İlkesi 

80

1. Eşitlik İlkesi (Mali Güç İlkesi) 

81

1. Adalet İlkesi 

82

ç. Kanunilik İlkesi 

84

1. i) Kanunilik İlkesinin Birinci İstisnası: Belirli Konularda

Cumhurbaşkanına Verilen Yetki 

87

1. ii) Kanunilik İlkesinin İkinci İstisnası: Dış Ticaret

Konusunda Cumhurbaşkanına Verilen Yetki 

88

iii) Kıyas Yasağı İlkesi 

88

1. iv) Örf ve Adet Hukukunun Geçersizliği İlkesi 

89

1. Vergi Kanunları 

90

1. Kanun Kavramı ve Kanunların Yürürlüğe Girmesi 

90

2. Temel (Genel) Vergi Kanunları 

90

3. Özel Vergi Kanunları 

91

4. Özellikli Bir Kanun: Bütçe Kanunu 

92

5. Diğer Kanunlar 

94

1. Uluslararası Vergi Anlaşmaları 

94

1. Uluslararası Anlaşmaların Hukuki Niteliği 

95

2. Uluslararası Mali Anlaşmalar 

96

3. Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları 

96

Ç. Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri 

97

1. Cumhurbaşkanı Kararları 

99

1. Yönetmelikler 

99

1. Genel Tebliğler 

100

1. Düzenleyici Genel Tebliğler 

101

2. Açıklayıcı Genel Tebliğler 

101

1. Genelgeler / Genel Yazılar 

102

1. Sirkülerler ve Özelgeler 

102

1. Yargı Kararları 

104

1. Anayasa Mahkemesi Kararları 

104

2. İçtihadı Birleştirme Kararları 

105

3. Diğer Yargı Kararları 

106

İ. Bilimsel Öğreti (Doktrin) 

107

1. Yazılı Olmayan Kurallar: Örf, Adet, Gelenek, Görenek, Teamül 

107

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

VERGİ KANUNLARININ UYGULANMASI

1. VERGİ KANUNLARININ YER BAKIMINDANUYGULANMASI 

109

1. Konunun Önemi 

109

1. Vergilendirme Yetkisi 

110

1. Temel İlkeler 

111

1. Mülkilik Prensibi (Kaynak İlkesi) 

112

2. Şahsilik Prensibi (Yerleşim Yeri ve Vatandaşlık İlkesi) 

112

3. Çıkış ve Varış Ülkesi Prensibi 

113

1. Gelir Üzerinden Alınan Vergiler 

114

2. Harcama ve Servet Üzerinden Alınan Vergiler 

115

1. Çifte Vergileme Sorunu ve Çözüm Yolları 

116

1. Genel Olarak Çifte Vergilendirme Sorunu ve Tanımı 

116

2. Ulusal Çözüm Yolları 

116

3. Uluslararası Çözüm Yolları 

117

1. VERGİ KANUNLARININ ZAMAN BAKIMINDANUYGULANMASI 

118

1. Kanunların Yürürlüğe Girmesi 

118

1. Yürürlük Tarihinin Belirlenmiş Olması 

118

2. Yürürlük Tarihinin Belirlenmemiş Olması 

119

1. Geçmişe Yürümezlik İlkesi 

119

1. Gerçek Geçmişe Yürüme 

120

2. Gerçek Olmayan Geçmişe Yürüme 

120

1. Kanunların Yürürlükten Kalkması 

121

1. Sarih (Açık) İlga 

121

2. Zımnî (Kapalı) İlga 

122

1. Normlar Hiyerarşisi Açısından Bakış: Üst Kural Prensibi 

122

1. Zaman Açısından Bakış: Sonraki Norm Prensibi 

122

1. Genel–Özel Kural Prensibi 

123

3. Anayasa Mahkemesi İptal Kararları 

123

4. Süreli / Geçici Kanunlar 

124

III. VERGİ HUKUKUNDA YORUM (ANLAM BAKIMINDAN UYGULAMA) 

124

1. Konunun Önemi 

124

1. Yorum Türleri 

125

1. Yasama Yorumu 

125

2. İdari Yorum 

125

3. Yargısal Yorum 

126

4. Doktrin Yorumu 

126

1. Yorum Metotları 

126

1. Sözel Yorum Metodu 

127

2. Sistematik Yorum Metodu 

127

3. Tarihi Yorum Metodu 

127

4. Amaçsal Yorum Metodu 

128

5. Vergi Hukukunda Geçerli Olan Yorum Metotları 

128

Ç. Vergi Hukukunda Yoruma İlişkin Özel Kurallar 

129

1. Ekonomik Yaklaşım 

129

1. Ekonomik Yaklaşımın Tanımı ve Unsurları 

129

1. i) Ekonomik İrdeleme 

130

1. ii) Ekonomik Yorum 

130

1. Ekonomik Yaklaşımın Hukuki Niteliği 

130

1. Peçeleme Sözleşmeleri ve Muvazaalı İşlemler 

131

2. Tipleştirme ve Tipiklik 

133

3. Kıyas Yasağı 

133

4. Hukuka ve Ahlaka Aykırı Faaliyetlerin Durumu 

135

1. Vergi Hukukunda Mantık Kurallarının Yeri 

136

1. Evleviyet 

136

2. Aksi ile Kanıt 

136

1. Vergi Hukukunda Boşluk Doldurma 

137

1. Vergi Hukukunda Takdir Yetkisi 

137

1. İdarenin Takdir Yetkisi 

137

2. Yargıcın Takdir Yetkisi 

138

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

VERGİ HUKUKUNDA SORUMLULUK

1. KONUNUNÖNEMİ 

139

1. VERGİ SORUMLUSU 

140

III. VERGİ MEVZUATINDA SORUMLULUK DURUMLARI 

141

1. Vergi Kesintisi Yapanların Sorumluluk Durumları 

141

1. Vergi Kesintisi Kavramı 

141

2. Vergi Kesintisi Yönteminin Kullanıldığı Kanunlar 

142

3. Vergi Kesintisi Yapmak Durumunda Olanlar 

142

4. Vergi Kesintisi Yapmak Durumunda Olanların Sorumluluğu 

143

1. Kanuni Temsilci Olanların Sorumluluk Durumları 

144

1. Gerçek Kişilerin Kanuni Temsilcilerinin Sorumluluğu 

145

2. Tüzel Kişilerin Kanuni Temsilcilerinin Sorumluluğu 

145

3. Tasfiye Döneminde Kanuni Temsilcilerin Sorumluluğu 

146

4. Türkiye’de Bulunmayanların Kanuni Temsilcilerinin

Sorumluluğu 

146

5. Tüzel Kişiliği Olmayanların İdarecilerinin Sorumluluğu 

147

1. Diğer Sorumluluk Durumları 

147

1. Mirasçıların Sorumluluk Durumları 

147

1. Miras Paylaşımı Hakkında Kısa Bilgi 

147

1. Veraset Belgesi ve Miras Payları 

148

1. Mirasçıların Sorumluluğu 

149

2. Emlak Alanların Sorumluluk Durumları 

150

3. Kurum Devralanların Sorumluluk Durumları 

150

4. Motorlu Taşıt Alımlarına İlişkin Sorumluluk Durumları 

151

5. SMMM–YMM Meslek Gruplarına İlişkin Sorumluluk Durumları 

151

6. Kefil Olanların Sorumluluk Durumları 

152

7. Sermaye Şirketi Ortaklarının Sorumluluk Durumları 

153

1. Limitet Şirket Ortaklarının Sorumluluk Durumları 

153

1. Anonim Şirket Ortaklarının Sorumluluk Durumları 

154

1. Eshamlı Komandit Şirket Ortaklarının Sorumluluk

Durumları 

154

8. Damga Vergisinde Sorumluluk Durumları 

155

9. İlan ve Reklam Vergisinde Sorumluluk Durumları 

156

1. VERGİ SORUMLULARININÖDEVLERİ VE HAKLARI 

156

BEŞİNCİ BÖLÜM

MÜKELLEFİN ÖDEVLERİ

1. BİLDİRİM YAPILMASINA İLİŞKİNÖDEVLER 

158

1. İşe Başlama Bildirimi 

159

1. İşi Bırakma Bildirimi 

160

1. Diğer Durumlara İlişkin Bildirimler 

162

1. BEYANNAME VERİLMESİNE İLİŞKİNÖDEVLER 

162

III. DEFTER VE KAYIT TUTULMASINA İLİŞKİNÖDEVLER 

164

1. Defter Tutmak Zorunda Olanlar 

165

1. Defter Tutma Ödevinin Başlangıcı ve Tasdik Zamanları 

165

1. Tutulacak Defterlerin Belirlenmesi 

167

Ç. Kayıt Yapılırken Dikkat Edilecek Kurallar 

168

1. BELGE DÜZENLENMESİNE İLİŞKİNÖDEVLER 

170

1. Belgelerin Önemi ve Genel Kurallar 

170

1. Vergi Hukukunda Temel Belgeler 

171

1. Fatura 

171

2. Serbest Meslek Makbuzu 

174

3. Müstahsil Makbuzu 

175

4. Gider Pusulası 

176

5. Perakende Satış Vesikaları 

177

6. İrsaliyeler 

178

7. Ücret Bordrosu 

179

8. Günlük Müşteri Listesi 

180

9. Yolcu Listesi 

180

10. Diğer Belgeler 

181

1. MUHAFAZA VE İBRAZ YÜKÜMLÜLÜĞÜNE İLİŞKİNÖDEV 

181

ALTINCI BÖLÜM

VERGİLENDİRME İŞLEMLERİ

1. VERGİYİ DOĞURANOLAY 

184

1. TARH İŞLEMİ 

186

1. Tanımı ve Hukuki Niteliği 

186

1. Tarh İşleminin Unsurları 

187

1. Yetki 

187

2. Şekil 

189

3. Sebep 

191

4. Konu 

191

5. Maksat 

192

1. Matrahın Tespiti 

192

1. Matrah Kavramı 

192

2. Matrahın Mükellef Tarafından Tespiti (Beyan Üzerine Tarhiyat) 

193

3. Matrahın İdare Tarafından Tespiti 

194

1. Hazırlık İşlemleri 

195

1. İkmalen Tarhiyat Yöntemi 

196

1. Resen Tarhiyat Yöntemi 

196

4. Matrahın Kanun Yoluyla Tespiti 

199

Ç. Oran 

199

III. TEBLİGAT İŞLEMİ 

201

1. Tanımı ve Hukuki Niteliği 

201

1. Tebligat İşleminin Unsurları 

202

1. Yetki 

202

1. Şekil 

203

1. Sebep 

204

ç. Konu 

204

1. Maksat 

204

2. Matrahın Mükellef Tarafından Tespitinde Tebligat 

204

3. Matrahın İdare Tarafından Tespitinde Tebligat 

205

4. Matrahın Kanun Tarafından Tespitinde Tebligat 

205

1. Tebligat Yapılacak Kişiler 

205

1. Tebliğ Yöntemleri 

207

1. Elektronik Tebligat 

207

2. Posta Yoluyla Tebligat ve Kapıya Yapıştırma Usulü 

209

1. Bilinen adresler 

209

1. Posta Yoluyla Tebligatta Usul 

210

3. Memur Aracılığıyla Tebligat 

213

4. Dairede/Komisyonda Tebligat 

213

5. İlan Yoluyla Tebligat 

213

Ç. Hatalı Tebligat 

216

1. TAHAKKUKAŞAMASI 

216

1. Tahakkukun Tanımı ve Özellikleri 

216

1. Tahakkuk Eden Verginin Kesinleşmesi 

218

1. Tahakkuk aşamasında mükellefin hareketsiz kalması 

218

2. Tahakkuk aşamasında uzlaşma ve ceza indirimine

başvurulması 

218

3. Tahakkuk aşamasında düzeltme talebinde bulunulması 

219

4. Tahakkuk aşamasında yargı yoluna gidilmesi 

219

1. Tahakkuku Tahsile Bağlı Vergiler 

220

1. TAHSİLÂT İŞLEMİ 

220

1. Tahsilatın Tanımı ve Hukuki Niteliği 

220

1. Tahsil İşleminin Unsurları 

222

1. Yetki 

222

2. Şekil 

223

3. Sebep 

223

4. Konu 

223

5. Maksat 

224

1. VERGİ BORÇLARININ VE CEZALARININ SONA ERMESİ 

224

1. Ödeme 

224

1. Mahsup 

226

1. Takas 

226

Ç. Zamanaşımı 

227

1. Terkin 

227

1. Tahakkuktan ve Tahsilden Vazgeçme 

229

1. Hata ve Düzeltme 

230

1. Uzlaşma 

230

1. Cezada İndirim 

230

İ. Ölüm 

231

1. Af Uygulamaları 

231

1. Yargı Kararları 

231

1. Vergiye Uyumlu Mükelleflere Vergi İndirimi 

231

YEDİNCİ BÖLÜM

VERGİ MUHASEBESİ: ENVANTER, DEĞERLEME VE AMORTİSMAN

1. ENVANTER VE ENVANTER İŞLEMLERİ 

235

1. DEĞERLEME KAVRAMI 

237

III. DEĞERLEME ÖLÇÜLERİ 

237

1. Maliyet Bedeli 

237

1. Borsa Rayici 

238

1. Tasarruf Değeri 

239

Ç. Mukayyet Değer 

239

1. İtibari Değer 

239

1. Rayiç Bedel 

239

1. Vergi Değeri 

240

1. Alış Bedeli 

240

1. Emsal Bedel ve Emsal Ücret 

240

1. İKTİSADİ KIYMETLERİ DEĞERLEME 

241

1. SERVETLERİ DEĞERLEME 

243

1. ENFLASYON DÜZELTMESİ 

243

VII. AMORTİSMAN 

244

1. Amortisman Kavramının Tanımı 

244

1. Mevcutlarda Amortisman 

244

1. Genel Kurallar 

244

2. Arazide Amortisman 

245

3. Normal Amortisman 

245

4. Kıst Amortisman 

246

5. Azalan Bakiyeler Usulüyle Amortisman 

246

6. Madenlerde Amortisman 

247

7. Fevkalade Amortisman 

247

1. Alacaklarda ve Sermayede Amortisman 

247

1. Değersiz Alacaklar 

247

2. Şüpheli Alacaklar 

247

3. Vazgeçilen Alacaklar 

248

4. Sermayenin İtfası 

248

5. Girişim Sermayesi Fonu 

248

6. Kuruluş ve Örgütlenme ile Peştamallıkların İtfası 

249

7. Özel Maliyet Bedellerinin İtfası 

249

Ç. Özel Durumlar 

250

1. Amortismana Tabi Malların Satılması 

250

2. Amortismana Tabi Malların Sigorta Tazminatı 

250

3. Yenileme Fonu 

251

SEKİZİNCİ BÖLÜM

VERGİ HUKUKUNDA SÜRELER VE SÜRELERİ ETKİLEYEN HUSUSLAR

1. SÜRE KAVRAMI VE SÜRELERİNÖNEMİ 

253

1. SÜRELERİN SINIFLANDIRILMASI 

254

1. Organik Yapısına Göre Süreler 

254

1. Kanuni (Yasal) Süreler 

254

2. İdari Süreler 

255

3. Yargısal Süreler 

255

1. Hukuki Niteliklerine Göre Süreler 

256

1. Hak Düşürücü Süreler 

256

2. Vergi Ödevleri ile İlgili Süreler 

256

3. Müsamaha (Tolerans–Hoşgörü) Süreleri 

257

4. Belirleyici Süreler 

257

5. Zamanaşımı Süreleri 

258

1. Tarh Zamanaşımı 

258

1. Tahsil Zamanaşımı 

262

1. Ceza Kesme Zamanaşımı 

265

ç. Düzeltme Zamanaşımı 

265

III. SÜRELERİN HESAPLANMASI 

266

1. Sürenin Gün Olarak Belirlenmesi Halinde Hesaplanması 

266

1. Sürenin Hafta Olarak Belirlenmesi Halinde Hesaplanması 

267

Ç. Sürenin Ay Olarak Belirlenmesi Halinde Hesaplanması 

267

1. Sürenin Yıl Olarak Belirlenmesi Halinde Hesaplanması 

267

1. SÜRELERİN HESAPLANMASINI ETKİLEYEN HUSUSLAR 

268

1. Mücbir Sebep 

268

1. Zor Durum 

270

1. Ölüm 

271

Ç. Malî Tatil (01–20 Temmuz) 

272

1. Malî Tatilde Uzayan Süreler 

272

2. Malî Tatilde Duran Süreler 

273

3. Mali Tatil ile İlgili Diğer Hususlar 

274

4. Malî Tatilden Etkilenmeyen Beyanname ve Bildirimler 

274

1. Adli Tatil (20 Temmuz–31 Ağustos) 

275

1. Üst Makama Başvuru 

276

1. Süreleri Etkileyen Diğer Durumlar 

277

DOKUZUNCU BÖLÜM

VERGİ DENETİMİ VE VERGİ UYUŞMAZLIKLARININ İDARİ AŞAMADAKİ ÇÖZÜM YOLLARI

1. VERGİ DENETİM YOLLARI 

279

1. Yoklama 

280

1. Yoklamada Amaç ve Kapsam 

280

2. Yoklamaya Yetkili Olanlar ve Yoklama Zamanı 

281

3. Elektronik Yoklama (E–Yoklama) 

282

4. Yoklamanın Sonuçları 

283

1. Vergi İncelemesi 

284

1. Vergi İncelemesinin Amacı ve Kapsamı 

284

2. İncelemeye Yetkililer 

285

3. İnceleme Zamanı 

285

4. İncelemenin Yapılacağı Yer 

286

5. Vergi İnceleme Süreci 

287

6. Vergi İncelemelerinde Süre 

288

7. Rapor Değerlendirme Komisyonları 

288

8. Vergi İncelemesinin Sonuçları 

289

1. BİLGİ EDİNME YOLLARI 

289

1. Arama 

289

1. Arama Yapılabilecek Haller 

290

2. Aramada Bulunan Defter ve Vesikalar 

290

3. Aramalı İncelemede Usul 

291

1. Bilgi Toplama 

291

1. Talep Üzerine Bilgi Verme 

291

2. Devamlı Bilgi Verme 

292

3. Bilgi Verilmeyecek Hususlar 

292

4. Uluslararası anlaşmalar gereğince bilgi değişimi 

293

III. VERGİ UYUŞMAZLIKLARININ İDARİ AŞAMADA ÇÖZÜM YOLLARI 

293

1. Uzlaşma 

294

1. Genel Olarak 

294

2. Tarhiyat Öncesi Uzlaşma (TÖU) 

296

1. TÖU Kapsamı ve Komisyonları 

296

1. TÖU Talebi ve Süresi 

296

1. TÖU Gününün Tespiti ve Davet 

297

ç. TÖU Davetine Uyulmaması 

297

1. TÖU Gerçekleşmesi 

297

1. TÖU Gerçekleşmemesi 

298

1. Kısmi Uzlaşma 

299

1. Uzlaşmanın Kesinliği ve Ödeme 

300

3. Tarhiyat Sonrası Uzlaşma (TSU) 

300

1. TSU Kapsamı 

300

1. TSU Komisyonları 

300

1. TSU Talebi ve Süresi 

302

ç. Uzlaşma Süreci 

303

1. Uzlaşmanın Sonuçları 

304

1. Hata ve Düzeltme 

305

1. Vergi Hatasının Tanımı ve Türleri 

305

1. Hesap Hataları 

306

1. Vergilendirme Hataları 

306

2. Hataların Meydana Çıkarılması 

307

3. Hataların Düzeltilmesi 

307

1. Vergi İdaresi tarafından hatanın tespiti 

307

1. Mükellef tarafından hatanın tespiti 

308

4. Düzeltmede Zamanaşımı 

309

1. Üst Makama Başvuru 

309

1. İzaha Davet 

310

1. Kapsam 

310

2. Ön Tespit 

310

3. Yetkili Merci ve İhbarda Bulunulmamış Olması 

311

4. İzah Değerlendirme Komisyonu 

311

5. İzaha Davet Yazısı 

311

6. Vergi Kaçakçılığı Halleri 

312

7. İzaha Davet’in Sonuçları 

313

1. Kanun Yolundan Vazgeçme 

313

1. Müessesenin Amacı 

313

2. Kapsamı 

313

3. Müessesenin Esasları 

314

ONUNCU BÖLÜM

VERGİ KABAHATLERİ, VERGİ SUÇLARI VE CEZALARI

1. VERGİ KABAHATLERİ VE CEZALARI 

316

1. Kabahat Kavramı 

316

1. Kabahat ve Suç Kavramları Arasındaki Farklar 

316

1. Suçun Unsurları Açısından Kabahat ve Suç Kavramları 

317

Ç. Vergi Ziyaı Kabahati ve Cezası 

320

1. Vergi Ziyaı Kavramının Tanımı 

320

2. Vergi Ziyası Cezasının Tek Kat Uygulanacağı Kabahatler 

321

3. Vergi Ziyası Cezasının Yarım Kat (%50) Uygulanacağı

Kabahatler 

322

4. Vergi Ziyaı Cezasının % 20 Olarak Uygulanması 

322

5. Vergi Ziyaı Cezasının % 50 Artırılarak (1,5 Kat) Uygulanması 

322

6. Vergi Ziyası Cezasının Üç Kat Uygulanacağı Kabahatler 

323

1. Genel Usulsüzlük Kabahatleri 

324

1. Birinci Dereceden Genel Usulsüzlük Kabahatleri 

325

2. İkinci Dereceden Genel Usulsüzlük Kabahatleri 

326

1. Özel Usulsüzlük Kabahatleri 

327

1. Vergi Kabahatlerinin Cezalarını Ortadan Kaldıran Haller 

334

1. Ödeme 

334

2. Takas 

334

3. Af 

334

4. Terkin 

335

5. Tahsil Zamanaşımı 

335

6. Hata–Düzeltme 

335

7. Uzlaşma 

335

8. Dava Açma 

335

9. Ölüm 

336

10. Cezalarda İndirim 

336

1. Cezaların Kesilmesini Engelleyen Haller 

337

1. Yanılma 

337

2. Mücbir Sebep 

338

3. Pişmanlık ve Islah 

338

4. Ceza Kesme Zamanaşımı 

340

5. Ölüm 

340

1. Vergi Hukukunda İhbar Müessesesi ve İkramiyesi 

341

1. VERGİ SUÇ VE CEZALARI 

342

1. Vergi Kaçakçılığı Suçu ve Cezası 

342

1. 18 Aydan–5 Yıla Kadar Cezalandırılan Vergi Kaçakçılık Suçu

Fiilleri 

343

1. Muhasebe ve Hesap Hilesi Yapmak 

343

1. Gerçek Olmayan Kişiler Adına Hesap Açmak 

343

1. Matrah Azaltacak Şekilde Çift Defter Tutmak 

344

ç. Defter, Kayıt ve Belgeleri Tahrif Etmek 

344

1. Defter, Kayıt ve Belgeleri Gizlemek 

344

1. Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Düzenlemek veya

Kullanmak 

345

2. 3 Yıldan–8 Yıla Kadar Cezalandırılan Vergi Kaçakçılık Suçu

Fiilleri 

345

1. Defter, Kayıt ve Belgeleri Yok Etmek 

345

1. Defter Sayfalarını Yok Etmek, Yerine Başka Sayfa Koymak

Ya da Hiç Koymamak 

346

1. Sahte Belge Düzenlemek veya Kullanmak 

346

ç. Ödeme Kaydedici Cihazlara Müdahale Etmek 

346

1. Tütün Mamulleri ile İlgili Bilgilerin Verilmesini Önlemek ya

da Gerçeğe Uygun Olmayan Şekilde Bildirmek 

347

3. 2 Yıldan–8 Yıla Kadar Cezalandırılan Vergi Kaçakçılık Suçu Fiili 

348

4. Vergi Kaçakçılığı Suçunun Ortaya Çıkarılması 

348

5. Vergi Kaçakçılığı Suçlarında Etkin Pişmanlık ve İndirim Şartları 

349

6. Vergi Kaçakçılığı Suçlarında Zincirleme Suç 

350

1. Vergi Mahremiyetini İhlal Suçu ve Cezası 

351

1. Vergi Mahremiyeti Kavramı 

351

2. Vergi Mahremiyeti İhlal Suçunu İşleyebilecek Olanlar 

351

3. Vergi Mahremiyeti İhlal Suçu Oluşturmayan Durumlar 

352

4. Mükelleflere İlişkin Bilgilerin Paylaşılması Karşılığında Alınan

Katılma Payları 

353

5. Vergi Mahremiyeti İhlali ve Cezası 

355

1. Mükelleflerin Özel İşlerini Yapma Suçu ve Cezası 

356

Ç. Haysiyet ve Şerefe Tecavüz Suçu ve Cezası 

356

1. Ekim ve Sayım Beyanlarını Denetlememe Suçu ve Cezası 

357

1. Vergi Suçu Cezalarından Kurtulma Yolları 

357

III. VERGİ KABAHATLERİNDE VE SUÇLARINDA ÖZEL DURUMLAR 

358

1. Kabahatlerde ve Suçlarda Birleşme (İçtima) 

358

1. Vergi Kabahat ve Cezalarında Birleşme 

358

2. Vergi Suçları ve Cezalarında Birleşme 

360

1. Kabahatlerde ve Suçlarda İştirak 

361

1. Kabahatlerde ve Suçlarda Tekerrür 

363

ON BİRİNCİ BÖLÜM

VERGİ İCRA HUKUKU

1. VERGİİCRA HUKUKUNUN KONUSU 

367

1. Tahsilât İşlemi 

368

1. Vergi Alacağı Kavramı 

369

1. VERGİİCRA HUKUKUNUN TEMEL İLKELERİ 

370

1. Borçlu Menfaatinin Korunması İlkesi 

370

1. Alacağın Güvence Altına Alınması İlkesi 

371

1. Hapis Cezası Verilememesi İlkesi 

371

Ç. Verginin Para ile Ödenmesi İlkesi 

372

1. İktisadi Tahsilât İlkesi 

372

III. VERGİ BORCUNUNÖDENMESİ VE SAĞLANAN KOLAYLIKLAR 

373

1. Vergi Borcunun Ödenmesi ve Ödeme Zamanları 

373

1. Vergi Borcunun Geç Ödenmesi: Gecikme Zammı 

375

1. Gecikme Zammının Hukuki Nitelikleri 

375

2. Gecikme Zammının Hesaplanması ve Oranı 

375

3. Gecikme Zammı ile Karıştırılmaması Gereken Bir Feri

Yükümlülük: Gecikme Faizi 

377

1. Vergi Borçlusuna Sağlanan Kolaylıklar 

378

1. Tecil 

378

1. Genel Olarak 

378

1. Vergiye Uyumlu Mükelleflerin Borçlarının Tecili 

379

2. Terkin 

380

3. Tahsilâtın Geri Bırakılması 

381

1. Yürütmenin Durdurulması 

381

1. Ölüm Hali 

382

1. Aciz Hali 

382

1. CEBREN TAHSİLÂTININ BAŞLANGIÇ NOKTASI: ÖDEME EMRİ 

382

1. Ödeme Emri Şekil Şartları 

382

2. Ödeme Emrine İtiraz 

383

3. Mal Bildirimi 

384

1. VERGİ BORCUNUNÖDENMEMESİ: CEBREN TAHSİLÂT 

385

1. Teminatlı Alacakların Tahsilâtı 

386

1. Haciz Yoluyla Tahsilât 

386

1. Haciz Kuralları 

386

2. Haczin Uygulanması 

387

3. Haczedilemeyecek Mallar ile Kısmen Haczedilebilir Mallar 

388

4. İstihkak İddiaları 

389

1. Mükellefin Elinde Olan Mallar İçin İleri Sürülen İstihkak

İddiaları 

389

1. Başkalarının Elinde Olan Mallar İçin İleri Sürülen İstihkak

İddiaları 

390

1. İstihkak Davalarında Görevli Mahkeme 

390

5. Malların Satışı 

390

1. Menkul malların satışı 

391

1. Gayrimenkullerin Satışı 

392

1. İflas Yoluyla Tahsilât 

393

1. Teminat 

395

1. İhtiyati Haciz 

396

1. İhtiyati Tahakkuk 

397

Ç. Rüçhan Hakkı 

398

1. Vergi Alacağını Güvence Altına Alan Diğer Yollar 

399

1. İstihkak ve Tasarrufun İptali Davaları 

400

ON İKİNCİ BÖLÜM

VERGİ YARGISI VE İSPAT

1. VERGİ YARGILAMA İLKELERİ 

403

1. Yazılılık İlkesi 

403

1. Resen Araştırma İlkesi 

404

1. Toplu Yargılama Usulü İlkesi 

405

Ç. Delil Serbestisi İlkesi 

405

1. Kıyas Yasağı İlkesi 

405

1. Ekonomik Yaklaşım İlkesi 

406

1. VERGİ YARGISIORGANLARI 

406

1. İlk Derece Mahkemeleri 

407

1. İstinaf Aşaması: Bölge İdare Mahkemeleri 

407

1. Temyiz Aşaması: Danıştay 

408

III. VERGİ YARGISI SÜRECİ 

409

1. Vergi Davasının Hukuki Niteliği 

409

1. Vergi Davasının Konusu 

411

1. Vergi Yargısında Görevli ve Yetkili Mahkeme 

411

Ç. Vergi Yargısında Dava Süreleri 

412

1. Dava Aşaması 

413

1. Davanın Açılması 

413

2. Davanın Görülmesi 

414

3. Davanın Sonuçları 

415

1. KANUN YOLLARI 

416

1. Olağan Kanun Yolları 

416

1. İstinaf 

416

2. Temyiz 

417

1. Olağanüstü Kanun Yolları 

419

1. Kanun Yararına Temyiz 

419

2. Yargılamanın Yenilenmesi 

420

1. YARGI AŞAMASINDAÖZELLİKLİ DURUMLAR 

422

1. Yürütmenin Durdurulması 

422

1. Avukat Olmayan Vekil Tarafından Dava Açılması 

423

1. Görevli ve Yetkili Olmayan Mahkemede Dava Açılması 

423

1. VERGİ HUKUKUNDA İSPAT VE DELİL 

424

1. Konunun Önemi 

424

1. Vergi Hukukunda İspatın Konusu 

424

1. Vergi Hukukundaki İspat Kuralları 

425

1. Hayatın Olağan Akışı Karinesi 

425

2. İktisadi, Ticari ve Teknik İcaplar 

426

1. İktisadi İcaplar 

426

1. Ticari İcaplar 

427

1. Teknik İcaplar 

427

3. İlk Görünüş Karinesi 

428

Ç. Vergi Hukukunda Deliller 

428

1. Yargı Nezdinde Oluşan Deliller 

428

1. Keşif 

428

1. İkrar 

428

1. Tanık Beyanı 

429

ç. Bilirkişilik 

429

1. Kesin Hüküm 

430

2. Mükellef Nezdinde Oluşan Deliller 

430

1. Beyannameler 

430

1. Bildirimler 

431

1. Ticari Defterler ve Kayıtlar 

431

ç. Belgeler 

432

1. Özel Sözleşmeler 

433

1. Elektronik Ortamdaki Defter ve Belgeler 

433

3. Vergi İdaresi Nezdinde Oluşan Deliller 

434

4. Vergi Hukukunda Geçerli Olmayan Delil Türleri 

435

Ç. Vergi Hukukunda Karineler 

435

ON ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

ULUSLARARASI VERGİ HUKUKU

1. ULUSLARARASI VERGİ HUKUKUNUNKONUSU 

437

1. ULUSLARARASI VERGİ HUKUKUNUNKAYNAKLARI 

438

1. Ulusal (İç) Hukuk 

438

1. Uluslararası Vergi Anlaşmaları 

439

1. Avrupa Birliği Vergi Hukuku 

439

Ç. Uluslararası Örf ve Âdet Hukuku 

439

1. Hukukun Genel İlkeleri 

440

1. Uluslararası İçtihatlar 

440

1. Bilimsel Öğreti 

440

III. VERGİLENDİRME YETKİSİ 

441

1. ULUSLARARASI VERGİLEME İLKELERİ 

441

1. Yersellik (mülkilik) ilkesi: Kaynak İlkesi 

442

1. Şahsilik İlkesi: Yerleşim Yeri ve Vatandaşlık İlkeleri 

443

1. Çıkış ve Varış Ülkesi Prensibi 

444

Ç. Türkiye Uygulaması 

444

1. Gelir Vergisi Kanunu 

445

2. Kurumlar Vergisi Kanunu 

446

3. Harcamalar Üzerinden Alınan Vergiler 

446

4. Servet Üzerinden Alınan Vergiler 

446

1. ÇİFTE VERGİLEME 

447

1. Kavramsal Tanım 

447

1. Çifte Vergilendirmeyi Önleme Yolları 

448

1. Ulusal Yöntemler 

448

1. İstisna Yöntemi 

448

1. İndirim Yöntemi 

450

1. Mahsup Yöntemi 

450

ç. Bir Örnek Üzerinden Yöntemlerin Karşılaştırılması 

451

1. Türk Vergi Sisteminde Uygulanan Yöntemler 

453

1. Karşılıklı Anlaşma Usulü 

454

2. Uluslararası Yöntemler 

456

1. ULUSLARARASI VERGİ KAÇAKÇILIĞI 

457

VII. KÜRESELLEŞME VE VERGİ REKABETİ 

458

VIII. İNTERNETİN VE DİJİTALLEŞMENİN VERGİLEMEYE ETKİLERİ 

459

1. VERGİ CENNETLERİ 

461

KAYNAKLAR 

463

KAVRAM DİZİNİ 

467