Vergi Hukukunda Hukuki Güvenlik İlkesi

Dr. Abdullah ARIKAN

Hukukun güvenilir olmasını ifade eden hukuki güvenlik ilkesi, hukuk devleti idealine giden yolda önemli bir merhale taşıdır. Oldukça geniş ve aynı zamanda dinamik bir içeriği bünyesinde barındıran ilke çoğu zaman, öğreti ve yargısal içtihatlarda, içeriğine dahil olan gerekliliklerin yalnızca bir kısmı ile anılmakta ve özdeşleştirilmektedir. Bu sebeple çalışmada hukuki güvenlik ilkesinin hayata geçirilebilmesi noktasında gereklilik arz eden hususlar kapsayıcı bir şekilde ele alınmaya çalışılmıştır. Bunun için çalışmanın birinci bölümü bütünüyle hukuk devleti perspektifinde ilkenin ele alınışına ayrılmıştır. Akabinde ilkenin, temel hak ve özgürlükler bakımından oldukça duyarlı bir alan olması sebebiyle hukuki güvenliğe büyük gereksinim duyulan, vergi hukuku alanındaki görünüm ve yansımaları irdelenmiştir.

Milli gelirin dörtte biri civarındaki kısmının özel kesimden kamu kesimine aktarılmasını konu alan vergi hukuku alanında güvenilirliği tesis edebilmek için belirli ve öngörülebilir kural ve uygulamalarından oluşan bir hukuk düzeninin inşası zaruridir. Bunun için sadece vergisel düzenlemeler açısından belirliliği ve öngörülebilirliği sağlayabilmek yeterli değildir. Aynı zamanda vergi idaresi uygulamaları ile vergi yargısı içtihatlarının da değinilen vasıfları taşıması gerekir. Ancak böyle bir ortamda vergi hukukunun güvenilirliğinden söz edilebilecektir. Dolayısıyla işbu çalışmayla vergi hukukunun yükümlüler nezdinde güvenilirlik vasfını taşıyabilmesi için varlığı aranacak gerekliliklere odaklanılmış ve halihazırdaki vergisel düzenleme ve uygulamaların bir kısmı bahsi geçen perspektiften değerlendirilmeye çalışılmıştır.