Vergi Kolaylıkları
Dr. Deniz AKTAŞ
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ. 7
İÇİNDEKİLER 9
KISALTMALAR DİZİNİ. 15
GİRİŞ .19
BİRİNCİ BÖLÜM
TEMEL KAVRAMLAR VE İLKELER
VERGİ KOLAYLIKLARI . 25
Vergi Dışı Tutma 27
Muaflık . 28
İstisna. 29
Vergi Yükünü Azaltma . 29
Vergi Kolaylıklarına Benzer Kavramlar 30
Vergi Planlaması. 30
Vergi Avantajları. 34
Vergi Harcamaları 35
Vergi Teşvikleri. 37
Vergi Tatili 39
VERGİ KOLAYLIKLARI VE ANAYASAL VERGİLENDİRME İLKELERİ. 41
Vergilerin Kanuniliği İlkesi . 41
Vergilemede Genellik ve Eşitlik İlkesi 46
Hukuki Güvenlik ve Belirlilik İlkesi . 54
İKİNCİ BÖLÜM
VERGİ KOLAYLIKLARI BAKIMINDAN VERGİLENDİRME YETKİSİ
VERGİLENDİRME YETKİSİ . 59
Egemenlik Yetkisinin Gelişiminde Vergilendirmenin Önemi . 59
Devletin Temel Organlarının Vergilendirmedeki Rolü. 62
10 İçindekiler
TÜRKİYE’DE VERGİLENDİRME YETKİSİNİN GELİŞİMİ 66
Osmanlı’da ve Kurtuluş Savaşı’nda Vergilendirme Yetkisinin
Düzenlenmesi 66
1924 ve 1961 Anayasalarında Vergilendirme Yetkisinin Düzenlenmesi 70
1982 Anayasası’nda ve 2017 Anayasa Değişikliğinde Vergilendirme
Yetkisinin Düzenlenmesi 76
Kanunilik İlkesi Çerçevesinde Vergilendirme Yetkisinin Anayasa’da
Düzenlenmesi. 77
Yürütmenin İstisna, Muaflık, İndirim ve Oranlara İlişkin Yetkisi. 81
Yürütmenin Dış Ticaretle İlgili Ek Mali Yükümlülük Getirme Yetkisi. 86
Yürütmenin Olağanüstü Halde Düzenleyici İşlem Yapma Yetkisi . 91
Vergilendirme Yetkisine İlişkin Diğer Anayasa Hükümleri 95
III. DİĞER ÜLKELERDE VERGİLENDİRME YETKİSİNİN GELİŞİMİ.99
İngiltere’de Vergilendirme Yetkisi . 99
Amerika Birleşik Devletleri’nde Vergilendirme Yetkisi 102
Fransa’da Vergilendirme Yetkisi 105
Almanya’da Vergilendirme Yetkisi. 108
VERGİLENDİRME YETKİSİNİN ULUSLARARASI VE ULUSÖTESİ BOYUTU.111
Uluslararası Anlaşmalar Bakımından Vergilendirme Yetkisi 112
Uluslararası Örgütler Bakımından Vergilendirme Yetkisi. 114
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) 115
Dünya Ticaret Örgütü (WTO) 117
Ulusüstü Oluşumlar Bakımından Vergilendirme Yetkisi: Avrupa Birliği
(AB) 121
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TÜRK VERGİ HUKUKUNDA DÜZENLENME
NEDENLERİNE GÖRE VERGİ KOLAYLIKLARI
SOSYAL NEDENLERLE UYGULANAN VERGİ KOLAYLIKLARI .130
Çalışma Hayatı ve Sosyal Güvenlikle İlgili Vergi Kolaylıkları. 131
Çalışma Hayatıyla İlgili Vergi Kolaylıkları 131
Çalışma Yerleri Bakımından Vergi Kolaylıkları 134
Çalışanlara Sağlanan Menfaatler Bakımından Vergi Kolaylıkları 138
Çalışanlara Yapılan Ücret Dışı Ödemeler ile Asgari Ücret
Bakımından Vergi Kolaylıkları 141
İçindekiler 11
Sosyal Güvenlikle İlgili Vergi Kolaylıkları 150
Çalışanların Statüleri Nedeniyle Yapılan Ödemelerde Vergi
Kolaylıkları. 152
İş Sözleşmesinin Sona Ermesi Nedeniyle Yapılan Ödemelerde
Vergi Kolaylıkları 154
Sosyal Güvenlik Kurumu ile Emekli ve Yardım Sandıklarından
Yapılan Ödemelerle İlgili Vergi Kolaylıkları 158
Sosyal Koruma ve Yardımlarla İlgili Vergi Kolaylıkları 162
Özel Olarak Korunanlarla İlgili Vergi Kolaylıkları 162
Özel Olarak Korunanların Gelirlerinden Alınan Vergiler
Bakımından Vergi Kolaylıkları 163
Özel Olarak Korunanların Harcamalarından Alınan Vergiler
Bakımından Vergi Kolaylıkları 167
Özel Olarak Korunanların Servetlerinden Alınan Vergiler
Bakımından Vergi Kolaylıkları 172
Bağış ve Yardımlarla İlgili Vergi Kolaylıkları 174
Gelirden Alınan Vergiler Bakımından Bağış ve Yardımlarla İlgili
Vergi Kolaylıkları 175
Harcamadan Alınan Vergiler Bakımından Bağış ve Yardımlarla
İlgili Vergi Kolaylıkları 181
Servetten Alınan Vergiler Bakımından Bağış ve Yardımlarla
İlgili Vergi Kolaylıkları 185
Eğitim ve Öğretimle İlgili Vergi Kolaylıkları 187
Özel Girişimcilerin Okullarını İlgilendiren Vergi Kolaylıkları. 188
Devlet Okullarını İlgilendiren Vergi Kolaylıkları 190
Vakıf Üniversitelerini İlgilendiren Vergi Kolaylıkları. 192
Eğitim Öğretim Faaliyetleriyle İlgili Diğer Vergi Kolaylıkları . 196
Diğer Sosyal Nedenlerle İlgili Vergi Kolaylıkları . 200
Vakıflar ve Derneklerle İlgili Vergi Kolaylıkları . 200
Taşınmaz Kültür Varlıkları ile İlgili Vergi Kolaylıkları 207
Sağlık Hizmetleriyle İlgili Vergi Kolaylıkları. 210
Sporun Geliştirilmesiyle İlgili Vergi Kolaylıkları 216
Topluma Duyurulması Gereken Konularla İlgili Vergi Kolaylıkları 220
İbadethanelerle İlgili Vergi Kolaylıkları. 221
Kamu Hizmeti Verilen Binalarla İlgili Vergi Kolaylıkları 223
12 İçindekiler
EKONOMİK NEDENLERLE UYGULANAN VERGİ KOLAYLIKLARI225
Mülkiyet Hakkı İle İlgili Vergi Kolaylıkları . 226
Konut (Mesken) Kirasından Elde Edilen Gayrimenkul Sermaye
İradıyla İlgili Vergi Kolaylıkları. 229
Sınai Mülkiyet Haklarıyla Bağlantılı Vergi Kolaylıkları. 232
Aile ve Miras İlişkileriyle İlgili Vergi Kolaylıkları 240
Bina veya Arazi Sahipliğiyle İlgili Vergi Kolaylıkları . 246
Tek Mesken Sahipliğiyle İlgili Vergi Kolaylıkları 252
Özel Teşebbüs Özgürlüğü İle İlgili Vergi Kolaylıkları. 257
Genç Girişimci Kazanç İstisnası. 259
Elektronik Araçlarla ve İnternet Bağlantısıyla Erişilen Platformlarla
İlgili Vergi Kolaylıkları 264
Finansal Kuruluşların ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’nun
Alacaklarıyla İlgili Vergi Kolaylıkları 266
Anayasal Koruma Altındaki İşletmelerle İlgili Vergi Kolaylıkları 268
Kooperatiflerle İlgili Vergi Kolaylıkları 268
Esnaf ve Sanatkarlarla İlgili Vergi Kolaylıkları. 277
Ekonomik Kalkınma İle İlgili Vergi Kolaylıkları 288
Kredi Teminatıyla İlgili Vergi Kolaylıkları 290
Sınai ve Ticari Faaliyet Bölgeleriyle İlgili Vergi Kolaylıkları 292
İştirak Kazançları İstisnası. 298
Emisyon Primi Kazancı İstisnası 302
Fon ve Yatırım Ortaklıklarının Kazanç İstisnası . 303
Hisse Senetlerinin, Rüçhan Haklarının ve Taşınmazların Satışlarıyla
İlgili Vergi Kolaylıkları 306
İndirimli Kurumlar Vergisi Oranı Uygulaması . 316
Kurumlar Vergisine İlişkin Diğer Kanunlardaki Vergi Kolaylıklarının
Uygulanması. 317
Yatırım Teşvik Belgesine Bağlı Teslim ve Hizmetler İstisnası 322
Bedeli Döviz Olarak Türkiye’ye Getirilen Konut ve İşyeri Teslimleri
İstisnası. 326
Ar-Ge, Yenilik ve Tasarımla İlgili Makine ve Teçhizat Teslimi
İstisnası. 327
İşletmelerin El Değiştirmesi, Dönüşmesi ve Bölünmesine Yönelik
Vergi Kolaylıkları. 328
İçindekiler 13
Değerli Kağıtlar ve Bazı Yatırım Araçlarına Yönelik Vergi Kolaylıkları. 330
Varlık Yönetim Şirketleriyle İlgili Vergi Kolaylığı. 331
Basılı Yayın Sektörüyle İlgili İstisna. 331
Diğer Ekonomik Nedenlerle İlgili Vergi Kolaylıkları . 333
Dış Ticaret ve Transit Taşımacılıkla İlgili Vergi Kolaylıkları . 333
Sergi ve Panayır İstisnası . 334
Türkiye’de Yerleşik Kurumların Yurt Dışı Gelirleriyle İlgili Vergi
Kolaylıkları. 336
İhracat İstisnası 337
Dış Ticarette Taşımacılıkla İlgili Vergi Kolaylıkları 343
İthalat İstisnası 349
Yabancı Temsilcilikler ve Çalışanlarıyla İlgili Vergi Kolaylıkları . 351
Tarım, Su ve Ormancılık Faaliyetleriyle İlgili Vergi Kolaylıkları. 359
Tabii Kaynaklarla İlgili Vergi Kolaylıkları. 365
SONUÇ 367
KAYNAKÇA 373
