Banka veya Kredi Kartlarının Kötüye Kullanılması Suçu

Dr. Veysel TOPUZ

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ  7

İÇİNDEKİLER 11

KISALTMALAR . 21

GİRİŞ .23

BİRİNCİ BÖLÜM

BANKA VEYA KREDİ KARTLARININ KÖTÜYE KULLANILMASI SUÇUNA İLİŞKİN

ORTAK TERİMLER, GENEL AÇIKLAMALAR VE MUKAYESELİ HUKUKTAKİ

BENZER DÜZENLEMELER

KARTLI ÖDEMELER SİSTEMİ.29

Genel Olarak. 29

Kartlı Ödemeler Sisteminde Yer Alan Süjeler. 32

Kart Hamili 32

Kart Çıkaran Kuruluş . 34

Üye İşyeri 35

Üye İşyeri Anlaşması Yapan Kuruluş . 36

Bankalararası Kart Merkezi. 37

a) Kuruluşu ve Yapısı 37

b) Görevleri 39

Kartlı Sistem Kuruluşları 40

a) Genel Olarak 40

b) Lisans Sözleşmeleri 40

c) Yaygın Kartlı Sistem Kuruluşları 42

aa) Amerikan Express 42

bb) Master Card . 42

cc) Visa 44

dd) Japan Credit Bureau (JCB) 45

ee) Diners Club International. 45

ff) Union Pay International. 46

gg) Troy 46

Kartlı Ödeme Sistemlerinde Kullanılan Teknik Cihazlar . 47

12 İçindekiler

Otomatik Vezne Makinesi (ATM) 47

a) Tarihi.47

b) Tanımı ve Özellikleri48

c) Güvenliğinin Sağlanması.49

Satış Noktası Terminali 50

a) Tanım 50

b) Çalışma Prensibi52

Sanal Pos .53

a) Tanım 53

b) Çalışma Prensibi53

Imprinter Cihazı .54

Kiosklar 55

Kartlı Ödemeler Sisteminin Faydaları ve Sakıncaları.55

Genel Olarak55

Kartlı Ödemeler Sisteminin Faydaları 56

a) Kart Hamili Açısından Faydaları 56

aa) Banknot Taşıma Zorunluluğunu Ortadan Kaldırması57

bb) Nakit Çekebilme İşlevi 57

cc) Kredilendirme İşlevi57

dd) Taksitlendirme İşlevi.58

ee) E – Ticaret Yapabilme İşlevi 58

ff) Bankaların Sunduğu İmkanlardan Faydalanma 59

gg) Kayıt Altına Alma İşlevi .59

b) Kart Çıkaran Kuruluş Açısından Faydaları .59

aa) Kart Hamilinden Elde Ettiği Fayda 60

bb) Üye İşyerinden Elde Ettiği Fayda 60

cc) Üye İşyeri Açısından Faydaları 61

c) Ülke Ekonomisi Açısından Faydaları .62

Kartlı Ödemeler Sisteminin Sakıncaları .63

a) Kart Hamili Açısından Sakıncaları63

b) Kart Çıkaran Kuruluş Açısından Sakıncaları.64

c) Üye İşyeri Açısından Sakıncaları65

d) Ülke Ekonomisi Açısından Sakıncaları.66

BANKA ve KREDİ KARTLARI 67

Banka Kartı67

İçindekiler 13

Tanımı . 67

Özellikleri 67

Hukuki Niteliği. 69

Belge Niteliği Bulunup Bulunmadığı . 70

Kredi Kartı 73

Tanımı . 73

Özellikleri 75

Hukuki Niteliği. 76

Lisans Sözleşmeleri . 78

Kredi Kartı Sistemleri 79

a) İki Taraflı Sistem. 80

b) Üç Taraflı Sistem 80

c) Genişletilmiş Üç Taraflı Sistem. 81

d) Karma Sistem . 82

e) Türkiye’de Kullanılan Sistem 83

Kredi Kartlarında Yetkilendirme Süreci (Otorizasyon/Provizyon). 83

a) Genel Olarak 83

b) Kredi Kartı ve POS Terminalinin Aynı Bankaya Ait Olması

Hali . 84

c) Kredi Kartı Çıkaran Banka İle POS Terminalinin Farklı

Bankaya Ait Olması Hali . 85

Kredi Kartı Türleri 85

a) Bireysel Müşteri Kartı. 85

b) Şirket Kartı 86

c) Asıl Kart- Ek Kart. 86

d) Sanal Kart . 87

e) Akıllı Kart (Smart Card). 87

aa) EMV Organizasyonu. 88

bb) Temassız Çipli Kart . 89

cc) Temaslı Çipli Kart . 89

f) Co- Branding Kart. 90

g) Affinity Kart 90

III. BANKA ve KREDİ KARTLARININ TARİHİ GELİŞİMİ .91

Dünya’da Banka ve Kredi Kartlarının Tarihi Gelişimi 91

Kredi Kartının Tarihi Gelişimi 91

Banka Kartının Tarihi Gelişimi. 92

14 İçindekiler

Türkiye’de Banka ve Kredi Kartlarının Tarihi Gelişimi .92

İNTERNET BANKACILIĞI 93

Terim ve Tanım .93

İnternet Bankacılığının İşleyişi 95

BANKA VEYA KREDİ KARTLARININ KÖTÜYE KULLANILMASI SUÇUNA

İLİŞKİN GENEL AÇIKLAMALAR VE SUÇUN BİLİŞİM SUÇU OLUP OLMADIĞI

MESELESİ . 97

Suç Hakkında Genel Açıklamalar.97

765 sayılı TCK’daki Durum 98

Bilişim Suçu Olup Olmadığı Sorunu.104

Genel Olarak104

Bilişim Suçu Kavramı106

a) Terim Olarak Bilişim106

b) Bilişim Suçuyla İlgili Benzer Kavramlar109

aa) Bilgisayar Suçu109

bb) Siber suç .110

aaa) Avrupa Siber Suç Sözleşmesi .111

TCK m. 245’te Yer Alan Suçun Bilişim Suçu Olup Olmadığına İlişkin

Kanaatimiz .115

MUKAYESELİ HUKUKTAKİ DÜZENLEMELER 118

Genel Olarak .118

Amerika Birleşik Devletleri119

Almanya 128

Birleşik Krallık135

Kanada 138

İspanya139

İKİNCİ BÖLÜM

GERÇEK BANKA VEYA KREDİ KARTLARININ KÖTÜYE KULLANILMASI SUÇU

(TCK M. 245/1)

GENEL OLARAK .143

SUÇLA KORUNAN HUKUKİ DEĞER144

Genel Olarak .144

Doktrindeki Görüşler.145

Kanaatimiz 149

III. SUÇUN UNSURLARI .154

İçindekiler 15

Tipikliğin Maddi Unsurları 154

Fiil . 154

a) Genel Açıklamalar 154

b) Kartı Ele Geçirme veya Elinde Bulundurma . 155

aa) Kart Bilgilerinin Ele Geçirilmesi veya Elde

Bulundurulması Yöntemleri. 160

aaa) Genel Olarak . 160

bbb) Sosyal Mühendislik Yöntemleri (Social

Engineering) 161

Temeli İnsan Zafiyetine Dayanan Sosyal

Mühendislik Yöntemleri . 164

Fiziksel Yaklaşımlar 164

Sosyal Yaklaşımlar 164

Temeli Teknolojiye Dayanan Sosyal

Mühendislik Yöntemleri . 165

Phishing 166

Kripto Paraların Konu Edildiği

Phishing Yöntemleri . 169

Pharming 173

Vishing 174

Smishing . 175

c) Kullanma veya Kullandırtma 176

d) Rızanın Bulunmaması. 188

aa) Genel Olarak 188

bb) Rıza Açıklamasında Bulunmaya Yetkili Olan Kişi . 190

cc) Rızanın Kapsamı. 192

dd) Rızanın Aranacağı An . 194

Fail 195

Mağdur . 198

Konu 204

a) Genel Açıklamalar 204

b) Suçun Konusu Olarak Banka ve Kredi Kartları 205

aa) Başkasına Ait Bir Kart Olması 208

bb) Ele Geçirme Şeklinin Önemsiz Oluşu (Her Ne Suretle

Olursa Olsun Ele Geçirme). 210

Netice 214

16 İçindekiler

Tipikliğin Manevi Unsuru 215

Genel Olarak215

Kasten İşlenebilen Bir Suç Olması216

Olası Kastla İşlenip İşlenemeyeceği Meselesi217

Kastı Kaldıran Hata Halleri.218

Hukuka Uygunluk Sebeplerinin Maddi Şartlarında Hata .220

Hukuka Aykırılık Unsuru221

Genel Olarak221

Görevin İfası 222

Meşru Savunma.222

Hakkın Kullanılması223

İlgilinin Rızası .224

KUSURLULUK 224

Genel Olarak .224

Zorunluluk Hali225

Cebir ve Tehdit226

Hata.227

Kusurluluğu Kaldıran veya Azaltan Nedenlerin Maddi

Şartlarında Hata.228

Haksızlık Yanılgısı .229

UNSURLAR DIŞINDA KALAN DİĞER HALLER229

Genel Olarak .229

Şahsi Cezasızlık Sebebi Olarak Akrabalık İlişkisi 232

Genel Olarak232

Haklarında Ayrılık Kararı Verilmemiş Eşler 236

Üstsoy-Altsoy.238

Üstsoy-Altsoy Kayın Hısımları 240

Evlatlık .243

Aynı Konutta Beraber Yaşayan Kardeşler 244

Cezada İndirim Sebebi Olarak Etkin Pişmanlık245

Genel Olarak245

Suçun Tamamlanmış Olması .249

Failin, Azmettirenin veya Yardım Edenin Bizzat Pişmanlık Göstererek

Mağdurun Zararını Aynen Geri Verme veya Tazmin Suretiyle

Gidermesi 250

İçindekiler 17

a) Zararın Giderilmesi. 250

b) Zararın Kısmen Giderilmesi 252

aa) Kısmi Tazmin Miktarı . 254

c) Zararın Belirleneceği An. 255

d) Zararı Gidermenin Bizzat Pişmanlık Sonucu Olması. 257

e) Zararın Bizzat Giderilmesinden Ne Anlaşılmalıdır 258

İştirak Halinde İşlenen Suçlarda Etkin Pişmanlık. 260

Zararın Giderilebileceği An: Hüküm Verilmeden Önce. 262

SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ.264

Teşebbüs 264

Genel Açıklamalar. 264

TCK m. 245/1’in Teşebbüs Bakımından Değerlendirilmesi. 266

İşlenemez Suç Açısından Değerlendirme 273

Gönüllü Vazgeçme 275

İştirak 276

Genel Olarak . 276

TCK m. 245/1’in Özgü Suç Açısından Değerlendirilmesi . 277

Dolaylı Faillik. 278

Müşterek Faillik 281

Azmettirme. 283

Yardım Etme . 285

İçtima . 285

Genel Olarak . 285

Bileşik Suç . 286

Zincirleme Suç. 289

Fikri İçtima 293

VII. YAPTIRIM .303

VIII. MUHAKEME .306

Kart Çıkaran Kuruluşların Müdahillik Talebi. 307

Yer Bakımından Yetkili Mahkemenin Tayini. 310

Genel Olarak . 310

TCK m. 245/1 Açısından Yetkili Mahkeme 311

18 İçindekiler

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

SAHTE BANKA VEYA KREDİ KARTI ÜRETMEK, SATMAK, DEVRETMEK,

SATIN ALMAK VEYA KABUL ETMEK SUÇU (TCK m. 245/2)

GENEL OLARAK .313

SUÇLA KORUNAN HUKUKİ DEĞER315

III. SUÇUN UNSURLARI .316

Tipiklik.316

Tipikliğin Maddi Unsurları .316

a) Fiil .316

aa) Genel Olarak.316

bb) Bağlı Hareketli Bir Suçtur316

cc) Seçimlik Hareketli Bir Suçtur 316

dd) Seçimlik Hareketler.317

aaa) Başkasına Ait Hesap ile İlişkilendirilmiş Sahte

Banka veya Kredi Kartı Üretme318

Başkalarına Ait Hesap ile İlişkilendirme 318

Sahte Banka veya Kredi Kartı Üretme.320

Gerçeğe Aykırı Başvuru Sonucunda

Sahte Kart Üretilmesi 322

Başkasına Ait Gerçek Kart Bilgileri

Kullanılarak Sahte Kart Üretilmesi.325

Kart Kopyalama (Skimming)325

Boş/ Beyaz Plastik Kart

Sahteciliği329

Sanal Kredi Kartı Üretme 330

Sahte Kartın Alınıp-Satılması .331

Sahte Kartın Devredilmesi.333

Sahte Kartın Kabul Edilmesi 333

b) Fail 336

c) Mağdur .337

d) Konu338

e) Netice340

Tipikliğin Manevi Unsuru.341

Hukuka Aykırılık Unsuru342

KUSURLULUK 343

UNSURLAR DIŞINDA KALAN HALLER 343

İçindekiler 19

SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ.344

Teşebbüs 344

İştirak 348

İçtima . 349

Zincirleme Suç. 349

Fikri İçtima- Görünüşte İçtima İlişkisi 351

a) Belgede Sahtecilik Suçuyla Olan İlişkisi 351

b) 5464 sayılı Kanunun M. 37/2. Fıkrasında Yer Alan

Düzenleme ile TCK M. 207’de Yer Alan Özel Belgede

Sahtecilik Suçu Bakımından Değerlendirme  354

c) 5464 sayılı Kanun M. 37/2 ile TCK M. 245/2 Arasındaki

İlişkinin Değerlendirilmesi 356

d) TCK M. 204 Resmî Belgede Sahtecilik Suçu İle İlişkisinin

Değerlendirilmesi. 358

e) TCK’ nın 245. Maddesinin 2. Fıkrası İle 3. Fıkrasındaki

Suçların Ayrı Ayrı İşlenmesi (Sahte Kredi Kartı Üretme ile Bu

Kartları Kullanarak Yarar Sağlama Suçları Arasındaki İçtima

İlişkisi). 359

f) TCK’nın 136. Maddesinde Düzenlenen Kişisel Verilerin

Hukuka Aykırı Olarak Ele Geçirilmesi Bakımından

Değerlendirilmesi. 364

g) TCK M. 245/A’da Yer Alan Suç İle İçtima İlişkisi . 366

VII. YAPTIRIM .369

VIII. MUHAKEME .369

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

SAHTE BANKA VEYA KREDİ KARTINI KULLANARAK YARAR SAĞLAMA SUÇU

(TCK m. 245/3)

GENEL OLARAK .371

SUÇLA KORUNAN HUKUKİ DEĞER .372

III. SUÇUN UNSURLARI.373

Tipiklik 373

Tipikliğin Maddi Unsurları. 373

a) Fiil. 373

b) Fail 378

c) Mağdur. 379

d) Konu. 381

e) Netice. 382

20 İçindekiler

Tipikliğin Manevi Unsuru.383

Hukuka Aykırılık Unsuru385

KUSURLULUK 386

UNSURLAR DIŞINDA KALAN HALLER 386

SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ .386

Teşebbüs.386

İştirak 388

İçtima 390

Zincirleme Suç .390

Fikri İçtima- Görünüşte İçtima İlişkisi 392

VII. YAPTIRIM398

VIII. MUHAKEME399

SONUÇ.401

KAYNAKÇA.421