Ticaret Hukuku

TİCARET HUKUKU



Yahya DERYAL



- Ticari İşletme Hukuku

- Şirketler Hukuku

- Kıymetli Evrak Hukuku



İÇİNDEKİLER



BİRİNCİ BÖLÜM



TÜKETİCİ HUKUKU

I. TARİHİ GELİŞİM SEYRİ VE KONUYA GİRİŞ 15

A. Tüketicinin Korunması Gereği 15

1. Tarihe Bakış 15

2. Modern Toplumda 16

3. Zayıf Taraflı Bir Hukuki İlişki 19

B. Tüketici Haklarının Doğuşu ve Gelişmesi 20

C. Tüketiciyi Korumaya Yönelik (Özel) Yasal Düzenleme İhtiyacı 24

D. Tüketici Koruma Yöntemleri 28

1. Önleyici Yöntemler 28

2. Koruyucu Yöntemler 29

II. TÜKETİCİNİN KORUNMASINDA TARİHTEN BİR ÖRNEK:

OSMANLI UYGULAMASI 31

A. Genel Olarak 31

B. Üretim Aşamasında Yapılan Denetimler 33

1. Hammadde Kontrolü 34

2. Üretimde Uyulacak Esaslar 36

3. Üretimin Bilirkişi ve Müfettiş Gözetiminde Yapılması 37

4. Numune İmalat 38

5. Ustalık Talimatlarına Uyulması 38

6. Standardın Korunması 39

8. Sağlık Kontrolü 39

C. Pazarın ve Satışların Denetimi 40

1. Fiyat Denetimi (Narh Uygulaması) 42

3. Dağıtım Kanallarında Alınan Tedbirler 43

4. Esnafın Birbirine Kefaleti 44

5. Esnafın Nezre Bağlanması 44

6. Stokçuluk (İddihar) ve Karaborsacılık (İhtikar) Gibi Spekülatif

Kazançların Yasaklanması 45

7. Tekelciliğin Önlenmesi 47

8. İhraç Yasaklarına Uyma 48

9. Kaçakçılığın Önlenmesi 48

D. İstanbul Tahsislerinin Denetimi 49

E. Sonuç Olarak 50

III. DEĞİŞEN TÜKETİCİ KAVRAMI VE TÜKETİM ALIŞKANLIKLARI 51

IV. TÜKETİCİ HUKUKUNUN ORTAYA ÇIKIŞI 54

V. 4077 SAYILI TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN HÜKÜMLERİ 56

A. Genel Bakış 56

B. 4822 sayılı Kanun Değişikliği 57

C. Temel Kavramlar 61

D. (Kanunun Düzenlemesine) Sistematik Bakış 63

1. Kanunun Amacı ve Kapsamı 63

2. Tüketici Hukukunun Temel Kavram ve Kurumları 64

a. Tüketici Kavramı 64

b. Tüzel Kişilerin Tüketici Sıfatı 67

c. Tüketici Sözleşmesi 73

d. Satıcı- Sağlayıcı 79

f. Mal 80

g. Hizmet 82

h. Teknik Düzenleme 82

3. Temel Tüketici Hakları (ve Tüketiciyi Koruyucu Hükümler) 83

a. Ayıplı Mal ve Hizmet Sunumu 83

aa. “Ayıplı Mal” Kavramı 83

bb. “Ayıplı Mal” Türleri 84

cc. “Ayıplı Hizmet” Sunumu 89

dd. Defolu Mal Satışı 91

ee. Ayıplı Mal Veya Hizmet Sunumu Karşısında Tüketicinin Hakları 92

aaa. Ayıbın Bildirilmesi (Ayıp İhbarı) 92

bbb. Tüketicinin Seçimlik Hakları 94

ccc. Sorumlular Çevresi 96

ddd. Sorumluluktan Kurtulma 98

eee. Ayıplı Hizmet Sunumunun Özellikleri 101

b. Mal Satışı veya Hizmet Sunumundan Kaçınma 102

aa. Sözleşme Özgürlüğü İlkesi ve Sınırlanması 102

bb. Sözleşme Yapma Zorunluluğu 105

c. Tüketici Sözleşmelerinde Haksız Şartlar 107

aa. Genel Olarak 107

bb. Standart (Tip) Sözleşmeler 108

cc. Haksız Şart Örnekleri 111

d. Taksitle Satışlar 114

aa. Genel Olarak 114

bb. Taksitle Satış Sözleşmesi 116

cc. Tüketiciyi Koruyucu Hükümler 117

e. Devre Tatil Sözleşmelerinde Tüketicinin Korunması 119

aa. Genel Olarak 119

bb. Devre Tatil Sözleşmelerinin İçeriği 121

cc. Cayma Hakkı 122

dd. Tanıtım Broşürü 123

ee. Sorumsuzluk Kaydı 124

f. Paket Tur Sözleşmelerinde Tüketicinin Korunması 124

aa. Genel Olarak 124

bb. Paket Tur Sözleşmelerinin İçeriği 126

dd. Fiyat Değişiklikleri 127

ee. Paket Tur Sözleşmesinin Devri 128

ff. Seyahat Acentesinin Sözleşmeyi Feshi 128

g. Kampanyalı Satışlar 129

aa. Genel Olarak 129

bb. Kampanyalı Satış Sözleşmesinin Zorunlu İçeriği 132

cc. Kampanyalı Satışlara İlişkin İlan ve Reklamlar 133

h. Kapıdan Satışlar 136

aa. Tanımı 136

bb. Türleri 137

cc. Kapıdan Satış Sözleşmesinin Zorunlu İçeriği 139

dd. Taksitle Kapıdan Satışlar 140

ee. Kapıdan Satışlarda Cayma Hakkı 141

ff. Kapıdan Satışlarda Tüketici Hakları 142

gg. Kapıdan Satışlarda Tüketiciyi Aydınlatma Yükümlülüğü 144

ı. Mesafeli Sözleşmeler 146

aa. Genel Olarak 146

bb. Mesafeli Sözleşmenin İçeriği 149

cc. Satıcı ve Sağlayıcının Yükümlülükleri 150

dd. Mesafeli Sözleşmelerde Cayma Hakkı 151

i. Tüketici Kredileri 152

aa. Tanımı ve Türleri 152

bb. Kredi İlişkilerinde Tüketici Hakları 154

cc. Tüketici Kredisi Sözleşmesinin Zorunlu İçeriği 158

j. Kredi Kartları 159

aa. Kredi Kartı İlişkisi 159

bb. Kredi Kartı Hamili Tüketicinin Korunması 161

k. Konut Finansmanı Sözleşmeleri 164

aa. Genel Olarak 164

bb. Konut Finansmanı Sözleşmesinin Zorunlu İçeriği 168

l. Süreli Yayınlarda Tüketicinin Korunması 170

m. Abonelik Sözleşmeleri 172

n. Etiket Kullanma Zorunluluğu 172

aa. Genel Olarak 172

bb. Etiket Zorunluluğu Olmayan Mallar 174

cc. Etiket ve Fiyat Listelerinin Biçimi 175

dd. Denetim 177

aa. Genel Olarak 177

bb. Garanti Belgesinin Zorunlu İçeriği 177

cc. Garanti Belgesinin Özellikleri 180

ee. Seçimlik Haklar 181

ff. Malın Garanti Belgeli Olmasının Önemi 183

ö. Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Zorunluluğu 184

p. Servis Hizmeti Sunma Yükümlülüğü 188

r. Ticari Reklam ve İlanlarda Tüketicinin Korunması 191

aa. Ticari Reklam ve İlan İlkeleri 191

bb. Küçüklere Yönelik Reklamlar 198

cc. Reklam Kurulu 199

s. Hizmet (ve Kalite) Denetimi 202

ş. Tüketicinin Eğitilmesi 2 03

4. Tüketici Kuruluşları 205

a. Tüketici Konseyi 205

b. Tüketici Sorunları Hakem Heyeti 207

aa. Genel Olarak 207

bb. Heyetin Yapısı 208

cc. Heyet Üyelerinin Nitelikleri 210

dd. Heyetin Görev Alanı 211

ee. Heyetin Çalışma Yöntemi ve Esasları 213

c. Tüketici Mahkemeleri 215

aa. “Özel Mahkeme” İhtiyacı 215

bb. Tüketici Mahkemelerinin Belirlenmesi 216

cc. Tüketici Mahkemelerinin Görev Alanı 217

dd. Başvuru ve Yargılama 218

5. Tüketici Hakkı İhlallerinde Uygulanacak Ceza ve Yaptırımlar 220

6. Tüketiciyi Korumaya Yönelik Denetimler 224

VI. TÜKETİCİ ÖRGÜTLERİ 225

1. Genel Olarak 225

2. Ülkemizde Tüketici Örgütlenmesi 227

VII. BAŞLICA TÜKETİCİ SORUNLARI 234



İKİNCİ BÖLÜM



SERBEST OKUMA METİNLERİ

21. YÜZYIL İÇİN BİR SOSYAL REÇETE: AHİLİK 237

ÇAĞINI YAKALAYAN ORGANİZASYON: AHİLİK 256



ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

TÜKETİCİ MEVZUATI



I. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER TÜKETİCİ HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESİ 261

II. TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI 267

III. TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN 267

Yararlanılan Kaynaklar 307