Yargı Hukuku

İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 7
İÇİNDEKİLER 9
ŞEKİLLER VE TABLOLAR LİSTESİ 26
KISALTMALAR 27
GİRİŞ 29
Hâkim ve Sanatkâr 30
Doğal Hâkim 30
Vicdan 30
Mecelle’de Hâkim 31
Tarafsızlık 31
Bağımsızlık 31
Öz’e, Genetiğe Müdahale 31
Hiyerarşi Geninin Nakli 31
Paşa ve Subay 32
Cübbe 32
Hâkimliğin DNA’sından Vicdan’ın Çıkarılması 33
Doğal Hâkimden, Doğal Mahkemeye; Doğal Mahkemeden Şantiye İşletmeciliğine 34
Genetik Dönüşüm 35
Hâkim Yerine Üye (Aza) 36
Sanatkâr ve Eleştirmen 36
Aslî ve Tali 36
Themis 37
GDO’lu Yargı 37
Olumlu Adım Arabuluculuk 38
BİRİNCİ BÖLÜM
YARGI GÖREVLİLERİ, NİTELİKLERİ, ATANMALARI, SINIFLARI, TERFİLERİ, HAKLARI, SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMA USULLERİ
I. YARGI GÖREVLİLERİ 39
A. YARGI MENSUPLARI 39
1. Hâkim 39
a) Tetkik Hâkimi 41
(1) Mahkemelerde 41

(2) Bürokraside 42
b) Başkan /Birinci Başkan 43
c) Üye 43
d) Yüksek Hâkim 43
e) Naip Hâkim 44
d) Hâkim Yardımcısı 44
2. Savcı 46
3. Bu Meslekten Sayılanlar 48
4. Raportör / Geçici Raportör 55
B. YARGI BÜROKRATLARI 57
1. Yargı İçi Bürokratlar 58
2. Yargı Dışı Bürokratlar 59
a) Adalet Bakanlığı 59
b) Türkiye Adalet Akademisi 60
c) Ceza İnfaz Kurumları ile Tutukevleri İşyurtları Kurumu 60
C. YARGI ÇALIŞANLARI 60
1. Mahkeme Personeli 60
a) Yazı İşleri Müdürü 60
b) Zabıt Kâtibi 62
c) Mübaşir 63
2. İcra ve İflas Müdürlüğü Personeli 64
a) İcra Müdürü ve Yardımcıları 64
b) Zabıt Kâtibi 65
D. YARGI PROFESYONELLERİ 65
1. Hakem 65
2. Avukat 66
3. Noter 67
4. Arabulucu 68
5. Uzlaştırmacı 68
6. Bilirkişi 68
II. YARGI GÖREVLİLERİNİN NİTELİKLERİ, ATANMALARI, SINIFLARI, TERFİLERİ,
HAKLARI, SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMA USULLERİ 68
A. NİTELİK VE ATANMALARI 68
1. İlk Derece Mahkemesi Hâkim ve Savcıları 69
2. İstinaf (BAM-BİM) Hâkim ve Savcıları 70
a) Bölge Adliye Mahkemesi Hâkim ve Savcıları. 70
b) Bölge İdare Mahkemesi Hâkimleri 71
3. Yargıtay Hâkimleri (Üyeleri) 71
4. Danıştay Hâkimleri (Üyeleri) 72

5. Anayasa Mahkemesi Hâkimleri (Üyeleri) 72
6. Hâkimler ve Savcılar Kurulu Üyeleri 74
7. Sayıştay Üyeleri 74
8. Raportör / Geçici Raportör 76
9. Kalem Personeli (Yazı İşleri Müdürü, Zabıt Kâtibi ve Mübaşir) 77
10. İcra Müdürlüğü Personeli 78
a) İcra Müdür ve Müdür Yardımcılığı 78
b) İcra Kâtipliği 79
11. Avukatlar 79
12. Arabulucular 80
13. Uzlaştırmacılar 93
14. Bilirkişiler 93
B. SINIF, DERECE VE TERFİLERİ 94
1. Sınıf ve Kıdem 95
a) Sınıf Sistemi 95
b) Kıdem 98
2. Terfi Sistemi 99
a) Kademe ve Derece 99
(1) Kademe İlerlemesi 99
(2) Derece Yükselmesi 99
b) Birinci Sınıfa Ayrılma 103
(1) Kıdem ve Süre Bakımından 103
(2) Ehliyet Bakımından 103
(3) Hükümlülük Bakımından 104
(4) Disiplin Bakımından 104
c) Birinci Sınıfa Ayrılmada Adaletsiz Uygulamalar 105
d) Birinci Sınıf Hâkim ve Savcıların Çalışmalarının Değerlendirilmesi 107
C. ÖZLÜK HAKLARI 107
1. Mali Haklar 107
a) İlk Derece ve İstinaf Mahkemesi Hâkim ve Savcıları 107
b) Yargıtay Hâkimleri (Üyeleri) 113
c) Danıştay Hâkimleri (Üyeleri) 113
d) Anayasa Mahkemesi Hâkimleri (Üyeleri) 113
e) Hâkimler ve Savcılar Kurulu Üyeleri 114
f) Sayıştay Üyeleri 114
g) Uyuşmazlık Mahkemesi Başkan ve Üyeleri 115
h) Raportörler 116
i) Kalem Personeli (Yazı İşleri Müdürü, Zabıt Kâtibi ve Mübaşir) 116
2. Sosyal Haklar ve Yardımlar 117

3. Sağlık İşleri 118
4. İzinler 119
5. Yurtdışında Eğitim ve Malî Haklar 120
a) İlk Derece ve İstinaf Mahkemesi Hâkim ve Savcıları 120
b) Sayıştay Meslek Mensupları 122
c) Raportörler 122
D. ATAMA SİSTEMİ 123
1. Coğrafi Bölge Sisteminin Olmaması 124
2. Puanlamaya Dayalı Objektif Kriterleri İçeren Sistemin Bulunmaması 124
E. SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMA 125
1. Disiplin Soruşturması 140
a) Soruşturma 140
(1) İlk Derece/İstinaf Mahkemesi Hâkim ve Savcıları 140
(2) Yargıtay Hâkimleri (Üyeleri) 147
(3) Danıştay Hâkimleri (Üyeleri) 148
(4) Anayasa Mahkemesi Hâkimleri (Üyeleri) 149
(5) Sayıştay Üyeleri 150
(6) Hâkimler ve Savcılar Kurulu Üyeleri 151
(7) Raportör /Geçici Raportör 152
(8) Kalem Personeli (Yazı İşleri Müdürü, Zabıt Kâtibi ve Mübaşir) 152
(9) İcra Müdürlüğü Personeli 155
(10) Avukatlar 155
(11) Arabulucular 159
(12) Uzlaştırmacılar 159
(13) Bilirkişiler 160
b) Disiplin Cezaları 160
(1) İlk derece / İstinaf Mahkemesi Hâkim ve Savcıları 160
(2) Yargıtay Hâkimleri (Üyeleri) 161
(3) Danıştay Hâkimleri (Üyeleri) 161
(4) Anayasa Mahkemesi Hâkimleri (Üyeleri) 161
(5) Sayıştay Üyeleri 161
(6) Hâkimler ve Savcılar Kurulu Üyeleri 161
(7) Raportör / Geçici Raportör 162
(8) Kalem Personeli (Yazı İşleri Müdürü, Zabıt Kâtibi ve Mübaşir) 163
(9) İcra Müdürlüğü Personeli 167
(10) Avukatlar 168
(11) Arabulucular 168
(12) Uzlaştırmacılar 168
(13) Bilirkişiler 169

2. Adli Soruşturma ve Kovuşturma 169
a) Soruşturma 169
(1) İlk Derece Mahkemesi Hâkim ve Savcıları. 169
(2) İstinaf Mahkemeleri Hâkim ve Savcıları 170
(3) Yargıtay Hâkimleri (Üyeleri) 171
(4) Danıştay Hâkimleri (Üyeleri) 172
(5) Anayasa Mahkemesi Hâkimleri (Üyeleri) 172
(6) Sayıştay Üyeleri 173
(7) Hâkimler ve Savcılar Kurulu Üyeleri 173
(8) Raportör / Geçici Raportör 174
(9) Kalem Personeli (Yazı İşleri Müdürü, Zabıt Kâtibi ve Mübaşir) 174
(10) Avukatlar 175
(11) Arabulucular 176
(12) Uzlaştırmacılar 176
b) Kovuşturma 176
(1) İlk Derece Mahkemesi Hâkim ve Savcıları. 176
(2) İstinaf Mahkemeleri Hâkim ve Savcıları 177
(3) Yargıtay Hâkimleri (Üyeleri) 177
(4) Danıştay Hâkimleri (Üyeleri) 178
(5) Anayasa Mahkemesi Hâkimleri (Üyeleri) 178
(6) Sayıştay Üyeleri 179
(7) Hâkimler ve Savcılar Kurulu Üyeleri 179
(8) Raportör / Geçici Raportör 180
(9) Kalem Personeli (Yazı İşleri Müdürü, Zabıt Kâtibi ve Mübaşir) 180
(10) Avukatlar 180
(11) Arabulucular 180
(12) Uzlaştırmacılar 180
İKİNCİ BÖLÜM YARGI KURUMLARI
I. GENEL 181
A. KURULUŞLARINA GÖRE. 181
1. Tek Hâkimli Mahkemeler 182
2. Toplu / Heyet Mahkemeleri 182
B. GÖREV ALANLARINA GÖRE 183
1. Genel Görevli Mahkemeler 183
2. Özel Görevli Mahkemeler 184
C. YARGILAMA USULÜNE GÖRE 186
1. Hüküm (İlk Derece) Mahkemeleri 186

2. İstinaf Mahkemeleri 187
3. Temyiz Mahkemeleri 187
II. MAHKEMELER VE DİĞER YARGI BİRİMLERİ 188
A. ADLİ YARGI 189
1. Hüküm Mahkemeleri ve Hâkimlikler (İlk Derece) 191
a) Hukuk Mahkemeleri 191
(1) Genel Görevli Mahkemeler 193
Asliye Hukuk Mahkemesi 193
(2) Özel Görevli (İhtisas) Hukuk Mahkemeleri 196
(a) Sulh Hukuk Mahkemesi 196
(b) Ticaret Mahkemesi 198
(c) İcra (Hukuk) Mahkemesi 201
(d) Kadastro Mahkemesi 202
(e) Deniz Müsadere Mahkemeleri 204
(f) İş Mahkemesi 206
(g) Tüketici Mahkemesi 209
(h) Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 210
(i) Aile Mahkemesi 212
(j) Yargıtay Hukuk Daireleri 214
b) Ceza Mahkemeleri ve Hâkimlikler 214
(1) Mahkemeler 216
(a) Asliye Ceza Mahkemesi 216
(b) Ağır Ceza Mahkemesi 219
(c) Özel Görevli Ağır Ceza Mahkemeleri 223
i. Özel Kanunla Görevlendirme 223
ii. Hâkimler ve Savcılar Kurulu Tarafından Görevlendirme 224
(d) Çocuk Ağır Ceza Mahkemesi. 224
(e) İcra (Ceza) Mahkemesi 226
(f) Kadastro (Ceza) Mahkemesi 227
(g) Disiplin Mahkemeleri 228
(h) Çocuk Mahkemesi 230
(i) Fikri ve Sınaî Haklar Ceza Mahkemesi 231
(j) Yargıtay Ceza Daireleri 234
(k) Yüce Divan (Anayasa Mahkemesi) 236
(l) Mahkeme Önerisi: Vergi Suçları Mahkemesi 240
(2) Hâkimlikler 241
(a) Sulh Ceza Hâkimliği 241
(b) İnfaz Hâkimliği 243

2. İstinaf Mahkemeleri (İkinci Derece Mahkemeler) 245
a) Bölge Adliye Mahkemeleri (BAM) 246
(1) Daireler 252
(a) Hukuk Daireleri (Mahkemeleri) 253
(b) Ceza Daireleri (Mahkemeleri) 254
(2) Başkanlar Kurulu 256
(a) Hukuk Daireleri Başkanlar Kurulu 256
(b) Ceza Daireleri Başkanlar Kurulu 256
b) Yüksek Deniz Müsadere Mahkemesi 256
c) Üst Disiplin Mahkemesi 257
3. Temyiz Mahkemeleri (Yargıtay Daireleri ile Kurullar) 258
a) Daireler 260
(1) Hukuk Daireleri (Mahkemeleri) 263
(2) Ceza Daireleri (Mahkemeleri) 266
b) Dava Daireleri Genel Kurulları (Hukuk ve Ceza) 273
c) Yargıtay Büyük Genel Kurulu (İçtihatları Birleştirme Kurulu) 274
B. İDARİ YARGI 274
1. Hüküm (İlk Derece) Mahkemeleri 277
a) İdare Mahkemesi 278
b) Vergi Mahkemesi 279
c) Danıştay İdari Dava Daireleri 284
d) Danıştay Vergi Dava Daireleri 285
2. İstinaf (İkinci Derece Mahkemeleri) Bölge İdare Mahkemeleri (BİM). 285
a) Daireler 286
(1) İdare Dava Daireleri (Mahkemeleri) 286
(2) Vergi Dava Daireleri (Mahkemeleri) 287
b) Başkanlar Kurulu 288
3. Temyiz Mahkemeleri (Danıştay Daireleri ile İdare ve Vergi Genel Kurulları) 288
a) Daireler 292
(1) İdari Dava Daireleri (Mahkemeler) 294
(2) Vergi Dava Daireleri (Mahkemeleri) 298
b) Dava Daireleri Genel Kurulları (İdare ve Vergi) 299
c) İçtihadları Birleştirme Kurulu 300
C. UYUŞMAZLIK YARGISI 300
1. Kuruluş 301
2. Görevleri 302
a) Görev Uyuşmazlığı 302
(1) Olumlu Görev Uyuşmazlığı 302
(2) Olumsuz Görev Uyuşmazlığı 303
b) Hüküm Uyuşmazlığı 304

D. SEÇİM YARGISI 304
1. İlçe Seçim Kurulları 305
a) İlçe Seçim Kurulu 305
(1) Kuruluşu 305
(2) Siyasi Parti Temsilcileri 308
(3) Görev ve Yetkileri 309
b) Merkez İlçe Seçim Kurulu 311
c) Geçici İlçe Seçim Kurulu 311
d) Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu 312
e) Siyasi Parti Organları Önseçim İlçe Seçim Kurulu 313
2. İl Seçim Kurulları 314
a) Kuruluşu 314
b) Siyasi Parti Temsilcileri 314
c) Görev ve Yetkileri 315
3. Yüksek Seçim Kurulu 317
a) Kuruluşu 320
b) Niteliği 320
d) Görev ve Yetkileri 324
E. HESAP YARGISI (SAYIŞTAY) 327
1. Kuruluşu 327
2. Niteliği 335
a) Sayıştay Kararlarının Kesinliği Tartışmaları 335
b) Sayıştayın Mahkeme Olup Olmadığı Tartışmaları 341
(1) 1961 Anayasası Dönemi 341
(a) Mahkeme Olduğuna Dair 341
(b) Mahkeme Olmadığına Dair 342
(2) 1982 Anayasası Dönemi 345
(a) Mahkeme Olmadığına Dair 345
(b) Mahkeme Olduğuna Dair 346
3. Görevleri 351
4. Yargı ve Karar Organları 352
a) Daireler 352
(1) Kuruluşu 357
(2) Görevleri 357
b) Daireler Kurulu 357
(1) Kuruluş 357
(2) Görevleri 357
c) Temyiz Kurulu 357
(1) Kuruluşu 358
(2) Görevleri 358

d) Genel Kurul 359
(1) Kuruluşu 359
(2) Görevleri 359
F. ANAYASA YARGISI 360
1. Kuruluşu 364
2. Görevleri 365
G. İNSAN HAKLARI YARGISI (BİREYSEL BAŞVURU) 366
1. Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru 370
a) Kapsamı. 370
b) Başvurucular 370
c) Başvuru Usulü 370
d) Yetkili Organlar 371
(1) Komisyon 371
(a) Oluşumu 371
(b) Görevleri 372
(c) Çalışma Usulü 372
(2) Bölüm 373
(a) Oluşumu 373
(b) Görevleri 373
(c) Çalışma Usulü 374
(3) Genel Kurul 375
2. AİHM’e Bireysel Başvuru 376
a) Kapsamı. 377
b) Başvurucular 378
c) Başvuru Usulü 378
d) Yetkili Organlar 379
(1) Tek Hâkim 380
(2) Komite 380
(3) Daire 380
(4) Büyük Daire 381
3. Mahkeme Önerisi İnsan Hakları Mahkemesi 381
a) Bireysel Başvurunun Yasalaşma Süreci 381
(1) Talep Anayasa Mahkemesinden gelmiştir. 381
(2) Yargıtay ve Danıştay karşı çıkmıştır. 382
(a) Yargıtay Başkanının İtirazları 382
(b) Danıştay Başkanının İtirazları 389
b) Anayasa Mahkemesinin Görevlerinden Kaynaklanan Sorunlar 393
c) Çözüm Önerisi: İnsan Hakları/Temel Haklar Mahkemesi (Türkiye) 395

H. KAPATILAN YARGI KOLLARI ve MAHKEMELER 397
1. Adli Yargıda Kapatılan Mahkemeler 397
a) İstiklal Mahkemeleri 397
b) Devlet Güvenlik Mahkemesi (DGM) 401
c) CMK Madde 250 ile Görevli Ağır Ceza Mahkemesi. 404
d) Terörle Mücadele Kanunu’nun 10’uncu Maddesi ile Görevli Ağır
Ceza Mahkemesi 405
e) Sulh Ceza Mahkemesi 409
f) Denizcilik İhtisas Mahkemeleri 410
2. Askeri Yargı 411
a) İlk Derece Askeri Mahkemeler 412
(1) Askeri Mahkemeler 412
(2) Askeri Yargıtay (Hüküm/İlk Derece Mahkemesi Olarak). 413
(3) Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi 413
b) Temyiz Derecesi Askeri Mahkeme (Askeri Yargıtay) 416
(1) Daireler 417
(2) Daireler Kurulu 418
3. Askeri İdari Yargı 418
(1) Daireler 422
(2) Daireler Kurulu 423
III. SAVCILIK TEŞKİLATI 423
A. ADLİ YARGIDA SAVCILIK TEŞKİLATI 424
1. İlk Derece Cumhuriyet Başsavcılığı Teşkilatı 425
a) Kuruluşu 425
b) Görevleri 425
(1) Cumhuriyet Başsavcılığının Görevleri 425
(2) Cumhuriyet Başsavcısının Görevleri 426
(3) Cumhuriyet Başsavcıvekilinin Görevleri 426
(4) Cumhuriyet Savcısının Görevleri ve Yetkileri 426
2. BAM Cumhuriyet Başsavcılığı Teşkilatı 427
a) Kuruluşu 428
b) Görevleri 428
(1) Cumhuriyet Başsavcısının Görevleri 428
(2) Cumhuriyet Savcısının Görevleri 428
3. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı Teşkilatı 428
a) Kuruluşu 430
b) Görevleri 431
(1) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının Görevleri 431

(2) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının Görevleri 434
(3) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekilinin Görevleri 434
(4) Yargıtay Savcılarının (Başsavcı Başyardımcısı ile Yardımcıları)
Görevleri 435
B. İDARİ YARGIDA SAVCILIK TEŞKİLATI 435
1. Kuruluşu 437
2. Görevleri 437
a) Danıştay Başsavcısının görevleri 437
b) Savcıların görevleri 437
C. ANAYASA MAHKEMESİNDE SAVCILIK TEŞKİLATI 438
1. Siyasi Partilere İlişkin Davalar 440
a) Kapatma Davası 440
b) Siyasi Partilere İhtar Verilmesi İstemleri 441
2. Yüce Divan Davaları 441
D. SAYIŞTAYDA SAVCILIK TEŞKİLATI 442
1. Kuruluş 442
2. Görevleri 443
a) Başsavcının Görevleri 443
b) Savcıların Görevleri 443
IV. İCRA VE İFLAS MÜDÜRLÜĞÜ TEŞKİLATI 443
V. MAHKEME DIŞI UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜM KURUMLARI 444
A. TAHKİM YARGISI 444
1. Spor Tahkim Yargısı 445
a) Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Tahkim Kurulu 448
(1) Kuruluş 448
(2) Görevleri 448
(3) Çalışma Usul ve Esasları 449
b) Türkiye Futbol Federasyonu Tahkim Kurulu 450
(1) Kuruluş 450
(2) Görevleri 450
(3) Çalışma Usul ve Esasları 451
2. İmtiyaz Sözleşmelerinde Tahkim Yargısı 452
B. ARABULUCULUK 457
C. UZLAŞTIRMACILIK 458
VI. AVUKATLIK 460
VII. NOTERLİK 470

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM YARGI YÖNETİMİ
I. KURUMSAL YÖNETİM 474
A. YARGI DIŞI YÖNETİM YETKİLERİ 475
1. TBMM 475
a) Anayasa Mahkemesi Üyelikleri 475
b) Hâkimler ve Savcılar Kurulu Üyeleri 475
c) Sayıştay Başkan ve Üyeleri. 475
(1) Sayıştay Başkanının Seçimi 475
(2) Sayıştay Üyelerin Seçimi 476
2. Cumhurbaşkanı 477
a) Anayasa Mahkemesi Hâkimleri (Üyeleri) 478
b) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve Cumhuriyet Başsavcıvekili 479
c) Danıştay Hâkimleri (Üyeleri) 479
d) Hâkimler ve Savcılar Kurulu Başkan ve Üyeleri 479
(1) Adalet Bakanı / Hâkimler ve Savcılar Kurulu Başkanı 479
(2) Adalet Bakanı Bakan Yardımcısı / Hâkimler ve Savcılar Kurulu Üyesi 479
(3) Hâkimler ve Savcılar Kurulu Üyeleri 479
3. Adalet Bakanlığı 480
a) Mahkemelerin Kurulması ve Kaldırılması 481
b) Hâkim ve Savcılar ile Kalem Personeli 481
c) Soruşturma ve Davalar 482
d) Yabancı Ülkelerle İlişkili Adalet Hizmetleri 482
e) Olağanüstü Kanun Yolları 483
f) Suça Sürüklenen Çocuklar ve Mağdurlar 483
g) Mahkeme Bütçeleri ve Ödeneklerle İlgili Görevler 483
h) Hükümlü ve Tutuklular 483
i) Denetim 484
j) Mevzuat 485
k) Düzenleme Yetkisinin Sınırı 485
B. YARGI İÇİ YÖNETİM YETKİLERİ 486
1. Yargının Genel Yönetimi /Hâkimler ve Savcılar Kurulu 486
a) HSK’nın İç Yönetimi 498
(1) Başkanlık 498
(a) Başkan 498
(b) Başkanvekili 499
(2) Genel Kurul 499
(3) Daireler 501
(a) Birinci Daire 502
(b) İkinci Daire 502

(4) Genel Sekreterlik 503
(a) Genel Sekreter 503
(b) Genel Sekreter Yardımcıları 503
(c) Tetkik Hâkimleri 504
(d) Bürolar ve Personel 504
(5) Teftiş Kurulu 504
(a) Teftiş Kurulu Başkanı 505
(b) Teftiş Kurulu Başkan Yardımcıları 505
(c) Kurul Müfettişleri 506
b) Yargının Genel Yönetimi 507
(1) Mahkemenin Kaldırılması ve Yargı Çevresinin Değiştirilmesi 507
(2) Hâkim ve Savcılarla İlgili Yetkiler 507
(a) Genel 507
(b) Denetim, İnceleme ve Soruşturma 507
(3) Düzenleme Yapma 507
(4) Yargıtay ve Danıştay Hâkimlerini (Üyelerini) Belirleme 507
(5) Özlük İşleri 508
(6) Diğer Görevler 508
2. Adliyelerin Yönetimi. 508
a) Adli Yargı 513
(1) Adliye Binalarının Genel Yönetimi 513
(2) Adlî Yargı İlk Derece Mahkemesi Adalet Komisyonu 514
(a) Kuruluşu 514
(b) Görevleri 514
(2) Bölge Adliye Mahkemesi Adalet Komisyonu 515
(a) Kuruluşu 515
(b) Görevleri 516
(3) Yargıtay 516
(a) Yargıtay Büyük Genel Kurulu 516
(b) Başkanlar Kurulları 517
(c) Birinci Başkanlık Kurulu 520
(d) Yüksek Disiplin Kurulu 521
(e) Yönetim Kurulu 521
(f) Birinci Başkanlık 522
b) İdari Yargı 523
(1) Bölge İdare Mahkemesi Adalet Komisyonu 523
(a) Kuruluşu 523
(b) Görevleri 523

(2) Danıştay 523
(a) Danıştay Başkanı 524
(b) Danıştay Genel Kurulu 525
(c) Danıştay İdari İşler Kurulu 525
(d) Başkanlar Kurulu 526
(e) Başkanlık Kurulu 527
(f) Yüksek Disiplin Kurulu 528
(g) Disiplin Kurulu 528
(h) Genel Sekreterlik 528
c) Seçim Yargısı 529
(1) Teşkilat 529
(a) Başkan 529
(b) Merkez Teşkilatı 530
(i) Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğü 530
(ii) Seçim Hizmetleri Genel Müdürlüğü 530
(iii) İnsan Kaynakları Dairesi Başkanlığı 531
(iv) Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı 531
(c) Taşra Teşkilatı 531
(2) Yönetim, Denetim ve Giderler 531
(a) Yönetim 531
(b) Denetim 531
(c) Giderler 532
(3) Personel 532
(a) Kurul Personeli 532
(b) Seçim Müdürü ve Yardımcıları 532
(c) Seçim Müdürlüğü Personeli 533
d) Hesap Yargısı (Sayıştayın Yönetimi) 533
(1) Başkanlık 533
(a) Sayıştay Başkanı 533
(b) Başkan Yardımcıları 535
(2) Genel Kurul 535
(3) Yüksek Disiplin Kurulu 535
(4) Meslek Mensupları Yükseltme ve Disiplin Kurulu 536
(5) Denetim, Planlama ve Koordinasyon Kurulu 536
(6) Denetim ve Denetim Destek Grup Başkanlıkları 536
(7) Yönetim Birimleri ve Mensupları 537
3. Hâkimlik ve Mahkemelerin Yönetimi. 537
a) Tek Hâkimli Mahkemeler ve Hâkimliklerin Yönetimi 537

(1) Hâkimlikler 537
(2) Tek Hâkimli Mahkemeler 538
b) Toplu Mahkemeler 538
(1) Mahkemeler 539
(a) Adli Yargı 539
(b) İdari Yargı 540
(c) Anayasa Mahkemesi 540
(d) Uyuşmazlık Mahkemesi 543
(2) Daireler 544
(a) Adli Yargı 544
(i) Bölge Adliye Mahkemeleri Daireleri 544
(ii) Yargıtay Daireleri 545
(b) İdari Yargı 545
(i) Bölge İdare Mahkemesi Daireleri. 546
(ii) Danıştay Daireleri 546
(c) Hesap Yargısı (Sayıştay) 546
(3) Kurullar 547
(a) Adli Yargı 547
(i) Bölge Adliye Mahkemesi (Ceza ve Hukuk) Başkanlar Kurulları 547
(ii) Yargıtay Hukuk ve Ceza Genel Kurulları 547
(iii) Yargıtay Büyük Genel Kurulu 548
(b) İdari Yargı 548
(i) İdari ve Vergi Dava Daireleri Kurulları 548
(ii) İçtihadları Birleştirme Kurulu 549
(c) Seçim Yargısı 549
(i) İlçe Seçim Kurulları. 549
(ii) İl Seçim Kurulları 550
(iii) Yüksek Seçim Kurulu 550
(d) Hesap Yargısı (Sayıştay) Kurulları 550
(i) Genel Kurul 551
(ii) Temyiz Kurulu 551
(iii) Daireler Kurulu 551
(iv) Rapor Değerlendirme Kurulu 552
4. Savcılıkların Yönetimi 552
a) Savcılık Yönetiminde Sorunlu Alanlar 552
(1) Cumhuriyet Savcılarının Yetki Kaynağı Sorunu 552
(2) ”Görüldü” Yapılması Sorunu 553
(a) Yasal Durum 554

(b) Usul Hukuku Açısından 554
(c) Sorumluluk Hukuku Açısından 554
(d) Yargı Bağımsızlığı Açısından 555
(e) Gözetim ve Denetim Yetkisi Açısından 555
(3) Savcıların Reddi ve Çekinmesi 557
b) Adli Yargı 559
(1) İlk Derece Cumhuriyet Başsavcılığı Teşkilatı 559
(a) Ağır Ceza Cumhuriyet Başsavcılıkların Yönetimi 560
(b) İlçe Cumhuriyet Başsavcılıkların Yönetimi 560
(2) BAM Cumhuriyet Başsavcılığı Teşkilatı 561
(3) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı Teşkilatı 561
c) İdari Yargı 562
d) Anayasa Yargısı 562
e) Hesap Yargısı. 563
C. İCRA ve İFLAS HİZMETLERİNİN YÖNETİMİ 563
1. Adalet Bakanlığı İcra Dairesi Başkanlığı 563
2. İcra Hâkimi 564
3. Cumhuriyet Savcıları ve Adalet Müfettişleri 564
4. İcra Müdürü 564
D. ARABULUCULUK HİZMETLERİNİN YÖNETİMİ 564
1. Arabuluculuk Kurulu 566
a) Kuruluşu 566
b) Görevleri 567
2. Daire Başkanlığı 567
a) Kuruluşu 567
b) Görevleri 568
3. Arabuluculuk Bürosu 568
4. Sulh Hukuk Mahkemesi 569
E. UZLAŞTIRMACILIK HİZMETLERİNİN YÖNETİMİ 569
1. Daire Başkanlığı 569
a) Kuruluşu 569
b) Görevleri 569
2. Uzlaştırma Bürosu 570
a) Kuruluşu 570
b) Görevleri 570
(1) Yazı İşleri Müdürünün Görev ve Sorumlulukları 570
(2) Zabıt Kâtibinin Görev ve Sorumlulukları 570
3. Cumhuriyet Başsavcılığı 571

F. BİLİRKİŞİLİK HİZMETLERİNİ YÜRÜTÜLMESİ 571
1. Bilirkişilik Danışma Kurulu 572
2. Bilirkişilik Daire Başkanlığı 573
3. Bilirkişilik Bölge Kurulları 574
4. Bilirkişilik Bölge Kurulu Başkanı 575
II. HİZMET İÇİ EĞİTİMİN YÖNETİMİ 575
A. ADALET BAKANLIĞI 575
1. Personel Eğitim Merkezleri 576
2. Ceza Tevkif Evleri Eğitim Merkezleri 577
3. Hâkim ve Savcı (Adayları) Eğitim Merkezi (Mülga) 577
B. TÜRKİYE ADALET AKADEMİSİ 578
1. 4954 sayılı Türkiye Adalet Akademisi Kanunu Dönemi 578
2. 34 sayılı Türkiye Adalet Akademisi Hakkında Cumhurbaşkanlığı
Kararnamesi Dönemi 584
C. HÂKİMLER VE SAVCILAR KURULU 585
D. ANAYASA MAHKEMESİ 586
E. YARGITAY 587
F. DANIŞTAY 587
G. YÜKSEK SEÇİM KURULU 587
H. SAYIŞTAY 588
İ. ARABULUCULUK 588
J. UZLAŞTIRMACILIK 589
III. MALİ YÖNETİM 589
A. ADALET BAKANLIĞI 590
B. ANAYASA MAHKEMESİ 591
C. YARGITAY 592
D. DANIŞTAY 592
E. HÂKİMLER VE SAVCILAR KURULU 594
F. SAYIŞTAY 594
IV. VAKIFLAR VE İNDİRİM (TENZİLAT) PROTOKOLLERİ 594
A. VAKIFLAR 601
1. Adalet Teşkilatını Güçlendirme Vakfı (ATGV) 602
2. Yargıtay Hizmetlerini Güçlendirme Vakfı 610
3. Danıştay Hizmetlerini Güçlendirme Vakfı 612
4. Adalet Teşkilatı Ek Emeklilik Sandığı Yardımlaşma Vakfı (ATEV) 613
5. Adalet Mensupları Dayanışma Vakfı (ADYAV) 614
B. İNDİRİM (TENZİLAT) PROTOKOLLERİ 614
SONUÇ VE ÖNERİLER 617

ŞEKİLLER ve TABLOLAR LİSTESİ

Şekil 1 Yargı Teşkilatı 188
Şekil 2 Mahkemeler Teşkilatı 189
Şekil 3 Hukuk Mahkemeleri 192
Şekil 4 Ceza Yargısı 215
Şekil 5 Türkiyede Savcılık Teşkilatı 424
Şekil 6 Adli Yargı Savcılık Teşkilatı 425

Tablo 1 Yıllara Göre Toplam Hâkim Savcı Sayısındaki Artış 52
Tablo 2 Türkiye Geneli Hâkim Savcı Sayıları 52
Tablo 3 Yıllara Göre İlk Derece ve Bölge Mahkemeleri Hâkim Savcı Sayıları 53
Tablo 4 Mesleğe Kabul Edilen Hâkim Savcı Adayı Sayıları 54
Tablo 5 Mahkeme ve Savcılık Çalışanları Sayısı 64
Tablo 6 İcra Müdür ve Yardımcıları Sayıları 64
Tablo 7 Adli Yargı İlk Derece Mahkemelerini Gösterir Tablo (2019) 191
Tablo 8 İdari Yargı Mahkemeleri 276
Tablo 9 Hâkimler ve Savcılar Kurulu Üyelerinin Geldiği Kaynaklar 496
Tablo 10 Yargıtayın İndirim Anlaşması Yaptığı Şirketler 615