TIBBİ MÜDAHALE KAVRAMI, HEKİM VE HASTANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ, TIBBİ MÜDAHALENİN HUKUKA UYGUNLUK KOŞULLARI VE TIBBİ MÜDAHALEDEN DOĞAN HUKUKİ VE CEZAİ SORUMLULUK
§. GENEL BİLGİLER
21
I. TIBBİ MÜDAHALENİN TANIMI
21
A. Tıbbi Müdahalelerin Sınıflandırılması
23
1. Amaçlarına Göre Tıbbi Müdahaleler
24
a. Eğitim Amaçlı Tıbbi Müdahaleler
24
b. Hastalıkları ve Sakatlıkları Önleme Amaçlı Tıbbi Müdahaleler
25
c. Hastalık ve Sakatlığı Teşhis Amaçlı Tıbbi Müdahaleler
25
d. Hastalık ve Sakatlık Gibi İstenmeyen Durumları Tedavi Amaçlı Tıbbi Müdahaleler
25
2. İcra Ediliş Şekline Göre Tıbbi Müdahaleler
25
a. Beden Tamlığına Yönelik Tıbbi Müdahaleler
25
b. Beden Tamlığına Yönelik Olmayan Tıbbi Müdahaleler
25
3. Estetik Müdahaleler
26
B. Hekim ve Hastanın Yükümlülükleri
27
1. Hekimin Yükümlülükleri
27
a. Teşhis Koyma Yükümlülüğü
27
b. Tedavi Yükümlülüğü
28
c. Hastayı Bilgilendirme Yükümlülüğü
28
d. Kayıt Tutma Yükümlülüğü
29
e. Hastanın Özel Hayatına Saygı Yükümlülüğü
30
2. Hastanın Yükümlülükleri
30
a. Hastanın Tedaviye Katılma ve Yardım Yükümlülüğü
30
b. Hekimin ve Sağlık İşletmesinin Önerilerini Yerine Getirme Yükümlülüğü
32
c. Hastanın Ücret Ödeme Yükümlülüğü
33
d. Diğer Hastaların Haklarına Saygılı Olma Yükümlülüğü
34
e. Hastanın Hastane İşletmesini Uğrattığı Zararları Giderme Yükümlülüğü
35
f. Hekimin Özen Borcunu Yerine Getirmediğini İspat Yükümlülüğü
35
g. Sağlık Çalışanlarının Haklarına Saygılı Olma Yükümlülüğü
35
C. Tıbbi Müdahalenin Hukuka Uygunluk Koşulları
36
1. Tıbbi Müdahalenin, Tıp Mesleğini İcraya Kanunen Yetkili Kişiler Tarafından Gerçekleştirilmesi
36
2. Tıbbi Müdahalenin Tıp Bilimince Genel Kabul Görmüş İlke ve Kurallara Uygun Olması
38
3. Tıbbi Müdahalenin Kanunen Öngörülmüş Amaçlara Yönelik Olması
39
4. Hastanın Tıbbi Müdahaleye Rıza Göstermesi
40
D. Konuyla İlgili Bazı Kavramlar
40
1. Tıbbi Malpraktis ve Tıbbi Hata Kavramları
40
2. Endikasyon
41
3. Komplikasyon
41
E. Tıbbi Müdahaleden Doğan Hukuki ve Cezai Sorumluluk
42
1. Tıbbi Müdahaleden Doğan Hukuki Sorumluluk
42
a. Sözleşmeye Dayanan Sorumluluk
42
aa. Tedavi Sözleşmesinin Bir Hizmet Sözleşmesi Olduğu Görüşü
45
bb. Tedavi Sözleşmesinin Bir Eser Sözleşmesi Olduğu Görüşü
46
cc. Tedavi Sözleşmesinin Bir Vekalet Sözleşmesi Olduğu Görüşü
47
dd. Tedavi Sözleşmesinin Kendine Özgü (Sui Generis) Sözleşme Olduğu Görüşü
50
b. Sözleşmeden Doğan Sorumluluğun Şartları
51
aa. Akit
51
bb. Hukuka Aykırılık
52
cc. Zarar
54
dd. Kusur
55
ee. İlliyet Bağı
56
c. Vekaletsiz İş Görme
57
d. Haksız Fiil
59
2. Tıbbi Müdahaleden Doğan Cezai Sorumluluk
61
İkinci Bölüm
AYDINLATILMIŞ ONAM KAVRAMI, TARİHÇESİ, HUKUKİ DAYANAKLARI, TÜRLERİ VE AYDINLATMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜ İHLALDEN DOĞAN HUKUKİ SORUMLULUK
I. AYDINLATILMIŞ ONAM
65
A. Aydınlatılmış Onamın Tarihçesi
67
B. Aydınlatılmış Onamın Hukuki Dayanakları
69
1. Uluslararası Metinlerde Aydınlatılmış Onam
69
a. Nürnberg İlkeleri (Nuremberg Codes) (1947)
69
b. Dünya Tabipler Birliği Helsinki Bildirgesi (1964)
70
c. Dünya Tabipler Birliği Lizbon Bildirgesi (1981)
73
d. Amsterdam Bildirgesi (1994)
74
e. İnsan Hakları ve İnsan Haysiyetinin Korunması Sözleşmesi: İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesi (1997)
76
f. Hasta Haklarına İlişkin Avrupa Statüsü (2002)
80
2. Türk Hukukunda Aydınlatılmış Onam
80
C. Aydınlatılmış Onamın Konusu, Kapsamı, Amacı, Türleri ve Yerine Getirilmesi
88
1. Aydınlatılmış Onamın Konusu ve Kapsamı
88
2. Aydınlatılmış Onamın Amacı
90
3. Aydınlatmanın Türleri
91
a. Güvenlik (Tedavi, Koruma) Aydınlatması
91
b. Otonomi (Karar) Aydınlatması
92
c. Teşhis Aydınlatması
92
d. Tedavi (Süreç) Aydınlatması
93
e. Riziko Aydınlatması
94
4. Aydınlatılmış Onamın Yerine Getirilmesi
95
a. Aydınlatılacak Kişi
95
b. Aydınlatma Yükümlüsü
98
c. Aydınlatılmış Onamın Şekli
98
d. Aydınlatmanın Zamanı
101
5. Aydınlatma Yükümlülüğünün İstisnaları
102
a. Acil Tıbbi Müdahaleler
102
b. Aydınlatmanın Tedaviyi Olumsuz Etkilemesi
102
c. Hastanın Aydınlatılma Hakkından Vazgeçmesi
103
d. Hastanın Tıbbi Müdahale İle İlgili Olarak Önceden Bilgisinin Bulunması
104
e. Aydınlatmanın Uygulanamaz Hale Gelmesi
104
D. Aydınlatma Yükümlülüğünü İhlalin Hukuki Sonuçları
