Yaşam Hakkı ve Sınırları

Yaşam hakkı, insan haklarının merkezinde yer alan, diğer hak ve özgürlüklere nazaran üstün bir haktır. Bu hak vazgeçilemez, devredilmez nitelikte düşünülse dahi uygulamada bu hakka ilişkin sınırlar varlığını yoğun biçimde hissettirmektedir: Kürtaj, ötanazi, ölüm cezası, açlık grevleri-ölüm oruçları, kolluğun zor ve kuvvet kullanma yetkisi ile sınırları yaşam hakkı ekseninde çokça tartışılmaktadır. Bu eserde yaşam hakkı, belirtilen sınırlar çerçevesinde, yasal ve etik konular odağında incelenmiştir. Türkiye özelinde Hayata Dönüş Operasyonları ile gözaltında kaybedilme olgularına ayrıca yer verilmiştir. Kitabın birinci bölümünde yaşam hakkının tarihsel gelişimi, konuyla ilgili uluslararası süreç ve yasal düzenlemeler ile sınır kavramlar irdelenmiştir. İkinci bölümde kolluğun zor kullanma yetkisi, sınırları ve sınırın aşılması konuları incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise yaşam hakkı açısından devletin yükümlülükleri ele alınmıştır. Belirtilen konular Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları başta olmak üzere Anayasa Mahkemesi kararları ve ABD Yüksek Mahkemesi emsal kararları çerçevesinde tartışılmıştır.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
Birinci Bölüm
YAŞAM HAKKI KAVRAMI İLE TARİHSEL GELİŞİMİ VE SINIRLARI
I. YAŞAM HAKKININ TANIMI VE KAPSAMI
A. Hak Kavramı
B. Yaşam Hakkı Kavramı
C. Yaşam Hakkının Hak ve Özgürlükler Bağlamında Tarihi Gelişimi ve Güncelliği
D. Türk Hukuku Açısından Yaşam Hakkı
II. YAŞAM HAKKININ SINIRLARI
A. Yaşamın Başlangıcı
B. Yaşamın Sona Erdiği An
C. Kürtaj
D. Ötanazi
E. Açlık Grevi ve Ölüm Oruçları
F. Ölüm Cezası
İkinci Bölüm
KOLLUĞUN ZOR VE SİLAH KULLANMA YETKİSİ VE SINIRLARI İLE KOLLUK KUVVETLERİNİN ÖLÜMCÜL GÜÇ KULLANMASI
I. KOLLUĞUN ZOR VE SİLAH KULLANMA YETKİSİ VE ŞEKİLLERİ
A. İkaz
B. Bedeni Kuvvet Uygulama
C. Maddi Güç Uygulama
D. Silah Kullanma
II. KOLLUĞUN KUVVET KULLANMA YETKİSİNİN HUKUKİ ÇERÇEVESİ
A. Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu
B. Türk Ceza Kanunu
C. Ceza Muhakemesi Kanunu
D. Diğer Mevzuat
III. KOLLUĞUN ZOR KULLANDIĞI DURUMLARDA SINIRIN AŞILMASI VE SONUÇLARI
A. Sınırın Taksir ile Aşılması
B. Sınırın Kasten Aşılması
C. Kuvvet Kullanma Yetkisinde Sınırın Aşılmasında Özel Durumlar
D. Kolluk Görevlileri Hakkında Kovuşturma
Üçüncü Bölüm
YAŞAM HAKKININ KORUNMASI BAKIMINDAN DEVLETİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
I. YAŞAM HAKKININ İHLAL EDİLMEMESİ AÇISINDAN NEGATİF YÜKÜMLÜLÜKLER
A. Genel Anlamıyla Negatif Yükümlülük Kavramı
B. Zor Kullanma Neticesinde Meydana Gelen Ölümlerin Yaşam Hakkı Yönünden Değerlendirilmesi
C. Kuvvet Kullanma Neticesinde Meydana Gelen Ölümlerin Yaşam Hakkı İhlali Sayılmadığı Haller
II. YAŞAM HAKKININ KORUNMASI AÇISINDAN POZİTİF YÜKÜMLÜLÜKLER
A. Genel Anlamıyla Pozitif Yükümlülük Kavramı
B. Yaşam Hakkının Kanuni Düzenlemelerle Korunması
C. Üçüncü Kişilerin Uyguladığı Şiddete Yönelik Koruma Sağlanması
D. Kişinin Kendine Yönelik Şiddet Eylemlerine Karşı Korunması
E. Tıbbi Hata ve İhmaller Karşısında Koruma
F. Tehlikeli Faaliyetler ve Hayatı Tehdit Eden Çevre Risklerine Karşı Koruma Yükümlülüğü
G. Önleyici Tedbirler Alınma Yükümlülüğü
III. YAŞAM HAKKI İHLALLERİ KARŞISINDA DEVLETİN ETKİLİ SORUŞTURMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
A. Genel Anlamıyla Soruşturma Yükümlülüğü Kavramı
B. Etkili Soruşturma Testi
SONUÇ
KAYNAKÇA
EKLER
KAVRAM DİZİNİ