Yükleyicinin Eseri Teslim Borcunda Temerrüdü

"6098 SAYILI TÜRK BORÇLAR KANUNU HÜKÜMLERİNE GÖRE



YÜKLEYİCİNİN ESERİ TESLİM BORCUNDA TEMERRÜDÜ



Yrd. Doç. Dr. Leyla Müjde KURT



- Eser Sözleşmesinde Yüklenicinin Borçları

- Yüklenicinin Eseri Teslim Borcunda Temerrüde Düşmesi

- Yüklenicinin Eseri Teslim Borcunda Temerrüde Düşmesinin Hüküm ve Sonuçları

- Yüklenicinin Eseri Teslim Borcunda Temerrüdü ile İlgili Özel Durumlar

1.1.1. Karma Görüşler 51

1.1.1.1. Görüşlerin Değerlendirilmesi ve Kişisel Görüşümüz 52

2 YÜKLENİCİNİN BORÇLARI 56

I. ESER MEYDANA GETİRME BORCU 56

1.1.2.1. Eseri Şahsen Meydana Getirme Veya

Kendi İdaresi Altında Yaptırma Borcu.. 56

1.1.2.3.1. Eserin Yüklenici Tarafından Şahsen Meydana

Getirilmesi 57

1.1.2.3.2. Eserin Yüklenicinin Şahsî Denetimi Altında

Meydana Getirilmesi 57

1.1.2.3.3. Eserin Meydana Getirilmesinin Kısmen veya

Tamamen Alt Yüklenicilere Bırakılması 59

1.1.2.2. Araç - Gereç Ve Malzeme Sağlama Borcu 62

1.1.2.3. Özen Ve Sadakat Borcu 64

1.1.2.4. İşe Zamanında Başlama ve Devam Etme Borcu 65

n. ESERİ TESLİM BORCU 67

1.1.2.3.22.1. Genel Olarak 67

1.1.2.3.22.2. Tamamlanmamış (Eksik) Eserlerin Durumu 70

1.12.3.2.2.2. Eksik Eserin Teslim Edilip Edilemeyeceği Meselesi 70

1.12.3.2.2.3. Eksik İş - Ayıplı İş Ayrımı 72

1.12.3.2.2.4. Eserin Eksik Olarak Teslim Edildiği Durumlarda Eksikliğin Nasıl Giderileceği 74

1.1.2.3.22.3. Teslimin Nasıl Gerçekleştirileceği 80

1.2.1.1.1. Taşınır Eserlerin Teslimi 80

1.2.1.1.2. Bağımsız Maddî Varlığı Bulunmayan Eserlerin Teslimi 81

1.2.1.1.3. Taşınmaz Eserlerin Teslimi 81

12.1.1.3. İş Sahibine Ait Arsa Üzerinde Meydana Getirilen Eserlerin Teslimi. 81

12.1.1.4. Yükleniciye Ait Arsa Üzerinde Meydana Getirilen Eserlerin Teslimi 83

1.2.1.1.4. Fikrî Eserlerin Teslimi 83

1.1.2.3.22.4. Eserin Teslim Edilmesinin Önemi 84

III. ESERİN AYIPSIZ OLMASINI SAĞLAMA BORCU 85

İKİNCİ BÖLÜM

YÜKLENİCİNİN ESERİ TESLİM BORCUNDA TEMERRÜDE DÜŞMESİ

§ 3 YÜKLENİCİNİN ESERİ TESLİM BORCUNDA

TEMERRÜDE DÜŞMESİNİN MADDÎ KOŞULLARI 89

I. YÜKLENİCİNİN ESERİ TESLİM BORCUNUN

MUACCEL OLMASI 89

1.1.1. Teslim Vadesi 90

1.1.1.1. Tarafların Teslim Vadesini Kararlaştırmış Olmaları 90

1.1.1.2. Tarafların Teslim Vadesini Kararlaştırmamış Olmaları 93

1.1.1.3. Yalnız Tamamlama Vadesi Kararlaştırılan

Durumlarda Teslim Vadesinin Belirlenmesi 94

1.1.1.4. Başlangıç Vadesi veya Ara Vadelere Riayet Etmemenin

Zorunlu Olarak Teslim Vadesinde de Gecikme Anlamına

Gelmemesi 95

1.1.2. Teslim Vadesinde Sonradan Meydana Gelen Değişiklikler 96

1.1.2.1. Sözleşmede Süre Değişikliğine İlişkin Düzenleme

Bulunması 97

1.1.2.3.1. Sözleşmede Yer Alan Süre Değişikliği Hükümleri 98

aa. Süre Uzatma Hükümleri 99

bb. İşi Yavaşlatma veya Durdurma Hükümleri 100

cc. İşi Hızlandırma Hükümleri 101

1.1.2.3.2. Değişen Sürelerin Belirlenmesi 102

1.1.2.2. Sözleşmede Süre Değişikliğine İlişkin Bir Hüküm

Mevcut Değilken Teslim Süresinin Uzaması 103

1.1.2.3.22.1. Teslim Süresinin İş Sahibinin Risk Alanına Giren Gecikmelerden Ötürü Uzaması 104

1.1.2.3.22.2. Yüklenicinin Risk Alanına Giren Beklenmeyen Hallerden Kaynaklanan Gecikmelerde Teslim Süresinin Sözleşmenin Değişen Şartlara

Uyarlanması Sonucunda Uzaması 107

aa. Genel Olarak Sözleşmenin Değişen Şartlara

Uyarlanması 109

bb. Eser Sözleşmesinde Teslim Süresinin Uyarlama

Sonucu Uzaması 111

1.1.1. Yüklenicinin Bildirim Yükümlülüğü 116

1.1.1.1. Teslim Süresinin Nasıl ve Ne Kadar Uzayacağı Meselesi 117

1.1.2.1. ESERİ TESLİM BORCUNUN İFASININ MÜMKÜN

OLMASI 120

1.1.2.3.1. Temerrüde Engel Bir Durum: İfa İmkânsızlığı 120

1.1.2.3.22.1. İmkânsızlığın Objektif Olması.. 123

1.1.2.3.22.2. İmkânsızlığın Sürekli Olması 126

1.1.2.3.2. İfa İmkânsızlığının Doğuş Sebebine Göre Yapılan Ayırım 129

1.12.3.2.2.2. Maddî İmkânsızlık..;..... 129

1.12.3.2.2.3. Hukukî İmkânsızlık 132

1.1.2.3.3. Eser Sözleşmesinde İfa İmkânsızlığıyla İlgili

Özel Düzenlemeler 134

1.2.1.1.1. İş Sahibi İle İlgili Bir Sebepten Ötürü İfanın

İmkânsız Hale Gelmesi 134

1.2.1.1.2. Yüklenicinin Ölümü veya Eseri Tamamlama

Yeteneğini Kaybı.. 137

1.1.2.2. YÜKLENİCİNİN ESERİ TESLİM BORCUNU

İFA ETMEMİŞ OLMASI 141

1.1.2.3. ESERİN TESLİMİNDEKİ GECİKMENİN

OBJEKTİF OLARAK BORCA AYKIRI OLMASI 141

12.1.1.3. Genel Olarak. 141

12.1.1.4. Eserin Tesliminin Gecikmesi Riskinin

Taraflar Arasında Dağılımının Belirlenmesi 145

12.1.1.5. Eserin Teslimindeki Gecikmenin Objektif Olarak

Borca Aykırı Olmadığı Dürümlar. 153

1. Yüklenicinin Kendisine İfadan Kaçınma

Yetkisi Veren Bir Defi Hakkına Sahip Olması.. 153

1.2.2.2.1. Yüklenicinin Ödemezlik Defini İleri Sürmesi 153

1.2.2.2.2. Yüklenicinin Borç Ödemeden Acz Defini

İleri Sürmesi 156

1.2.2.2.3. Yüklenicinin Zamanaşımı Defini İleri Sürmesi 157

12.2.2.1.2. İş Sahibinin Alacaklı Temerrüdüne Düşmesi 157

12.2.2.2.2. İş Sahibinin Eseri Tesjim Almaması 158

12.2.2.2.3. İş Sahibinin Gerekli Hazırlık Fiillerini

Yerine Getirmemesi 158

12.2.2.1.3. İş Değişikliği 162

1.1.1. İş Sahibinin Faaliyet Alanında Doğan

Diğer Gecikme Sebepleri 166

1.1.2. Sözleşmenin Değişen Şartlara Uyarlanması Sonucu Gecikme Riskine İş Sahibinin Katlandığı Durumlar 170

D. Eserin Tesliminde Gecikmenin Objektif Olarak

Borca Aykırı Olmamasının Hukukî Sonuçları 172

§ 4 YÜKLENİCİNİN ESERİ TESLİM BORCUNDA

TEMERRÜDE DÜŞMESİNİN ŞEKLÎ KOŞULU 173

1.1.1.1. İŞ SAHİBİNİN İHTARDA BULUNMASI 173

1.1.1.2. İHTAR ŞARTININ ARANMADIĞI DURUMLAR 176

1.1.2.1. Belirli Vadeli Bir İşlemin Bulunması 176

1.1.2.2. İhtarın Faydasız Olması 181

1.1.2.3. Yüklenicinin İhtarın Ulaşmasını Kasten Engellemesi 181

1.1.2.4. İfa Zamanını Yalnız Yüklenicinin Bilebilecek

Durumda Olması 181

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

YÜKLENİCİNİN ESERİ TESLİM BORCUNDA TEMERRÜDE DÜŞMESİNİN HÜKÜM ve SONUÇLARI

§ 5 YÜKLENİCİNİN TEMERRÜDÜNÜN GENEL SONUÇLARI 183

1.1.2.3.1. YÜKLENİCİNİN KUSURUNUN TEMERRÜDÜN SONUÇLARI İLE İLİŞKİSİ 183

1.1.2.3.2. YÜKLENİCİNİN TEMERRÜT SÜRESİNCE MEYDANA GELEN BEKLENMEYEN HALLERDEN SORUMLULUĞU 189

1.1.2.3.22.1. Eserin Meydana Getirilmesinin Tamamen

İmkânsız Hale Geldiği Durumlar 190

1.1.2.3.22.2. Eserin Meydana Getirilmesinin Kısmen

İmkânsız Hale Geldiği Durumlar 191

1.1.2.3.22.3. Eserin Yeniden Meydana Getirilmesinin

Mümkün Olduğu Durumlar 192

1.1.2.3.22.4. Kurtuluş Kanıtı 193

1.1.2.3.3. AYNEN İFA ve BUNA BAĞLI TALEPLER 196

A. Aynen İfa 196

1.12.3.2.2.2. İş Sahibinin Yükleniciden Eserin Tamamlanarak

Teslimi Ediminin Aynen İfasını Talep Etmesi 196

1.12.3.2.2.3. İkame İfa 198

1.1.1. BK m. 113 f. 1 Hükmünün Hukukî Niteliği 200

aa. Cebrî İcra Teorisi 200

bb. ifa Teorisi. ...: 201

cc. Tazminat Teorisi 201

dd. Uygulamadaki Durum 202

ee. Görüşlerin Değerlendirilmesi ve

Kişisel Görüşümüz 203

1.1.2. BK m. 113 f. 1 Hükmünün Uygulanması ve

Sonuçları 204

aa. İkame İfanın Gerçekleştiği An 206

bb. İkame İfa Masraflarının Kapsamı 206

cc. İkame İfa Masraflarını Aşan Zararların Tazmini 208

dd. İkame İfanın Müspet Zararın Tazmini

Talebinden Farkları 208

1.1.1.1. Gecikme Tazminatı 209

1.1.2.1. Genel Olarak 209

1.1.2.2. Koşullan 209

1.1.2.3. Kapsamı 210

1.1.2.3.1. Fiilî Zarar 210

1.1.2.3.2. Yoksun Kalman Kazanç 211

1.1.2.4. Hesaplanması