^{AİHM Kararları Işığında} Ceza Muhakemesinde Yargı Kararlarının Gerekçeli Olması _{Sorunlar ve Çözüm Önerileri}

Dr. Öğr. Üyesi Zeynep Büşra Korkmaz

 İçindekileri

Sunuş 

5

Kısaltmalar 

11

Giriş 

13

1. Araştırmanın Konusu ve Problemi 

13

1. Araştırmanın Amacı ve Önemi 

14

1. Araştırmanın Yöntemi ve Kapsamı 

14

1. Tanımlar 

15

Birinci Bölüm

YARGILAMADA GEREKÇELİ KARAR, GEREKÇELİ KARARIN AMACI, KAPSAMI, ULUSAL VE ULUSLARARASI İNSAN HAKLARI

METİNLERİNDE GEREKÇELİ KARAR

1. KAVRAMSAL ÇERÇEVE, GEREKÇENİN NİTELİĞİ, AMACI VE ÖNEMİ 

17

1. Kavramsal Çerçeve 

17

1. Hüküm 

18

2. Karar 

21

3. Gerekçe ve Gerekçeli Karar 

25

1. Gerekçenin Niteliği, Amacı ve Önemi 

31

1. Gerekçenin Niteliği 

31

2. Gerekçenin Amacı ve Önemi 

34

1. Yargılamada Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı Sağlama 

37

1. Yargıya Güvenin Oluşmasına Katkı Sağlama 

44

1. Hâkimin Kendi Denetimini Sağlama ve Keyfiliği Önlenme 

47

1. Yargılamaya Yardımcı Olma ve Kararı Denetleme 

49

1. İddia ve Savunmada Kolaylık Sağlama 

50

1. Hukukun Gelişimine Katkıda Bulunma 

51

1. Soyut Norm ile Somut Vakıa Arasında İlişki Kurma 

52

1. Kanun Yolunun Etkili Kullanımına Olanak Sağlama 

53

ı. Psikolojik Yararlar 

56

1. Adalet Duygusunun Tatmini 

57

1. GEREKÇENİN KAPSAMI 

58

III. GEREKÇELİ KARAR ZORUNLULUĞUNUN TARİHSEL SÜRECİ 

65

1. Türk Hukukunda Gerekçeli Kararın Gelişimi 

68

1. Uluslararası Hukukta Gerekçeli Kararın Gelişimi 

73

1. İnsan Hakları Metinlerinde Gerekçeli Kararın Gelişimi 

74

2. Çeşitli Ülkelerin Hukuki Metinlerinde Gerekçeli Karar 

77

İkinci Bölüm

CEZA MUHAKEMESİNDE

YARGI KARARLARINDA GEREKÇE

1. GENEL OLARAK GEREKÇE 

81

1. GEREKÇELİ KARAR HAKKI 

81

1. Gerekçeli Karar Hakkının Temel İlkeleri 

83

1. Gerekçenin Yasal, Yeterli ve Hukuki Anlamda İkna Edici Olması 

84

2. Gerekçede Tarafların İddialarının Karşılanması 

88

3. Gerekçenin Makul Sürede Yazılması Zorunluluğu 

92

4. Gerekçenin Taraflarca Öğrenilmesi Zorunluluğu 

93

5. Gerekçenin Mahkemeye Erişim Hakkı Sağlaması 

94

6. Gerekçenin Hukuki Güvenilirliği Sağlaması 

95

1. Ceza Muhakemesi Hukukunda Gerekçeli Karar 

96

1. Gerekçeli Kararın Kapsam ve Özellikleri 

102

1. Kapsamı 

102

2. Yazım Tekniği ve Üslup 

104

3. Dil ve Terminoloji 

106

4. Gerekçede Hukuki Kaynaklara (Asıl ve Yardımcı) Yollama Yapılması 

108

5. Açık ve Anlaşılır Olması 

108

6. Kapsayıcı Olması 

110

III. YARGI KARARLARINDA GEREKÇE 

112

1. İlk Derece Ceza Mahkemesi Kararlarında Gerekçe 

112

1. Gerekçeli Kararın Unsurları 

113

1. Gerekçeli Kararın Şeklî Unsurları 

113

1. Gerekçeli Kararda Karşılaşılan Temel Sorun 

115

1. Gerekçelendirme 

115

1. Sonuç 

121

2. Beraat Kararında Gerekçe 

121

3. Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararlarında Gerekçe 

123

4. Mahkûmiyet Kararlarında Gerekçe 

125

5. Güvenlik Tedbirleri Kararlarında Gerekçe 

132

6. Davanın Reddi Kararlarında Gerekçe 

133

7. Davanın Düşmesi ve Durması Kararlarında Gerekçe 

134

8. Görevsizlik Kararlarında Gerekçe 

135

1. Kanun Yollarında Gerekçe 

136

1. İtiraz Merci Kararlarında Gerekçe 

138

2. İstinaf Merci Kararlarında Gerekçe 

140

3. Temyiz Merci Kararlarında Gerekçe 

147

1. Temyiz İsteminin Esastan Reddi Kararlarında Gerekçe 

152

1. Bozma Kararlarında Gerekçe 

155

1. İçtihadı Birleştirme Kararlarında Gerekçe 

158

1. Anayasa Mahkemesi’nin Bireysel Başvuru Kararlarında Gerekçe 

159

1. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında Gerekçe 

164

1. Tutuklamaya İlişkin Kararlarda Gerekçe 

168

1. Tutuklama Kararı Verilmesi İstemi ve Gerekçesi 

171

2. Tutuklama Kararı Verilmesi, Kararın İçeriği ve Gerekçesi 

172

1. Tutuklama Kararının Gerekçesinde Bulunması Gereken Unsurlar 

174

1. Kuvvetli Suç Şüphesinin Varlığını Gösteren Somut Deliller 

175

1. Tutuklama Nedeninin Bulunması 

178

aaa. Şüpheli veya Sanığın Kaçma Tehlikesi 

180

bbb. Delillerin Karartılma Tehlikesi 

182

ccc. Tutuklama Nedeninin Varsayılabileceği Suçlar 

184

1. Tutuklama Tedbirinin Ölçülü Olması 

185

1. Adli Kontrol Tedbirinin Yetersiz Kalması 

186

3. Tutuklamaya İtiraz ve Tahliye Taleplerinin Reddi ile Tutukluluğun Gözden Geçirilmesi Üzerine Verilen Tutuklamanın Devamı Kararlarında Gerekçe 

187

1. Tutuklamaya İtiraz ve Tahliye Taleplerinin Reddi Kararlarında Gerekçe 

188

1. Tutukluluğun Gözden Geçirilmesi Üzerine Verilen Tutuklamanın Devamı Kararlarında Gerekçe 

192

Üçüncü Bölüm

TÜRKİYE’DE CEZA YARGILAMASINDA KARARLARIN

GEREKÇESİZ OLMASI SORUNU VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

1. TEORİ VE UYGULAMADA GEREKÇESİZLİK HÂLLERİ 

199

1. Yasaya Dayanmayan Gerekçe 

201

1. Sözde (Görünürde–Lafzî) Gerekçe 

205

1. Kanun Maddesinin Tekrarının Gerekçe Sayılmaması Hâli 

210

1. Yetersiz Gerekçe 

211

1. Kısa Kararla (Hüküm Fıkrası) Gerekçenin Çelişmesi 

216

1. Gerekçenin Kendi İçinde Çelişkiler İçermesi 

217

1. Gerekçede Mantık ve Muhakeme Hataları 

218

1. Dil Bakımından Yetersiz, Açık ve Anlaşılır Olmayan Gerekçe 

220

1. YARGI KARARLARININ GEREKÇELENDİRİLMESİNDE HUKUK FAKÜLTELERİNİN ROLÜ 

224

1. Öğrencinin Niteliği 

225

1. Öğretim Üyesi Sayısı ve Niteliği 

228

1. Öğrenci Kontenjanları 

228

1. Hukuk Fakültelerinde Müfredat 

229

1. Sınav Şekli 

232

III. YARGI KARARLARININ GEREKÇELENDİRİLMESİNDE LİSANSÜSTÜ EĞİTİMİN ROLÜ 

233

1. YARGI KARARLARININ GEREKÇELENDİRİLMESİNDE HÂKİM VE SAVCI YARDIMCILIĞI MESLEK SINAVININ ROLÜ 

235

1. YARGI KARARLARININ GEREKÇELENDİRİLMESİNDE TÜRKİYE ADALET AKADEMİSİ’NİN ROLÜ 

241

1. Türkiye Adalet Akademisi’nin Kuruluşu ve Amacı 

242

1. Adalet Akademisinde Yapılan Eğitimler, Eğitimlerin Kapsamı ve Gerekçeye Etkileri 

245

1. Temel Eğitim, Ara Eğitim ve Son Dönem Eğitimi (Hazırlık ve Son Dönem Eğitimi) 

248

2. Hâkim ve Savcıların Meslek İçi Eğitimi 

253

3. Akademi Eğitimi Hakkında Öneri ve Değerlendirmeler 

255

1. YARGI KARARLARININ GEREKÇELENDİRİLMESİ İLE HÂKİMİN HUKUKİ SORUMLULUĞU ARASINDAKİ İLİŞKİ 

261

Sonuç ve Öneriler 

265

Ekler 

273

Ek 1. Adli Yargı 24. Dönem Hâkim/Savcı Adaylarının Hazırlık Eğitimi Dönemi Almış Olduğu Dersler ve Ders Saatleri 

274

Ek 2. Avukatlık Mesleğinden Adli Yargı Hâkim ve Savcı Adaylarının Staj Yerleri ve Süreleri 

276

Ek 3. Adli Yargı 23. Dönem Hâkim/Savcı Adaylarının Son Eğitim Dönemi Almış Olduğu Dersler ve Ders Saatleri 

277

Ek 4. 2019, 2020, 2021, 2022 ve 2023 Faaliyet Raporları Meslek İçi Eğitim Faaliyet Örnekleri 

278

Ek 5. Ceza Mahkemeleri Dosya Sayısı ve Görülme Süresi (Adli İstatistikler 2021) 

286

Kaynakça 

287

Kavram Dizini 

315