Geri Kazanım Katılım Payı

Dr. Zeynep MÜFTÜOĞLU

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ  7

İÇİNDEKİLER 11

KISALTMALAR . 17

GİRİŞ .19

BİRİNCİ BÖLÜM

GENİŞLETİLMİŞ ÜRETİCİ SORUMLULUĞU İLKESİ

GENİŞLETİLMİŞ ÜRETİCİ SORUMLULUĞU İLKESİNİN TEMELLERİ 27

Çevrenin Kamusal Mal Niteliği 27

Döngüsel Ekonomi Yaklaşımı. 31

Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi . 35

Entegre Ürün Politikası 37

Kirleten Öder İlkesi 40

Çevre Sorununun Finansmanı . 44

Pigou Vergisi . 45

Mali Araçlar 48

GENİŞLETİLMİŞ ÜRETİCİ SORUMLULUĞU İLKESİNİN KAVRAMSAL

ÇERÇEVESİ  50

Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu İlkesinin Tanımı. 50

Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu İlkesinin İşlevi 52

Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu İlkesinin Unsurları. 56

Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu İlkesi Yöntemleri . 59

Tek Araç-Çoklu Araç 60

Süreç Paylaşım Türü 60

Kamu Gücü Niteliği . 63

Önleyici - Cezalandırıcı - Ödüllendirici Niteliği 64

Tarife Türü 65

Sorumluluk Türü . 66

Mali Araç Türü 67

12 İçindekiler

İKİNCİ BÖLÜM

DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE GENİŞLETİLMİŞ ÜRETİCİ SORUMLULUĞU İLKESİ

DÜNYADA GENİŞLETİLMİŞ ÜRETİCİ SORUMLULUĞU İLKESİNİN GELİŞİMİ VE

UYGULAMALARI 71

AVRUPA BİRLİĞİ’NDE GENİŞLETİLMİŞ ÜRETİCİ SORUMLULUĞU İLKESİNİN

GELİŞİMİ VE UYGULAMALARI77

Avrupa Birliği Çevre Politikası Gelişimi.77

Avrupa Birliği’nde Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu Süreçleri .82

Avrupa Birliği Ülkelerinde Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu

Uygulamaları86

TÜRKİYE’DE GENİŞLETİLMİŞ ÜRETİCİ SORUMLULUĞU İLKESİNİN GELİŞİMİ 93

Uluslararası Düzenlemelerin Türkiye Çevre ve Atık Politikasına Etkileri94

Birleşmiş Milletler Düzenlemeleri .94

Dünya Ticaret Örgütü Düzenlemeleri97

Avrupa Birliği Düzenlemeleri.99

Türkiye’de Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu Süreci.103

Türkiye’de Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu Mevzuatı109

1982 Anayasası109

Yasal Çerçeve.110

2872 sayılı Çevre Kanunu .110

7552 sayılı İklim Kanunu.112

Düzenleyici İşlemler.113

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

GERİ KAZANIM KATILIM PAYI

GERİ KAZANIM KATILIM PAYININ HUKUKİ ALT YAPISI.117

GERİ KAZANIM KATILIM PAYININ UNSURLARI 120

Konu ve Kapsam.120

Plastik poşet 124

Lastik124

iii. Akümülatör ve piller125

Madeni ve bitkisel yağlar.125

Elektrikli ve elektronik eşya.127

İlaç .129

vii. Plastik, metal, kompozit, kağıt karton, cam, ahşap ambalajları 130

İçindekiler 13

Vergiyi Doğuran Olay. 131

Plastik poşet 133

Lastik. 133

iii. Akümülatör ve piller . 134

Madeni ve bitkisel yağlar 135

Elektrikli ve elektronik eşya 136

İlaç 138

vii. Plastik, metal, kompozit, kağıt karton, cam, ahşap ambalajları . 138

Yükümlü 139

Plastik poşet 141

Lastik. 142

iii. Akümülatör ve piller . 142

Madeni ve bitkisel yağlar 143

Elektrikli ve elektronik eşya 144

İlaç 145

vii. Plastik, metal, kompozit, kağıt karton, cam, ahşap ambalajları . 145

Tarh . 147

Plastik poşet 150

Lastik. 151

iii. Akümülatör ve piller . 151

Madeni ve bitkisel yağlar 152

Elektrikli ve elektronik eşya 152

İlaç 153

vii. Plastik, metal, kompozit, kağıt karton, cam, ahşap ambalajları . 153

Matrah ve Miktar 154

Plastik poşet 157

Lastik. 158

iii. Akümülatör ve piller . 158

Madeni ve bitkisel yağlar 158

Elektrikli ve elektronik eşya 159

İlaç 159

vii. Plastik, metal, kompozit, kağıt karton, cam, ahşap ambalajları . 159

Vergilendirme Dönemi ve Süreler. 160

Yaptırım. 161

14 İçindekiler

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

GERİ KAZANIM KATILIM PAYININ KARŞILAŞTIRMALI İNCELENMESİ VE

HUKUKİ NİTELİĞİNİN BELİRLENMESİ

GERİ KAZANIM KATILIM PAYININ KARŞILAŞTIRMALI İNCELEMESİ 165

Katı Atık Bertaraf Ücreti.165

Çevre Temizlik Vergisi 167

Çevre Katkı Payı170

Poşet Ücreti171

GERİ KAZANIM KATILIM PAYININ HUKUKİ NİTELİĞİNİN BELİRLENMESİ175

Vergi.176

Resim .179

Harç180

Benzeri Mali Yükümlülük .181

Şerefiye ve Harcamalara Katılım Payı183

Geri Katılım Kazanım Payının Benzeri Mali Yükümlülük Niteliği187

BEŞİNCİ BÖLÜM

DEĞERLENDİRMELER

GENİŞLETİLMİŞ ÜRETİCİ SORUMLULUĞU İLKESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ.191

TÜRKİYE’NİN GENİŞLETİLMİŞ ÜRETİCİ SORUMLULUĞU SÜRECİNİN

DEĞERLENDİRİLMESİ.197

GERİ KAZANIM KATILIM PAYININ GENİŞLETİLMİŞ ÜRETİCİ SORUMLULUĞU

İLKESİ ÜZERİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ.199

GERİ KAZANIM KATILIM PAYININ HUKUKİ REJİMİ VE UYGULANMASI

BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 206

Yasallık İlkesi Bakımından Değerlendirme .206

1982 Anayasası’nın 73. Maddesinde Yer Alan Diğer Vergilendirme

İlkeleri Bakımından Değerlendirme .209

Geri Kazanım Katılım Payının Sözleşme ile Değiştirilememesinin

Değerlendirilmesi.211

Poşet Ücreti-Geri Kazanım Katılım Payı İlişkisinin Değerlendirilmesi.212

Geri Kazanım Katılım Payının İhraç Kayıtlı Satışlar Bakımından

Değerlendirilmesi.214

Geri Kazanım Katılım Payının Niteliği Değişen Ürünler Bakımından

Değerlendirilmesi.215

Geri Kazanım Katılım Payının Zayi Olan Ürünler Bakımından

Değerlendirilmesi.215

İçindekiler 15

Geri Kazanım Katılım Payının İndirilebilecek Giderler Bakımından

Değerlendirilmesi  216

Geri Kazanım Katılım Payının Katma Değer Vergisi Bakımından

Değerlendirilmesi  217

Geri Kazanım Katılım Payının Damga Vergisi Bakımından

Değerlendirilmesi  219

Geri Kazanım Katılım Payının Yönetsel Sürecinin Değerlendirilmesi. 219

Geri Kazanım Katılım Payının Fon Önerisi Bakımından

Değerlendirilmesi  220

SONUÇ 223

KAYNAKLAR.233