Anayasa Hukukuna Başlangıç
Doç. Dr. Ergin ERGÜL
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 7
İÇİNDEKİLER 9
KISALTMALAR 17
GİRİŞ
İBN HALDUN’DAN DUGUIT’E SOSYAL BİLİMLER VE HUKUK
1. DUGUIT’E GÖRE ÜNİVERSİTE, FAKÜLTE, SOSYAL BİLİMLER 19
1.1. Üniversite ve Fakülte 19
1.2. Hukuk Fakültesi 20
1.3. Sosyal Bilimler 21
1.4. Sosyal Olay Nedir? 22
1.5. Hukuki Olaylar 23
1.6. Sosyal Bilimlerin Metodu 23
2. EN GENİŞ ANLAMDA SOSYAL BİLİM: UMRAN BİLİMİ 24
2.1. Umran Bilimi 24
2.2. İbn Haldun’un Sosyal Bilim Yöntemi 26
3. İBN HALDUN DÜŞÜNCESİNDE DEVLET VE HUKUK 28
3.1. Mukaddime’de Hukuk ve Adalet 28
3.2. Devlet Öncesi Toplumda Hukuk ve Adalet 32
3.3. Devletli Toplumda Hukuk ve Adalet 34
3.3.1. Hukuk 34
3.3.2. Yargı Sistemi 41
3.3.3. Adalet Dairesi 44
BİRİNCİ BÖLÜM
TEMEL OLGU, KAVRAM VE İLKELER
1.1. GENEL OLARAK 49
1.2. ANAYASA KAVRAMI VE TANIMI 56
1.2.1. Kavram 56
1.2.2. Tanım 57
1.3. ANAYASACILIK AKIMI 59
1.4. ANAYASA TÜRLERİ 61
1.4.1. Yazılı Anayasa –Yazısız Anayasa Ayrımı 61
1.4.2. Maddi Anlamda Anayasa – Şekli Anlamda Anayasa Ayrımı 63
1.4.3. Ayrıntılı Anayasa – Çerçeve Anayasa Ayrımı 64
1.4.4. Yumuşak Anayasa – Katı Anayasa Ayrımı 64
1.5. ANAYASALARIN YAPILMASI VE DEĞİŞTİRİLMESİ 66
1.5.1. Kurucu ve Kurulu iktidar Ayrımı 66
1.5.2. 1982 Anayasasında Kurulu İktidar 67
1.6. ANAYASANIN ÜSTÜNLÜĞÜ İLKESİ 68
1.6.1. Genel Olarak 68
1.6.2. Anayasada Düzenlenişi 69
1.6.3. İlkenin Güvencesi 69
1.7. ANAYASA HUKUKU 70
1.7.1. Hukuk Dalları Arasında Yeri ve Kapsamı 70
1.7.2. Tanımı 71
1.7.3. Metodu 73
1.8. ANAYASA YARGISI 74
1.8.1. Genel Olarak 74
1.8.2. Amerikan Modeli Anayasa Yargısı 76
1.8.3. Avrupa Modeli Anayasa Yargısı 76
İKİNCİ BÖLÜM
DEVLET KAVRAMI VE MODERN DEVLET
2.1. DEVLET 79
2.1.1. Genel Olarak 79
2.1.2 Modern Devlet 81
2.2 DEVLETİN UNSURLARI 82
2.2.1. Genel Olarak 82
2.2.2. Nüfus 84
2.2.3. Ülke 84
2.2.4. Egemenlik 85
2.2.5. Daimi Örgütlenme ve Tüzel Kişilik 92
2.3. DEVLET BİÇİMLERİ 94
2.3.1. Egemenliğin Kaynağına Göre: Monarşi ve Cumhuriyet 94
2.3.2. Ülkesel Örgütlenme Biçimi. 98
2.3.2.1. Üniter devlet (unitary state) 98
2.3.2.2. Federal Devlet (federation) 100
2.3.2.3. Konfederasyon (confederation) 102
2.4. MODERN DEVLETİN NİTELİKLERİ 102
2.4.1. Ulus Devlet 102
2.4.2 Hukuk Devleti. 104
2.4.3 İnsan Haklarına Dayanma 106
2.4.4. Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin Nitelikleri 108
2.4.4.1. İnsan haklarına saygı 108
2.4.4.2 Atatürk milliyetçiliğine bağlılık 109
2.4.4.3. Demokratik devlet 110
2.4.4.4. Laik devlet 111
2.4.4.5. Sosyal devlet 114
2.4.4.6. Hukuk devleti 115
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DEMOKRASİ, SEÇİM SİSTEMLERİ VE PARTİLER
3.1. GENEL OLARAK DEMOKRASİ 117
3.2. KLASİK DEMOKRASİ TÜRLERİ 118
3.2.1. Doğrudan Demokrasi 118
3.2.2. Temsili Demokrasi 119
3.2.3. Yarı Doğrudan Demokrasi 119
3.2.4. Yarı Temsili Demokrasi. 120
3.3. Modern Demokrasi Türleri 121
3.3.1. Çoğunlukçu Demokrasi 121
3.3.2. Çoğulcu Demokrasi 122
3.3.3. Konsensüs Demokrasi 123
3.4. Demokratik Siyasi Rejimin Nitelikleri ve Gerekleri 123
3.5. Seçim Sistemleri 126
3.5.1. Seçme ve Seçilme Özgürlüğü 126
3.5.2. Seçim sistemleri 128
3.5.2.1. Genel olarak 128
3.5.2.2. Seçim sistemi türleri 130
3.5.3. Seçim Barajı 135
3.6. SİYASİ PARTİLER 137
3.6.1. Genel Olarak 137
3.6.2. Siyasi Parti Tanımı 139
3.6.3. Siyasi Partilerin Tasnifi ve Parti Sistemleri. 140
3.6.4. 1982 Anayasası’nda Siyasi Partiler 142
3.6.5. Anayasa Mahkemesi’nin Yorumu 145
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM HÜKÜMET SİSTEMLERİ
4.1. KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİ 147
4.2. PARLAMENTER HÜKÜMET SİSTEMİ 153
4.3. MECLİS HÜKÜMETİ SİSTEMİ 155
4.4. BAŞKANLIK HÜKÜMET SİSTEMİ 156
4.5. YARI BAŞKANLIK SİSTEMİ 157
BEŞİNCİ BÖLÜM
TÜRKİYE’DE ANAYASAL GELİŞMELER VE ANAYASALAR
5.1. ANAYASA HUKUKU AÇISINDAN SELÇUKLU VE OSMANLI TÜRKİYELERİ
(1075-1808).......................................................................................................159
5.1.1. Selçuklu Türkiyesi 159
5.1.2. Osmanlı Türkiyesi 162
5.2. OSMANLI’DA ANAYASACILIK 172
5.2.1. Senedi İttifak 173
5.2.2. Tanzimat Fermanı 174
5.2.3. Islahat Fermanı 177
5.2.4. 1876 Anayasası (Kanun-i Esasî) 177
5.3. CUMHURİYET TÜRKİYESİ’NDE ANAYASACILIK 181
5.3.1. 1921 Anayasası 181
5.3.2. 1924 Anayasası 183
5.3.3. 1961 Anayasası 186
5.3.4. 1982 Anayasası 188
ALTINCI BÖLÜM TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER
6.1. GENEL OLARAK 193
6. 2. ULUSLARARASI İNSAN HAKLARI SÖZLEŞME VE MEKANİZMALARI 198
6.2.1 Avrupa Konseyi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 198
6.2.2. Birleşmiş Milletler Bağlamında İnsan Hakları 200
6.2.3. İİT ve Bağımsız Daimi İnsan Hakları Komisyonu 202
6.3. ANAYASA’DA TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER VE SINIRLANDIRILMALARI 207
6.3.1. Genel Olarak 207
6.3.2. 1982 Anayasası’nın Temel Hak ve Özgürlüklere Yaklaşımı 209
6.3.3. Anayasa’da Temel Hak ve Hürriyetlerin Sınıflandırılması 209
6.3.4. Anayasa’da Temel Hakların Sınırlandırılması 210
6.3.5. Temel Hak ve Hürriyetlerin Yargısal Korunması 213
6.3.6. AYM’nin Yorumu 214
6.4. BİREYSEL BAŞVURULARDA ANAYASA MAHKEMESİNİN YORUMU 217
6.4.1. Kişinin Dokunulmazlığı, Maddi ve Manevi Varlığı (m. 17) 217
6.4.2. Zorla Çalıştırma Yasağı (m. 18) 219
6.4.3. Kişi Hürriyeti ve Güvenliği (m. 19). 220
6.4.4. Özel Hayatın Gizliliği ve Korunması (m.20) 223
6.4.5. Din ve Vicdan Hürriyeti (m.24) 224
6.4.6. Düşünceyi Açıklama ve Yayma Hürriyeti (m.26) 228
6.4.7. Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Düzenleme Hakkı (m. 34) 230
6.4.8. Mülkiyet Hakkı (m. 35) 231
6.4.9. Hak Arama Hürriyeti (m. 36) 231
6.5 ANAYASADA ÖZEL DENETİM MEKANİZMALARI ÖNGÖRÜLEN HAKLAR 233
6.5.1. Dilekçe Hakkı: TBMM’ye Siyasi Başvuru Hakkı 233
6.5.2. Bilgi Edinme Hakkı 236
6.5.3 Kamu Denetçisine Başvurma Hakkı 237
6.6. ULUSAL İNSAN HAKLARI KORUMA MEKANİZMASI 241
YEDİNCİ BÖLÜM
TEORİK VE POZİTİF AÇIDAN DEVLETİN ORGANLARI
7.1. YASAMA ORGANI 244
7.1.1. Yasama İşlevi ve İlkeleri 245
7.1.1.1. Yasama işlevi veya yetkisinin kapsamı 245
7.1.1.2. Yasama yetkisinin genelliği ilkesi 245
7.1.1.3. Yasama yetkisinin asliliği 246
7.1.1.4. Yasama yetkisinin devredilmezliği 247
7.1.1.5. Yaşama işlemleri 247
7.1.2. TBMM, Milletvekilleri ve Seçimler 248
7.1.2.1. Türkiye Büyük Millet Meclisinin kuruluşu 248
7.1.2.2 Milletvekili seçimleri 251
7.1.3. Yasama Sorumsuzluğu 252
7.1.4. Yasama Dokunulmazlığı 252
7.1.5. Türkiye Büyük Millet Meclisinin görev ve yetkileri 254
7.1.5.1. Kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak 254
7.1.5.2. Milletlerarası andlaşmaların onaylanmasını uygun
bulmak 256
7.1.5.3. Genel ve özel af ilânına karar vermek 257
7.1.5.4. Bütçe ve kesin hesap kanun tekliflerini görüşmek ve
kabul etmek 258
7.1.5.5. Para basılmasına karar vermek 259
7.1.5.6. Savaş ilânına karar vermek 259
7.1.5.7. Anayasanın diğer maddelerinde öngörülen yetki ve görevleri 259
7.1.6. Türkiye Büyük Millet Meclisinin Faaliyetleri ile İlgili Hükümler 260
7.1.7. Yürütmenin Denetimi 260
7.2. YÜRÜTME ORGANI 262
7.2.1. Cumhurbaşkanı 263
7.2.1.1. Adaylık ve seçimi 263
7.2.1.2. Genel olarak görev ve yetkileri 265
7.2.1.3. Anayasal kararname yetkisi: Cumhurbaşkanlığı
kararnamesi 267
7.2.1.4. Cumhurbaşkanının cezai sorumluluğu 275
7.2.1.5. Cumhurbaşkanı yardımcıları, Cumhurbaşkanına vekâlet
ve bakanlar 276
7.2.1.6. Olağanüstü hal ilanı ve sonuçları 281
7.2.2. İdare Alanında Temel İlkeler 283
7.2.3. İdarenin kuruluşu 286
7.2.4. Kamu hizmeti görevlileriyle ilgili hükümler 289
7.2.5. Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları 290
7.2.6. Kanunsuz emir 292
7.3. YARGI 292
7.3.1. Genel olarak 292
7.3.2. Anayasal İlkeler 293
7.3.3. Yüksek Mahkemeler (higher courts) 297
7.3.3.1. Anayasa Mahkemesi 298
7.3.3.2. Yargıtay 298
7.3.3.3. Danıştay 299
7.3.3.4. Uyuşmazlık Mahkemesi 299
7.3.3.5. Sayıştay 300
7.3.4. Yargının Yönetimi 304
7.3.4.1. Hâkimler ve Savcılar Kurulu 304
7.3.4.2. Adalet Bakanlığının Rolü 306
SEKİZİNCİ BÖLÜM
TÜRKİYE’DE ANAYASA MAHKEMESİ VE ANAYASA YARGISI
8.1. ANAYASA YARGISI VE ANAYASA MAHKEMESİ 307
8.1.1. Genel Olarak 307
8.1.2. Anayasa Mahkemesin Kuruluşu ve Örgütlenmesi 311
8.1.2.1. Kuruluşu 311
8.1.2.2. Örgütlenmesi 312
8.2. ANAYASA MAHKEMESİNİN GÖREVLERİ 313
8.2.1. Norm Denetimi Görevi 313
8.2.1.1. Genel olarak 313
8.2.1.2. Soyut norm denetimi 315
8.2.1.3 Somut norm denetimi 317
8.2.1.4. Norm denetimine ilişkin kararlar 319
8.2.1.5. Anayasa Mahkemesinin yorumları 323
8.2.2. Bireysel Başvuru Görevi 325
8.2.2.1. Genel olarak 325
8.2.2.2. Bireysel başvurunun koşulları 328
8.2.2.3. İnceleme usulü 328
8.2.2.4. Bireysel başvuru sonucu verilecek kararlar 330
8.2.2.5. Bireysel başvuruya ilişkin içtüzük kuralları 331
8.2.3. Diğer Görevleri 332
8.2.3.1. Yüce Divan yargılaması 332
8.2.3.2. Siyasi parti kapatma davaları 333
8.2.3.3. Siyasi partilerin mali denetimi 334
8.2.3.4. Yasama dokunulmazlığı işleri 335
8.2.3.5. Milletvekilliğinin düşmesi işleri 336
8.3.3.6. Uyuşmazlık Mahkemesi başkanı seçimi 336
KAYNAKÇA 337
NOTLUK; Mevlana’dan Bilgelik Mesajları 347
KAYNAKÇA
A. Heywood, Siyasetin Temel Kavramları, çev. Hayrettin Özler, Adres Yayınları, Ankara 2012
A. Selçuk Özçelik, Anayasa Hukuku Dersleri, 2. Cilt, Filiz Kitabevi, İstanbul 1983
A. Ülkü Azrak, “Türk Anayasa Mahkemesi”, Anayasa Mahkemesinin kuruluşunun 55. yılı anısına 55 yıl 55 makale, Anayasa Mahkemesi Yayınları, 2017
Abdulkadir Özcan, Atam Dedem Kanunu, Kanunname-i Al-i Osman, Kronik, İstanbul 2017 Abdurrahman Eren, Anayasa Hukuku Ders Notları, XII Levha Yayınları, İstanbul 2018 Abdüllatif Armağan, “Klasik Dönemde Osmanlılarda Devlet Yönetim Anlayışına Dair Bazı
Düşünceler” http://ataum.gazi.edu.tr/posts/view/title/klasik-donemde-osmanlilarda-
devlet-yonetim-anlayisina-dair-bazi-dusunceler-45966, erişim: 10.12.2015 Ahmet Arslan, İbn Haldun, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, Ankara 2017
Akif Kayapınar, “İbn Haldun’u Asabiyet Kavramı: Siyaset Teorisinde Yeni Bir Açılm”,
İslam Araştırmaları Dergisi, Sayı 5, 2006
Akmal Saidov, La Constitutionnalisme et le droit comparé, Tachkent- 2015
Ali Akyıldız, "Demokrasinin Sayılarla Sınavı: Seçim Sistemleri". Uyuşmazlık Mahke- mesi Dergisi (Haziran 2016), s. 127-148)
Ali Fuat Başgil, Esas Teşkilat Hukuku, 1. Cilt, Türkiye Siyasi Rejimi ve Anayasa Prensipleri,
1960 tarihli Basıdan Tıpkı Basım, İstanbul, Nisan 2019
André Hauriou, Droit constitutionnel et institutiones politiques, Montchrestien, Paris 1966 Antony Black, Siyasal İslam Düşüncesi Tarihi, Peygamberden Bugüne, Dost Kitabevi, An-
kara 2010
Antony Black, The History of Islamic Political Thought: From the Prophet to the Present,
Publisher: Edinburgh University Press, Year: 2011
Arend Lijphart, Çağdaş Demokrasiler, çev. Ergun Özbudun, Ersin Onulduran, Türk Demokrasi Vakfı ve Siyasi İlimler Derneği Ortak Yayını, Ankara 1986
Attila Özer, Türk Anayasa Hukuku, Türklerin Devlet Anlayışı ve Anayasal Yapılanma, Tur- han Kitabevi, Ankara 2012
Ayferi Göze, Siyasal Düşünceler ve Yönetimler, Beta Yayınevi, 15. Baskı, İstanbul 2015 Ayhan Ceylan, “İslam-Osmanlı Coğrafyasında Modern İlk Anayasa: Kanunu’d-Devle”
(1861 Tunus Anayasası), http://www.ayk.gov.tr/wp-content/uploads/2015/01/, eri-
şim: 10.6.2019
Béligh Nabli, L'Etat - Droit et Politique, Broché, Paris 2017
Bernard Chantebout, Droit Constitutionnel et Science Politique, Armand Colin, Paris 1991
Bernard Lewis, Demokrasinin Türkiye Serüveni, çev. Hamdi Aydoğan, Esra Ermert, YKY, 5. Baskı, İstanbul 2019
Mehmet Boztepe, “2017 Yılı Anayasa Değişikliği Sonrası Cumhurbaşkanlığı Kararna- melerinin Hukuki Rejimi”, İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 5 (1), Bahar 2018
Bülent Tanör, Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri, YKY, 5. Baskı, İstanbul 2000
C. Neal Tate, Giovanni Bognetti, David Fellman, Matthew F. Shugart, Constitutional lawlock, https://www.britannica.com/topic/constitutional-law, erişim: 23.07.2019
Carlos Pereira, Timothy J. Power ve Lucio Rennó (2005), “Under What Conditions Do Presidents Resort to Decree Power?, https://doi.org/10.1111/j.1468- 2508.2005.00313.x|,erişim: 10.5.2019
Cem Eroğul, Anatüzeye Giriş, İmaj Yayınları, 15. Baskı, Ankara 2016
Cem Eroğul, Çağdaş Devlet Düzenleri, İngiltere, Amerika, Fransa, Almanya, 5. Baskı, Kırlangıç yayınları, Ankara 2006
Cemre Akyılmaz, “2017 Anayasa Değişikliğine Göre Cumhurbaşkanlığı Kararnamele- ri”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. XXIII, Y. 2019, Sayı:1
Ceran Yaylagül, “İbrahim Erol Kozak, İbn Halduna Göre İnsan-Toplum-İktisat”, Di- van İlmi Araştırmalar, S. 21 (2006/2)
Christopher Pierson, Modern Devlet, Çiviyazıları Yayınevi, İstanbul 2015
Cismas, Ioana, “Introductory Notetothe Statute of the OIC Independent Permanent Human Rights Commission (February 17, 2012)”, International Legal Materials, Vol. 5, No. 6, pp. 1148-1160, 2011. Available at SSRN: http://ssrn.com/ abstract=2006979
Çağrı D. Çolak, “Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi Yetkisinin Amerikan Sistemi Üze- rinden Karşılaştırmalı Analizi,” Strategic Public Management Journal, Volume 3, Special Issue, 2017
Didem Erdoğan, “Anayasal Demokrasilerde Siyasi Partilerin Hukuki Niteliği”, İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı Kamu Huku- ku Bilim Dalı, Tez, İstanbul 2014
Didier Truchet, Le Droit Public, Puf, Paris, 2003
Ekmeledddin İhsanoğlu, Yeni Yüzyılda İslam Dünyası, İslam Konferansı Teşkilatı 1969- 2009”, Timaş Yayınları, İstanbul, 2013
Ekrem Ali Akartürk, Parlamenter Rejim Uygulamaları ve Parti Sistemleri, Yeditepe Üni- versitesi Yayınları, İstanbul 2010
Élisabeth Vallet, La présidence des États-Unis, Presses de l’Université du Québec 2005 Elmalılı M. Hamdi Yazır, Osmanlı Anayasasına Dair, Yayına Hazırlayan: Asım Cüneyd
Köksal, Klasik Yayınları, İstanbul 2018
Ercan Er, “İbn Haldun’un Asabiyet Kuramına Göre Devletleşme Sürecinde Hukukun Yeri”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2016
Erdoğan Teziç, Anayasa Hukuku, Beta Yayınları, 22. Baskı, İstanbul 2018
Ergin Ergül, Anayasa Mahkemesine ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine Bireysel Başvuru ve Uygulaması, Yargı Yayınevi, Ankara 2012
Ergin Ergül, Hukukçu ve Siyaset Bilimci Kimliği ile İbn Haldun, Adalet Yayınevi, 3. Baskı, Ankara 2018.
Ergin Ergül, Hukukçu ve Yöneticiler İçin Mevlana Bilgeliği, 3. Baskı, Ankara 2018
Ergin Ergül, İbn Haldun’un Devlet Teorileri ile Karşılaştırmalı, Genel Kamu Hukuku, Ada- let Yayınevi, Ankara 2019
Ergin Ergül, İnsan Hakları, Barış Yayınevi, Ankara 1999
Ergin Ergül, “Rumi and his holistic human rights theory”, https://www.dailysabah.com/ op-ed/2018/12/11/rumi-and-his-holistic-human-rights-theory
Ergun Özbudun, Anayasa Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara 2003 Ergun Özbudun, Siyasal Partiler, , Sevinç Matbaası, Ankara 1974
Ergun Özbudun, Anayasacılık ve Demokrasi, Yetkin Yayınları, Ankara 2019
Ergun Özbudun, Anayasalcılık ve Demokrasi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İs- tanbul 2015
Ergun Özbudun, Türk Anayasa Hukuku, 14. Basım, Yetkin Yayınları, Ankara.2013 Ergun Özbudun, Türk Anayasa Hukuku, 18. Basım, Yetkin Yayınları, Ankara 2018 Erhan Afyoncu, “Osmanlı Adaleti”, Adalet Şurası, Adalet Bakanlığı Strateji Geliştirme
Başkanlığı Yayın No:58, Ankara 2018
Erhan Afyoncu, “Osmanlılarda Devlet (XVII-XVIII. Yüzyıllar): Kânûn-ı Kadîm’den Nizâm- Cedîd’e”, Afyonkarahisar I. Türk Tarihi Sempozyumu Bildiriler, 19-21 Ekim 2017, İstanbul 2018
Ernest von Aster, İlkçağ ve Ortaçağ Felsefe Tarihi, İm Yayınları, İstanbul 2005
Ferhat Uslu, “Anayasa Yargısının İşlevleri”, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi dergisi, Cilt: 8, Sayı:2 | Aralık 2013
Ferman Demirkol, Anayasa Hukuku, Ders Notları, 8. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul 2017 Franz Oppenheimer, Devlet, çev. Ahmet M. Güneş, Legal yayınları, İstanbul 2019
Fuad Başgil, Hukukun Ana Mesele ve Müesseseleri, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul 1946 Fuad Köprülü, Bizans Müesseselerinin Osmanlı Müesseselerine Tesiri, Akçağ Yayınları, 2.
Baskı, Ankara 2012
Fuad Köprülü, “Les institutions juridiques Turques au moyen-age: y a-t- il un droit public turc distinct du droit public musulman? ”, Ankara 1937
Givonni Sartori, Karşılaştırmalı Anayasa Mühendisliği, Yapılar, Özendiriciler ve Sonuçlar Üzerine Bir İnceleme, Çev. Ergun Özbudun, Yetkin Yayınları, Ankara 2017
Gule L. (2015), “Ibn Khaldun: Law and Justice in the Science of Civilisation”, In: Fløistad G. (eds) Philosophy of Justice. Contemporary Philosophy: A New Survey, vol 12. Springer, Dordrecht
H. Fırat Şenol, “İbn Haldun”, Siyaset Felsefesi Tarihi, Platon’dan Zizek’e, içinde, Editör- ler: Ahu Tunçel, Kurtul Gülenç, Doğu Batı, İstanbul 2013
Halil İnalcık, Osmanlı’da Devlet, Hukuk, Adalet, Eren Yayınları, 2. Baskı, İstanbul 2005 Harun Han Şirvani, İslamda Siyasi Düşünce ve İdare, Nur yayınları, İstanbul 1966 Hüseyin Nail Kubalı, Anayasa Hukuku Dersleri, Genel Esaslar ve Siyasi Rejimler, İstan-
bul 1969
Ibn Haldun, Mukaddime-t- İbn Haldun, Hazırlayan Ahmed Zagbi, Dar el Erkam, Beyrut 2001
Ibn Khaldûn, Discours sur l’Histoire universelle Al- Muqaddima, par Vincent Monteil, Paris 1997
İbn Haldun, Bilim ve Siyaset Arasında Hatıralar, Et-Ta’rif, çev. Vecdi Akyüz, Dergah yayınları, 3. Baskı, İstanbul 2017
İbrahim Ö. Kaboğlu, Anayasa Hukuku Dersleri, Genel Esaslar, Legal Yayınları, 13. Baskı,
İstanbul 2018
İlhan Akbulut, “Osmanlı Devletinde Adalet Düzeni”, AÜEHFD, C.Iv, S1-2 (2000)
İlhan Arsel, Anayasa Hukukunun Umumi Esasları, Ankara 1955
İsmail Köküsarı, Anayasa Mahkemesi Kararlarının Türleri ve Nitelikleri, XII Levha Yayın- ları, İstanbul 2009
Jean Bodin, Les six livres de la République. Un abrégé du texte de l’édition de Paris de 1583, Édition et présentation de Gérard Mairet. Paris: Librairie générale française, 1993, 607; Özçelik, 1984
Jean-Charles Jobart, “La Notion de constitution chez Aristote”, PUF, « Revue française de droit constitutionnel », 2006/1 n° 65 | pages 97 à 143
John L. Esposito, Oxford İslam Sözlüğü, (çev. Nurullah Koltaş), Ayrıntı Yayınları, İstan- bul 2013
Juan María Bilbao Ubillos, Fernando Rey Martínez, José Miguel Vidal Zapatero, Lecciones de derecho constitucional I, Aranzadi, Navarra 2018
Kâmıran Birand, İlk Çağ Felsefesi Tarihi, Ajans- Türk Matbaası, Ankara 1958 Karl Doehring, Genel Devlet Kuramı, İnkilap ve Aka Yayınevi 2002
Kemal Gözler, Devlet Başkanları, Bir Karşılaştırmalı Anayasa Hukuku İncelemesi, Ekin Yayınevi, Bursa 2011
Kemal Gözler, Anayasa Hukukunun Genel Esasları 7. Basım, Ekin Basımevi, Bursa, 2015 Kemal Gözler, Devletin Genel Teorisi, Ekin Yayınları, Bursa, 2015
Kemal Gözler, Kısa Anayasa Hukuku, Ekin Yayınları, Bursa 2018
Kemal Gözler, Türk Anayasa Hukuku Dersleri, Bursa 2014 Kemal Gözler, Türk Anayasa Hukuku, 3. Baskı, Bursa 2019
Kemal Gözler, Türk Anayasa Hukuku, Bursa, Ekin Kitabevi Yayınları, 2000, s.119-121 (www.anayasa.gen.tr/ihsaygi.htm, (20 Kasım 2005).
Kemal Gözler, Türkiye’nin Yönetim Yönetim Yapısı, Ekin Yayınları, Güncellenmiş 2.
Baskı, Bursa 2019
Khwaja Gulam Sadık, Bugünkü İslam’da İnsan Hakları, İnsan Haklarının Felsefi Temelle- ri, Yayına Hazırlayan İonna Kuçuradi, Türkiye Felsefe Kurumu, (167-178), 3. Baskı, Ankara 2009
Koçi Bey, Koçi Bey Risaleleri, Hz. Seda Çakmakoğlu, Kabalcı Yayınları, İstanbul 2008
Kosei, Morimoto, “İbn Haldûn’un Tespitlerine Göre Memlük Devleti Yargı Sistemi”, çev.
Muhammed Tayyib Kılıç, İSTEM, Cilt, Sayı 21
Lance L Arberry, (2013), The Evolving Executive: Provisional Decrees and Their Impact on Brazil's Executive-Legislative Relationship, Theses, 9.
https://digitalscholarship.unlv.edu/ honors_theses/9
Latif Ahmed Şirvani, İkbal’in Konuşma ve Yazıları, çev. Can Ceylan, Inkılab Yayınları,
İstanbul 2011
Laurence Meyer, (2017), “Fondements et limites des Executive orders en droit constitutionnel américain”, Blog de droit constitutionnel de l'ISJPS, 17 février 2017, (https://www.pantheonsorbonne.fr/unites-de-recherche/isjps/blog-de-lisjps/blog- de-droit-constitutionnel.), erişim: 21.2.2019
Leslie Lipson, Siyasetin Temel Sorunları, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul 2015
M. Akif Aydın, Türk Hukuk Tarihi, 15. Baskı Beta Yayınları, İstanbul 2018
Mark S Ellis, Islamic and International law: Convergence or Conflict?, Anver M. Emon, Mark Ellis, and Benjamin Glahn, Islamic Law and International Human Rights Law (91-103), Oxford: 2012
Martin Loughlin, Kamu Hukukunun Temelleri, çev. Dişad Çiğdem Sever-Kıvılcım Tu- ranlı, Dipnot Yayınları, Ankara 2017
Maurice Duverger, Siyasal Partiler: Modern Devletteki Örgütleri ve Faaliyetleri, Çev.
Ergun Özbudun, Ankara, AÜHF Yayını, 1970
Maurice Duverger, Siyasal Rejimler, çev. Teoman Tunçdoğan, Sosyal Yayınlar, İstanbul 1986
Max Weber, Sosyolojinin Temel Kavramları, çev. Medeni Beyaztaş, yarın,10. Baskı, İstan- bul 2005
Mehmet Turhan, Anayasal Devlet, Naturel Yayınları, 2. Baskı, Ankara 2003
Mert Nomer, (2013), ABD Başkanlık Sisteminde Başkanın Yetkileri, XII Levha, İstanbul 2013
Muhammed Hamidullah, İlk İslam Devleti, çev. İhsan Süreyya Sırma, Beyan Yayınları,
İstanbul 2007
Murat Açıl, (2018), Latin Amerika Ülkelerinde Başkanlık Sistemi, On iki levha yayınları,
İstanbul 2018
Mustafa Erdoğan, Anayasal Demokrasi, 13. Baskı, Siyasal Kitabevi, Ankara 2017 Mustafa Erdoğan, Türk Anayasa Hukuku, Hukuk Yayınları, Ankara, 2018
Mustafa Güçyetmez, “Karşılaştırmalı Demokrasi Modelleri ve Hükümet Sistemleriyle
İlişkisi”, Hacettepe HFD, 7(1) 2017,
Mümtaz Soysal, 100 Soruda Anayasanın Anlamı, Gerçek Yayınevi, İstanbul 1977 Mümtaz Soysal, Anayasaya Giriş, Sevinç Matbaası, Ankara 1968
Münci Kapani, Kamu Hürriyetleri, 2. Baskı, Yetkin Yayınevi, Ankara 2013 Münci Kapani, Politika Bilimine Giriş, BB101 Yayınları, Ankara 2018, 57. Baskı Münci Kapani, Politika Bilimine Giriş, Bilgi Yayınevi, 33. Basım, Ankara 2013 Naz Çavuşoğlu, Anayasa Notları, Beta Yayınları, İstanbul 1997
Necmi Yüzbaşıoğlu, Anayasa Hukuku El Kitabı, Beta Yayınları, İstanbul 2007
Nihat Bulut, “Siyasal İktidar Tipleri ve Bir Siyasal Tipi Olarak (Modern) Devlet”, http:// cdn.istanbul.edu.tr/
Niyazi Öktem, Ahmet Ulvi Türkbağ, Felsefe, Sosyoloji, Hukuk ve Devlet, Der yayınları,6.
Baskı, İstanbul 2014
Oktay Uygun, Devlet Teorisi, XII Levha Yayınları, İstanbul 2015 Oktay Uygun, Hukuk Teorileri, Onikilevha, İstanbul 2017
Omer Faruk Genckaya, “Politics of constitutions making in Turkey”, https://ecpr.eu/Filestore/PaperProposal/25eb58e6-bdd5-4d5f-b3ce b573d63d1a59.pdf
Orhan Hançerlioğlu, Düşünce Tarihi, Remzi Kitabevi, İstanbul 1985
Osman Kaşıkçı, Osmanlı’da Devlet Başkanlığı, Yitik Hazine Yayınları, İstanbul 2012 Osman Turan, Selçuklular ve İslamiyet, Nakışlar Yayınevi, İstanbul 1980
Osman Turan, Türkler Anadoluda, Hareket Yayınları, İstanbul 1973 Ozan Erözden, Ulus Devlet, Dost Kitabevi, Ankara 1997
Ömer Anayurt, Anayasa Hukuku, Temel Kavramlar ve Türk Anayasa Hukuku, Seçkin Ya- yınları, Ankara 2018
Ömer Demir ve Mustafa Acar, (2005), Sosyal Bilimler Sözlüğü, Ankara: Adres Yayınları,
6. Baskı
Özdemir Gürbüz, “Weberyan Anlamda Türklerde Otorite ve Meşruiyet İlişkisi (15.yüzyıl Osmanlı Dönemine Kadar)”, Akademik İncelemeler Dergisi, 2014/74: 2- 9
Recai G. Okandan, Umumi Amme Hukuku, Fakülteler Matbaası, İstanbul 1966
Recep Yumuk, “İbn Haldun’da devlet görüşü (Birinci Kısım)”, Atatürk Üniversitesi
İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 3, Sayı 1-2 (1978)
Rohi Baalbaki, Al-Mawrid, Trilingual Dictionary, Arabic, English, French, Dar E- Ilm Lilmalayn, Beirut 2003
Rukiye Kia Akkaya, Moderniteden Postmoderniteye Egemenlik ve Hukuk, Beta, 2. Baskı,
İstanbul 2011
Sadri Maksudi Arsal, Hukuk Felsefesi Tarihi, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul 1945 Sartori, Givonni (1994), Comparative Constitutional Engineering: An Inquiry into
Structures, Incentives and Outcomes, Series: International Economic Association
Series, Publisher: Palgrave Macmillan
Sâtî el-Husri, Dirasat an Mukaddimeti’bn Haldun, Beyrut, 1967
Selçuk Özçelik, Anayasa Hukuku 1 (Umumi Esaslar), Beta Yayınları, İstanbul 1984
Semih Batur Kaya, Anayasa Mahkemesi Karar Gerekçelerinin Bağlayıcılığı Sorunu, XII Levha Yayınları, İstanbul 2017,
Serap Yazıcı, Demokratikleşme Sürecinde Türkiye, İstanbul Bilgi üniversitesi Yayınları,
İstanbul 2012
Server Tanilli, Devlet ve Demokrasi, Say Yayınları, 5. Baskı, İstanbul 1988
Sezen Kama, “Parlamenter Hükümet Sistemi Olarak “Westminster Modeli” Britanya Örneği Üzerine Bir Deneme”, MÜHF - HAD, C.22, S.2, ss. 161-201, s. 169
Sibel Can, Türk Hukukunda Af Kurumu, Ankara Üni. Hukuk Fak. Dergisi, 65 (4) 2016: 1291-1312
Şeref Gözübüyük, Anayasa Hukuku, S yayınları, Ankara 1986
Şeref İba, Siyasi Partiler ve Seçim Hukuku, Seçkin Yayınevi, 2. Baskı, Ankara 2017 Şirazlı Sa’dî, Hükümdara Öğütler, çev. Prof. Dr. Nimet Yıldırım, Bilge Kültür Sanat Şule Özsoy, 1982 Anayasası’nın Yapım Süreci, XII Levha Yayınları, İstanbul 2010
Tacettin Çalık, “Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Sözleşmeleri Kapsamında İnsan Haklarının Korunması”, dergipark.gov.tr/download/article-file/266495
Tahir b. Hüseyin, Bilge Siyasetin İlkeleri, Hz. Ergin Ergül Adalet Yayınevi, Ankara 2018 Tarık Zafer Tunaya, Türkiye’nin Siyasi Hayatında Batılılaşma Hareketleri, İstanbul Bilgi
üniversitesi Yayınları,3. Baskı, İstanbul 2016
Tom Bottomore, Siyaset Sosyolojisi, çev. Erol Mutlu, İletişim yayınları, İstanbul 2017 Utkan Araslı, Anayasa Mahkemesi İptal Kararları Açısından Anayasal Temel İlke ve Kavram-
lar, TBB Yayınları, Ankara 2015
Ülgen, Özen (2018), “Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Niteliği ve Türleri”, Galata- saray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Sayı 1, Ocak 2018, s.3-39
Ülker Gürkan, Hukuk Sosyolojisine Giriş, 9. Baskı, Ankara 2017
Ümit Hassan, İbn Haldun, Metodu ve Siyaset Teorisi, Doğubatı, 5. Baskı, Ankara 2011 Ümit Meriç, Cevdet Paşa’nın Toplum ve Devlet Görüşü, Timaş Yayınları, 4. Baskı, İstan-
bul 2002
Vecdi Aral, Beklediğimiz ve Bizden Beklenen Adalet, Legal yayıncılık, İstanbul 2014
What is a Constitution? Principles and Concepts, https://www.idea.int/publications/ catalogue/what-is-a-constitution, erişim: 20.06.2019
Yahya Berkol Gülgeç, Normlar Hiyerarşisi, Onikilevha Yayınları, İstanbul 2018
Yasin Söyler, (2018), Yeni Başkanlık Sisteminde Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, Seçkin Yayınları, Ankara 2018
Yavuz Atar, “Çağlar Boyunca Türk Dünyası Dışındaki Devletlerde İnsani Değerler ve Hukuk”, Türk Kültürüne Hizmet vakfı, 1. Kitap, Türklerde İnsani Değerler ve İnsan Hakları, İstanbul 1992
Yavuz Sabuncu, Anayasaya Giriş, İmaj Yayınevi, 16. Baskı, Ankara 2014 Yıldızhan Yayla, Anayasa Hukuku Ders Notları, İstanbul 1985
Zühtü Arslan, 14 Aralık 2018, https://www.anayasa.gov.tr/tr/baskan/baskanin-
konusmalari/ erişim: 31.7.2019
Zühtü Arslan, 17 Nisan 2019, https://www.anayasa.gov.tr/tr/baskan/baskanin- konusmalari/ erişim.30.7.2019
Zühtü Arslan, 25 Nisan 2018, Anayasa Mahkemesi’nin 56. Kuruluş Yıldönümü Açış Konuşması, https://www.anayasa.gov.tr/tr/baskan/baskanin-konusmalari/ eri- şim. 30.7.2019
Zühtü Arslan, Anayasa Mahkemesi’nin 57. Kuruluş Yıldönümü Açılış Konuşması, https://www.anayasa.gov.tr/tr/baskan/baskanin-konusmalari/, erişim: 29.7.2019
Zühtü Arslan, Anayasa Teorisi, Seçkin Yayınları, Ankara 2005
Zühtü Arslan, Yemin Töreni Konuşması, 25 Nisan 2019, https://www.anayasa.gov.tr/tr/ baskan/baskanin-konusmalari/
Yayınlanmış Kitkapları 345
YAZAR: Ergin Ergül: Hâkim, Genel Kamu Hukuku Doçenti, bürokrat, ya- zar, Avrupa Konseyi GRECO Türk Heyeti Başkanı (2004-2010), İİT Bağımsız Dai- mi İnsan Hakları Komisyonu Üyesi (2012-2018), Bilgi Edinme ve Değerlendirme Kurulu Başkanı (2014-2019), AİHM ad hoc Yargıç (2018), Anayasa Mahkemesi Raportörü (2018- ), Hukuk Fakültesi Misafir Öğretim Üyesi: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi (2018-2019), Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi (2019-2020). erginergul@gmail.com, erginergul.com
YAYINLANMIŞ KİTAPLARI
1- Uyuşturucu Maddeler ve Suçları, Yetkin Yayınevi, Ankara 1997
2- Uygulamada Yoklama Kaçağı, Bakaya ve Saklı Suçları ve İlgili Mev- zuat, Yetkin Yayınevi, Ankara 1997
3- Karaparanın Aklanması ve Suçları, Adalet Yayınevi, Ankara 1998 4- İnsan Hakları Belge ve Sözleşmeleri, Barış yayınevi, Ankara 1999 5- Karapara Endüstrisi ve Aklama Suçu, Yargı Yayınevi, Ankara 2001 6- Anayasa ve İnsan Hakları, Yargı Yayınevi, Ankara 2002
7- Fransızca -Türkçe, Modern Hukuk Sözlüğü, Turhan Yayınevi, Ankara 2002
8- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Uygulaması, Yargı Yayınevi, Ankara 2003
9- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Uygulaması, Güncellenmiş 2.Baskı, Yargı Yayınevi, Ankara 2004
10- Suçluların İadesi ve Hükümlülerin Nakli, Yetkin Yayınevi, Ankara 2003
11- Kara Ekonomi ve Aklama Suçu, Adalet yayınevi, Ankara 2005
12- Herkes 1 Yılda Yabancı Dil Öğrenebilir, Yargı Yayınevi, Ankara 2005
13- La sagesse de Rumî (Mevlana Bilgeliği/Fransızca), Ankara 2007
14- Küresel Köyde Suç ve Adalet, Adalet Yayınevi, Ankara 2008
15- Hukukçu ve Yöneticiler İçin Mevlana Bilgeliği, Orient yayınları, An- kara 2011
16- Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Türk Hukukunda Sınır Dışı Et- me, Geri Gönderme ve Geri Verme, Yargı Yayınevi, Ankara 2012
17- Etkili İkinci Dil Edinme ve Kullanma, Yargı Yayınevi, Ankara 2012
18- Fransızca-Türkçe, Türkçe – Fransızca Modern Hukuk Sözlüğü, Yargı Yayınevi, Ankara 2012
346 Yayınlanmış Kitkapları
19- Anayasa Mahkemesine ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine Birey- sel Başvuru ve Uygulaması, Yargı Yayınevi, Ankara 2012
20- Mevlana Evrensel Barış ve Adalet İçin Bir İlham Hazinesi, Konya Bü- yükşehir Belediyesi, Kültür AŞ Yayınları, Konya 2014
21- Rumi: a Source of universal justice and peace, Metropolitan Municipality of Konya, Directorate of Culture Publications, Konya 2014
22- İslam İşbirliği Teşkilatı Bağımsız Daimi İnsan Hakları Komisyonu, Kuruluşu, Yapısı, Misyonu ve Vizyonu, Adalet Yayınevi, Ankara 2014
23- Hukukçu ve Yöneticiler İçin Mevlana Bilgeliği, Orient yayınları, An- kara 2011
24- Un poete de liberté, de la justice, et de l’amour: Rumî, Konya Büyük-
şehir Belediyesi, Kültür AŞ Yayınları, Konya 2015
25- Rumi: Un guide pour la justice universelle et la paix, les Publications de l’Académie de la Justice de Turquie, Ankara 2017
26- Rumi, A guide for universal justice and peace, Justice Academy of Turkey, Ankara 2017
27- İkinci dil, İstediğin Dili Bir Yılda Akıcı Konuş, Elips yayınları, Anka- ra, 2017
28- Hukukçu ve Yöneticiler İçin Mevlana Bilgeliği, Güncellenmiş 3. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2017
29- Hukukçu ve Siyaset Bilimci Kimliğiyle İbn Haldun, Devlet ve Hukuk Kuramının Hukuk, Adalet ve İnsan Hakları Boyutları, Adalet Yayınevi, Ankara 2018
30. Bilge Siyasetin İlkeleri, Tahir b. Hüseyin, Adalet Yayınevi, Ankara 2018
31. Bürokratlara Tavsiyeler, Abdulhamid El Katib, Adalet Yayınevi, An- kara 2018
32. İbn Haldun’un Teorileri ile Karşılaştırmalı Genel Kamu Hukuku,
Adalet Yayınevi, Ankara 2019
33. Bir Adalet ve Siyaset Düşünürü Olarak Sadi Şirazi, Adalet Yayınevi, Ankara 2019
34. Anayasa Hukukuna Başlangıç, Adalet Yayınevi, Ankara 2019
