Mirasta Denkleştirme ve Tenkis Davaları

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 17
Birinci Bölüm
İLGİLİ KONU VE KAVRAMLAR
1. MİRASIN AÇILMASI 19
2. MİRASÇI 20
2.1. Genel Olarak 20
2.2. Kanuni Mirasçılar ve Miras Payları 21
2.2.1. Birinci Zümre Mirasçılar 22
2.2.2. İkinci Zümre Mirasçılar 25
2.2.3. Üçüncü Zümre Mirasçılar 26
2.2.4. Evlatlığın Mirasçılığı 27
2.2.5. Devletin Mirasçılığı 28
2.2.6. Sağ Kalan Eşin Mirasçılığı 29
a. Genel Olarak 29
b. İntifa Hakkı 30
2.2.7. Atanmış (İradi) Mirasçı 31
2.3. Mirasçılık Sıfatını Sona Erdiren Nedenler 31
2.3.1. Mirastan (Iskat) Çıkarma 31
a. Genel Olarak 31
b. Iskat Çeşitleri 33
aa. Cezai (Olağan) Iskat 33
aaa. Genel Olarak 33
bbb. Cezai Iskatın Nedenleri (TMK. 510.) 34
ccc. Cezai Iskatın Sonuçları (TMK. 511.) 35
bb. Koruyucu (Borç Ödemeden Aciz Nedeniyle) Iskat (TMK. 513.) 36
c. Mirastan Yoksunluk İle Benzerlikleri ve Farkları 37
d. Görevli ve Yetkili Mahkeme 38
2.3.2. Mirastan Yoksunluk 38
a. Genel Olarak 38
b. Mirastan Yoksunluk Nedenleri 38
2.3.3. Mirasın Reddi 39
a. Mirasın Gerçek Reddi 39
b. Mirasın Hükmen Reddi 41
c. Mirasın Reddi Hakkının Düşmesi 43
d. Mirasın Reddinin Sonuçları 43
e. Alacaklılarına Zarar Vermek Amacıyla Mirası Reddi 46
f. Mirasın Reddi Halinde Mirasçıların Tereke Borçlarından Sorumluluğu 48
g. Mirasın Reddinin İptali Halinde Mirasçıların Tereke Borçlarından Sorumluluğu 49
2.3.4. Mirastan Feragat 49
a. Genel Olarak 49
b. Feragat Eden Mirasçının Mirasbırakanın Borçlarından Sorumluluğu 51
3. MİRASIN KAZANILMASI 52
3.1. Külli Halefiyet 52
3.2. Miras Ortaklığı 56
3.3. Tereke Temsilcisi 60
3.4. Mirasçıların Sorumluluğu 63
4. MİRASIN TAKSİMİ (PAYLAŞTIRILMASI) 66
4.1. Genel Olarak 66
4.2. Anlaşmaya Dayalı Paylaşma (İradi Taksim) 67
4.3. Miras Ortaklığının Giderilmesi (Taksimi) Davası 69
İkinci Bölüm
MİRASTA DENKLEŞTİRME (İADE) DAVALARI
1. GENEL OLARAK 71
2. İADE BORÇLUSU OLMA KOŞULLARI 77
3. İADENİN KOŞULLARI 83
3.1. Kazandırmanın Sağlararası Nitelik Taşıması ve Karşılıksız Olması Gerekir 83
3.2. Kazandırmanın Mirasbırakanın Sağlığında ve Malvarlığından Yapılmış Olması Gerekir 86
3.3. Kazandırmayı Alan Kanuni Mirasçının Miras Payına Mahsuben Yapılmış Olması Gerekir 91
3.4. Denkleştirmeyi İsteyenin Kanuni Mirasçı Olma Sıfatını Kaybetmemiş Olması Gerekir 94
3.5. Kazandırmanın Koşulsuz Olması Gerekir 95
4. KANUNEN DENKLEŞTİRMEYE TABİ OLAN KAZANDIRMA ÇEŞİTLERİ 95
4.1. Çeyiz Giderleri 96
4.2. Kuruluş Sermayesi 97
4.3. Malvarlığının Devri 98
4.4. İbra veya Borçtan Kurtarmak 98
4.5. Karşılıksız Kazandırmalar 98
5. KANUNEN DENKLEŞTİRMEYE TABİ OLMAYAN KAZANDIRMA ÇEŞİTLERİ 99
5.1. Eğitim ve Öğrenim Giderleri 99
5.2. Mirasbırakanca Denkleştirme Dışı Tutulmasını İstediği Kazandırmalar 100
5.3. Alışılmış Ölçüler İçindeki Çeyiz Kazandırmaları 101
5.4. Olağan Hediyeler ile Geleneklere Uygun Evlilik Giderleri 101
6. GERİ VERMEKLE YÜKÜMLÜ MİRASÇININ SEÇİMLİK HAKKI 102
6.1. Genel Olarak 102
6.2. Aynen İade (Denkleştirme) 106
6.3. Mahsuben İade (Denkleştirme) 106
7. EŞİN MİRASTA İADE SORUMLULUĞU 119
8. ALTSOYUN TAZMİNAT TALEP HAKKI 119
8.1. Eğitimlerini ve Öğrenimlerini Tamamlayamamış veya Engelliliği Bulunan Çocukların Tazminat Talep Hakları 119
8.2. Çalışmasını ve Gelirini Aileye Özgüleyen Ergin Çocukların Tazminat Talep Hakları 120
9. DAVANIN TARAFLARI 122
10. GÖREVLİ MAHKEME 123
11. YETKİLİ MAHKEME 123
12. ZAMANAŞIMI SÜRESİ 123
13. MİRASTA DENKLEŞTİRME DAVASINDA İSPAT 125
13.1. Genel Olarak 125
13.2. Altsoy Mirasçılara Yapılan Karşılıksız Kazandırmalarda 126
13.3. Altsoy Mirasçılar Dışındaki Mirasçılara Yapılan Karşılıksız Kazandırmalarda 142
14. TENKİS DAVASINDAN FARKLARI 144
Üçüncü Bölüm
TENKİS DAVALARI
1. GENEL OLARAK 147
1.1. Tenkis Davası ve Şartları 147
1.2. Tenkis Davasının Hukuki Niteliği 156
1.3. Tenkis İstemi Olarak Nitelendirilmesi Gereken Talepler 161
2. TASARRUF (KAZANDIRMA) KAVRAMI 166
2.1. Genel Olarak 166
2.2. Sağlararası Tasarruflar 169
2.3. Ölüme Bağlı Tasarruflar 170
3. TENKİSE TABİ TASARRUFLAR 172
3.1. Genel Olarak 172
3.2. Ölüme Bağlı Tasarruflar Yönünden 178
3.3. Sağlararası Tasarruflar Yönünden 185
3.3.1. Genel Açıklamalar 185
3.3.2. TMK’nin 565. Maddesinde Düzenlenen Tenkise Tabi Sağlararası Kazandırmalar 187
a. Mirasta Denkleştirmeye (İadeye) Tabi Olmasına Rağmen Denkleştirmeden Kurtulmuş Olan Kazandırmalar 187
b. Miras Haklarının Ölümden Önce Tasfiyesi Amacı İle Yapılan Kazandırmalar 192
c. Mirasbırakanın Adet Üzere Verdiği Hediyeler Dışında Dönme Hakkını Saklı Tuttuğu Bağışlamalar ve Ölümünden Önceki Bir Yıl İçinde Yaptığı Bağışlamalar 193
aa. Ölümünden Önceki Bir Yıl İçinde Yaptığı Bağışlamalar 194
bb. Serbestçe Dönme Hakkını Saklı Tuttuğu Bağışlamalar 199
d. Saklı Pay Kurallarını Ortadan Kaldırmak Amacı İle Yapıldığı Açık Olan Kazandırmalar 202
3.3.3. Üçüncü Kişi Lehine Yapılmış Olan Hayat Sigortası Alım Değeri 227
3.3.4. Tasarruf Edilebilir Kısmı Aşan İntifa Hakkı veya İrat Borcunun Tenkisi 228
3.3.5. Art Mirasçı Lehine Yapılan Kazandırmanın Tenkisi 228
3.3.6. Mirastan Feragat Eden Mirasçı Lehine Yapılmış Olan Kazandırmanın Tenkisi 229
3.3.7. Mirastan Iskat (Çıkarma) Tasarrufunun Tenkisi 230
3.4. Tenkisi Mümkün Olmayan Sağlararası Tasarruflar 242
4. MİRASBIRAKANIN TASARRUF ÖZGÜRLÜĞÜ SINIRI 243
4.1. Genel Olarak 243
4.2. Tasarruf Edilebilir Kısmın Tespiti 250
4.3. Mirasçılığı Sona Erdiren Hallerin Tasarruf Oranına Etkisi 255
4.3.1. Mirasın Reddinin Tasarruf Oranına Etkisi 255
4.3.2. Mirastan Çıkarma (Iskatın) Tasarruf Oranına Etkisi 257
4.3.3. Mirastan Yoksunluğun Tasarruf Oranına Etkisi 258
4.3.4. Mirastan Feragatin Tasarruf Oranına Etkisi 258
5. TEREKE 260
5.1. Genel Olarak 260
5.2. Terekeye Dahili Mümkün Olmayan Haklar ve İstisnaları 267
5.3. Tenkise Esas Terekenin Tespiti Yöntemleri 270
5.3.1. Matematiksel Yöntemde 270
5.3.2. Yargıtay Tarafından Benimsenen Yöntem 273
5.4. Terekenin Tespitinde Hangi Tarihteki Değerlerin Esas Alınacağı 276
5.5. Terekenin Aktifi 282
5.5.1. Genel Olarak 282
5.5.2. Mirasbırakanın Kanuni Mirasçılarına Yaptığı Karşılıksız Kazandırmaları 287
5.5.3. Mirasbırakanın Altsoy Mirasçılarına Yaptığı Karşılıksız Kazandırmaları 288
5.5.4. Mirasbırakanın Sağlararası Karşılıksız Kazandırmaları 290
5.5.5. Sigorta Alacağı Değerleri 292
5.5.6. Taşınmazlar ve Değerlerinin Tespiti 294
5.5.7. Taşınırlar 304
5.5.8. Para ve Kıymetli Evrak 304
5.5.9. Alacaklar 305
5.5.10. Fikri ve Sınai Haklar 307
5.5.11. Ortaklık Payları 307
5.6. Terekenin Pasifi 308
5.6.1. Genel Olarak 308
5.6.2. Mirasbırakanın Borçları 310
5.6.3. Cenaze Giderleri 311
5.6.4. Terekenin Korunması, Mühürlenmesi ve Yazımı Giderleri 313
5.6.5. Emek ve Gelirlerini Aileye Özgüleyen Çocuklara Verilecek Tazminat (Altsoyun Denkleştirme Alacağı) 315
5.6.6. Mirasbırakan İle Birlikte Yaşayan ve Onun Tarafından Bakılan Kimselerin Üç Aylık Geçim Giderleri 316
5.6.7. Eğitim ve Öğrenimini Tamamlamamış Olan veya Engelliliği Bulunan Çocuklara Yapılacak Ödeme 317
5.6.8. Diğer Giderler 318
6. SAKLI PAY 318
6.1. Genel Olarak 318
6.2. 743 Sayılı Türk Kanunu Medenisi’ne Göre 320
6.3. 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’na Göre 322
6.3.1. Birinci Zümre Mirasçıların Saklı Payları 322
6.3.2. İkinci Zümre Mirasçıların Saklı Payları 323
6.3.3. Sağ Kalan Eşin Saklı Payı 324
6.3.4. Kardeşlerin Saklı Payları 325
7. TENKİS YÖNTEMİ 327
7.1. Sabit Tenkis Oranı 327
7.2. Saklı Paylı Mirasçı Lehine Yapılan Kazandırmalarda Tenkis 330
7.3. Ölüme Bağlı Kazandırma Lehtarının Yükümlü Tutulması Durumunda Tenkis 334
7.4. Belirli Mal Vasiyetlerinin Tenkisi 335
7.4.1. Genel olarak 335
7.4.2. Seçimlik Hak (TMK’nin 564.) 336
7.4.3. Tercih Hakkının Kullanılması Halinde Tenkis Edilecek Miktarın Tespiti 347
7.5. Mirasçı Atanması Halinde Tenkis 360
7.6. Gizli Bağış (Mirasbırakanın Sağlığında Mirasçıların Edindiği Malın Parasını Ödemesi) Halinde Tenkis 361
7.7. İntifa Hakkı veya İrat Kazandırmalarında Tenkis 368
7.8. Art Mirasçı Yönünden Tenkis 374
7.9. Miras Sözleşmesi İle Yapılan Kazandırmaların Tenkisi 375
7.10. Mirastan Feragat Edenin Tercih Hakkı 375
7.11. Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmelerinin Tenkisi 376
7.11.1. Genel Olarak Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmeleri 376
7.11.2. Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmelerinin Tenkisi Şartları 394
7.12. Tenkiste Sıra (Birden Fazla Kazandırmanın Tenkisinde İzlenecek Usul) 405
8. KAZANDIRMA YAPILANIN GERİ VERME BORCU 416
8.1. Genel Olarak 416
8.2. İyiniyetli Olması Durumunda 420
8.3. Kötüniyetli Olması Durumunda 427
9. MURİS MUVAZAASINA DAYALI İPTAL VE TENKİS DAVASI 428
9.1. Genel Olarak Muris Muvazaası 428
9.2. Tenkis Davası İle İlişkisi 441
10. TENKİS DAVASINDA İSPAT 452
10.1. Genel Olarak 452
10.2. Tenkis Davasında İspat 456
11. TENKİS DAVASINDA TARAFLAR 463
11.1. Genel Olarak Taraf ve Dava Ehliyeti 463
11.2. Tenkis Davasında Davacı 472
11.2.1. Genel Olarak 472
11.2.2. Mirasbırakan Tarafından Ölüme Bağlı Bir Tasarrufla Paylaştırma Kuralları Konulmuşsa 479
11.2.3. Vasiyet Borçlularının Tenkis Davasında Davacı Olma Hali 480
11.2.4. Miras Sözleşmesi ile Mirasçı Atanan veya Lehine Belirli Mal Vasiyetinde Bulunulan Kişinin Tenkis Davasında Davacı Olma Hali 481
11.2.5. Saklı Paylı Mirasçılardan Alacaklı Olanların ve İflas İdaresinin Tenkis Davası Açma Hakları 481
11.2.6. Ölüme Bağlı Tasarrufla Kazandırma Elde Eden Kişinin Tenkis İsteyebileceği Hal 485
11.3. Tenkis Davasında Davalı 485
11.3.1. Malın Elde Olması Halinde Davalı 485
11.3.2. Malın Elden Çıkarılması Halinde Davalı 490
12. YARGILAMA HARÇ VE GİDERLERİ 491
12.1. Genel Olarak 491
12.2. Harç 498
12.2.1. Genel Olarak 498
12.2.2. Başvurma Harcı 499
12.2.3. Karar ve İlam Harcı 499
12.2.4. Tenkis Talebi Halinde Harç 504
12.3. Vekâlet Ücreti 506
13. GÖREVLİ MAHKEME 512
13.1. Genel Olarak 512
13.2. Tenkis Davasında Görevli Mahkeme 519
14. YETKİLİ MAHKEME 521
14.1. Genel Olarak 521
14.2. Tenkis Davasında Yetkili Mahkeme 528
15. DAVA AÇMA SÜRELERİ 534
15.1. Genel Olarak 534
15.2. Bir Yıllık Süre 539
15.3. On Yıllık Süre 548
15.4. Önceki Tasarrufu Ortadan Kaldıran Sonraki Tasarrufun İptaline Karar Verilmesi Halinde Süre 550
15.5. Davanın Islahı Halinde Süre 550
15.6. Sürelerin Niteliği 552
15.7. Sürelerin Tespitinde Dikkate Alınacak Hükümler 559
16. TENKİS DEF’İ 561
17. TENKİS HÜKMÜNDE FAİZ 568
17.1. Genel Olarak 568
17.2. Tenkise İlişkin Kararlarda Faiz 571
Kaynakça 577
Kavramlar Dizini 579