Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri_{(Türkiye-Amerika Birleşik Devletleri Mukayesesi)}

Prof. Dr. Hasan Tahsin FENDOĞLU

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ ..........................................................................................................5

İÇİNDEKİLER ...........................................................................................11

BİRİNCİ BÖLÜM

CUMHURİYET ÖNCESİNDE TÜRK İMPARATORLUĞUNUN

DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİ

1. GİRİŞ:....................................................................................................16
2. DEVLET BAŞKANI VE YASAMA:....................................................19

III. YARGI:..................................................................................................26

1. FATİH ANAYASASI:...........................................................................30
2. REFORMLAR:......................................................................................31
3. SENED-İ İTTİFAK: ..............................................................................41

VII. BÜROKRASİ:.......................................................................................43

VIII.TANZİMAT:.........................................................................................49

1. ISLAHAT FERMANI: ..........................................................................52
2. 1876 ANAYASASI (KANUNİ ESASİ): ...............................................52
3. TANZİMAT DÖNEMİ MECLİSLERİ: ................................................58

XIII.DEVLET-İ ‘ALİYE’NİN YIKILIŞ NEDENLERİ: ..............................60

İKİNCİ BÖLÜM:

GENEL OLARAK CUMHURBAŞKANLIĞI

KARARNAMELERİ

1. GENEL OLARAK YÜRÜTMENİN DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİ:...68
2. OLAĞANÜSTÜ HAL CUMHURBAŞKANLIĞI

KARARNAMEL ERİ: ....................................................................68

1. CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMELERİ:...........................68
2. CUMHURBAŞKANLIĞI, BAKANLIK VE KURUM

YÖNETMELİKLERİ:.....................................................................72

1. CUMHURBAŞKANLIĞININ İSİMSİZ DÜZENLEYİCİ

İŞLEMLERİ: ...................................................................................74

1. CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ, ASLİ VE ÖZERK

DÜZENLEME YETKİSİ MİDİR? ........................................................78

12

1. CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ,

CUMHURBAŞKANINA “ASLİ” DÜZENLEME YETKİSİ

VERMEKTEDİR: ...........................................................................78

1. CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ, “ÖZERK”

(MAHFUZ, SAKLI, ÖZERK) DÜZENLEME YETKİSİ MİDİR? 79

III. CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMELERİ İLE İLGİLİ DİĞER

TARTIŞMALAR...................................................................................84

1. CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMELERİNİN HUKUKİ

NİTELİĞİ........................................................................................84

1. PARLAMENTO’NUN CUMHURBAŞKANLIĞI VEYA

BAŞKANLIK İŞLEMLERİNİ DENETLEMESİ: ..........................85

1. TÜRK ANAYASA MAHKEMESİNİN VEREBİLECEĞİ CBK İLE

İLGİLİ KARARLAR ......................................................................86

1. CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİNİN YÜRÜRLÜKTEN

KALDIRILMASI: ...........................................................................87

1. CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMELERİNİN SOMUT NORM

DENETİMİ YOLUYLA ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN

DENETİMİ............................................................................................87

1. CUMHURBAŞKANLIĞI KARARLARI, YÖNETMELİKLERİ VE

DİĞER DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİNİN İDARİ YARGI

TARAFINDAN DENETİMİ: ................................................................90

1. DEVLETİN BAŞI SIFATIYLA YAPILAN CUMHURBAŞKANLIĞI

TASARRUFLARINA YARGI KISITI (KISINTISI, MUAFİYETİ): ...91

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM:

CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMELERİNDE KONU

BAKIMINDAN YETKİ KURALLARI

1. GİRİŞ: YÜRÜTMENİN DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİ:......................97
2. CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMELERİ İLE İLGİLİ

KONULAR..........................................................................................105

III. CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMELERİNİN SOMUT NORM

DENETİMİ YOLUYLA ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN

DENETİMİ..........................................................................................108

1. CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMELERİNİN SINIRLARI: ...111

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM:

OLAĞANÜSTÜ HAL KANUN HÜKMÜNDE

KARARNAMELERİ

1. 2017 ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ ÖNCESİNDE OLAĞANÜSTÜ

YÖNETİM USULLERİ:......................................................................140

13

1. 2017 ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ SONRASINDA OLAĞANÜSTÜ

YÖNETİM USULLERİ:......................................................................140

III. OLAĞANÜSTÜ HALİN ANAYASA MAHKEMESİ DIŞINDAKİ

DENETİMİ:.........................................................................................142

1. OLAĞANÜSTÜ YÖNETİM USULLERİ...........................................145

BEŞİNCİ BÖLÜM:

OLAĞANÜSTÜ HAL KANUN HÜKMÜNDE

KARARNAMELERİNİN ANAYASA MAHKEMESİ

TARAFINDAN DENETİMİ

BİRİNCİ AYRIM:

9 TEMMUZ 2018 ÖNCESİNDE OLAĞANÜSTÜ HAL

KHK’LARININ AYM TARAFINDAN DENETİMİ

(AYM’NİN MADDİ KRİTERİ UYGULAMASI)

1. AYM’NİN 2016 YILI ÖNCESİNDEKİ KARARLARI İLE

OLAĞANÜSTÜ HAL KHK’LARININ DENETİMİ (AYM’NİN

MADDİ KRİTERİ UYGULAMASI) ..................................................154

1. ANAYASA MAHKEMESİNİN ESKİ 1. KARARI (10.01.1991

TARİH VE E. 1990/25, K. 1991/1 SAYILI KARARI): ...............155

1. 430 SAYILI OHAL-KHK’YA KARŞI AÇILAN AYM’NİN ESKİ
2. KARARI (3 TEMMUZ 1991 TARİH, E. 1991/6, K. 1991/20):161
3. ANAYASA MAHKEMESİNİN ESKİ ÜÇÜNCÜ KARARI:.......163
4. ANAYASA MAHKEMESİNİN ESKİ DÖRDÜNCÜ

KARARI:.......................................................................................164

İKİNCİ AYIRIM:

1. 2016 YILI SONRASINDAKİ KARARLARI İLE OHALKHK’LARININ AYM TARAFINDAN DENETİMİ

(AYM’NİN ŞEKLİ KRİTERİ UYGULAMASI):

1. AYM’NİN YENİ BİRİNCİ KARARI...........................................166
2. ANAYASA MAHKEMESİNİN YENİ İKİNCİ KARARI ...........172

ALTINCI BÖLÜM:

AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ ANAYASAL

SİSTEMİ (GENEL OLARAK)

1. AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ ANAYASAL SİSTEMİNİN

ANAHATLARI: ..................................................................................179

1. ABD FEDERALİZMİNİN ÖZELLİKLERİ........................................190

III. ABD ANAYASAL SİSTEMİNİN SORUNLARI:..............................195

14

1. ABD ANAYASAL SİSTEMİNİN OSMANLI İLE

MUKAYESESİ: ..................................................................................196

YEDİNCİ BÖLÜM:

AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİNDE KUVVETLER

AYRILIĞININ UYGULANMASI:

1. AMERİKA’DA HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN GELİŞİMİ (ÖZET): 203
2. ABD ANAYASACILIĞI ÜZERİNE...................................................204

III. AMERİKAN DEMOKRASİSİ:...........................................................210

1. ABD’DE YÜRÜTME..........................................................................211
2. ABD’DE ANAYASA YARGISI:........................................................222

VII. ABD FEDERAL YÜKSEK MAHKEMESİNİN İÇTİHAT

DEĞİŞTİRMESİ: ................................................................................228

SEKİZİNCİ BÖLÜM:

AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİNDE BAŞKANLIK

KARARNAMESİNİN YASAMA VE YARGI İLE İLİŞKİSİ

1. BAŞKANLIK KARARNAMESİNİN GÜCÜ:....................................233
2. FEDERAL YÜKSEK MAHKEME VE BAŞKANLIK

KARARNAMELERİ:..........................................................................238

III. KONGRE VE BAŞKANLIK KARARNAMELERİ ...........................241

DOKUZUNCU BÖLÜM:

FRANSA’DA CUMHURBAŞKANLIĞI

KARARNAMELERİ

1. FRANSIZ ANAYASA HUKUKUNA GİRİŞ: ....................................251
2. FRANSA’NIN DEVLET SİSTEMİ: YÜRÜTME ORGANINA

AĞIRLIK VEREN DUALİST MODEL:.............................................256

III. FRANSA’DA CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMELERİ: .......268

SONUÇ ......................................................................................................271

SEÇİLMİŞ KAYNAKLAR......................................................................277

KAVRAM İNDEKSİ................................................................................319

ÖZGEÇMİŞ...............................................................................................327