Türk Vatandaşlık Hukuku

    Ergin NOMER

 

    İÇİNDEKİLER

 

    BİRİNCİ KISIM

    VATANDAŞLIK HUKUKUNUN

    GENEL DOKTRİNİ

    Vatandaşlık 3

    Genel olarak 3

    Vatandaşlık kavramının devletler hukuku ve iç hukuk karakteri 17

    Kavram, nitelik ve içerik 19

    Vatandaşlık Kavramının Kamu Hukuku Karakteri 27

    III. Vatandaşlığı Tâyinde Uygulanacak Hukuk (Vatandaşlığın Tâyininde Kanunlar İhtilâfı) 29

    Prensip 29

    Prensibin kanunlar ihtilâfı karakteri 32

    Zaman bakımından uygulanabilirlik 32

    Vatandaşlık Hukukunun Ön meseleleri 33

    Vatandaşlık Hukukunun Müsbet ve Menfi Çatışmaları

    (Çok Vatandaşlık ve Vatansızlık) 34

    Çifte veya çok vatandaşlık 35

1. a) Vatandaşlıklardan birinin lex fori’nin vatandaşlığı olması 37
2. b) Birden fazla yabancı vatandaşlık 40

    Vatansızlık (Tâbiiyetsizlik / Devletsizlik) 42

    Tüzel Kişiler, Gemiler ve Hava Araçları 45

    Tüzel kişiler 46

    Gemiler ve hava araçları 47

    İKİNCİ KISIM

    TÜRK VATANDAŞLIK HUKUKU

    Birinci Bölüm

    TÜRK VATANDAŞLIK HUKUKUNA HÂKİM

    GENEL PRENSİPLER

    Vatandaşlığın “Doğum” ile Kazanılması 51

    Türk Vatandaşlık Hukukunda Kan ve Toprak Esası 55

    Tarihçe 55

1. a) 8 Nisan 1284/23 Ocak 1869 tarihli Tabiiyet-i Osmaniye’ye

    dair Nizamname (Tabiiyet-i Osmaniye Kanunnamesi) 55

1. b) 23 Mayıs 1928 tarih ve 1312 sayılı Türk Vatandaşlığı

    Kanunu 55

1. c) 11 Şubat 1964 tarih ve 403 sayılı Türk Vatandaşlığı

    Kanunu 56

    29 Mayıs 2009 tarih ve 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu 57

    III. Anayasa ve Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşlığı 58

    Vatandaşlık anlayışı 58

    Vatandaşlığın kazanılması 62

    Vatandaşlığın kaybedilmesi 63

    Vatandaşlığın teminatı 64

    İkinci Bölüm

    TÜRK VATANDAŞLIĞININ KAZANILMASI

    Genel Olarak 65

    Türk Vatandaşlığının Kanunî Düzeni 65

    Türk Vatandaşlığı Kanununun Sistemi 66

    Türk Vatandaşlığının Kazanılma Halleri 66

    Türk Vatandaşlığının "Doğum" ile Kazanılması 67

    Soybağı (Nesep) 68

1. a) Evlilik Birliği içinde doğan çocuk 68
2. b) Evlilik Birliği dışında doğan çocuk 69
3. c) Saklı Nüfus 71

    Doğum yeri (Toprak esası) 72

    III. Türk Vatandaşlığının Sonradan Kazanılması 75

    Yetkili Makam Kararı ile Vatandaşlığın Kazanılması 75

    Genel Olarak Vatandaşlığa Alınma ("Telsik”) 75

1. a) Genel olarak 75
2. b) Yetkili Makamın Takdir Hakkı 76
3. c) Vatandaşlığa Alınmanın Başvuru Şartları 80
4. d) Vatandaşlığın Kazanılmasında Takdir Hakkı 87

    İstisnaî Yolla Vatandaşlığa Alınma 88

1. a) Genel olarak 88
2. b) İstisnaî yolla vatandaşlığa alınmadan istifade edecek

    kişiler 89

    Türk Vatandaşlığının Yeniden Kazanılması 94

    Evlenme ile Vatandaşlığın Kazanılması 96

1. a) Genel olarak 96
2. b) Prensip 98
3. c) İnceleme ve araştırma 100
4. d) Evlenme akdi 101
5. e) Evlenme yoluyla kazanılan Türk Vatandaşlığının

    özellikleri 105

    Evlâd Edinilme 108

    Haklarında “Kaybettirme" Kararı Verilenlerin Türk

    Vatandaşlığı 109

    Vatandaşlığın Kazanılmasında "Usul", “Esas" ve "Sonuçlar” 111

    1) Yetkili Makam Kararı ile Vatandaşlığa Alınmada "Usûl" ve

    “Esaslar" 111

    2) Yetkili Makam Kararı ile Vatandaşlığa Alınmanın “Sonuçları" 115

1. a) Eş bakımından 115
2. b) Çocuklar bakımından 115
3. c) Ad ve Soyad 117
4. d) Askerlik Yükümlülüğü 119

    Türk Vatandaşlığını Seçme Hakkı 119

    1) Genel olarak 119

    2) Seçme hakkına sahip yabancılar 120

    3) Sonuçları 120

    4) Seçme hakkının kullanılma şekli 120

    (Özel Hüküm:) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti [KKTC]

    vatandaşları 121

    Üçüncü Bölüm

    TÜRK VATANDAŞLIĞININ KAYBI

    Genel Olarak 122

    Türk Vatandaşlığı Kanununun sistemi 122

1. a) Genel Olarak 122
2. b) Kişinin İradesi Dışında Türk Vatandaşlığının Kaybı 123

    Türk vatandaşlığını kaybetmenin “Genel Sonucu” 125

1. a) Prensip 125
2. b) İstisnalar 127

    Türk Vatandaşlığının Kayıp Halleri 133

    Yetkili Makam Kararı ile Türk Vatandaşlığının Kaybı 133

    Çıkma 133

1. a) Şartları 135

    Kaybettirme 139

1. a) Kaybettirme sebepleri 139
2. b) Sonuçları 143

    Vatandaşlığa alınma kararının iptali 145

1. a) İptal sebepleri 146
2. b) İptalin hükmü 148
3. c) Sonuçları 150

    Türk vatandaşlığının “seçme" hakkının kullanılması ile kaybı 152

1. a) Seçme hakkı ile Türk vatandaşlığının kaybı 152
2. b) Sonuçları 153

    Vatandaşlığın kaybında usul ve esaslar 153

    Yabancı devlet vatandaşlığını kazanma (Çifte Vatandaşlık) 154

    431 sayılı ve 1340 tarihli Kanun 156

    Dördüncü Bölüm

    TÜRK VATANDAŞLIĞININ İSBATI VE

    VATANDAŞLIK İHTİLÂFLARI

    Türk Vatandaşlığının İsbatı 157

    Genel olarak 157

    Tatbik edilecek hukuk 158

    Doğrudan doğruya isbat 159

1. a) Vatandaşlığın kazanılması 159
2. b) Vatandaşlığın kaybı 161

    Resmî kayıt ve belgelerle isbat 161

1. a) Türkiye Cumhuriyeti nüfus kayıtları 163
2. b) Nüfus cüzdanları 163
3. c) Pasaport veya pasaport yerine geçen belgeler 164

    ç) Vatandaşlık ilmühaberleri 165

    Ahvâli şahsiye belgelerinin milletlerarası dolaşımı 166

    Milletlerarası alanda vatandaşlık belgeleri 166

    Yargı Yolu 166

    Vatandaşlık işlerinde mahkeme kararları 166

1. a) Genel olarak 166
2. b) Türk hukuk sistemi 167

    Yargı kontrolü (Danıştay) 170

    Danıştay dışı yargı organları 177

    Vatandaşlıkla ilgili mahkeme kararlarının milletlerarası etkisi 178

    Beşinci Bölüm

    TÜRK VATANDAŞLIĞININ KAZANILMA VE KAYBEDİLME ANI

1. a) Türk vatandaşlığının kazanılma anı 180
2. b) Türk vatandaşlığının kayıp anı 181

    Altıncı Bölüm

    ANDLAŞMALARA GÖRE VATANDAŞLIĞIN

    KAZANILMASI VE KAYBEDİLMESİ

    Genel Olarak 183

    Türk Andlaşmalar Hukukunda Vatandaşlık 186

    Arazi terk ve ilhakı 186

    Ahali mübadelesi 188

    Bibliyografya 193

    Mevzuat 199

    Türkiye Cumhuriyeti Anayasası 201

    Milletlerarası Sözleşmeler 202

    13 Eylül 1973 tarihli Vatansızlık Hallerinin Sayısının Azaltılmasına

    Dair “Bern-CIEC” Sözleşmesi 202

    14 Eylül 1999 tarihli Vatandaşlık Belgesi Verilmesine İlişkin “Lizbon-CIEC” Sözleşmesi [m. 1-6] 206

    Türk Vatandaşlığı Kanunu 208

    11.2.2010 tarihli ve 2010/139 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun

    Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik 221

    İskan Kanunu 259

    Vatandaşlıkla İlgili Kanun Hükümleri 262

    * Hilâfetin İlgasına ve Hanedan-ı Osmani’nin Türkiye Cumhuriyeti

    Memaliki Haricine Çıkarılmasına Dair Kanun 262

    * Cumhuriyetin 50 nci Yılı Nedeniyle Bazı suç ve Cezaların Affı

    Hakkında Kanun 264

    403 Sayılı ve 11.2.1964 Tarihli Mülga Türk Vatandaşlığı Kanunu 265

    Terörle Mücadele Kanunu 285

    Madde İndeksi 287

    Kavram İndeksi 291