- Avrupa Birliği Mevzuatının ve İlgili Devletler Özel Hukuku Kanunlarının Muadil Maddeleri
- Çok Taraflı Milletler Arası Sözleşmeler
- 5718 Sayılı MIHUK'la İlgili Yargıtay Kararları
- 2675 Sayılı Kanun ve İlgili Yargıtay Karaları
ÖNSÖZ 27.11.2007 tarihli ve 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun, 04.12.2007 tarih – 26728 sayılı Resmi Gazetede yayınlanmakla 25 seneden beri yürürlükte olan 20.05.1982 tarih ve 2675 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanunu yürürlükten kaldırmış bulunmaktadır. Yeni MÖHUK’un çalışmaları İ.Ü.Hukuk Fakültesi Devletler Özel Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyeleri ve mensupları tarafından 2000 yılında başlatılmıştır. 2675 sayılı MÖHUK’nun da hazırlayıcıları olan Prof. Dr.Nihal ULUOCAK, Prof.Dr.Aysel ÇELİKEL, Prof.Dr. Ergin NOMER, Prof.Dr.Gülören TEKİNALP, Prof.Dr. Cemal ŞANLI, Doç.Dr. Yücel SAYMAN ve mensubu olduğumuz Anabilim Dalının genç akademisyenlerini de aralarına katarak, devletler özel hukukundaki yeni gelişmelerin, Avrupa Birliği Düzenlemelerinin ve yeni Medeni Kanun’un getirdiği değişikliklerin ışığında MÖHUK’nun eksiklerinin giderilmesi amacıyla çalış- malarını başlatmışlardır. 2675 sayılı MÖHUK’un yenilenmesi çalışmaları İ.Ü.Hukuk Fakültesi Devletler Özel Hukuku Anabilim Dalı mensuplarının düzenli olarak gerçekleştirdiği 8 haftalık toplantılar şeklinde gerçekleştirilmiş ve hazırlanan Tasarı, düzenlenen Sempozyumlar ile diğer Hukuk Fakültelerin devletler özel hukuku mensubu olan değerli hocalarının, Yargıtay üyelerinin ve yargı mensuplarının görüşlerine sunulmuştur. Gerek düzenlenen sempozyumlarda yapılan eleştiriler ve gerek çeşitli kürsülere mensup akademisyenler tarafından yazılı olarak iletilen görüşler ve eleştiriler çerçevesinde yapılan yeni çalışmalar ve değişiklikler beş yıla yakın bir sürede gerçekleştirilmiştir. Hazırlanan Tasarı Adalet Bakanlığına iletilmiştir. Bakanlık tarafından benimsenen Kanun Tasarısı, oluşturulan ve mensubu olduğumuz Adalet Bakanlığı Komisyonu tarafından görüşülmeye başlanmıştır. Adalet Bakanlığı Komisyonunun 2675 sayılı MÖHUK’un değiştirilmesi amacıyla hazırlanan Tasarının, yeni bir Kanun Tasarısı kapsamında olduğuna karar vermesi ile 2675 sayılı MÖHUK değişiklik Tasarısı, yeni bir Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Kanunu Tasarısı haline getirilmiştir. Adalet Bakanlığı Komisyonu’nun akademisyen, Yargıtay ve yargı mensubu ile Adalet Bakanlığı mensubu değerli üyelerinin çalışmalarını tamamlamaları ile ortaya çıkan yeni MÖHUK Taslağı Alt Komisyona havale edilmiştir. Alt Komisyonun da çalış- malarını tamamlaması ile Tasarı kanunlaşma aşamasına gelmiş ancak kanunlaşamadan yapılan milletvekili seçimi ile kadük hale gelmiştir. Kadük hale gelen MÖHUK Tasarısı, yeni oluşan hükümet tarafından benimsenmiş ve yeni oluşturulan Alt Komisyon tarafından bir kez daha incelenmiştir. 9 23. Yasama Dönemi Alt Komisyon üyelerinin MÖHUK Tasarısında yaptıkları tek değişiklik Tasarıya eklenen yeni 6. maddedir. 23. yasama Dönemi Alt Komisyonu tarafından Tasarıya eklenen ‘ Türk hukukunun doğrudan uygulanan kuralları’ başlıklı madde ile MÖHUK Tasarısının maddeleri 6. maddeden itibaren bir numara artmış olarak kanunlaşmak üzere TBMM’ne sunulmuştur. TBMM tarafından kabul edilen 27.11.2007 tarih ve 5718 sayılı MÖHUK’nun genel gerekçesi ve madde gerekçeleri, 22.Yasama Dönemi Adalet Komisyonunun kabul ederek TBMM sunduğu Kanun Tasarısı gerekçesidir ve madde numaraları 5718 sayılı Kanundan bir eksiktir. Hazırlamış olduğumuz Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanunda, her bir maddenin altında bulunan madde gerekçeleri düzeltilmiştir. Madde gerekçeleri ve gerekçelerin diğer maddelere yaptıkları atıflar düzeltilerek kabul edilen 5718 sayılı MÖHUK’a göre değiştirilmiştir. Ancak Kanun’un başında verdiğimiz Kanun’un Genel Gerekçesi ile 22.Yasama Dönemi Alt Komisyonun Raporu, yayınlanmış bulunan Kanun Gerekçesi olması nedeniyle özellikle değiştirilmemiştir. Ancak okuyucunun maddeleri okurken madde gerekçelerini doğru anlayabilmesi amacıyla her madde gerekçesi 5718 sayılı Kanuna uygun hale getirilmiştir. Yapılan bu değişikliğin yanında, Kanun’un her bir maddesinin altında o maddenin mukayeseli hukuk çalışması yapılarak ilgili diğer devletlerin Devletler 10 Özel Hukuku Kanunlarındaki muadil maddeleri ile Avrupa Birliği’nin ilgili Düzenlemelerinin maddeleri yazılmıştır. Ayrıca her maddenin altına madde ile ilgili Türkiye’nin katıldığı Milletlerarası Sözleşmeler eklenmiştir. Bu iki çalışmanın yanında her maddenin altına yürürlükten kalkan 2675 sayılı MÖHUK’un maddesi yazılmış ve eski madde ile ilgili önemli Yargıtay kararları eklenmiştir. 2675 sayılı MÖHUK’un maddelerinin ve önemli Yargıtay Kararlarının eklenmesinin amacı, okuyucunun yeni madde ile yürürlükten kalkan eski Kanun’un maddesini karşılaştırabilme imkanının sağlanmasıdır. Mensubu olmaktan onur duyduğumuz İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Devletler Özel Hukuku Anabilim Dalı mensuplarınca hazırlanan MÖHUK Taslağının en başından itibaren çalışmalarına katılmış olan öğretim üyeleri olarak, 04.12.2007 tarihinde yürürlüğe giren 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanundan büyük bir mutluluk duyarak yeni MÖHUK’u hukukçularımıza sunuyoruz. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’un hazırlanması ve kanunlaşmasındaki en büyük çaba hiç şüphesiz ki asistanları olarak mesleğe girmekten ve verdikleri büyük emek ile yetişerek kendileri ile birlikte meslektaş olarak çalışmaktan büyük bir gurur duyduğumuz hocalarımı- za aittir. Prof.Dr.Gülören TEKİNALP’in titiz ve çalış- kan başkanlığı etrafında toplanan değerli hocalarımız 11 Prof.Dr.Nihal ULUOCAK, Prof.Dr.Aysel ÇELİKEL ve Prof.Dr.Ergin NOMER’in üstün ve saygın bilimsel ve kişisel özellikleri olmasa 5718 sayılı MÖHUK’un çalış- malarının yapılması, tamamlanması ve kanunlaşması mümkün değildi. Bu dört değerli bilim insanı sadece bizlerin değil aynı zamanda yaşayan hemen bütün Türk devletler özel hukukçularının da hocalarıdır. Hocalarımız olmalarından dolayı büyük bir gurur duyduğumuz bu dört hukukçu, aynı zamanda Prof.Dr. Nihal ULUOCAK’ın başkanlığında hazırlanan 2675 sayılı MÖHUK’nun da hazırlayıcılarıdır. Okuyucuya sunulan hazırladığımız Kanun, yirmi beş yıl içerisinde iki tane Devletler Özel Hukuku Kanununu hazırlayan Türk devletler özel hukukunun kurucuları olan hocalarımıza saygılarımızla ithaf edilmiştir. Kanunun hazırlanmasına her zamanki özverili ve dikkatli çalışmaları ile büyük emek veren İ.Ü. Hukuk Fakültesi Devletler Özel Hukuku Anabilim Dalı Araştırma Görevlileri, Dr. Kerem GİRAY’a, Emre ESEN’e, Mine TAN DEHMEN’e ve A. Elif ULUSU’ya teşekkür ederiz. Kanun’u basan BETA Basım Yayın AŞ.’ne ve değerli yöneticisi sayın Seyhan SATAR’a ve her zamanki titiz ve güleryüzlü çalışması ile bu çalış- mamızı da yayına hazırlayan sayın Gülgonca ÇARPIK’a teşekürü bir borç biliyoruz. Ocak 2007 Prof. Dr. Günseli ÖZTEKİN GELGEL Doç. Dr. B. Bahadır ERDEM
%359,50 TL57,72 TL
%1350,00 TL346,50 TL
%3279,50 TL271,12 TL
