^{İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesinde ve Türk Hukukunda}Adil Yargılanma Hakkı

Dr. Hüseyin TURAN

• GİRİŞ-1
• BİRİNCİ BÖLÜM
• İNSAN HAKLARI AVRUPA SÖZLEŞMESİ VE AVRUPA KONSEYİ
• I. -AVRUPA KONSEYİ VE İNSAN HAKLARI-11
• II. -İNSAN HAKLARI AVRUPA SÖZLEŞMESİ VE ORGANLARI-15
• A. -Sözleşme’nin İçeriği ve Kapsamı-15
• B. -Sözleşme’nin Özellikleri-18
• C. -Sözleşme’nin Önemi ve Amacı-20
• D. -Sözleşme’nin Öngördüğü Denetim Organları-23
• 1. -İnsan Hakları Avrupa Komisyonu-24
• 2. -Bakanlar Komitesi-25
• 3. -İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi-27
• a. -Kuruluş Aşaması ve Seyri-27
• b. -Amacı, Görevi ve Yetkisi-28
• c. -Mahkemenin Kurumsal Yapısı-32
• E. -İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarının Niteliği ve Uygulanması-34
• F. -Mahkemenin Yürütmeyi Durdurma Kararı Verme Yetkisi ve Uygulaması-39
• İKİNCİ BÖLÜM
• YARGILAMA HİZMETİ VE ADİL YARGILANMA HAKKI
• I. -YARGI GÖREVİ VE HİZMETİ-45
• A. -Yargılama Kavramı-45
• B. -Yargılama Fonksiyonu ve Yargı Gücü-47
• C. -Bir Kamu Hizmeti Olarak Yargılama-50
• D. -Yargılama Hizmetinin Gerekliliği-51
• E. -Yargılamadan Beklenen Amaç-56
• II. -ADİL YARGILANMA HAKKI-59
• A. -Kavram-59
• 1. -Kavrama Dâhil Unsurlar-64
• 2. -Hakkın Düzenlendiği Yerler-67
• 3. -Adil Yargılanma Hakkının Sözleşme Açısından Önemi-72
• a. -En Çok Başvurulan Madde Olması-73
• b. -En Kapsamlı Madde Olması-75
• c. -Diğer Hakların Korunması Bakımından Önemi-77
• d. -Demokrasi ve Hukukun Üstünlüğü Açısından Önemi-80
• B. -Etkili Başvuru Hakkı İle Olan İlişkisi-84
• C. -Sözleşme Sisteminde Adil Yargılanma Hakkının Niteliği-88
• D. -MADDENİN (HAKKIN) UYGULAMA ALANI-91
• 1. -Hak ve Niza Kavramları-91
• a. -Hak Kavramı-92
• b. -Niza Kavramı-93
• 2. -Hükmün Uygulama Alanı-94
• a. -Genel Olarak-94
• b. -Medeni Hak ve Yükümlülük Kavramı-96
• c. -Medeni Hak ve Yükümlülüğün İçeriği-99
• d. -İdari Yargı Alanı-101
• e. -Medeni Hak ve Yükümlülük Kapsamında Olmayan Uyuşmazlıklar-105
• i. -Vergi Yükümlülüğü-105
• ii. -Devlet Memurluğu Statüsü-107
• iii. -Diğer Konular-110
• iv. -Üçüncü Kişilerin Cezalandırılmasını Talep Hakkı-111
• f. -Suç Kavramı (Suç İsnadı)-112
• i. -İç Hukuktaki Sınıflandırma-115
• aa. -Suçun Türü (Niteliği)-116
• aaa. -İhlal Edilen Normun Kapsamı-116
• bbb. -Cezanın Amacı-118
• bb. -Cezanın Türü ve Ağırlığı-119
• aaa. -Hapis Cezaları-119
• bbb. -Para Cezaları-120
• ii. -Cezai İsnadı Kavramı Dışında Kalan Konular-121
• ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
• KANUNLA KURULMUŞ BAĞIMSIZ VE TARAFSIZ BİR MAHKEME TARAFINDAN YARGILANMA HAKKI
• I. -MAHKEMEYE ERİŞİM/ULAŞMA HAKKI-123
• A. -Hak Arama Özgürlüğünün Bir Unsuru Olarak-123
• B. -Adil Yargılanma Hakkının Bir Unsuru Olarak-129
• 1. -Mahkemeye Erişim Hakkının Uygulanabilirliği ve Kapsamı-131
• 2. -Hakka Getirilen Kısıtlamalar-137
• a. -Başvuru Konusundaki Kısıtlamalar-138
• b. -Davacının Niteliği Nedeniyle Getirilen Kısıtlamalar-139
• c. -Yasal Yardım Kısıtlaması-140
• d. -Zaman ve Süre Bakımından Getirilen Kısıtlamalar-141
• e. -Kararın Yerine Getirilmesine Yönelik Kısıtlamalar-145
• f. -Dokunulmazlık Kısıtlaması-147
• g. -Mahkemenin Yargı Yetkisine Getirilen Kısıtlamalar-148
• 3. -Mahkemeye Erişim Hakkından Feragat-151
• II. -KANUNLA KURULMUŞ BAĞIMSIZ VE TARAFSIZ BİR MAHKEME-152
• A. -Mahkeme Kavramı-153
• B. -Kanuni Mahkeme ve Doğal Yargıç İlkesi-158
• 1. -Kanuni Mahkemenin Önemi-160
• 2. -Kanuni Mahkeme İlkesinin Gerekleri-163
• 3. -Yetki ve Görev Hususu-164
• 4. -Kanuni Mahkemenin Diğer Kavramlarla Olan İlişkisi-166
• a. -Olağanüstü / İstisnai Mahkemeler-166
• b. -Özel / Uzman Mahkemeleri-167
• 5. -Kanuni Mahkeme ve Hukuk Devleti İlkesi-169
• 6. -Hakimin Reddi Müessesi-171
• C. -Bağımsız Bir Mahkeme-171
• 1. -Genel Olarak-171
• 2. -İnsan Hakları Avrupa Mahkemesinin Kriterleri-174
• a. -Göreve Atanma, Görevden Alınma Usulü ve Görev Süresi-175
• b. -Mahkemenin Oluşumu-177
• c. -Başka Görevlilerin Astı Olma Durumu-177
• d. -Bütünsel Olarak Tarafsız Bir Görünüm Verme-178
• D. -Tarafsız Mahkeme-178
• 1. -Genel Olarak-178
• 2. -Tarafsızlığın Görünümleri-180
• a. -Sübjektif / Öznel Tarafsızlık-181
• b. -Objektif / Nesnel Tarafsızlık-182
• c. -Yargı Görevinin Yerine Getiriliş Şekli-183
• E. -Eksikliğin Üst Dereceli Mahkemelerinde Giderilebilme İmkânı-186
• F. -Bağımsız ve Tarafsız Mahkeme Hakkından Feragat-187
• III. -KANUNİ BAĞIMSIZ VE TARAFSIZ MAHKEMENİN ULUSAL HUKUK AÇISINDAN İNCELENMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ-187
• A. -Mahkemelerin Bağımsızlığının Güvenceleri-187
• 1. -Yasama Organına Karşı Bağımsızlık-192
• 2. -Yürütme Organına Karşı Bağımsızlık-194
• 3. -Hakimlerin Yargı Oranına Karşı Bağımsızlığı-196
• 4. -Diğer Organlara Karşı Bağımsızlık-197
• 5. -Davanın Taraflarına Karşı Bağımsızlık-199
• B. -Devlet Güvenlik Mahkemeleri-201
• C. -Sıkıyönetim Askeri Mahkemeleri-209
• D. -Değerlendirme-213
• DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
• MAKUL SÜREDE YARGILANMA HAKKI VE ALENİ YARGI
• I. -MAKUL SÜREDE YARGILANMA HAKKI-221
• A. -Makul Süre Kavramı-224
• B. -Makul Sürenin Kabul Edilmesinin Amacı-226
• C. -Sürenin Belirlenmesinde Dikkate Alınan Hususlar-229
• 1. -Sürenin Başlangıcı ve Sonu-229
• a. -Makul Sürenin Başlangıcı-229
• i. -Medeni Hukuk Davalarında-230
• ii. -Ceza Davalarında-230
• b. -Sürenin Sona Ermesi-231
• 2. -Makul Süreyi Belirlemede Uygulanan Kriterler-233
• a. -Davanın Konusu ve Niteliği-233
• b. -Şikayetçinin Davranışları-235
• c. -Görevli Makamların Tutum ve Davranışları-237
• i. -Yargı Yerlerinin Tutumu-237
• ii. -Yargılama Sistemi-239
• D. -Makul Süre İle İlgili Özel Hükümler-241
• E. -Makul Sürede Yargılanma Hakkı ile Sözleşmenin 13 üncü Maddesi Arasındaki İlişki-244
• F. -İç Hukukta Makul Sürede Yargılanma ve Türkiye Hakkında Yapılan Başvurular-247
• 1. -Genel Olarak-247
• 2. -Hukuk Davalarında Makul Süre-251
• 3. -Ceza Davalarında Makul Süre-251
• 4. -İdari Davalar ve Büker Kararı-260
• G. -Değerlendirme-265
• II. -ALENİ YARGILANMA HAKKI-267
• A. -Genel Olarak-267
• B. -İlkenin Esasları-268
• C. -Kapsamı ve Uygulama Alanı-273
• 1. -Disiplin Yargılamasında Aleniyet-274
• 2. -İlk Derece Mahkemelerinde Aleniyet-274
• 3. -Üst Mahkemelerde Aleniyet-275
• D. -Feragat ve Çekince-278
• E. -Aleni Duruşmanın Gerekleri-279
• F. -Aleniyet İlkesinin Amacı ve Önemi-281
• G. -Aleniyet İlkesinin Kabul Edilebilir İstisnaları-284
• 1. -Kamu Düzeni, Mili Güvenlik ve Ahlaka Aykırılık-285
• 2. -Küçüklerin Korunması-286
• 3. -Tarafların Korunması-288
• H. -Aleni Karar Hakkı-290
• İ. -İç Hukukta Aleni Yargılanma Hakkı-292
• 1. -Anayasada Aleniyet İlkesi-292
• 2. -Hukuk Yargılamasında Aleniyet-294
• 3. -Ceza Yargılamasında-296
• 4. -İdari Yargıda Aleniyet-298
• 5. -Anayasa Yargısında Aleniyet-299
• J. -Aleniyet İlkesinin İhlali ve Yaptırımı-302
• K. -Değerlendirme-306
• BEŞİNCİ BÖLÜM
• HAKKANİYETE UYGUN YARGILANMA HAKKI VE MAHKEME KARARLARINDA GEREKÇE
• I. -HAKKANİYETE UYGUN YARGILANMA HAKKI -309
• A. -Genel Olarak-309
• B. -Silahların Eşitliği İlkesi -313
• 1. -Silahların Eşitliği İlkesi ve Göç Kararı-320
• C. -Duruşmalarda Hazır Bulunma ve Mahkeme Önünde Temsil-323
• 1. -Duruşmalarda Bizzat Hazır Bulunma ve Zana Kararı-323
• a. -İlk Derece Mahkemesinde Hazır Bulunma-323
• b. -Temyiz Aşamasında Hazır Bulunma-327
• 2. -Sanığın Avukatla Temsili ve Avukat Yardımından Yararlandırılması-329
• 3. -Duruşmada Hazır Bulunma Hakkından Feragat-334
• D. -Tanık Dinletme ve Sorgulatma Hakkı: Tanık Dinletmede Hak Eşitliği-335
• E. -Kendi Aleyhine Tanıklık Etmeme ve Susma Hakkı-340
• F. -Delillerin Kabul Edilebilirliği Sorunu: Temel Kurallar-342
• 1. -Duruşmada Dinlenilmeyen Tanık Beyanları-342
• 2. -Yasadışı Bir Biçimde Elde Edilen Deliler-346
• G. -Değerlendirme-350
• II. -GEREKÇELİ KARAR HAKKI-352
• A. -Genel Olarak-352
• B. -Gerekçe Kavramı ve İçeriği-359
• C. -Gerekçenin Önemi ve Fonksiyonları-363
• D. -Gerekçe Yükümlülüğünün Düzenlenişi-368
• 1. -Anayasada Gerekçe-368
• 2. -Ceza Yargılamasında Gerekçe-370
• 3. -Hukuk Yargılamasında Gerekçe-372
• 4. -İdari Yargıda Gerekçe-375
• E. -Gerekçe Yükümlülüğünün İhlali-375
• F. -Gerekçe Eksikliği Halleri-377
• G. -Takdir Hakkı Verildiği Durumlarda Gerekçe-378
• H. -Gerekçeli Kararın Yazılış Usulü-380
• İ. -Değerlendirme-382
• SONUÇ-385
• BİBLİYOGRAFYA-395