Anayasa Hukuku Dersleri (Genel Esaslar) (19. Baskı)

Stok Kodu:
9786255802033
Boyut:
16x23
Sayfa Sayısı:
513
Basım Yeri:
İstanbul
Baskı:
19
Basım Tarihi:
2025-09
Kapak Türü:
Karton
Kağıt Türü:
1.Hamur
%20 indirimli
950,00TL
760,00TL
Taksitli fiyat: 1 x 760,00TL
Havale/EFT ile: 722,00TL
9786255802033
399963
Anayasa Hukuku Dersleri (Genel Esaslar) (19. Baskı)
Anayasa Hukuku Dersleri (Genel Esaslar) (19. Baskı)
760.00

İbrahim Ö. KABOĞLU

 

Anayasa Hukuku Genel Kuramına Giriş niteliği taşıyan Anayasa Hukuku Dersleri, dokuz bölümden oluşuyor:
-Anayasa ve hukuku, anayasaların ortaya çıkışı ve evrimi, yapımı ve değiştirilmesi, anayasanın üstünlüğü ve yorumu başlıklarına özgülendi (Bölüm 1).
- Devlet ve siyasal iktidar bölümünde devletin hukuki tanım öğeleri, siyasal iktidar ve devlet, siyasal öğretilere göre devlet ele alındı (2. Bölüm).
- Erk¬ler ayrılığı bölümünde kuralı koyan erk (yasama), kuralı uygulayan organ (yürütme) ve uyuşmazlıkları çözüme bağlayan erk (yargılama) olarak devletin üç ana işlevi inceleme konusu yapıldı (3. Bölüm).
-Demokrasi bölümü, demokrasi kuramları ve evrimi, seçimler ve siyasal partiler, demokrasinin asgari standartları ana başlıklarına özgülendi (Bölüm 4).
-Siyasal rejimler bölümü,  yönetim biçimleri ve hükümet sistemlerinin yatay erkler ayrılığı açısından incelenmesine özgülendi (Bölüm 5).
-Devlet biçimleri olarak üniter devlet, federal devlet ve bölgeli devletler ele alındı (6. Bölüm).
-Özgürlükler anayasa hukuku bölümünde, hak ve özgürlüklerin kaynaklarına, başlıca hak ve özgürlüklerin düzenlenmesine, ulusal ve uluslararası güvence sistemi incelendi (7. Bölüm).
-Çevresel anayasa hukuku, iklim bozulması ve doğal felaketler çağında anayasa hukuku genel kuramini "ulke-insan-devlet" ekseninde yeniden tasarlama gerginin sonucudur (8. Bolüm)
- Anayasa adaleti veya yargısı, Anayasa’nın normatif (bağlayıcı) özelliğini kesin hüküm niteliğinde kararlar veren organ olarak inceleme konusu yapıldı (9. Bölüm).
Anayasa hukuku derslerinin üç özelliği vurgulanabilir: kapsayıcılık, uluslararası boyut ve güncellik.
Uluslararası boyut, anayasa hukukunun uluslararasılaşması ve uluslararası hukukun anayasalaşması kadar ulus-ötesi anayasacılık öğelerini de kapsamına alıyor.
 
 
İÇİNDEKİLER 
 
ANAYASA HUKUKU DERSLERİ-19 HAKKINDA III
BAŞLICA KISALTMALAR VII
 
1. BÖLÜM
ANAYASA VE HUKUKU
I.- ANAYASALARIN ORTAYA ÇIKIŞI VE EVRİMİ 2
A) ANAYASACILIK HAREKETLERİ 2
1.- İlk Anayasalar 3
2.- Yirminci yüzyıl:  Anayasacılık yüzyılı 6
3.-Anayasa hukukunun uluslararasılaşması ve uluslararası düzenin anayasalaşması 9
B) ANAYASAL AYRIMLAR 12
1.- Maddî anlamda ve şeklî anlamda anayasa 12
2.- Sert (katı) anayasa ve esnek anayasa 13
3.- Yazılı anayasa ve kodifiye edilmemiş anayasa 14
C) HUKUK DEVLETİ 16
1.- Hukuk devleti ve anayasa: paralel evrim süreci 16
2.- Biçim ve düzenek olarak hukuk devleti 18
3.- Maddi ve içerik olarak hukuk devleti 20
II.- ANAYASALARIN YAPIMI VE DEĞİŞTİRİLMESİ 24
A) ANAYASA YAPIMI: ASLİ KURUCU İKTİDAR 25
1.- Kopma dönemi ve anayasal düzenin devamlılığı 25
2.- Otoriter ve demokratik usuller 26
3.- Yapım usulleri ve anayasal demokrasi 30
B) ANAYASANIN DEĞİŞTİRİLMESİ: TÜREV KURUCU İKTİDAR 31
1.- Usul kuralları: teklif-kabul-onama 31
2.- Ortam ve koşullara ilişkin kayıtlamalar 36
3.- Maddi ve içerikle ilgili kayıtlamalar 38
C) KURUCU İKTİDAR VE ULUSLARARASI HUKUK 42
1.- Kurucu erk ve uluslararası kuruluşlar 42
2.- Uluslararası hukuk ve anayasal içerik 43
3.- Karşılaştırmalı anayasa hukuku ve sınıraşan anayasacılık 44
III.- ANAYASANIN ÜSTÜNLÜĞÜ VE YORUMU 46
A) ÜSTÜN NORM OLARAK ANAYASA 46
1.- Program anayasa ve normatif anayasa ayrımı 46
2.- Kurallar kademelenmesi ve en üst norm 47
3.- Hukuk dallarının anayasalaşması 49
B) ANAYASADA YORUM VE YÖNTEM 51
1.- Yorum ilkeleri 51
2.- Yorum yöntemleri 53
3.- Anayasa hukuku ve siyaset bilimi 54
C) ANAYASA KONULARINDA GENİŞLEME 56
1.- Kurumsal anayasa hukuku 57
2- Özgürlükler anayasa hukuku 58
3.- Çevresel anayasa hukuku 59
 
2. BÖLÜM
DEVLET VE SİYASAL İKTİDAR
I.- DEVLET: HUKUKÎ TANIM ÖĞELERİ 63
A) ÜLKE: YERYÜZÜ PARÇASI (TOPRAK/MEMLEKET) 64
1.- Ülke sınırları: belirlilik ve süreklilik ilkesi 64
2.- Egemenlik yetki alanı ve sınırları 68
3.- Barış Andlaşması: “TOPRAKLARA İLİŞKİN HÜKÜMLER” 69
B) İNSAN TOPLULUĞU (NÜFUS) 71
1.- Halk (ahâli) ve ulus (millet) 72
2.- Ulus-devlet 74
3.- Çokuluslu devlet 75
C) HUKUKÎ VE SİYASAL ÖRGÜTLENME:  DEVLET 77
II.- SİYASAL İKTİDAR VE DEVLET 79
A) İKTİDAR OLGUSU VE DEVLET İKTİDARI 79
1.- Genel olarak iktidar 79
2.- Evrimi bakımından devlet iktidarı 80
3.- Zaman ve mekân ilişkisi yönünden devlet iktidarı 81
B) DEVLET İKTİDARININ AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ 82
1.- Meşruluk: kavram ve kaynaklar 82
2.- Süreklilik: iktidarın kurumsallaşması 85
3.- Egemenlik (hakimiyet): yetki tekeli ve sınırları 85
C) EGEMENLİK ANLAYIŞI VE EVRİMİ 86
1.- Teokratik (ilahi) anlayıştan demokratik egemenliğe 86
2.- Asli ve üstün iktidar olarak egemenlik 87
3.- Egemenlik kavramının evrimi ve sınırları 88
III.- BAŞLICA DEVLET ANLAYIŞLARI 93
A) SİYASAL KAVRAMLAR: ÖĞRETİ/REJİM/SİSTEM 93
1.- Siyasal öğreti 93
2.- Siyasal rejim 94
3.- Siyasal sistem 95
B)  ÜÇ DEVLET ANLAYIŞI: LİBERAL/SOSYALİST/FAŞİST 96
1.- Tabiat hali ve liberal devlet 96
2.- Sınıflar mücadelesi ve sosyalist devlet 98
3.- Kişi iktidarı ve faşist devlet 100
C) FARKLILAŞAN UYGULAMALAR VE BİLİŞİM TEKNOLOJİSİ 102
1.- İktidar sorunu ve proletarya diktatörlüğü 102
2.- Refah devleti ve sosyal devlet 104
3.- Bilişim teknolojileri, dijitalleşme ve e-devlet 107
 
3. BÖLÜM
ERKLER AYRILIĞI
I.- YASAMA (TEŞRİ) 114
A) YASAMANIN YAPISI: TEK MECLİS VE ÇİFT MECLİS 114
1.- Tek veya çift meclis: gereklilik mi, tercih mi? 114
2.- Meclislerin oluşumu, görev süresi ve sona ermesi 116
3.- İkinci meclis üzerine tartışmalar ve Türkiye 117
B) YASAMA İŞLEVİ VE İŞLEMLERİ 121
1.- Çalışma tarzı ve işleyişi 121
2.- Yasamanın işlevleri 123
3.- Yasama işlemleri: Kanun ve kararlar 125
C) TEMSİLİ GÖREV VE TEMSİLCİ STATÜSÜ 128
1.- Temsil ilkesi 128
2.- Sorumsuzluk ve dokunulmazlık 129
3.- Seçmen ve temsilci ilişkisi: geri çağırma yetkisi 131
II.-  YÜRÜTME (İCRA) 132
A) YÜRÜTMENİN YAPISI 132
1.- Tek kanatlı ve çift kanatlı yürüme 132
2.- Devlet başkanı ve hükümet (siyaset üstü ve siyasal) 133
3.- Sorumsuzluk ve sorumluluk 134
B) YÜRÜTME İŞLEMLERİ VE DÜZENLEYİCİ NORMLAR 135
C) OLAĞANÜSTÜ YÖNETİM USULLERİ 137
III.-  YARGILAMA (KAZA) 139
A) YARGI BAĞIMSIZLIĞI 139
B) YARGILAMA DÜZENLERİ: TEKLİ VEYA İKİLİ DÜZEN 140
C) YARGI VE DEMOKRASİ 141
 
4. BÖLÜM
DEMOKRASİ
I.- DEMOKRASİ KURAMLARI VE EVRİMİ 145
A) MONARŞİ, CUMHURİYET VE DEMOKRASİ 145
1.- Monarşi (monos arkhein) 146
2.- Cumhuriyet (res publica) 147
3.- Demokrasi (demos-kratos) 147
B) İKİ DEMOKRATİK EGEMENLİK ANLAYIŞI 149
1.- Halk egemenliği 149
2.- Ulus (millet) egemenliği 150
3.- Çağdaş anayasalarda egemenlik 153
C) TEMSİLİ, YARI VE DOĞRUDAN DEMOKRASİ 154
1.- Temsilî hükümet ve evrimi 154
2.- Yarı-doğrudan demokrasi 157
3.- Doğrudan demokrasi üzerine 162
II.- SEÇİMLER VE SİYASAL PARTİLER 163
A) SEÇİMLER 164
1.-  Oy hakkı, seçim çevresi ve baraj kayıtları 164
2.- Seçim sistemleri 168
3.- Seçimlerin denetimi: kurul mu, mahkeme mi? 172
B) SİYASAL PARTİLER 173
1.- Parti sistemleri 174
2.- Parti örgütleri 175
3.- Partiler hukuku ve demokrasi 176
III.-  DEMOKRASİNİN ASGARİ STANDARTLARI 178
A) SİYASAL İKTİDARIN ELDEĞİŞTİRME KOŞULLARI 178
B) SİYASAL SORUMLULUK VE HESAPVEREBİLİR HÜKÜMET 180
C) DİKTATÖRLÜK VE “SEÇİMLE GELEN KRALLAR” 181
 
5. BÖLÜM
YÖNETİM BİÇİMLERİ: ÇOĞULCU SİYASAL REJİMLER
I. -YATAY ERKLER AYRILIĞI 187
A) ERKLER AYRILIĞININ TANIM ÖĞELERİ 187
B) ÜÇ ANA İŞLEV VE ERK (İKTİDAR) 190
C) UYGULAMADAN KURAMA 191
II.- BAŞLICA SİYASAL REJİMLER 193
A) PARLAMENTER REJİM 193
1.- Parlamenterizmin belirleyici ilkeleri 193
2.- Klasik ve rasyonelleştirilmiş parlamenterizm 197
3.- Parlamenterizm coğrafyası 198
B) BAŞKANLIK REJİMİ 200
1.- Başkan ve Kongre arasında karşılıklı etki araçları 201
2.- Uygulamada başkanlık rejimi 203
3.- Başkancı rejimler 204
C) KOLEJYAL YÖNETİM VE KARMA REJİMLER 206
1.- Meclis Hükümeti: Türkiye 206
2.- Kolejyal yönetim: İsviçre 207
3.- Yarı-başkanlık veya yarı-parlamenter: Fransa 207
III.-  ANAYASAL VE SİYASAL DENGE VE DENETİM 210
A) ERKLER AYRILIĞI ÖLÇÜTÜNÜN YETERSİZLİĞİ 210
B) ÇOK KATMANLI HUKUKİ VE SİYASAL DÜZENEKLER 213
1.- Erkler ayrılığı düzlemi  ve bağımsız idari otoriteler 214
2.- Merkez - çevre (yerel) ilişkileri 215
3.- Devlet - toplum ilişkileri ve uluslararası toplum 215
C) BİRİKİM VE BELİRSİZLİKLER İKİLEMİNDEKİ TÜRKİYE 215
 
6. BÖLÜM
DEVLET BİÇİMLERİ: YATAY VE DÜŞEY ERKLER AYRILIĞI
I.- ÜNİTER (TEKİL/TEK YAPILI) DEVLET 224
A) MERKEZİYETÇİ ÜNİTER DEVLET 224
B) ADEM-İ MERKEZİYETÇİ ÜNİTER DEVLET 225
C) YETKİ GENİŞLİĞİ VE ADEM-İ MERKEZİYET BİRLİKTELİĞİ 227
II.- BÖLGESEL/BÖLGELİ DEVLET 230
A) BÖLGESEL YASAMA YETKİSİ 230
B) BÖLGESEL ÖZERKLİK ALANI 231
C) BİRLİK  VE BÜTÜNLÜK GÜVENCESİ: ANAYASA MAHKEMESİ 233
III. -FEDERAL DEVLET 234
A) FEDERAL DEVLET ÖRGÜTLENMESİ 234
1.- İki katmanlı devlet yapılanması 235
2.- Anayasal özerklik 236
3.- Çok katmanlı katılım yolları 237
B) FEDERALİZMİN OLUŞUMU: AYRIŞMA VE BİRLEŞME 238
C) DEVLET BİRLİKLERİ VE AVRUPA BİRLİĞİ 240
1.- Devlet Birlikleri ve konfederasyon 240
2.- Avrupa Birliği 241
3.- Karşılaştırmalı yaklaşım ve Türkiye 245
 
7. BÖLÜM
ÖZGÜRLÜKLER ANAYASA HUKUKU
I.- HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN HUKUKİLEŞME SÜRECİ 250
A) TEMEL KAVRAMLAR VE İTİCİ GÜÇLER 250
1.-  Özgürlük, hak, eşitlik ve haysiyet 250
2.-  Düşünsel  kaynaklar ve toplumsal ihtiyaçlar 253
3.- Evrimci ve gelişmeci özellik 255
B) HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN HUKUKÎ KAYNAKLARI 256
1.- İnsan haklarının anayasalaşması 257
2.- Bildirgeler ve uluslararası belgeler 262
3.- Yargı kararları 263
C) HAK VE ÖZGÜRLÜK AYRIMLARI VE ÇİZELGESİ 264
1.- İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi 265
2.- Statülere/kuşaklara ve öznelere göre ayrımlar 266
3.- Birbirini tamamlayıcılık ve bütünlük ilkesi 269
II.- BAŞLICA HAK VE ÖZGÜRLÜKLER 270
A) KİŞİ ÖZGÜRLÜKLERİ VE SİYASAL HAKLAR 271
1.- Bireysel özgürlükler ve haklar 271
2.- Toplu (kolektif) özgürlükler 276
3.- Siyasal haklar ve özgürlükler 278
B) SOSYAL VE MESLEKİ İLİŞKİLERE GÖRE ÖZGÜRLÜK VE HAKLAR 280
1.- İktisadi haklar 281
2.- Sosyal haklar 282
3.- Kültürel haklar 283
C) USULE İLİŞKİN HAKLAR 285
1.- Hak arama özgürlüğü 285
2.- Etkili başvuru hakkı 285
3.- Adil yargılanma hakkı 286
III.- HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN GÜVENCE SİSTEMİ 287
A) ULUSAL GÜVENCE SİSTEMİ 287
1.- Düzenleme ve sınırlama ilkeleri ve sapmalar 287
2.- Koruyucu anayasal kurallar ve güvence ölçütleri 293
3.- Kurumsal güvenceler 296
B) ULUSLARARASI GÜVENCE SİSTEMİ 298
1.- Hak ve özgürlük belgeleri 298
2.- İdari ve siyasal nitelikte koruma düzenekleri 299
3.- Yargısal güvenceler 301
C) İNSAN HAKLARI AVRUPA MAHKEMESİ 302
1.- Bireysel başvuru 302
2.- Karar süreci 303
3.- Kararların uygulanması 304
 
8. BÖLÜM
ÇEVRESEL ANAYASA HUKUKU
I.- ULUSLARARASI HUKUKUN ETKİSİ 308
A) BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ÖRGÜTÜ’NÜN ÖNCÜ KONUMU 309
1.- BM belgeleri (1972 — 2022) 309
2.- İklim değişikliği sözleşmeleri 311
3.- Uluslararası yargı organlarının yaklaşımı 313
B) ÜLKESEL DÜZENLEMELER VE ÇEVRE KORUMASI 316
1.- Anayasalarda ülke ve çevre 317
2.- Koruma ödev ve/veya yükümlülüğü 319
3.- Kamu yönetimi ve çevresel yetkiler 320
C) MADDİ VE USULE İLİŞKİN HAKLAR 322
1.- Çevresel  haklardan doğa haklarına 323
2.- Bilgilenme, başvuru ve  katılım hakları 325
3.- Çevresel demokrasi 327
II.- ÇEVRESEL ANAYASA HUKUKUNUN OLUŞUMU 329
A) KAVŞAK HUKUK DİSİPLİNİ 329
1.- Çevre ve Anayasa : etkileşim ve karşılıklı katkılar 330
2.- Çevre adaleti 332
3.- Etkililik ölçütleri ve geriye götürülemezlik ilkesi 336
B) ÇEVRESEL ANAYASA HUKUKU: PARADİGMA DEĞİŞİKLİĞİ Mİ ? 338
C) TÜRKİYE: "ANAYASA'NIN EKOSİSTEM AÇISINDAN OKUNMASI” 342
III.- DEVLET EGEMENLİĞİNİN SINIRLARI: AFETLER VE SALGIN HASTALIKLAR 348
A) AFETLER VE HUKUKU 348
1.- Bütünleşik Yönetim: öncesi/sırası/sonrası 348
2.- Uluslararası Sözleşmeler ve Türkiye 350
3.- Anayasal çerçeve ve yasal düzenleme gereği 351
B) COVID-19 VE SALGIN HASTALIKLARDA SÜREKLİLİK 354
C) SINIRAŞAN ANAYASACILIK VE DÜNYA ANAYASACILIĞI ÜZERİNDE YENİDEN DÜŞÜNMEK 359
1.- Uluslararası insancıl hukuk ve ekolojik müdahale 359
2.- Uluslararası çevre sözleşmesine doğru 361
 
9. BÖLÜM
ANAYASA ADALETİ
I.- ANAYASA ADALETİ VE ADİL YARGI 369
A) ANAYASAL YARGI MODELLERİ 370
1.- Amerika Birkleşik Devletleri: Yüksek Mahkeme 370
2.- Avrupa Modeli: Anayasa Mahkemesi 372
3.- Türkiye’deki girişim ve gelişmeler 376
B) ÖRGÜTLENME VE ADİL ANAYASA YARGISI 379
1.- Üyeleri belirleme kuralları ve nitelik ölçütleri 379
2.- Statü kuralları ve örgütlenme 383
3.- Hakkaniyete uygun yargılama gerekleri 385
C) ANAYASA ADALETİNİN İŞLEVİ VE MEŞRULUĞU 390
1.- Kurucu iktidar 390
2.- Kural koyma yetkisi 392
3.- Anayasaya saygılı yasa gerekleri 395
II.- ANAYASA UYUŞMAZLIĞI VE DENETİM USULÜ 397
A) UYUŞMAZLIK KONUSU VE DENETLENEN İŞLEMLER 397
1.-  Normların Denetimi 398
a) Anayasalar ve uluslararası sözleşmeler 396
b) Yasalar ve başka normatif işlemler 399
c) Denetim dışı tutulan işlemler 405
2.- Faaliyetlerin Denetimi 407
a) Organlar arası uyuşmazlıklar ve organ davası 407
b) Siyasi partiler ve seçimler 410
c) Yargılama, yorum ve görüş bildirme 412
3.- Denetim Ölçütleri  (ölçü normlar) 414
a) Anayasa 414
b) Uluslararası belgeler 418
c) Hukukun genel ilkeleri 419
B) BAŞVURU YOLLARI VE ÖZELLİKLERİ 421
1.- Dava yolu: soyut norm denetimi 421
2.- İtiraz yolu: somut norm denetimi 424
3.- Bireysel başvuru yolu: Anayasa şikayeti 429
C) BAŞVURU ZAMANI VE UYUŞMAZLIĞIN ÇÖZÜMÜ 432
1.-  Başvuru zamanı (ânı) 432
2.- İstemin incelenmesi 437
3.- Uyuşmazlığın çözümü 439
III.- DENETİMİN KAPSAMI VE SONUÇLARI 442
A) NORM DENETİMİ 443
1.- Şekil ve usul 443
2.- Yetki: usul ve esas eklemlenmesi 446
3.- Esas denetimi 448
B) BİREYSEL BAŞVURU: ÖZGÜRLÜKLER ANAYASA YARGISI 451
1.- Kabul edilebilirlik koşulları 451
2.- Esas incelemesi 453
3.- Karar ölçütleri 455
C) DENETİMİN KAPSAMI VE SONUÇLARI 460
1.- Karar teknikleri ve türleri 460
a) Kısmi kararlar ve yorumlu kararlar 460
b) Aykırılık bildirimi  ve  çağrı kararları 464
c) İptal ve ihlal kararları 466
2.- Kararların etki ve sonuçları 468
a) Genel etki ve kesinlik 468
b) Yürürlüğü askıya alıcı etki ve durdurma 471
c) Geriye yürüme ve etkililik sorunu 473
3.- Anayasa icra yargısı 475
DİZİN 485

İbrahim Ö. KABOĞLU

 

Anayasa Hukuku Genel Kuramına Giriş niteliği taşıyan Anayasa Hukuku Dersleri, dokuz bölümden oluşuyor:
-Anayasa ve hukuku, anayasaların ortaya çıkışı ve evrimi, yapımı ve değiştirilmesi, anayasanın üstünlüğü ve yorumu başlıklarına özgülendi (Bölüm 1).
- Devlet ve siyasal iktidar bölümünde devletin hukuki tanım öğeleri, siyasal iktidar ve devlet, siyasal öğretilere göre devlet ele alındı (2. Bölüm).
- Erk¬ler ayrılığı bölümünde kuralı koyan erk (yasama), kuralı uygulayan organ (yürütme) ve uyuşmazlıkları çözüme bağlayan erk (yargılama) olarak devletin üç ana işlevi inceleme konusu yapıldı (3. Bölüm).
-Demokrasi bölümü, demokrasi kuramları ve evrimi, seçimler ve siyasal partiler, demokrasinin asgari standartları ana başlıklarına özgülendi (Bölüm 4).
-Siyasal rejimler bölümü,  yönetim biçimleri ve hükümet sistemlerinin yatay erkler ayrılığı açısından incelenmesine özgülendi (Bölüm 5).
-Devlet biçimleri olarak üniter devlet, federal devlet ve bölgeli devletler ele alındı (6. Bölüm).
-Özgürlükler anayasa hukuku bölümünde, hak ve özgürlüklerin kaynaklarına, başlıca hak ve özgürlüklerin düzenlenmesine, ulusal ve uluslararası güvence sistemi incelendi (7. Bölüm).
-Çevresel anayasa hukuku, iklim bozulması ve doğal felaketler çağında anayasa hukuku genel kuramini "ulke-insan-devlet" ekseninde yeniden tasarlama gerginin sonucudur (8. Bolüm)
- Anayasa adaleti veya yargısı, Anayasa’nın normatif (bağlayıcı) özelliğini kesin hüküm niteliğinde kararlar veren organ olarak inceleme konusu yapıldı (9. Bölüm).
Anayasa hukuku derslerinin üç özelliği vurgulanabilir: kapsayıcılık, uluslararası boyut ve güncellik.
Uluslararası boyut, anayasa hukukunun uluslararasılaşması ve uluslararası hukukun anayasalaşması kadar ulus-ötesi anayasacılık öğelerini de kapsamına alıyor.
 
 
İÇİNDEKİLER 
 
ANAYASA HUKUKU DERSLERİ-19 HAKKINDA III
BAŞLICA KISALTMALAR VII
 
1. BÖLÜM
ANAYASA VE HUKUKU
I.- ANAYASALARIN ORTAYA ÇIKIŞI VE EVRİMİ 2
A) ANAYASACILIK HAREKETLERİ 2
1.- İlk Anayasalar 3
2.- Yirminci yüzyıl:  Anayasacılık yüzyılı 6
3.-Anayasa hukukunun uluslararasılaşması ve uluslararası düzenin anayasalaşması 9
B) ANAYASAL AYRIMLAR 12
1.- Maddî anlamda ve şeklî anlamda anayasa 12
2.- Sert (katı) anayasa ve esnek anayasa 13
3.- Yazılı anayasa ve kodifiye edilmemiş anayasa 14
C) HUKUK DEVLETİ 16
1.- Hukuk devleti ve anayasa: paralel evrim süreci 16
2.- Biçim ve düzenek olarak hukuk devleti 18
3.- Maddi ve içerik olarak hukuk devleti 20
II.- ANAYASALARIN YAPIMI VE DEĞİŞTİRİLMESİ 24
A) ANAYASA YAPIMI: ASLİ KURUCU İKTİDAR 25
1.- Kopma dönemi ve anayasal düzenin devamlılığı 25
2.- Otoriter ve demokratik usuller 26
3.- Yapım usulleri ve anayasal demokrasi 30
B) ANAYASANIN DEĞİŞTİRİLMESİ: TÜREV KURUCU İKTİDAR 31
1.- Usul kuralları: teklif-kabul-onama 31
2.- Ortam ve koşullara ilişkin kayıtlamalar 36
3.- Maddi ve içerikle ilgili kayıtlamalar 38
C) KURUCU İKTİDAR VE ULUSLARARASI HUKUK 42
1.- Kurucu erk ve uluslararası kuruluşlar 42
2.- Uluslararası hukuk ve anayasal içerik 43
3.- Karşılaştırmalı anayasa hukuku ve sınıraşan anayasacılık 44
III.- ANAYASANIN ÜSTÜNLÜĞÜ VE YORUMU 46
A) ÜSTÜN NORM OLARAK ANAYASA 46
1.- Program anayasa ve normatif anayasa ayrımı 46
2.- Kurallar kademelenmesi ve en üst norm 47
3.- Hukuk dallarının anayasalaşması 49
B) ANAYASADA YORUM VE YÖNTEM 51
1.- Yorum ilkeleri 51
2.- Yorum yöntemleri 53
3.- Anayasa hukuku ve siyaset bilimi 54
C) ANAYASA KONULARINDA GENİŞLEME 56
1.- Kurumsal anayasa hukuku 57
2- Özgürlükler anayasa hukuku 58
3.- Çevresel anayasa hukuku 59
 
2. BÖLÜM
DEVLET VE SİYASAL İKTİDAR
I.- DEVLET: HUKUKÎ TANIM ÖĞELERİ 63
A) ÜLKE: YERYÜZÜ PARÇASI (TOPRAK/MEMLEKET) 64
1.- Ülke sınırları: belirlilik ve süreklilik ilkesi 64
2.- Egemenlik yetki alanı ve sınırları 68
3.- Barış Andlaşması: “TOPRAKLARA İLİŞKİN HÜKÜMLER” 69
B) İNSAN TOPLULUĞU (NÜFUS) 71
1.- Halk (ahâli) ve ulus (millet) 72
2.- Ulus-devlet 74
3.- Çokuluslu devlet 75
C) HUKUKÎ VE SİYASAL ÖRGÜTLENME:  DEVLET 77
II.- SİYASAL İKTİDAR VE DEVLET 79
A) İKTİDAR OLGUSU VE DEVLET İKTİDARI 79
1.- Genel olarak iktidar 79
2.- Evrimi bakımından devlet iktidarı 80
3.- Zaman ve mekân ilişkisi yönünden devlet iktidarı 81
B) DEVLET İKTİDARININ AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ 82
1.- Meşruluk: kavram ve kaynaklar 82
2.- Süreklilik: iktidarın kurumsallaşması 85
3.- Egemenlik (hakimiyet): yetki tekeli ve sınırları 85
C) EGEMENLİK ANLAYIŞI VE EVRİMİ 86
1.- Teokratik (ilahi) anlayıştan demokratik egemenliğe 86
2.- Asli ve üstün iktidar olarak egemenlik 87
3.- Egemenlik kavramının evrimi ve sınırları 88
III.- BAŞLICA DEVLET ANLAYIŞLARI 93
A) SİYASAL KAVRAMLAR: ÖĞRETİ/REJİM/SİSTEM 93
1.- Siyasal öğreti 93
2.- Siyasal rejim 94
3.- Siyasal sistem 95
B)  ÜÇ DEVLET ANLAYIŞI: LİBERAL/SOSYALİST/FAŞİST 96
1.- Tabiat hali ve liberal devlet 96
2.- Sınıflar mücadelesi ve sosyalist devlet 98
3.- Kişi iktidarı ve faşist devlet 100
C) FARKLILAŞAN UYGULAMALAR VE BİLİŞİM TEKNOLOJİSİ 102
1.- İktidar sorunu ve proletarya diktatörlüğü 102
2.- Refah devleti ve sosyal devlet 104
3.- Bilişim teknolojileri, dijitalleşme ve e-devlet 107
 
3. BÖLÜM
ERKLER AYRILIĞI
I.- YASAMA (TEŞRİ) 114
A) YASAMANIN YAPISI: TEK MECLİS VE ÇİFT MECLİS 114
1.- Tek veya çift meclis: gereklilik mi, tercih mi? 114
2.- Meclislerin oluşumu, görev süresi ve sona ermesi 116
3.- İkinci meclis üzerine tartışmalar ve Türkiye 117
B) YASAMA İŞLEVİ VE İŞLEMLERİ 121
1.- Çalışma tarzı ve işleyişi 121
2.- Yasamanın işlevleri 123
3.- Yasama işlemleri: Kanun ve kararlar 125
C) TEMSİLİ GÖREV VE TEMSİLCİ STATÜSÜ 128
1.- Temsil ilkesi 128
2.- Sorumsuzluk ve dokunulmazlık 129
3.- Seçmen ve temsilci ilişkisi: geri çağırma yetkisi 131
II.-  YÜRÜTME (İCRA) 132
A) YÜRÜTMENİN YAPISI 132
1.- Tek kanatlı ve çift kanatlı yürüme 132
2.- Devlet başkanı ve hükümet (siyaset üstü ve siyasal) 133
3.- Sorumsuzluk ve sorumluluk 134
B) YÜRÜTME İŞLEMLERİ VE DÜZENLEYİCİ NORMLAR 135
C) OLAĞANÜSTÜ YÖNETİM USULLERİ 137
III.-  YARGILAMA (KAZA) 139
A) YARGI BAĞIMSIZLIĞI 139
B) YARGILAMA DÜZENLERİ: TEKLİ VEYA İKİLİ DÜZEN 140
C) YARGI VE DEMOKRASİ 141
 
4. BÖLÜM
DEMOKRASİ
I.- DEMOKRASİ KURAMLARI VE EVRİMİ 145
A) MONARŞİ, CUMHURİYET VE DEMOKRASİ 145
1.- Monarşi (monos arkhein) 146
2.- Cumhuriyet (res publica) 147
3.- Demokrasi (demos-kratos) 147
B) İKİ DEMOKRATİK EGEMENLİK ANLAYIŞI 149
1.- Halk egemenliği 149
2.- Ulus (millet) egemenliği 150
3.- Çağdaş anayasalarda egemenlik 153
C) TEMSİLİ, YARI VE DOĞRUDAN DEMOKRASİ 154
1.- Temsilî hükümet ve evrimi 154
2.- Yarı-doğrudan demokrasi 157
3.- Doğrudan demokrasi üzerine 162
II.- SEÇİMLER VE SİYASAL PARTİLER 163
A) SEÇİMLER 164
1.-  Oy hakkı, seçim çevresi ve baraj kayıtları 164
2.- Seçim sistemleri 168
3.- Seçimlerin denetimi: kurul mu, mahkeme mi? 172
B) SİYASAL PARTİLER 173
1.- Parti sistemleri 174
2.- Parti örgütleri 175
3.- Partiler hukuku ve demokrasi 176
III.-  DEMOKRASİNİN ASGARİ STANDARTLARI 178
A) SİYASAL İKTİDARIN ELDEĞİŞTİRME KOŞULLARI 178
B) SİYASAL SORUMLULUK VE HESAPVEREBİLİR HÜKÜMET 180
C) DİKTATÖRLÜK VE “SEÇİMLE GELEN KRALLAR” 181
 
5. BÖLÜM
YÖNETİM BİÇİMLERİ: ÇOĞULCU SİYASAL REJİMLER
I. -YATAY ERKLER AYRILIĞI 187
A) ERKLER AYRILIĞININ TANIM ÖĞELERİ 187
B) ÜÇ ANA İŞLEV VE ERK (İKTİDAR) 190
C) UYGULAMADAN KURAMA 191
II.- BAŞLICA SİYASAL REJİMLER 193
A) PARLAMENTER REJİM 193
1.- Parlamenterizmin belirleyici ilkeleri 193
2.- Klasik ve rasyonelleştirilmiş parlamenterizm 197
3.- Parlamenterizm coğrafyası 198
B) BAŞKANLIK REJİMİ 200
1.- Başkan ve Kongre arasında karşılıklı etki araçları 201
2.- Uygulamada başkanlık rejimi 203
3.- Başkancı rejimler 204
C) KOLEJYAL YÖNETİM VE KARMA REJİMLER 206
1.- Meclis Hükümeti: Türkiye 206
2.- Kolejyal yönetim: İsviçre 207
3.- Yarı-başkanlık veya yarı-parlamenter: Fransa 207
III.-  ANAYASAL VE SİYASAL DENGE VE DENETİM 210
A) ERKLER AYRILIĞI ÖLÇÜTÜNÜN YETERSİZLİĞİ 210
B) ÇOK KATMANLI HUKUKİ VE SİYASAL DÜZENEKLER 213
1.- Erkler ayrılığı düzlemi  ve bağımsız idari otoriteler 214
2.- Merkez - çevre (yerel) ilişkileri 215
3.- Devlet - toplum ilişkileri ve uluslararası toplum 215
C) BİRİKİM VE BELİRSİZLİKLER İKİLEMİNDEKİ TÜRKİYE 215
 
6. BÖLÜM
DEVLET BİÇİMLERİ: YATAY VE DÜŞEY ERKLER AYRILIĞI
I.- ÜNİTER (TEKİL/TEK YAPILI) DEVLET 224
A) MERKEZİYETÇİ ÜNİTER DEVLET 224
B) ADEM-İ MERKEZİYETÇİ ÜNİTER DEVLET 225
C) YETKİ GENİŞLİĞİ VE ADEM-İ MERKEZİYET BİRLİKTELİĞİ 227
II.- BÖLGESEL/BÖLGELİ DEVLET 230
A) BÖLGESEL YASAMA YETKİSİ 230
B) BÖLGESEL ÖZERKLİK ALANI 231
C) BİRLİK  VE BÜTÜNLÜK GÜVENCESİ: ANAYASA MAHKEMESİ 233
III. -FEDERAL DEVLET 234
A) FEDERAL DEVLET ÖRGÜTLENMESİ 234
1.- İki katmanlı devlet yapılanması 235
2.- Anayasal özerklik 236
3.- Çok katmanlı katılım yolları 237
B) FEDERALİZMİN OLUŞUMU: AYRIŞMA VE BİRLEŞME 238
C) DEVLET BİRLİKLERİ VE AVRUPA BİRLİĞİ 240
1.- Devlet Birlikleri ve konfederasyon 240
2.- Avrupa Birliği 241
3.- Karşılaştırmalı yaklaşım ve Türkiye 245
 
7. BÖLÜM
ÖZGÜRLÜKLER ANAYASA HUKUKU
I.- HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN HUKUKİLEŞME SÜRECİ 250
A) TEMEL KAVRAMLAR VE İTİCİ GÜÇLER 250
1.-  Özgürlük, hak, eşitlik ve haysiyet 250
2.-  Düşünsel  kaynaklar ve toplumsal ihtiyaçlar 253
3.- Evrimci ve gelişmeci özellik 255
B) HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN HUKUKÎ KAYNAKLARI 256
1.- İnsan haklarının anayasalaşması 257
2.- Bildirgeler ve uluslararası belgeler 262
3.- Yargı kararları 263
C) HAK VE ÖZGÜRLÜK AYRIMLARI VE ÇİZELGESİ 264
1.- İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi 265
2.- Statülere/kuşaklara ve öznelere göre ayrımlar 266
3.- Birbirini tamamlayıcılık ve bütünlük ilkesi 269
II.- BAŞLICA HAK VE ÖZGÜRLÜKLER 270
A) KİŞİ ÖZGÜRLÜKLERİ VE SİYASAL HAKLAR 271
1.- Bireysel özgürlükler ve haklar 271
2.- Toplu (kolektif) özgürlükler 276
3.- Siyasal haklar ve özgürlükler 278
B) SOSYAL VE MESLEKİ İLİŞKİLERE GÖRE ÖZGÜRLÜK VE HAKLAR 280
1.- İktisadi haklar 281
2.- Sosyal haklar 282
3.- Kültürel haklar 283
C) USULE İLİŞKİN HAKLAR 285
1.- Hak arama özgürlüğü 285
2.- Etkili başvuru hakkı 285
3.- Adil yargılanma hakkı 286
III.- HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN GÜVENCE SİSTEMİ 287
A) ULUSAL GÜVENCE SİSTEMİ 287
1.- Düzenleme ve sınırlama ilkeleri ve sapmalar 287
2.- Koruyucu anayasal kurallar ve güvence ölçütleri 293
3.- Kurumsal güvenceler 296
B) ULUSLARARASI GÜVENCE SİSTEMİ 298
1.- Hak ve özgürlük belgeleri 298
2.- İdari ve siyasal nitelikte koruma düzenekleri 299
3.- Yargısal güvenceler 301
C) İNSAN HAKLARI AVRUPA MAHKEMESİ 302
1.- Bireysel başvuru 302
2.- Karar süreci 303
3.- Kararların uygulanması 304
 
8. BÖLÜM
ÇEVRESEL ANAYASA HUKUKU
I.- ULUSLARARASI HUKUKUN ETKİSİ 308
A) BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ÖRGÜTÜ’NÜN ÖNCÜ KONUMU 309
1.- BM belgeleri (1972 — 2022) 309
2.- İklim değişikliği sözleşmeleri 311
3.- Uluslararası yargı organlarının yaklaşımı 313
B) ÜLKESEL DÜZENLEMELER VE ÇEVRE KORUMASI 316
1.- Anayasalarda ülke ve çevre 317
2.- Koruma ödev ve/veya yükümlülüğü 319
3.- Kamu yönetimi ve çevresel yetkiler 320
C) MADDİ VE USULE İLİŞKİN HAKLAR 322
1.- Çevresel  haklardan doğa haklarına 323
2.- Bilgilenme, başvuru ve  katılım hakları 325
3.- Çevresel demokrasi 327
II.- ÇEVRESEL ANAYASA HUKUKUNUN OLUŞUMU 329
A) KAVŞAK HUKUK DİSİPLİNİ 329
1.- Çevre ve Anayasa : etkileşim ve karşılıklı katkılar 330
2.- Çevre adaleti 332
3.- Etkililik ölçütleri ve geriye götürülemezlik ilkesi 336
B) ÇEVRESEL ANAYASA HUKUKU: PARADİGMA DEĞİŞİKLİĞİ Mİ ? 338
C) TÜRKİYE: "ANAYASA'NIN EKOSİSTEM AÇISINDAN OKUNMASI” 342
III.- DEVLET EGEMENLİĞİNİN SINIRLARI: AFETLER VE SALGIN HASTALIKLAR 348
A) AFETLER VE HUKUKU 348
1.- Bütünleşik Yönetim: öncesi/sırası/sonrası 348
2.- Uluslararası Sözleşmeler ve Türkiye 350
3.- Anayasal çerçeve ve yasal düzenleme gereği 351
B) COVID-19 VE SALGIN HASTALIKLARDA SÜREKLİLİK 354
C) SINIRAŞAN ANAYASACILIK VE DÜNYA ANAYASACILIĞI ÜZERİNDE YENİDEN DÜŞÜNMEK 359
1.- Uluslararası insancıl hukuk ve ekolojik müdahale 359
2.- Uluslararası çevre sözleşmesine doğru 361
 
9. BÖLÜM
ANAYASA ADALETİ
I.- ANAYASA ADALETİ VE ADİL YARGI 369
A) ANAYASAL YARGI MODELLERİ 370
1.- Amerika Birkleşik Devletleri: Yüksek Mahkeme 370
2.- Avrupa Modeli: Anayasa Mahkemesi 372
3.- Türkiye’deki girişim ve gelişmeler 376
B) ÖRGÜTLENME VE ADİL ANAYASA YARGISI 379
1.- Üyeleri belirleme kuralları ve nitelik ölçütleri 379
2.- Statü kuralları ve örgütlenme 383
3.- Hakkaniyete uygun yargılama gerekleri 385
C) ANAYASA ADALETİNİN İŞLEVİ VE MEŞRULUĞU 390
1.- Kurucu iktidar 390
2.- Kural koyma yetkisi 392
3.- Anayasaya saygılı yasa gerekleri 395
II.- ANAYASA UYUŞMAZLIĞI VE DENETİM USULÜ 397
A) UYUŞMAZLIK KONUSU VE DENETLENEN İŞLEMLER 397
1.-  Normların Denetimi 398
a) Anayasalar ve uluslararası sözleşmeler 396
b) Yasalar ve başka normatif işlemler 399
c) Denetim dışı tutulan işlemler 405
2.- Faaliyetlerin Denetimi 407
a) Organlar arası uyuşmazlıklar ve organ davası 407
b) Siyasi partiler ve seçimler 410
c) Yargılama, yorum ve görüş bildirme 412
3.- Denetim Ölçütleri  (ölçü normlar) 414
a) Anayasa 414
b) Uluslararası belgeler 418
c) Hukukun genel ilkeleri 419
B) BAŞVURU YOLLARI VE ÖZELLİKLERİ 421
1.- Dava yolu: soyut norm denetimi 421
2.- İtiraz yolu: somut norm denetimi 424
3.- Bireysel başvuru yolu: Anayasa şikayeti 429
C) BAŞVURU ZAMANI VE UYUŞMAZLIĞIN ÇÖZÜMÜ 432
1.-  Başvuru zamanı (ânı) 432
2.- İstemin incelenmesi 437
3.- Uyuşmazlığın çözümü 439
III.- DENETİMİN KAPSAMI VE SONUÇLARI 442
A) NORM DENETİMİ 443
1.- Şekil ve usul 443
2.- Yetki: usul ve esas eklemlenmesi 446
3.- Esas denetimi 448
B) BİREYSEL BAŞVURU: ÖZGÜRLÜKLER ANAYASA YARGISI 451
1.- Kabul edilebilirlik koşulları 451
2.- Esas incelemesi 453
3.- Karar ölçütleri 455
C) DENETİMİN KAPSAMI VE SONUÇLARI 460
1.- Karar teknikleri ve türleri 460
a) Kısmi kararlar ve yorumlu kararlar 460
b) Aykırılık bildirimi  ve  çağrı kararları 464
c) İptal ve ihlal kararları 466
2.- Kararların etki ve sonuçları 468
a) Genel etki ve kesinlik 468
b) Yürürlüğü askıya alıcı etki ve durdurma 471
c) Geriye yürüme ve etkililik sorunu 473
3.- Anayasa icra yargısı 475
DİZİN 485
Yorum yaz
Bu kitaba henüz yorum yapılmamış.
Bonus Card ( Garanti - Teb - Denizbank - Şekerbank vb. )
Taksit Sayısı Taksit tutarı Genel Toplam
Tek Çekim 760,00    760,00   
Cardfinans ( Finansbank )
Taksit Sayısı Taksit tutarı Genel Toplam
Tek Çekim 760,00    760,00   
Maximum Card ( İş Bankası - Ziraat Bankası )
Taksit Sayısı Taksit tutarı Genel Toplam
Tek Çekim 760,00    760,00   
Worldcard ( YKB - Vakıfbank - Anadolubank - Albaraka )
Taksit Sayısı Taksit tutarı Genel Toplam
Tek Çekim 760,00    760,00   
Diğer Kartlar
Taksit Sayısı Taksit tutarı Genel Toplam
Tek Çekim 760,00    760,00   
Kapat