Karayoluyla Eşya Taşımasında Taşıma Ücreti

İçindekiler

Önsöz. Vıı

İçindekiler . Ix

Kısaltmalar Xvıı

Giriş 1

Birinci Bölüm

Taşıma Ücreti, Hukuki Niteliği,

Kaynağı Ve Kapsamı

• 1. Taşıma Ücreti Kavramı 5

1. İktisadi Anlamda Ücret 5
2. Hukuki Anlamda Ücret 6
3. Taşıma Ücreti 7
4. Taşıma Ücreti Ve Benzer Kavramlar 9
5. Bedel 9

Iı. Navlun 11

• 2. Taşıma Ücretinin Hukuki Niteliği. 13
• 3. Taşıma Ücretinin Kaynağı. 16

1. Taşıma Sözleşmesi 16
2. Taşıma Sözleşmesinin Tanımı 16

Iı. Taşıma Sözleşmesinin Kurulması . 17

Iıı. Taşıma Sözleşmesinin Konusu . 17

Iv. Taşıma Sözleşmesinin Tarafları 21

1. Gönderen 21
2. Taşıyıcı 22
3. Taşıma Sözleşmesiyle İlgili Diğer Kişiler . 27
4. Gönderilen 28
5. Taşıma Konusu Eşyanın Sahipleri 29

Vı. Taşıma Sözleşmesinin Unsurları. 30

1. Taşıma İşinin Üstlenilmesi 30
2. Ücretin Üstlenilmesi . 33
3. Taşıma Sözleşmesiyle Taşıma Ücretinin Kararlaştırılmış

Olması 36

1. Taşıma Sözleşmesiyle Taşıma Ücretinin

Kararlaştırılmamış Olması 36

X İçindekiler

Vıı. Taşımanın Karayoluyla Ve Taşıtla Yapılması. 38

Vııı. Taşıma Ücretinin Unsuru Olduğu Taşıma Sözleşmesinin

Tam İki Tarafa Borç Yükleyen Sözleşme Olmasının Sonuçları. 40

1. Taşıma İşleri Komisyonculuğu Sözleşmesi 41

• 4. Bir Taşıma Sözleşmesinin Mevcut Olmadığı Eşya Taşımaları44

1. Ücretsiz Gerçekleştirilen Eşya Taşımaları 44
2. Ücretsiz Gerçekleştirilen Eşya Taşımalarının Tabi Olduğu Hükümler. 45

• 5. Taşıma Ücretinin Kapsamı .48

1. Giderler . 49
2. Tazminat . 52
3. Ek Uygun Ücret . 53
4. Bekleme Ücreti . 54
5. Genel Olarak Bekleme Ücreti. 54

Iı. Yükleme Ve Boşaltma. 55

1. Gönderenin Yükleme Ve Boşaltma Yükümlülüğü 56
2. Yükleme Veya Boşaltma Yükümlüsünün Sözleşmeyle

Kararlaştırılması 59

3. Yükleme Veya Boşaltma Yükümlüsünün Durumun Gereği

Olarak Belirlenmesi. 59

4. Yükleme Veya Boşaltma Yükümlüsünün Ticari Teamülün

Gereği Olarak Belirlenmesi . 60

5. Gönderilenin Boşaltma Yükümlülüğü . 60

Iıı. Yükleme Ve Boşaltma Süresi 61

Iv. Yükleme Ve Boşaltma Süresinin Aşılması. 64

1. Bekleme Ücretine Hak Kazanılması 65
2. Ttk'da Yüklemede Ve Boşaltmada Bekleme Ücretine Hak

Kazanılmasına İlişkin Düzenlemeler 67

2. Yüklemede Bekleme Ücreti. 68
3. Boşaltmada Bekleme Ücreti . 70

Vı. Riziko Alanı (Risikobereich) İlkesi. 70

1. Genel Olarak Taşıma Hukukunda Riziko Alanı 70
2. Türk Taşıma Hukukunda Riziko Alanı Teorisi 72
3. Alman Taşıma Hukukunda Riziko Alanı Teorisi . 73
4. Alman Doktrinde Riziko Alanı Teori . 73
5. Alman Mahkeme Kararlarında Riziko Alanı Teorisi 74
6. Riziko Alanı Teorisinde Riziko Alanları 75
7. Taşıyıcının Riziko Alanı. 75
8. Gönderenin Riziko Alanı 77
9. Nötr Alan . 78

İçindekiler Xı

Vıı. Bekleme Ücretinin Hukuki Niteliği. 79

Vııı. Bekleme Ücretinin Hesaplanması 81

İkinci Bölüm

Taşıma Ücretinden Doğan Sorumluluk

• 1. Taşıma Ücretinden Sorumluluğun Başlangıcı 83
• 2. Tek Bir Taşıyıcının Bulunduğu Durumlarda Taşıma Ücretini

Ödeme Borcu. 86

1. Taşıma Ücretine Borçlanılması 86
2. Gönderenin Taşıma Ücretinin Borçlusu Olması 87
3. Gönderilenin Taşıma Ücretinin Borçlusu Olması 88
4. Eşyayı Teslime Almaya Yetkili Bir Gönderilenin Bulunması . 89

Iı. Eşyanın Teslimini (Tazminatı) Talep Hakkının Kullanılması 90

1. Talep Hakkını Kullanma Zamanı 90
2. Teslimi Kabul (Tazminatı Talep) Açıklaması 92

Iıı. Gönderilenin Taşıma Ücretinin Borçlusu Olmasının Geçerlilik

Şartları . 95

Iv. Temsil 96

1. Gönderilenin Taşıma Ücretinin Borçlusu Olmasının Kaynağı. 97

Vı. Gönderilen Dışında Bir Üçüncü Kişinin Taşıma Ücretinin Borçlusu

Olması 102

1. Sözleşmenin Nisbiliği İlkesi Karşısında Üçüncü Kişinin Taşıma

Ücretini Borçlanması 102

2. Ödemeli Kayıtları 104

• 3. Birden Fazla Taşıyıcının Bulunduğu Durumlarda Taşıma

Ücretini Ödeme Borcu 106

1. Alt Taşımada Taşıma Ücreti 106
2. Alt Taşıma Sözleşmesi 106

Iı. Alt Taşıma İlişkisi 108

Iıı. Alt Taşıma Sözleşmesinde Taşıma Ücreti. 108

1. Fiili Taşıyıcının Taşıma Ücreti 114
2. Bölünmüş Taşımada Taşıma Ücreti. 116
3. Müteakip Taşımada Taşıma Ücreti . 116
4. Genel Olarak Müteakip Taşıma 116

Iı. Müteakip Taşımanın Hukuki Niteliği 117

Iıı. Müteakip Taşıyıcının Ücret Hakkı 120

• 4. Taşıma Ücretinin İfası 122

1. İfanın Konusu 122
2. Taşıma Ücretinin Muacceliyeti . 127

Xıı İçindekiler

1. Aynı Anda Karşılıklı İfa Kuralı. 130
2. Taşıma Ücretinin Ülke Parası Veya Yabancı Para İle Ödenmesi. 133
3. Taşıma Ücretinin Ülke Parası İle Ödenmesi . 133

Iı. Taşıma Ücretinin Yabancı Para İle Ödenmesi 135

Iıı. Taşıma Ücretinin İfa Yeri 137

1. Taşıma Ücreti İçin Hapis Hakkının Kullanılması. 138
2. Taşıma Konusu Eşya Üzerinde Hapis Hakkı 138

Iı. Refakat Belgelerini Teslimden Kaçınma Hakkı . 144

1. Taşıma Ücretinde Temerrüt 145

• 5. Teslimde Ödeme Şartlı Taşıma 147

1. Teslimde Ödeme Kavramı. 148
2. Teslimde Ödemede Sözleşmesel İlişkiler 150
3. Teslimde Ödeme Şartı. 151
4. Teslimde Ödeme Şartının Talimat Verme Yetkisi İle Öngörülmesi 154
5. Teslimde Ödeme Şartının Kapsamı . 155
6. Ttk'nın Uygulama Alanı Bakımından . 156

Iı. Cmr'nin Uygulama Alanı Bakımından . 159

1. Teslimde Ödeme Şartından Doğan Sorumluluk 161
2. Teslimde Ödeme Şartından Doğan Sorumluluğun Var Oluş Şartları 162
3. Bir Taşıma Sözleşmesinin Bulunması 162
4. Taşıma Sözleşmesinde Teslimde Ödeme Şartına Yer Verilmesi. 162
5. Kararlaştırılan Bedel Tahsil Edilmeksizin Eşyanın Gönderilene

Teslim Edilmesi . 163

4. Teslimde Ödeme Şartına Aykırılığın Zarara Yol Açması. 166

Iı. Teslimde Ödeme Şartından Doğan Sorumluluğun Hukuki Niteliği. 166

• 6. Taşıma İşinin Gereği Gibi İfa Edilmemesi Halinde Taşıma Ücreti.168

1. Zıya Veya Hasar İle Gecikme Halinde Taşıma Ücreti 169
2. Zıya Veya Hasarın Varlığı 171
3. Taşıma Hukukunda Zıya 171
4. Tam Zıya- Kısmi Zıya 172
5. Zıya Karinesi 174
6. Taşıma Hukukunda Hasar . 177
7. Tam Hasar- Kısmi Hasar 179

Iı. Zıya Veya Hasarın Varlığı Halinde Taşıma Ücreti 180

1. Dar Anlamda Taşıma Ücreti 180
2. Kısmi Zıya Halinde Taşıma Ücreti. 186
3. Kısmi Hasar Halinde Taşıma Ücreti 187
4. Zıya Karinesinin Varlığı Halinde Taşıma Ücreti. 187

İçindekiler Xııı

2. Geniş Anlamda Taşıma Ücreti. 189

Iıı. Gecikmenin Varlığı. 192

1. Taşıma Hukukunda Gecikme 193
2. Taşıma Süresi 194
3. Taşıma Süresinin Sözleşmeyle Belirlenmiş Olması 194
4. Taşıma Süresinin Sözleşmeyle Belirlenmemiş Olması . 197
5. Gecikme Halinde Taşıma Ücreti 199
6. Zararın Mevcut Olmadığı Durumlarda Taşıma Ücreti 199
7. Zararın Mevcut Olduğu Durumlarda Taşıma Ücreti. 204

Iv. Taşıyıcının Sorumluluktan Kurtuluş İmkânının Bulunmaması . 209

1. Genel Sorumluluktan Kurtulma İmkânı 209
2. Gecikme Halinde Taşıma Ücretine İlişkin Sorumluluktan

Kurtuluş Hükümlerinin Değerlendirilmesi 213

3. Özel Sorumluluktan Kurtuluş İmkânları 214
4. Diğer Yükümlülüklerin İhlali Halinde Taşıma Ücreti 215
5. Refakat Belgelerinin Eksikliği Halinde Taşıma Ücreti . 215

Iı. Yetersiz Ambalajlama Veya İşaretleme Halinde Taşıma Ücreti . 217

Iıı. Yükleme Veya Boşaltmaya İlişkin Yükümlülüklerin İhlali Halinde

Taşıma Ücreti. 220

Iv. Tehlikeli Eşyayı Bildirim Yükümlülüğünün İhlali Halinde Taşıma

Ücreti . 220

1. Tehlikeli Eşyayı Bildirim Yükümlülüğü. 220
2. Tehlikeli Eşyayı Bildirim Yükümlülüğünün İhlali Halinde

Taşıma Ücretine İlişkin Sonuçlar. 221

• 7. Kanunun Öngördüğü Durumlarda Taşıyıcının Taşıma Ücreti

Hakkı 224

1. Talimatı Yerine Getirmesi Halinde Taşıyıcının Taşıma Ücreti 224
2. Talimat Verme Yetkisi 224

Iı. Talimatı Yerine Getirmesinin Taşıyıcının Taşıma Ücretine Etkisi . 230

1. Talimatın Yerine Getirilmesinden Doğan Uygun Ücret. 230
2. Talimatın Yerine Getirilmesi İçin Talep Edilebilecek Avans. 236
3. Talimat Verme Yetkisinin Kullanılması İle Gönderilenin Taşıma

Ücretinin Borçlusu Olması İlişkisi 237

1. Kısmi Taşımayı İstem Hakkının Kullanılması Halinde Taşıma Ücreti . 239
2. Kısmi Taşımayı İstem Hakkı. 239

Iı. Kısmi Taşımaya İlişkin İstemin Yerine Getirilmesinde Taşıyıcının

Taşıma Ücreti. 241

1. Dar Anlamda Taşıma Ücreti 241
2. Geniş Anlamda Taşıma Ücreti. 245

Xıv İçindekiler

1. Yükleme Süresine Uyulmaması Nedeniyle Tanınan Süre İçerisinde Kısmi

Yükleme Yapılmasından Dolayı Kısmi Taşımayı Talep Hakkında Taşıma

Ücretine İlişkin Hükümlerin Uygulanması. 247

1. Yükleme Süresine Uyulmaması Nedeniyle Tanınan Süre İçerisinde

Kısmi Yükleme Yapılmasından Dolayı Taşıyıcının Yüklenen Eşyayı

Taşıma Hakkı 247

Iı. Kısmi Yükleme Yapılmasından Dolayı Taşıyıcının Yüklenen Eşyayı

Taşıması Sebebiyle Taşıma Ücreti 248

1. Taşıma Veya Teslim Engellerinin Varlığı Halinde Taşıma Ücreti . 250
2. Taşıma Veya Teslim Engeli . 250

Iı. Taşıma Veya Teslim Engeli Halinde Talimat Vermeye Yetkili Kişiler 251

Iıı. Talimat Vermeye Yetkili Kişilerden Talimat Alınamaması 252

Iv. Taşıma Veya Teslim Engellerinin Varlığı Halinde Hak Kazanılan

Taşıma Ücreti . 253

1. Taşıma Veya Teslim Engellerinin Varlığı Halinde Talep Edilebilen

Ek Ücret Ve Giderler. 259

• 8. Taşıma Sözleşmesinin Feshi Halinde Taşıma Ücreti .264

1. Taşıma Sözleşmesinin Gönderen Tarafından Feshedilmesi . 264
2. Gönderenin Taşıma Sözleşmesini Feshetmesi Halinde Taşıyıcının Talep

Edebileceği Taşıma Ücreti. 268

1. Gönderenin Taşıma Sözleşmesini Feshetmesi Halinde Taşıyıcının Talep

Edebileceği Taşıma Ücretinin Hukuki Niteliği 273

1. Yükleme Süresine Uyulmaması Sebebiyle Taşıyıcının Taşıma

Sözleşmesini Feshetmesi Halinde Taşıma Ücreti 274

1. Taşıma Sözleşmesinin Taşıyıcı Tarafından Feshedilmesi 274

Iı. Taşıyıcının Taşıma Sözleşmesini Feshetmesi Halinde Taşıma

Ücreti . 275

Üçüncü Bölüm

Taşıma Ücretinin Hesaplanması Ve İspatı

• 1. Taşıma Ücretinin Hesaplanması .277

1. Taşıma Ücretinin Miktarının Açıkça Kararlaştırılması Halinde Taşıma

Ücretinin Hesaplanması 277

1. Taşıma Ücretinin Genel İşlem Şartı İle Kararlaştırılması 279

Iı. Ücret Tarifeleri. 282

1. Taşıma Ücretinin Miktarının Kararlaştırılmaması Halinde Taşıma

Ücretinin Hesaplanması 284

1. Piyasadaki Ücret 285

Iı. Makul Ücret . 286

İçindekiler Xv

• 2. Taşıma Ücretinin İspatı 288

1. Taşıma Senedinde Taşıma Ücretine Yer Verilmesi 288
2. Taşıma Senedinde Taşıma Ücretinin Hesaplanmasına İlişkin

Ölçülerin Varlığı . 292

Iı. Gönderilenin Taşıma Ücretini Taşıma Senediyle Sınırlı Olarak

Ödemesi. 293

Iıı. Taşıma Senedinde Uluslararası Teslim Şekillerinin Öngörmüş

Olduğu Kayıtlara Yer Verilmesi 295

1. Yük Senedinde Taşıma Ücretine Yer Verilmesi . 297
2. Taşıma Ücretinin Diğer Belgelerle İspatı. 299

• 3. Zamanaşımı 300

1. Taşıma Ücretine İlişkin Doğrudan Talepte Zamanaşımı 300
2. Taşıma Ücretine İlişkin Dolaylı Talepte Zamanaşımı. 305

• 4. Görevli Ve Yetkili Mahkeme .308

Sonuç .311

Kaynakça .317