Mavi Kartlı Yabancılar

Prof. Dr. Hacı CAN

İÇİNDEKİLER

İKİNCİ BASIYA ÖNSÖZ. 7

İÇİNDEKİLER 9

KISALTMALAR. 13

GİRİŞ .15

BİRİNCİ BÖLÜM

MAVİ KART STATÜSÜNÜN TARİHSEL GELİŞİMİ

Statünün Ortaya Çıkış Süreci .17

Arka Plan: Statünün Getirilme Nedeni 17

Türk Vatandaşlık Kanununun 29. Maddesinin Değiştirilmesine

İlişkin İlk Çalışmalar. 19

Statünün Gelişim Süreci 21

Yapılan Değişiklikler 21

07.06.1995 Tarih ve 4112 Sayılı Kanun ile Getirilen Değişiklikler 21

Getirilen Değişiklikler . 21

Yöneltilen Eleştiriler . 23

29.6.2004 Tarih ve 5203 Sayılı Kanun ile Getirilen Değişiklikler 25

09.05.2012 Tarih ve 6304 Sayılı Kanun ile Getirilen Değişiklikler 27

02.07.2018 Tarih ve 700 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile

Getirilen Değişiklikler. 30

Statünün Mevcut Durumu 30

İKİNCİ BÖLÜM

MAVİ KART STATÜSÜNÜN HUKUKİ ÇERÇEVESİ

Statünün Kavramsal İsimlendirilmesi.35

Statünün Hukuki Mahiyeti.36

Yabancı Statüsü. 36

Koşullu Maddi Vatandaşlık Statüsü. 37

Kanuni Statü 39

10 İçindekiler

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

MAVİ KART STATÜSÜNÜN UYGULANMA TEMELLERİ

Uygulanma Esasları .45

Yer Bakımından Uygulanma . 45

Zaman Bakımından Uygulanma 47

Kuralın Niteliği Bakımından Uygulanma . 48

Kişi Bakımından Uygulanma . 50

Konu (Maddi) Bakımdan Uygulanma 51

Anlam Bakımından Uygulanma 51

Uygulanma Usulü 51

III. Resmi Kayıt ve Belgeler .52

Mavi Kartlılar Kütüğü 52

‘Mavi Kart’ Belgesi 57

Mavi Kart Statüsünden Yararlananların Kişisel Kayıtlarının

Tutulmasından Kaynaklanan Anayasal Hak İhlalleri60

Ali Çökelekoğlu ve Diğerleri Kararı . 60

Başvuruya Konu Olan Olay ve Süreç 60

Anayasa Mahkemesinin Değerlendirmesi61

Kağan Osman Karamanoğlu Kararı . 64

Başvuruya Konu Olan Olay ve Süreç 64

Anayasa Mahkemesinin Değerlendirmesi65

Beyhan Çatalkaya Kararı. 66

Başvuruya Konu Olan Olay ve Süreç 66

Anayasa Mahkemesinin Değerlendirmesi68

Aslan Faruk Toprak Kararı. 71

Başvuruya Konu Olan Olay ve Süreç 71

Anayasa Mahkemesinin Değerlendirmesi73

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

MAVİ KART STATÜSÜNÜN MUHATAPLARI VE İÇERİĞİ

Mavi Kart Statüsünün Muhatapları 85

Mavi Kart Statüsünden Yararlananlar 85

Genel Çerçeve 85

İçindekiler 11

Asıl Grup: Doğuştan Türk Vatandaşı Olup da Çıkma İzni Alarak Türk

Vatandaşlığını Kaybedenler . 86

Bağlı Grup: Türk Vatandaşlığından İzinle Çıkanın Yakınları (Alt Soyları). 92

Değerlendirme. 96

Mavi Kart Statüsünün Yükümlü Muhatapları . 99

Genel Olarak 99

Kamu Kurumları. 99

Özel Hukuk Kişileri . 100

Mavi Kart Statüsünün İçerdiği Haklar. 100

Genel Çerçeve. 100

Statüye Açık Alanlar 102

Statüden İstisna Tutulan Alanlar. 110

Statüye Açık Alanlarda Millî Güvenlik ve Kamu Düzeni

Hükümlerinin Saklı Tutulması Çekincesine Bağlı Olarak Ortaya

Çıkan Sınırlamalar (Kısıtlama ve Yasaklar)  117

Statünün Tamamlayıcısı Olarak Genel Yabancı Statüsünden

Yararlanma 120

BEŞİNCİ BÖLÜM

MAVİ KART STATÜSÜ BAĞLAMINDA ORTAYA ÇIKAN GENEL MESELELER

Genel Olarak . 125

Millî Güvenlik ve Kamu Düzeni Hükümleri Çekincesinin Etki Alanı 125

Çekincenin Anlamı 125

Etkilenen Alanlar. 129

Ülkeye Giriş, Ülkede Bulunma ve Ülkeden Çıkma 130

İlgili Düzenlemeler 130

Yargı Uygulaması 134

1) Danıştay Kararları. 134

2) Anayasa Mahkemesi Kararları 136

a) İsmail Aslan Kararı 136

b) Selçuk Karakaya Kararı 140

Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri 148

Çalışma 150

Örgütlenme . 152

Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Düzenleme 152

12 İçindekiler

Dernek Kurma.153

Vakıf Kurma 154

Siyasi Parti Faaliyetleri154

Siyasal Faaliyetler.155

Taşınmaz Mal Mülkiyeti ve Sınırlı Ayni Hak Edinme.156

Suç İşleyenlerin İadesi158

Diplomatik Himaye.168

III. Uygulanacak Hukuk ve Milletlerarası Yetkili Mahkeme 168

Uygulanacak Hukuk 168

Yetkili Mahkeme. 172

Aşırı Yararlanma Durumları .174

Genel Olarak. 174

Dava Teminatı. 175

Yükseköğretim 177

ALTINCI BÖLÜM

MAVİ KART STATÜSÜNÜN SONA ERMESİ

Kanunda Düzenleme Boşluğunun Bulunması ve Sonuçları 181

İdarenin Düzenleyici İşlemlerinde Statünün Bazı Sona Erme

Durumlarının Sonuçlarına İlişkin Hükümler 181

III. Mavi Kart Statüsünün Sona Ermesine İlişkin Meseleler 182

İradi veya Gayri İradi Şekilde Sona Erdirilip Erdirilemeyeceği Sorunu 182

Mavi Kart Statüsünün Ortadan Kalkmasının Mavi Kart Statüsü

Kapsamında Bulunan Altsoylara Etki Gösterip Gösteremeyeceği

Sorunu  185

SONUÇ.187

KAYNAKÇA 189