Suç Gelirlerinin Aklanmasına İlişkin Suçlar Ve Yaptırımlar
Basım Tarihi
2011-04
Sayfa Sayısı
788
Basım Yeri
Ankara
Stok Kodu
9789750215179
Baskı
1
SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASINA İLİŞKİN SUÇLAR VE YAPTIRIMLAR
Murat Volkan DÜLGER
- Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerlerinin Aklanması Suçu
- Aklanmış Malvarlığı Değerlerinin Satın Alınması ve Kabul Edilmesi Suçu
- 5549 Sayılı Yasada Yer Alan Aklamayla İlgili Suçlar ve Kabahatler
- Uluslararası ve Ulusal Ceza Hukuklarında Aklama Suçu
- Suç Gelirlerinin Aklanmasının Uluslararası Boyutu
- Suç Gelirlerinin Aklanmasıyla Mücadelede Önleyici Tedbirler
İÇİNDEKİLER
BİRİNCİ BÖLÜM
SUÇ GELİRİ VE AKLANMASIYLA İLGİLİ KAVRAMLARIN
TANIMI VE AKLAMANIN TARİHÇESİ
I. KAVRAM VE TANIM 43
A. Genel Olarak 43
1. Kara Para Kavramı ve Tanımı 44
a. Kavram 44
b. Genel Olarak Tanım 46
c. Hukuki Açıdan Tanım 47
d. Öncül Suç 48
e. Kara Para, Gri Para ve Ak Para Ayrımı 49
2. Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değeri Kavramı ve Tanımı 50
a. Kavram 50
b. Tanım 51
3. Suç Geliri 51
B. Suç Gelirlerinin Aklanması 52
1. Aklama Kavramı 52
2. Aklamanın Tanımı 55
a. Uluslararası Belgelerde Yapılan Tanımlar 55
b. Ulusal Düzenlemelerde Yer Alan Tanımlar 57
c. Öğretide Yer Alan Tanımlar 59
d. Değerlendirme ve Görüşümüz 61
II. SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASININ NEDENLERİ, AŞAMALARI VE YÖNTEMLERİ 62
A. Aklamanın Nedenleri ve Amaçları 62
1. Suç Gelirinin Nakit Formundan Kurtarılması 64
2. Öncül Suç İle Suç Geliri Sahibi Arasındaki Bağlantının Kesilmesi 67
3. Suç Gelirinin Müsadereden Kurtarılması 67
4. Suç Gelirlerinin Yasal Ekonomik Sisteme Sokularak Kullanılması 68
5. Değerlendirme ve Görüşümüz 68
B. Aklamanın Aşamaları 70
1. Genel Olarak 70
2. Yerleştirme Aşaması 72
3. Ayırma Aşaması 76
4. Bütünleştirme Aşaması 77
C. Aklamanın Yöntemleri 79
1. Genel Olarak 79
2. Finans Kuruluşlarının Kullanılmadığı Aklama Yöntemleri 83
a. Suç Gelirlerinin Kaçak Yollarla Yurt Dışına Çıkarılması 84
b. Yasadışı Para Transfer Sistemlerinin Kullanılması 87
aa. Genel Olarak 87
bb. Sistemin Sağladığı Avantajlar 92
c. Ticaret Şirketlerinin ve Nakit Akışının Yoğun Olduğu İşyerlerinin Kullanılması 95
d. Döviz Bürolarının Kullanılması 101
e. Şans Oyunlarının Kullanılması 103
aa. Kumarhaneler 103
bb. Loto Çekilişleri 105
cc. At Yarışları 106
f. Diğer Yöntemler 107
3. Finans Kuruluşlarının Kullanıldığı Aklama Yöntemleri 107
a. Parçalara Ayırma Yöntemi 109
b. Vergi Cennetleri ve Kıyı Bankacılığı Uygulamaları 110
aa. Vergi Cennetleri 111
bb. Kıyı (Off-shore) Bankacılığı 114
cc. Suç Gelirlerinin Aklanmasına Etkileri ve Alınan Önlemler 119
c. Sanal Bankacılık Sisteminin Kullanılması 124
aa. Sanal Bankacılık Sisteminin İşleyişi 124
bb. Sanal Bankacılığın Aklayıcılara Sağladığı Avantajlar 126
aaa. Kolayca Fon Transferinin Sağlanması 126
bbb. Suç Gelirlerinin İzinin Bulunmasının Zorlaşması 127
ccc. Aklama Aşamalarının Kolaylıkla Yapılması 127
ddd. Suçluların Fiziksel Olarak Yakalanmalarının Zorlaşması 128
d. Sigorta Şirketlerinin Kullanılması 128
e. Ön Ödeme Kartlarının ve Para Transfer Şirketlerinin Kullanılması 130
aa. Ön Ödeme Kartlarının Kullanılması 130
bb. Para Transfer Şirketlerinin Kullanılması 132
f. Diğer Yöntemler 133
III. AKLAMANIN BOYUTLARI, AKLAMAYLA MÜCADELENİN NEDENLERİ, AMAÇLARI VE TARİHÇESİ 133
A. Aklamanın Boyutları 133
1. Hesaplama Zorlukları 133
2. Hesaplama Yöntemleri 135
3. Tahmin Edilen Miktarlar 136
a. Uluslararası Alanda Tahmin Edilen Miktar 136
b. Ülkemizde Tahmin Edilen Miktar 140
4. Değerlendirme ve Görüşümüz 143
B. Aklamayla Mücadelenin Nedenleri ve Amaçları 144
1. Genel Olarak 144
2. Öncül Suçlarla Mücadele Edilmesi 146
3. Suç Gelirlerinin Müsaderesiyle Örgütlerin Kaynağının Kısılması 148
4. Ekonomik Nedenler 149
5. Sosyal Nedenler 154
6. Değerlendirme ve Görüşümüz 155
C. Suç Gelirlerinin Aklanmasının Tarihçesi 156
1. Aklamanın Tarihçesi 156
2. Aklamayla Mücadelenin Tarihçesi 159
a. Uluslararası Alanda Kronolojik Olarak Düzenlemeler 160
b. Ulusal Alanda Kronolojik Olarak Düzenlemeler 161
İKİNCİ BÖLÜM
SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASININ KAYIT DIŞI EKONOMİ, ORGANİZE SUÇLULUK, EKONOMİK SUÇLAR,
TERÖRİZMİN FİNANSMANI İLE İLİŞKİSİ VE
AKLAMAYLA MÜCADELEDE ÖNLEYİCİ TEDBİRLER
I. GENEL OLARAK 165
II. KAYIT DIŞI EKONOMİ – SUÇ GELİRİ İLİŞKİSİ 166
A. Genel Olarak 166
B. Kayıt Dışı Ekonominin ve Suç Ekonomisinin Tanımı 167
1. Kayıt Dışı Ekonominin Tanımı ve Bölümleri 168
a. Kayıt Dışı Ekonominin Tanımı 168
b. Kayıt Dışı Ekonominin Bölümleri 171
2. Suç Ekonomisi 173
C. Kayıt Dışı Ekonominin Ortaya Çıkma Nedenleri 176
1. Ekonomik Nedenler 177
2. Vergi Hukukundan ve Yasal Düzenlemelerden Kaynaklanan Nedenler 177
3. Sosyal Nedenler 178
4. Politik ve Kötü Kamu Yönetiminden Kaynaklanan Nedenler 179
D. Kayıt Dışı Ekonominin Suç Ekonomisi ile İlişkisi ve Birbirinden Farkları 180
1. Kayıt Dışı Ekonomi - Suç Ekonomisi İlişkisi 180
a. Genel Olarak 180
b. Vergi Suçlarının Suç Ekonomisine Göre Konumu 182
2. Kayıt Dışı Ekonominin Diğer Bölümleri ile Suç Ekonomisinin Farkları 184
E. Kayıt Dışı Ekonominin Varlığı Hakkında Görüşler 186
1. Olumsuz Görüşler 186
2. Olumlu Görüşler 188
F. Suç Gelirlerinin Varlığına İlişkin Görüşler 190
1. Olumlu Görüşler 190
2. Olumsuz Görüşler 191
G. Yolsuzluk, Kayıt Dışı Ekonomi ve Aklama İlişkisi 192
III. ORGANİZE SUÇLULUK – SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASI İLİŞKİSİ 196
A. Organize Suçluluğun Tanımı ve Kökeni 196
1. Genel Olarak 196
2. Ülkemiz Mevzuatında 200
B. Organize Suçluluğun Özellikleri 202
1. Uluslararası Kuruluşlar Tarafından Belirtilen Özellikler 202
2. Ulusal Kuruluşlar Tarafından Belirtilen Özellikler 205
3. Öğreti Tarafından Belirtilen Özellikler 207
C. Organize Suçluluk Açısından Suç Gelirlerinin Aklanması 208
IV. EKONOMİK SUÇLAR - SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASI İLİŞKİSİ 211
A. Ekonomi Hukuku 211
B. Ekonomik Suç ve Beyaz Yaka Suçluluğu 213
1. Beyaz Yaka Suçluluğu 213
2. Ekonomik Suç Kavramı ve Tanımı 215
a. Kriminolojik – Sosyolojik Açıdan Ekonomik Suçlar 216
b. Ceza Yargılaması Kuralları Açısından Ekonomik Suçlar 217
c. Suçla Korunan Hukuksal Değer Açısından Ekonomik Suçlar 217
d. Değerlendirme ve Görüşümüz 218
C. Ekonomik Suç Olarak Suç Gelirlerinin Aklanması Suçu 218
V. TERÖRİZMİN FİNANSMANI – SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASI İLİŞKİSİ 221
A. Terörizm ve Terörizmin Finansmanı 222
1. Terörizmin Tanımı 222
2. Terörist Örgüt Modelleri 224
3. Terörizmin Finansmanı ve Bunun Önemi 226
a. Genel Olarak 226
b. Terörizmin Finansmanına İhtiyaç Duyulmasının Nedenleri 227
c. Terörizmin Finansman Kaynakları 231
aa. Ekonomik Çıkar Amaçlı Suç İşlenmesi 231
bb. Bağışlar 232
cc. Yasal Ticari Faaliyetler 233
B. Terörizmin Finansmanı ile Suç Gelirlerinin Aklanmasının Farkları 234
VI. SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASIYLA MÜCADELEDE ÖNLEYİCİ TEDBİRLER 240
A. Genel Olarak 240
B. Önleyici Tedbirlerin Yükümlüleri 244
1. Genel Olarak Yükümlüler 244
2. Avukatların Yükümlü Tutulması 246
C. Önleyici Tedbir Türleri 249
1. Müşteri Kimlik Tespiti (Müşterini Tanı İlkesi) 249
a. Genel Olarak 249
b. Kimlik Tespiti Yapmakla Yükümlü Olanlar 251
c. Kimlik Tespiti Yapılması Gereken İşlemler 251
d. Kimlik Tespitinde İzlenecek Yöntem 253
aa. Gerçek Kişilerin Kimlik Tespit Yöntemi 253
bb. Ticaret Siciline Kayıtlı Tüzel Kişilerin Kimlik Tespit Yöntemi 254
cc. Derneklerin ve Vakıfların Kimlik Tespit Yöntemi 255
dd. Başkası Adına Hareket Edenlerin Kimlik Tespit Yöntemi 255
e. Kimlik Tespitine İzin Vermeyecek Şekilde Hesap Açılamaması 256
2. Nakit İşlem Bildirimi (Devamlı Bilgi Verme) 257
3. Şüpheli İşlem Bildirimi 259
a. Genel Olarak 259
b. Şüpheli İşlem Tipleri 263
c. Şüpheli İşlem Bildirim Yöntemi 266
4. Uyum Programı ve Uyum Görevlisi Atanması 267
a. Genel Olarak 267
b. Uyum Programı 268
c. Uyum Görevlisi Atanması 269
D. Mali İstihbarat Birimi: Mali Suçları Araştırma Kurulu 271
1. Genel Olarak 271
2. Türkiye’de Mali İşlem Birimi 273
a. İdari Yapılanma 273
b. Görevi ve Yetkileri 275
3. Değerlendirme ve Görüşümüz 277
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ULUSLARARASI HUKUKTA VE YABANCI ULUSAL HUKUKLARDA SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASINA İLİŞKİN YAPILAN DÜZENLEMELER VE İLGİLİ KURULUŞLAR
I. SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASI SUÇUNUN ULUSLARARASI BOYUTU 279
A. Suç Gelirlerinin Aklanmasıyla Mücadelede Uluslararası İşbirliğinin Gerekliliği 279
1. Genel Olarak 279
2. Suç Gelirlerinin Aklanmasının Uluslararası Nitelikte Olmasının Nedenleri 281
B. Uluslararası Ceza Hukuku – Suç Gelirlerinin Aklanması Suçu İlişkisi 283
1. Uluslararası Ceza Hukuku Kavramı 283
2. Değerlendirme ve Görüşümüz 286
C. Uluslararası Hukuk Kaynağı Olarak Yumuşak Hukuk ve Ceza Normunun Oluşturulmasına Etkisi 288
1. Genel Olarak 288
2. Yumuşak Hukukun Tanımı 289
3. Yumuşak Hukukun Yararları ve Zararları 291
4. Ceza Normunun Oluşturulmasına Etkisi 293
II. SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASIYLA MÜCADELE İÇİN OLUŞTURULAN KURULUŞLAR 295
A. Küresel Kuruluşlar 295
1. Mali Eylem Görev Gücü – FATF 295
a. Görev ve Amaçları 295
b. FATF - Türkiye III. Tur Karşılıklı Değerlendirme Süreci 300
2. Birleşmiş Milletler 302
3. IMF 305
4. Interpol 306
5. Egmont Grubu 308
6. Basel Komitesi 311
7. Wolfsberg Grup 312
8. Uluslararası Menkul Kıymetler Komisyonu Örgütü 313
9. Uluslararası Sigorta Denetçileri Birliği 314
B. Bölgesel Kuruluşlar 315
1. FATF Benzeri Olmayan Bölgesel Kuruluşlar 315
a. Avrupa Birliği 315
b. Avrupa Konseyi ve Pompidou Grubu 321
c. Amerika Kıtası Devletler Örgütü 322
d. Karayipler Mali Eylem Görev Gücü 323
e. Suç Gelirlerinin Aklanmasına Karşı Orta Afrika Grubu 324
2. FATF Benzeri Bölgesel Kuruluşlar 324
a. Orta Doğu ve Kuzey Afrika Mali Mücadele Grubu 325
b. MONEVYAL 325
c. Suç Gelirlerinin Aklanmasına Karşı Asya/Pasifik Grubu 325
d. Güney Amerika Mali Mücadele Grubu 326
III. ULUSLARARASI HUKUKTA SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASIYLA MÜCADELE İÇİN YAPILAN DÜZENLEMELER 326
A. Birleşmiş Milletler Düzenlemeleri 327
1. Viyana Sözleşmesi 327
2. Palermo Sözleşmesi 330
3. Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Sözleşmesi 333
4. Yolsuzlukla Mücadele Sözleşmesi 335
B. Avrupa Konseyi Düzenlemeleri 337
1. R (80) 10 sayılı Tavsiye Kararı 337
2. Strasburg Sözleşmesi 338
3. Varşova Sözleşmesi 343
C. FATF Düzenlemeleri 344
1. 40 Tavsiye 344
a. Genel Olarak 344
b. Tavsiyelerin Açıklaması 345
aa. Yasal Sistemler 346
aaa. Suç Gelirlerinin Aklanması Suçunun Kapsamı 346
bbb. Geçici Tedbirler ve Müsadere 348
bb. Suç Gelirlerinin Aklanması ve Terörizmin Finansmanını Önlemek İçin Finansal ve Finansal Olmayan Kuruluşlar ile İş ve Meslek Grupları Tarafından Alınacak Tedbirler 349
aaa. Müşterini Tanı Prensibi ve Kayıt Tutma 350
bbb. Şüpheli İşlemlerin Bildirilmesi ve Uyum 356
ccc. Suç Gelirlerinin Aklanmasını ve Terörün Finansmanını Önleyecek Diğer Tedbirler 358
ddd. FATF Tavsiyelerine Hiç veya Yeterince Uymayan Ülkelerle İlgili Olarak Alınabilecek Tedbirler 360
eee. Düzenleme ve Denetim 360
cc. Suç Gelirlerinin Aklanması ve Terörizmin Finansmanıyla Mücadele İçin Gerekli Olan Kurumsal ve Diğer Tedbirler 362
aaa. Yetkili Makamlar, Yetkileri ve Kaynakları 362
bbb. Tüzel Kişilerin ve Anlaşmaların Şeffaflığı 364
dd. Uluslararası İşbirliği 364
aaa. Karşılıklı Yasal Yardımlaşma ve Suçluların İadesi 365
bbb. İşbirliğinin Diğer Biçimleri 366
2. 9 Özel Tavsiye 367
3. AML/CFT Metodolojisi 369
a. Genel Olarak 369
b. AML/CFT Değerlendirme Metodolojisi 370
c. Etkili Bir AML/CFT Sistemi İçin Gerekli Yapı 371
d. Temel Kriterler ve Ek Unsurlar 372
aa. Temel Kriterler 372
bb. Ek Unsurlar 374
D. Diğer Düzenlemeler 375
E. Türkiye’nin Taraf Olduğu İkili Düzenlemeler 376
IV. ULUSAL HUKUKLARDA SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASIYLA MÜCADELE İÇİN OLUŞTURULAN YAPILAR VE DÜZENLEMELER 378
A. Amerika Birleşik Devletleri 378
1. Kuruluşlar 379
a. Adalet Bakanlığı (Justice Department) 379
aa. Uyuşturucuyla Mücadele İdaresi (DEA) 379
bb. Federal Araştırma Bürosu (FBI) 380
cc. Organize Uyuşturucu Suçuyla Mücadele Görev Gücü (OCDETF) 380
b. Hazine Bakanlığı (Department of Treasury) 381
aa. Mali Suçlarla Mücadele Ağı (FinCEN) 381
bb. Gümrük Muhafaza İdaresi (USCS) 382
cc. Ulusal Gelir Servisi (IRS) 382
dd. Para Denetim Ofisi (OCC) 383
ee. Yabancı Malvarlığı Kontrol Ofisi (OFAC) 384
c. Federal Rezerv Kurulu (FRB) 384
d. Ulusal Uyuşturucu Kontrolü Siyaset Belirleme Ofisi (ONDCP) 384
e. Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) 385
2. Düzenlemeler 386
a. ABD Yasasındaki Düzenlemeler 386
b. Banka Gizlilik Yasası (BSA) 386
aa. Nakit Para İşlemlerini Raporlama Sistemi (CTR) 386
bb. Paranın Uluslararası Taşınması Raporu (CMIR) 386
cc. Yabancı Banka ve Hesap Raporları (FBAR) 387
dd. IRS 8300 Formu 387
ee. Şüpheli İşlem Raporları (SAR) 387
c. Yolsuzluk Yapan Örgütler Yasası (RICO) 387
d. Uyuşturucu Kaçakçılığı Suçları Hakkında Yasa 388
e. Suç Gelirlerinin Aklanmasının Kontrolü Yasası 388
f. Uyuşturucuya Karşı Suiistimal Yasası 388
g. Suç Kontrol Yasası 388
h. Ammunzio-Wylie Aklamayla Mücadele Yasası 389
ı. Suç Gelirlerinin Aklanmasının Durdurulması Hakkında Yasa (MLSA) 389
B. Kanada 389
1. Suç Gelirlerinin Aklanmasına ve Terörizmin Finansmanına Karşı Yasa (PCMLTFA) 390
2. Kanada Mali Hareket ve Rapor Analiz Merkezi (FINTRAC) 391
C. İngiltere 391
1. Mali Hizmet İdaresi (FSA) 392
2. Aklamayla Mücadele Müşterek Yönlendirme Grubu (JMLSG) 392
3. Aklamayla Mücadele Tavsiye Komitesi (MLAC) 393
4. Ulusal Suç İstihbarat Servisi (NCIS) 393
D. Almanya 395
E. Avusturya 398
F. Fransa 400
G. İtalya 402
H. Malta 404
V. DEĞERLENDİRME VE GÖRÜŞÜMÜZ 405
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
TÜRK CEZA HUKUKUNDA SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASINA YÖNELİK DÜZENLENEN SUÇLAR VE YAPTIRIMLAR
I. GENEL OLARAK 409
II. SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASI SUÇUNUN TÜRK HUKUK DÜZENİNE GİRİŞİ 410
A. Türkiye’de Suç Gelirlerinin Aklanmasının Tarihi ve Sosyo - Ekonomik Kökleri 410
B. 4208 sayılı Yasa Öncesinde Yapılan Çalışmalar 412
III. 4208 SAYILI YASADA KARA PARANIN AKLANMASI SUÇU 415
A. Genel Olarak 415
B. Kavram ve Öncül Suçlar 416
C. Suçun Maddi Unsuru 418
1. Değerlendirme 420
2. İktisap Etme 421
3. Bulundurma 422
4. Kullanma 423
5. Kaynağının, Niteliğinin, Zilyedinin veya Malikinin Değiştirilmesi veya Gizlenmesi 424
6. Sınır Ötesi Harekete Tabi Tutma veya Sınır Ötesi Hareketin Gizlenmesi 426
7. Failin Kaçmasına Yardımcı Olmaya Yönelik Eylemler 426
a. Kaynağının ve Yerinin Değiştirilmesi 427
b. Transfer Yoluyla Aklama 427
c. Tespiti Engellemeye Yönelik Eylemler 428
D. Manevi Unsur 429
E. Suçun Yaptırımı 430
F. Değerlendirme ve Eleştiriler 431
IV. SUÇTAN KAYNAKLANAN MALVARLIĞI DEĞERLERİNİN AKLANMASI SUÇU (TCK M.282/1) 435
A. Genel Olarak 435
B. Suçla Korunan Hukuksal Değerler 443
1. Genel Olarak 443
2. Korunan Hukuksal Değerlerin Değişikliğe Uğraması Sorunu 447
3. Aklama Suçuyla Korunan Hukuksal Değerler 451
a. Adalet Sisteminin Düzgün İşlemesi 453
b. Suç Gelirlerine Sahip Olunmasının ve Kullanılmasının Engellenmesi 454
c. Yeni Suçların Finans Kaynağının Kesilmesi 454
d. Kamu Düzeninin Korunması 454
e. Öncül Suçlarla Korunan Hukuksal Değerler 455
f. Mali Piyasaların İstikrarı ve Sosyo-Ekonomik Sistem 456
g. Toplumun Değer Yargıları 457
h. Değerlendirme ve Görüşümüz 458
C. Tipiklik 458
1. Aklama Suçunda Tipikliğin Maddi (Objektif) Unsurları 459
a. Fail 459
aa. Genel Olarak 459
bb. Öncül Suç Failinin Aklama Suçunun Faili Olması Sorunu 460
cc. Tüzel Kişilerin Aklama Suçunun Faili Olup Olamayacağı Sorunu 465
aaa. Cezaların Şahsiliği İlkesi Açısından Tüzel Kişilerin Sorumluluğu 467
bbb. Kusur İlkesi Açısından Tüzel Kişilerin Ceza Sorumluluğu 468
ccc. Hareket Teorisi Açısından Tüzel Kişilerin Ceza Sorumluluğu 469
ddd. Değerlendirme 470
eee. Aklama Suçu Açısından Tüzel Kişilerin Durumu 472
dd. Kriminolojik Açıdan Suçun Faili 475
b. Mağdur 476
c. Suçun Konusu 479
aa. Genel Olarak 479
bb. Öncül Suç 482
aaa. Öncül Suçu Oluşturan Suçlar 483
aaaa. Genel Olarak 483
bbbb. Vergi Suçlarının Öncül Suç Olup Olamayacağı Sorunu 486
bbb. Öncül Suçun Aklama Suçunun Unsuru Olup Olmadığı Sorunu 493
aaaa. Öncül Suçun Ön Şart Olarak Kabul Edilip Edilmeyeceği Tartışması 493
bbbb. Öncül Suçun Aklama Suçunun Tanımında Yer Alıp Almadığı Tartışması 497
ccc. Öncül Suçun Aklama Suçuna Etkileri 498
aaaa. Öncül Suçun Yurt Dışında İşlenmesi 498
bbbb. Öncül Suça İlişkin Soruşturma veya Kovuşturmanın Devam Etmesi 502
cccc. Öncül Suç Faili Hakkında Mahkumiyet Kararı Verilmesi 503
dddd. Öncül Suç Faili Hakkında Beraat Kararı Verilmesi 503
dddd. Öncül Suç Failinin Hukuka Uygunluk Nedenlerinden Yararlanması 507
eeee. Öncül Suçun Sonraki Yasama İşlemiyle Suç Olmaktan Çıkartılması 507
ffff. Öncül Suçun Teşebbüs Aşamasında Kalması 508
gggg. Öncül Suç Açısından Davayı veya Cezayı Düşüren Nedenlerin Olması 510
aaaaa. Zamanaşımı 510
bbbbb. Şikayetten Vazgeçme 511
ccccc. Şüphelinin veya Sanığın Ölümü 512
ddddd. Af 513
ddd. Öncül Suçun Tespiti Açısından Mahkeme Kararının Gerekmemesi 514
eee. Öncül Suçun Tespiti Açısından Nispi Muhakeme Yapılması 518
fff. Öncül Suçun Zamansal Açıdan Uygulanması 519
aaaa. 4208 Sayılı Yasa Öncesi İşlenmiş Bir Suçtan Elde Edilen Gelirin Aklama Suçunun Konusunu Oluşturup Oluşturmayacağı Sorunu 520
bbbb. Önceki Yasa Döneminde İşlenen Bir Suçtan Elde Edilen Suç Gelirinin, Sonradan Yürürlüğe Giren ve Öncül Suç Tanımını Genişleten Yasanın Yürürlüğünden Sonra Aklanması Halinde Aklama Suçunun Konusunu Oluşturup Oluşturmayacağı Sorunu 521
cc. Malvarlığı Teriminin Anlamı ve İçeriği 522
dd. Aklama Suçunun Zarar Suçu ve Tehlike Suçu Açısından Değerlendirilmesi 525
ee. Aklama Suçunun Konusunun İspatı Sorunu 526
d. Eylem 527
aa. Genel Olarak 527
bb. Suç Gelirinin Yurt Dışına Çıkarılması 530
cc. Suç Gelirlerinin Çeşitli İşlemlere Tabi Tutulması 536
aaa. Çeşitli İşlemlere Tabi Tutma Hareketinin Belirlilik İlkesine Aykırı Olup Olmadığı Tartışması 537
bbb. Çeşitli İşlemlere Tabi Tutmayı Oluşturacak Örnek Hareketler 538
dd. Yasal Tanıma İlişkin Görüşümüz 542
e. Netice 543
f. Suçun Nitelikli Halleri 546
aa. Genel Olarak 546
bb. Suçun Kamu Görevlisi veya Belli Bir Meslek Sahibi Tarafından İşlenmesi 549
cc. Suçun Örgüt Faaliyeti Çerçevesinde İşlenmesi 552
2. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsuru 554
a. Genel Olarak 554
b. Aklama Suçu Kast İle İşlenebilir 555
c. Çeşitli İşlemlere Tabi Tutma Hareketi Açısından Maksat Unsuru Aranmaktadır 559
d. Aklama Suçunun Olası Kastla İşlenebilmesi Mümkündür 562
e. Bilmenin Neleri Kapsayacağı Sorunu 569
f. Faildeki Bilme Unsurunun İspatı 574
aa. Ceza Muhakemesinde İspat Yükü 574
bb. Aklama Suçunda İspat Yükü 576
cc. Aklama Suçunda İspat Yükünün Yer Değiştirmesi Gerektiğine İlişkin Düzenlemeler ve Görüşler 577
dd. Aklama Suçuna İlişkin Yasal Düzenlemelerde İspat Yükü 585
g. Değerlendirme ve Görüşümüz 587
D. Hukuka Aykırılık Unsuru 589
E. Kusurluluk 593
F. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 599
1. Teşebbüs 599
2. İştirak 605
a. Genel Olarak 605
b. Suçun Örgütlü Olarak İşlenmesinin İştirake Etkisi 607
3. İçtima 609
a. Tipik Hareketin Tekliği Açısından Aklama Suçu 609
b. Öncül Suç Failinin Aklama Suçunda da Fail ya da Şerik Olması 611
c. Zincirleme Suç Açısından Aklama Suçu 611
d. Benzer Suçlar İle Aklama Suçu Arasındaki İlişki 615
aa. Örgüt Kurma Suçu ile Arasındaki İlişki 615
bb. Görevi Kötüye Kullanma Suçu ile Arasındaki İlişki 619
cc. Suç Delillerini Yok Etme, Gizleme veya Değiştirme Suçu ile Arasındaki İlişki 620
dd. Suçluyu Kayırma Suçu ile Arasındaki İlişki 622
G. Cezayı Kaldıran Kişisel Cezasızlık Hali – Etkin Pişmanlık 624
H. Yaptırım 628
1. Cezalar 629
a. Hapis Cezası 630
b. Adli Para Cezası 631
2. Güvenlik Tedbirleri 633
a. Müsadere 634
aa. Eşya Müsaderesi 636
bb. Kazanç Müsaderesi 639
cc. Değerlendirme ve Görüşümüz 644
b. Tüzel Kişiler Hakkında Uygulanacak Güvenlik Tedbirleri 646
İ. Soruşturma ve Kovuşturma 653
1. Soruşturma ve El Koyma Koruma Tedbiri 653
2. Görevli ve Yetkili Mahkeme 654
3. Zamanaşımı 656
J. Uygulanacak Yasanın Belirlenmesi 657
V. AKLANMIŞ MALVARLIĞI DEĞERLERİNİN SATIN ALINMASI VE KABUL EDİLMESİ SUÇU (TCK M.282/2) 658
A. Genel Olarak 658
B. Suçla Korunan Hukuksal Değerler 660
C. Tipiklik 661
1. Tipikliğin Maddi (Objektif) Unsurları 661
a. Fail 661
b. Mağdur 662
c. Suçun Konusu 663
aa. Genel Olarak 663
bb. Öncül Suç 664
d. Eylem 665
aa. Genel Olarak 665
bb. Satın Alma 666
cc. Kabul Etme 667
dd. Bulundurma 668
ee. Kullanma 669
e. Netice 670
f. Suçun Nitelikli Halleri 672
2. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsuru 673
D. Hukuka Aykırılık Unsuru 679
E. Kusurluluk 680
F. Suçun Özel Görünüm Biçimleri 680
1. Teşebbüs 680
2. İştirak 680
3. İçtima 682
a. Genel Olarak 682
b. Suç Eşyasını Satın Alma veya Kabul Etme Suçu ile Arasındaki İlişki 685
G. Kişisel Cezasızlık Nedeni ve Cezayı Kaldıran Kişisel Cezasızlık Sebebi 686
H. Yaptırım 687
İ. Soruşturma ve Kovuşturma 688
VI. 5549 SAYILI YASADA YER ALAN AKLAMAYLA İLGİLİ SUÇLAR VE KABAHATLER 690
A. Genel Olarak 690
B. Yükümlülük İhlali Suçu (5549 s. Yasa m.14) 692
1. Genel Olarak 692
2. Suçla Korunan Hukuksal Değer 694
3. Tipiklik 695
a. Tipikliğin Maddi (Objektif) Unsurları 695
aa. Fail 695
bb. Mağdur 696
cc. Suçun Konusu 696
dd. Eylem 697
aaa. Şüpheli İşlem Bildiriminde Bulunulduğunun Açıklanması 697
bbb. Bilgi ve Belge Verilmemesi 697
ccc. Defter ve Kayıtların Muhafaza ve İbraz Edilmemesi 698
b. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsuru 698
4. Hukuka Aykırılık Unsuru 698
5. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 699
6. Yaptırım ve Kovuşturma 700
C. Başkası Hesabına İşlem Yapıldığının Beyan Edilmemesi Suçu (5549 s. Yasa m.15) 701
1. Genel Olarak 701
2. Suçla Korunan Hukuksal Değer 702
3. Tipiklik 702
a. Tipikliğin Maddi (Objektif) Unsurları 702
aa. Fail 702
bb. Mağdur 703
cc. Suçun Konusu 703
dd. Eylem 703
b. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsuru 704
4. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 704
5. Yaptırım ve Kovuşturma 705
D. Sırrın İfşası Suçu (5549 s. Yasa m.22) 705
1. Genel Olarak 705
2. Suçla Korunan Hukuksal Değer 705
3. Tipiklik 706
a. Tipikliğin Maddi (Objektif) Unsurları 706
aa. Fail 706
bb. Mağdur 706
cc. Suçun Konusu 706
dd. Eylem 708
b. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsuru 709
4. Hukuka Aykırılık Unsuru 709
5. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 710
6. Yaptırım ve Kovuşturma 710
E. Yükümlülük İhlaline İlişkin Kabahatler (5549 s. Yasa m.13) 711
F. Gümrük İdaresine Açıklama Yapmama Kabahati (5549 s. Yasa m.16) 712
SONUÇ 717
Kaynakça 733
Kavram Dizini 763
Murat Volkan DÜLGER
- Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerlerinin Aklanması Suçu
- Aklanmış Malvarlığı Değerlerinin Satın Alınması ve Kabul Edilmesi Suçu
- 5549 Sayılı Yasada Yer Alan Aklamayla İlgili Suçlar ve Kabahatler
- Uluslararası ve Ulusal Ceza Hukuklarında Aklama Suçu
- Suç Gelirlerinin Aklanmasının Uluslararası Boyutu
- Suç Gelirlerinin Aklanmasıyla Mücadelede Önleyici Tedbirler
İÇİNDEKİLER
BİRİNCİ BÖLÜM
SUÇ GELİRİ VE AKLANMASIYLA İLGİLİ KAVRAMLARIN
TANIMI VE AKLAMANIN TARİHÇESİ
I. KAVRAM VE TANIM 43
A. Genel Olarak 43
1. Kara Para Kavramı ve Tanımı 44
a. Kavram 44
b. Genel Olarak Tanım 46
c. Hukuki Açıdan Tanım 47
d. Öncül Suç 48
e. Kara Para, Gri Para ve Ak Para Ayrımı 49
2. Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değeri Kavramı ve Tanımı 50
a. Kavram 50
b. Tanım 51
3. Suç Geliri 51
B. Suç Gelirlerinin Aklanması 52
1. Aklama Kavramı 52
2. Aklamanın Tanımı 55
a. Uluslararası Belgelerde Yapılan Tanımlar 55
b. Ulusal Düzenlemelerde Yer Alan Tanımlar 57
c. Öğretide Yer Alan Tanımlar 59
d. Değerlendirme ve Görüşümüz 61
II. SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASININ NEDENLERİ, AŞAMALARI VE YÖNTEMLERİ 62
A. Aklamanın Nedenleri ve Amaçları 62
1. Suç Gelirinin Nakit Formundan Kurtarılması 64
2. Öncül Suç İle Suç Geliri Sahibi Arasındaki Bağlantının Kesilmesi 67
3. Suç Gelirinin Müsadereden Kurtarılması 67
4. Suç Gelirlerinin Yasal Ekonomik Sisteme Sokularak Kullanılması 68
5. Değerlendirme ve Görüşümüz 68
B. Aklamanın Aşamaları 70
1. Genel Olarak 70
2. Yerleştirme Aşaması 72
3. Ayırma Aşaması 76
4. Bütünleştirme Aşaması 77
C. Aklamanın Yöntemleri 79
1. Genel Olarak 79
2. Finans Kuruluşlarının Kullanılmadığı Aklama Yöntemleri 83
a. Suç Gelirlerinin Kaçak Yollarla Yurt Dışına Çıkarılması 84
b. Yasadışı Para Transfer Sistemlerinin Kullanılması 87
aa. Genel Olarak 87
bb. Sistemin Sağladığı Avantajlar 92
c. Ticaret Şirketlerinin ve Nakit Akışının Yoğun Olduğu İşyerlerinin Kullanılması 95
d. Döviz Bürolarının Kullanılması 101
e. Şans Oyunlarının Kullanılması 103
aa. Kumarhaneler 103
bb. Loto Çekilişleri 105
cc. At Yarışları 106
f. Diğer Yöntemler 107
3. Finans Kuruluşlarının Kullanıldığı Aklama Yöntemleri 107
a. Parçalara Ayırma Yöntemi 109
b. Vergi Cennetleri ve Kıyı Bankacılığı Uygulamaları 110
aa. Vergi Cennetleri 111
bb. Kıyı (Off-shore) Bankacılığı 114
cc. Suç Gelirlerinin Aklanmasına Etkileri ve Alınan Önlemler 119
c. Sanal Bankacılık Sisteminin Kullanılması 124
aa. Sanal Bankacılık Sisteminin İşleyişi 124
bb. Sanal Bankacılığın Aklayıcılara Sağladığı Avantajlar 126
aaa. Kolayca Fon Transferinin Sağlanması 126
bbb. Suç Gelirlerinin İzinin Bulunmasının Zorlaşması 127
ccc. Aklama Aşamalarının Kolaylıkla Yapılması 127
ddd. Suçluların Fiziksel Olarak Yakalanmalarının Zorlaşması 128
d. Sigorta Şirketlerinin Kullanılması 128
e. Ön Ödeme Kartlarının ve Para Transfer Şirketlerinin Kullanılması 130
aa. Ön Ödeme Kartlarının Kullanılması 130
bb. Para Transfer Şirketlerinin Kullanılması 132
f. Diğer Yöntemler 133
III. AKLAMANIN BOYUTLARI, AKLAMAYLA MÜCADELENİN NEDENLERİ, AMAÇLARI VE TARİHÇESİ 133
A. Aklamanın Boyutları 133
1. Hesaplama Zorlukları 133
2. Hesaplama Yöntemleri 135
3. Tahmin Edilen Miktarlar 136
a. Uluslararası Alanda Tahmin Edilen Miktar 136
b. Ülkemizde Tahmin Edilen Miktar 140
4. Değerlendirme ve Görüşümüz 143
B. Aklamayla Mücadelenin Nedenleri ve Amaçları 144
1. Genel Olarak 144
2. Öncül Suçlarla Mücadele Edilmesi 146
3. Suç Gelirlerinin Müsaderesiyle Örgütlerin Kaynağının Kısılması 148
4. Ekonomik Nedenler 149
5. Sosyal Nedenler 154
6. Değerlendirme ve Görüşümüz 155
C. Suç Gelirlerinin Aklanmasının Tarihçesi 156
1. Aklamanın Tarihçesi 156
2. Aklamayla Mücadelenin Tarihçesi 159
a. Uluslararası Alanda Kronolojik Olarak Düzenlemeler 160
b. Ulusal Alanda Kronolojik Olarak Düzenlemeler 161
İKİNCİ BÖLÜM
SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASININ KAYIT DIŞI EKONOMİ, ORGANİZE SUÇLULUK, EKONOMİK SUÇLAR,
TERÖRİZMİN FİNANSMANI İLE İLİŞKİSİ VE
AKLAMAYLA MÜCADELEDE ÖNLEYİCİ TEDBİRLER
I. GENEL OLARAK 165
II. KAYIT DIŞI EKONOMİ – SUÇ GELİRİ İLİŞKİSİ 166
A. Genel Olarak 166
B. Kayıt Dışı Ekonominin ve Suç Ekonomisinin Tanımı 167
1. Kayıt Dışı Ekonominin Tanımı ve Bölümleri 168
a. Kayıt Dışı Ekonominin Tanımı 168
b. Kayıt Dışı Ekonominin Bölümleri 171
2. Suç Ekonomisi 173
C. Kayıt Dışı Ekonominin Ortaya Çıkma Nedenleri 176
1. Ekonomik Nedenler 177
2. Vergi Hukukundan ve Yasal Düzenlemelerden Kaynaklanan Nedenler 177
3. Sosyal Nedenler 178
4. Politik ve Kötü Kamu Yönetiminden Kaynaklanan Nedenler 179
D. Kayıt Dışı Ekonominin Suç Ekonomisi ile İlişkisi ve Birbirinden Farkları 180
1. Kayıt Dışı Ekonomi - Suç Ekonomisi İlişkisi 180
a. Genel Olarak 180
b. Vergi Suçlarının Suç Ekonomisine Göre Konumu 182
2. Kayıt Dışı Ekonominin Diğer Bölümleri ile Suç Ekonomisinin Farkları 184
E. Kayıt Dışı Ekonominin Varlığı Hakkında Görüşler 186
1. Olumsuz Görüşler 186
2. Olumlu Görüşler 188
F. Suç Gelirlerinin Varlığına İlişkin Görüşler 190
1. Olumlu Görüşler 190
2. Olumsuz Görüşler 191
G. Yolsuzluk, Kayıt Dışı Ekonomi ve Aklama İlişkisi 192
III. ORGANİZE SUÇLULUK – SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASI İLİŞKİSİ 196
A. Organize Suçluluğun Tanımı ve Kökeni 196
1. Genel Olarak 196
2. Ülkemiz Mevzuatında 200
B. Organize Suçluluğun Özellikleri 202
1. Uluslararası Kuruluşlar Tarafından Belirtilen Özellikler 202
2. Ulusal Kuruluşlar Tarafından Belirtilen Özellikler 205
3. Öğreti Tarafından Belirtilen Özellikler 207
C. Organize Suçluluk Açısından Suç Gelirlerinin Aklanması 208
IV. EKONOMİK SUÇLAR - SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASI İLİŞKİSİ 211
A. Ekonomi Hukuku 211
B. Ekonomik Suç ve Beyaz Yaka Suçluluğu 213
1. Beyaz Yaka Suçluluğu 213
2. Ekonomik Suç Kavramı ve Tanımı 215
a. Kriminolojik – Sosyolojik Açıdan Ekonomik Suçlar 216
b. Ceza Yargılaması Kuralları Açısından Ekonomik Suçlar 217
c. Suçla Korunan Hukuksal Değer Açısından Ekonomik Suçlar 217
d. Değerlendirme ve Görüşümüz 218
C. Ekonomik Suç Olarak Suç Gelirlerinin Aklanması Suçu 218
V. TERÖRİZMİN FİNANSMANI – SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASI İLİŞKİSİ 221
A. Terörizm ve Terörizmin Finansmanı 222
1. Terörizmin Tanımı 222
2. Terörist Örgüt Modelleri 224
3. Terörizmin Finansmanı ve Bunun Önemi 226
a. Genel Olarak 226
b. Terörizmin Finansmanına İhtiyaç Duyulmasının Nedenleri 227
c. Terörizmin Finansman Kaynakları 231
aa. Ekonomik Çıkar Amaçlı Suç İşlenmesi 231
bb. Bağışlar 232
cc. Yasal Ticari Faaliyetler 233
B. Terörizmin Finansmanı ile Suç Gelirlerinin Aklanmasının Farkları 234
VI. SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASIYLA MÜCADELEDE ÖNLEYİCİ TEDBİRLER 240
A. Genel Olarak 240
B. Önleyici Tedbirlerin Yükümlüleri 244
1. Genel Olarak Yükümlüler 244
2. Avukatların Yükümlü Tutulması 246
C. Önleyici Tedbir Türleri 249
1. Müşteri Kimlik Tespiti (Müşterini Tanı İlkesi) 249
a. Genel Olarak 249
b. Kimlik Tespiti Yapmakla Yükümlü Olanlar 251
c. Kimlik Tespiti Yapılması Gereken İşlemler 251
d. Kimlik Tespitinde İzlenecek Yöntem 253
aa. Gerçek Kişilerin Kimlik Tespit Yöntemi 253
bb. Ticaret Siciline Kayıtlı Tüzel Kişilerin Kimlik Tespit Yöntemi 254
cc. Derneklerin ve Vakıfların Kimlik Tespit Yöntemi 255
dd. Başkası Adına Hareket Edenlerin Kimlik Tespit Yöntemi 255
e. Kimlik Tespitine İzin Vermeyecek Şekilde Hesap Açılamaması 256
2. Nakit İşlem Bildirimi (Devamlı Bilgi Verme) 257
3. Şüpheli İşlem Bildirimi 259
a. Genel Olarak 259
b. Şüpheli İşlem Tipleri 263
c. Şüpheli İşlem Bildirim Yöntemi 266
4. Uyum Programı ve Uyum Görevlisi Atanması 267
a. Genel Olarak 267
b. Uyum Programı 268
c. Uyum Görevlisi Atanması 269
D. Mali İstihbarat Birimi: Mali Suçları Araştırma Kurulu 271
1. Genel Olarak 271
2. Türkiye’de Mali İşlem Birimi 273
a. İdari Yapılanma 273
b. Görevi ve Yetkileri 275
3. Değerlendirme ve Görüşümüz 277
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ULUSLARARASI HUKUKTA VE YABANCI ULUSAL HUKUKLARDA SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASINA İLİŞKİN YAPILAN DÜZENLEMELER VE İLGİLİ KURULUŞLAR
I. SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASI SUÇUNUN ULUSLARARASI BOYUTU 279
A. Suç Gelirlerinin Aklanmasıyla Mücadelede Uluslararası İşbirliğinin Gerekliliği 279
1. Genel Olarak 279
2. Suç Gelirlerinin Aklanmasının Uluslararası Nitelikte Olmasının Nedenleri 281
B. Uluslararası Ceza Hukuku – Suç Gelirlerinin Aklanması Suçu İlişkisi 283
1. Uluslararası Ceza Hukuku Kavramı 283
2. Değerlendirme ve Görüşümüz 286
C. Uluslararası Hukuk Kaynağı Olarak Yumuşak Hukuk ve Ceza Normunun Oluşturulmasına Etkisi 288
1. Genel Olarak 288
2. Yumuşak Hukukun Tanımı 289
3. Yumuşak Hukukun Yararları ve Zararları 291
4. Ceza Normunun Oluşturulmasına Etkisi 293
II. SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASIYLA MÜCADELE İÇİN OLUŞTURULAN KURULUŞLAR 295
A. Küresel Kuruluşlar 295
1. Mali Eylem Görev Gücü – FATF 295
a. Görev ve Amaçları 295
b. FATF - Türkiye III. Tur Karşılıklı Değerlendirme Süreci 300
2. Birleşmiş Milletler 302
3. IMF 305
4. Interpol 306
5. Egmont Grubu 308
6. Basel Komitesi 311
7. Wolfsberg Grup 312
8. Uluslararası Menkul Kıymetler Komisyonu Örgütü 313
9. Uluslararası Sigorta Denetçileri Birliği 314
B. Bölgesel Kuruluşlar 315
1. FATF Benzeri Olmayan Bölgesel Kuruluşlar 315
a. Avrupa Birliği 315
b. Avrupa Konseyi ve Pompidou Grubu 321
c. Amerika Kıtası Devletler Örgütü 322
d. Karayipler Mali Eylem Görev Gücü 323
e. Suç Gelirlerinin Aklanmasına Karşı Orta Afrika Grubu 324
2. FATF Benzeri Bölgesel Kuruluşlar 324
a. Orta Doğu ve Kuzey Afrika Mali Mücadele Grubu 325
b. MONEVYAL 325
c. Suç Gelirlerinin Aklanmasına Karşı Asya/Pasifik Grubu 325
d. Güney Amerika Mali Mücadele Grubu 326
III. ULUSLARARASI HUKUKTA SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASIYLA MÜCADELE İÇİN YAPILAN DÜZENLEMELER 326
A. Birleşmiş Milletler Düzenlemeleri 327
1. Viyana Sözleşmesi 327
2. Palermo Sözleşmesi 330
3. Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Sözleşmesi 333
4. Yolsuzlukla Mücadele Sözleşmesi 335
B. Avrupa Konseyi Düzenlemeleri 337
1. R (80) 10 sayılı Tavsiye Kararı 337
2. Strasburg Sözleşmesi 338
3. Varşova Sözleşmesi 343
C. FATF Düzenlemeleri 344
1. 40 Tavsiye 344
a. Genel Olarak 344
b. Tavsiyelerin Açıklaması 345
aa. Yasal Sistemler 346
aaa. Suç Gelirlerinin Aklanması Suçunun Kapsamı 346
bbb. Geçici Tedbirler ve Müsadere 348
bb. Suç Gelirlerinin Aklanması ve Terörizmin Finansmanını Önlemek İçin Finansal ve Finansal Olmayan Kuruluşlar ile İş ve Meslek Grupları Tarafından Alınacak Tedbirler 349
aaa. Müşterini Tanı Prensibi ve Kayıt Tutma 350
bbb. Şüpheli İşlemlerin Bildirilmesi ve Uyum 356
ccc. Suç Gelirlerinin Aklanmasını ve Terörün Finansmanını Önleyecek Diğer Tedbirler 358
ddd. FATF Tavsiyelerine Hiç veya Yeterince Uymayan Ülkelerle İlgili Olarak Alınabilecek Tedbirler 360
eee. Düzenleme ve Denetim 360
cc. Suç Gelirlerinin Aklanması ve Terörizmin Finansmanıyla Mücadele İçin Gerekli Olan Kurumsal ve Diğer Tedbirler 362
aaa. Yetkili Makamlar, Yetkileri ve Kaynakları 362
bbb. Tüzel Kişilerin ve Anlaşmaların Şeffaflığı 364
dd. Uluslararası İşbirliği 364
aaa. Karşılıklı Yasal Yardımlaşma ve Suçluların İadesi 365
bbb. İşbirliğinin Diğer Biçimleri 366
2. 9 Özel Tavsiye 367
3. AML/CFT Metodolojisi 369
a. Genel Olarak 369
b. AML/CFT Değerlendirme Metodolojisi 370
c. Etkili Bir AML/CFT Sistemi İçin Gerekli Yapı 371
d. Temel Kriterler ve Ek Unsurlar 372
aa. Temel Kriterler 372
bb. Ek Unsurlar 374
D. Diğer Düzenlemeler 375
E. Türkiye’nin Taraf Olduğu İkili Düzenlemeler 376
IV. ULUSAL HUKUKLARDA SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASIYLA MÜCADELE İÇİN OLUŞTURULAN YAPILAR VE DÜZENLEMELER 378
A. Amerika Birleşik Devletleri 378
1. Kuruluşlar 379
a. Adalet Bakanlığı (Justice Department) 379
aa. Uyuşturucuyla Mücadele İdaresi (DEA) 379
bb. Federal Araştırma Bürosu (FBI) 380
cc. Organize Uyuşturucu Suçuyla Mücadele Görev Gücü (OCDETF) 380
b. Hazine Bakanlığı (Department of Treasury) 381
aa. Mali Suçlarla Mücadele Ağı (FinCEN) 381
bb. Gümrük Muhafaza İdaresi (USCS) 382
cc. Ulusal Gelir Servisi (IRS) 382
dd. Para Denetim Ofisi (OCC) 383
ee. Yabancı Malvarlığı Kontrol Ofisi (OFAC) 384
c. Federal Rezerv Kurulu (FRB) 384
d. Ulusal Uyuşturucu Kontrolü Siyaset Belirleme Ofisi (ONDCP) 384
e. Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) 385
2. Düzenlemeler 386
a. ABD Yasasındaki Düzenlemeler 386
b. Banka Gizlilik Yasası (BSA) 386
aa. Nakit Para İşlemlerini Raporlama Sistemi (CTR) 386
bb. Paranın Uluslararası Taşınması Raporu (CMIR) 386
cc. Yabancı Banka ve Hesap Raporları (FBAR) 387
dd. IRS 8300 Formu 387
ee. Şüpheli İşlem Raporları (SAR) 387
c. Yolsuzluk Yapan Örgütler Yasası (RICO) 387
d. Uyuşturucu Kaçakçılığı Suçları Hakkında Yasa 388
e. Suç Gelirlerinin Aklanmasının Kontrolü Yasası 388
f. Uyuşturucuya Karşı Suiistimal Yasası 388
g. Suç Kontrol Yasası 388
h. Ammunzio-Wylie Aklamayla Mücadele Yasası 389
ı. Suç Gelirlerinin Aklanmasının Durdurulması Hakkında Yasa (MLSA) 389
B. Kanada 389
1. Suç Gelirlerinin Aklanmasına ve Terörizmin Finansmanına Karşı Yasa (PCMLTFA) 390
2. Kanada Mali Hareket ve Rapor Analiz Merkezi (FINTRAC) 391
C. İngiltere 391
1. Mali Hizmet İdaresi (FSA) 392
2. Aklamayla Mücadele Müşterek Yönlendirme Grubu (JMLSG) 392
3. Aklamayla Mücadele Tavsiye Komitesi (MLAC) 393
4. Ulusal Suç İstihbarat Servisi (NCIS) 393
D. Almanya 395
E. Avusturya 398
F. Fransa 400
G. İtalya 402
H. Malta 404
V. DEĞERLENDİRME VE GÖRÜŞÜMÜZ 405
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
TÜRK CEZA HUKUKUNDA SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASINA YÖNELİK DÜZENLENEN SUÇLAR VE YAPTIRIMLAR
I. GENEL OLARAK 409
II. SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASI SUÇUNUN TÜRK HUKUK DÜZENİNE GİRİŞİ 410
A. Türkiye’de Suç Gelirlerinin Aklanmasının Tarihi ve Sosyo - Ekonomik Kökleri 410
B. 4208 sayılı Yasa Öncesinde Yapılan Çalışmalar 412
III. 4208 SAYILI YASADA KARA PARANIN AKLANMASI SUÇU 415
A. Genel Olarak 415
B. Kavram ve Öncül Suçlar 416
C. Suçun Maddi Unsuru 418
1. Değerlendirme 420
2. İktisap Etme 421
3. Bulundurma 422
4. Kullanma 423
5. Kaynağının, Niteliğinin, Zilyedinin veya Malikinin Değiştirilmesi veya Gizlenmesi 424
6. Sınır Ötesi Harekete Tabi Tutma veya Sınır Ötesi Hareketin Gizlenmesi 426
7. Failin Kaçmasına Yardımcı Olmaya Yönelik Eylemler 426
a. Kaynağının ve Yerinin Değiştirilmesi 427
b. Transfer Yoluyla Aklama 427
c. Tespiti Engellemeye Yönelik Eylemler 428
D. Manevi Unsur 429
E. Suçun Yaptırımı 430
F. Değerlendirme ve Eleştiriler 431
IV. SUÇTAN KAYNAKLANAN MALVARLIĞI DEĞERLERİNİN AKLANMASI SUÇU (TCK M.282/1) 435
A. Genel Olarak 435
B. Suçla Korunan Hukuksal Değerler 443
1. Genel Olarak 443
2. Korunan Hukuksal Değerlerin Değişikliğe Uğraması Sorunu 447
3. Aklama Suçuyla Korunan Hukuksal Değerler 451
a. Adalet Sisteminin Düzgün İşlemesi 453
b. Suç Gelirlerine Sahip Olunmasının ve Kullanılmasının Engellenmesi 454
c. Yeni Suçların Finans Kaynağının Kesilmesi 454
d. Kamu Düzeninin Korunması 454
e. Öncül Suçlarla Korunan Hukuksal Değerler 455
f. Mali Piyasaların İstikrarı ve Sosyo-Ekonomik Sistem 456
g. Toplumun Değer Yargıları 457
h. Değerlendirme ve Görüşümüz 458
C. Tipiklik 458
1. Aklama Suçunda Tipikliğin Maddi (Objektif) Unsurları 459
a. Fail 459
aa. Genel Olarak 459
bb. Öncül Suç Failinin Aklama Suçunun Faili Olması Sorunu 460
cc. Tüzel Kişilerin Aklama Suçunun Faili Olup Olamayacağı Sorunu 465
aaa. Cezaların Şahsiliği İlkesi Açısından Tüzel Kişilerin Sorumluluğu 467
bbb. Kusur İlkesi Açısından Tüzel Kişilerin Ceza Sorumluluğu 468
ccc. Hareket Teorisi Açısından Tüzel Kişilerin Ceza Sorumluluğu 469
ddd. Değerlendirme 470
eee. Aklama Suçu Açısından Tüzel Kişilerin Durumu 472
dd. Kriminolojik Açıdan Suçun Faili 475
b. Mağdur 476
c. Suçun Konusu 479
aa. Genel Olarak 479
bb. Öncül Suç 482
aaa. Öncül Suçu Oluşturan Suçlar 483
aaaa. Genel Olarak 483
bbbb. Vergi Suçlarının Öncül Suç Olup Olamayacağı Sorunu 486
bbb. Öncül Suçun Aklama Suçunun Unsuru Olup Olmadığı Sorunu 493
aaaa. Öncül Suçun Ön Şart Olarak Kabul Edilip Edilmeyeceği Tartışması 493
bbbb. Öncül Suçun Aklama Suçunun Tanımında Yer Alıp Almadığı Tartışması 497
ccc. Öncül Suçun Aklama Suçuna Etkileri 498
aaaa. Öncül Suçun Yurt Dışında İşlenmesi 498
bbbb. Öncül Suça İlişkin Soruşturma veya Kovuşturmanın Devam Etmesi 502
cccc. Öncül Suç Faili Hakkında Mahkumiyet Kararı Verilmesi 503
dddd. Öncül Suç Faili Hakkında Beraat Kararı Verilmesi 503
dddd. Öncül Suç Failinin Hukuka Uygunluk Nedenlerinden Yararlanması 507
eeee. Öncül Suçun Sonraki Yasama İşlemiyle Suç Olmaktan Çıkartılması 507
ffff. Öncül Suçun Teşebbüs Aşamasında Kalması 508
gggg. Öncül Suç Açısından Davayı veya Cezayı Düşüren Nedenlerin Olması 510
aaaaa. Zamanaşımı 510
bbbbb. Şikayetten Vazgeçme 511
ccccc. Şüphelinin veya Sanığın Ölümü 512
ddddd. Af 513
ddd. Öncül Suçun Tespiti Açısından Mahkeme Kararının Gerekmemesi 514
eee. Öncül Suçun Tespiti Açısından Nispi Muhakeme Yapılması 518
fff. Öncül Suçun Zamansal Açıdan Uygulanması 519
aaaa. 4208 Sayılı Yasa Öncesi İşlenmiş Bir Suçtan Elde Edilen Gelirin Aklama Suçunun Konusunu Oluşturup Oluşturmayacağı Sorunu 520
bbbb. Önceki Yasa Döneminde İşlenen Bir Suçtan Elde Edilen Suç Gelirinin, Sonradan Yürürlüğe Giren ve Öncül Suç Tanımını Genişleten Yasanın Yürürlüğünden Sonra Aklanması Halinde Aklama Suçunun Konusunu Oluşturup Oluşturmayacağı Sorunu 521
cc. Malvarlığı Teriminin Anlamı ve İçeriği 522
dd. Aklama Suçunun Zarar Suçu ve Tehlike Suçu Açısından Değerlendirilmesi 525
ee. Aklama Suçunun Konusunun İspatı Sorunu 526
d. Eylem 527
aa. Genel Olarak 527
bb. Suç Gelirinin Yurt Dışına Çıkarılması 530
cc. Suç Gelirlerinin Çeşitli İşlemlere Tabi Tutulması 536
aaa. Çeşitli İşlemlere Tabi Tutma Hareketinin Belirlilik İlkesine Aykırı Olup Olmadığı Tartışması 537
bbb. Çeşitli İşlemlere Tabi Tutmayı Oluşturacak Örnek Hareketler 538
dd. Yasal Tanıma İlişkin Görüşümüz 542
e. Netice 543
f. Suçun Nitelikli Halleri 546
aa. Genel Olarak 546
bb. Suçun Kamu Görevlisi veya Belli Bir Meslek Sahibi Tarafından İşlenmesi 549
cc. Suçun Örgüt Faaliyeti Çerçevesinde İşlenmesi 552
2. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsuru 554
a. Genel Olarak 554
b. Aklama Suçu Kast İle İşlenebilir 555
c. Çeşitli İşlemlere Tabi Tutma Hareketi Açısından Maksat Unsuru Aranmaktadır 559
d. Aklama Suçunun Olası Kastla İşlenebilmesi Mümkündür 562
e. Bilmenin Neleri Kapsayacağı Sorunu 569
f. Faildeki Bilme Unsurunun İspatı 574
aa. Ceza Muhakemesinde İspat Yükü 574
bb. Aklama Suçunda İspat Yükü 576
cc. Aklama Suçunda İspat Yükünün Yer Değiştirmesi Gerektiğine İlişkin Düzenlemeler ve Görüşler 577
dd. Aklama Suçuna İlişkin Yasal Düzenlemelerde İspat Yükü 585
g. Değerlendirme ve Görüşümüz 587
D. Hukuka Aykırılık Unsuru 589
E. Kusurluluk 593
F. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 599
1. Teşebbüs 599
2. İştirak 605
a. Genel Olarak 605
b. Suçun Örgütlü Olarak İşlenmesinin İştirake Etkisi 607
3. İçtima 609
a. Tipik Hareketin Tekliği Açısından Aklama Suçu 609
b. Öncül Suç Failinin Aklama Suçunda da Fail ya da Şerik Olması 611
c. Zincirleme Suç Açısından Aklama Suçu 611
d. Benzer Suçlar İle Aklama Suçu Arasındaki İlişki 615
aa. Örgüt Kurma Suçu ile Arasındaki İlişki 615
bb. Görevi Kötüye Kullanma Suçu ile Arasındaki İlişki 619
cc. Suç Delillerini Yok Etme, Gizleme veya Değiştirme Suçu ile Arasındaki İlişki 620
dd. Suçluyu Kayırma Suçu ile Arasındaki İlişki 622
G. Cezayı Kaldıran Kişisel Cezasızlık Hali – Etkin Pişmanlık 624
H. Yaptırım 628
1. Cezalar 629
a. Hapis Cezası 630
b. Adli Para Cezası 631
2. Güvenlik Tedbirleri 633
a. Müsadere 634
aa. Eşya Müsaderesi 636
bb. Kazanç Müsaderesi 639
cc. Değerlendirme ve Görüşümüz 644
b. Tüzel Kişiler Hakkında Uygulanacak Güvenlik Tedbirleri 646
İ. Soruşturma ve Kovuşturma 653
1. Soruşturma ve El Koyma Koruma Tedbiri 653
2. Görevli ve Yetkili Mahkeme 654
3. Zamanaşımı 656
J. Uygulanacak Yasanın Belirlenmesi 657
V. AKLANMIŞ MALVARLIĞI DEĞERLERİNİN SATIN ALINMASI VE KABUL EDİLMESİ SUÇU (TCK M.282/2) 658
A. Genel Olarak 658
B. Suçla Korunan Hukuksal Değerler 660
C. Tipiklik 661
1. Tipikliğin Maddi (Objektif) Unsurları 661
a. Fail 661
b. Mağdur 662
c. Suçun Konusu 663
aa. Genel Olarak 663
bb. Öncül Suç 664
d. Eylem 665
aa. Genel Olarak 665
bb. Satın Alma 666
cc. Kabul Etme 667
dd. Bulundurma 668
ee. Kullanma 669
e. Netice 670
f. Suçun Nitelikli Halleri 672
2. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsuru 673
D. Hukuka Aykırılık Unsuru 679
E. Kusurluluk 680
F. Suçun Özel Görünüm Biçimleri 680
1. Teşebbüs 680
2. İştirak 680
3. İçtima 682
a. Genel Olarak 682
b. Suç Eşyasını Satın Alma veya Kabul Etme Suçu ile Arasındaki İlişki 685
G. Kişisel Cezasızlık Nedeni ve Cezayı Kaldıran Kişisel Cezasızlık Sebebi 686
H. Yaptırım 687
İ. Soruşturma ve Kovuşturma 688
VI. 5549 SAYILI YASADA YER ALAN AKLAMAYLA İLGİLİ SUÇLAR VE KABAHATLER 690
A. Genel Olarak 690
B. Yükümlülük İhlali Suçu (5549 s. Yasa m.14) 692
1. Genel Olarak 692
2. Suçla Korunan Hukuksal Değer 694
3. Tipiklik 695
a. Tipikliğin Maddi (Objektif) Unsurları 695
aa. Fail 695
bb. Mağdur 696
cc. Suçun Konusu 696
dd. Eylem 697
aaa. Şüpheli İşlem Bildiriminde Bulunulduğunun Açıklanması 697
bbb. Bilgi ve Belge Verilmemesi 697
ccc. Defter ve Kayıtların Muhafaza ve İbraz Edilmemesi 698
b. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsuru 698
4. Hukuka Aykırılık Unsuru 698
5. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 699
6. Yaptırım ve Kovuşturma 700
C. Başkası Hesabına İşlem Yapıldığının Beyan Edilmemesi Suçu (5549 s. Yasa m.15) 701
1. Genel Olarak 701
2. Suçla Korunan Hukuksal Değer 702
3. Tipiklik 702
a. Tipikliğin Maddi (Objektif) Unsurları 702
aa. Fail 702
bb. Mağdur 703
cc. Suçun Konusu 703
dd. Eylem 703
b. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsuru 704
4. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 704
5. Yaptırım ve Kovuşturma 705
D. Sırrın İfşası Suçu (5549 s. Yasa m.22) 705
1. Genel Olarak 705
2. Suçla Korunan Hukuksal Değer 705
3. Tipiklik 706
a. Tipikliğin Maddi (Objektif) Unsurları 706
aa. Fail 706
bb. Mağdur 706
cc. Suçun Konusu 706
dd. Eylem 708
b. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsuru 709
4. Hukuka Aykırılık Unsuru 709
5. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 710
6. Yaptırım ve Kovuşturma 710
E. Yükümlülük İhlaline İlişkin Kabahatler (5549 s. Yasa m.13) 711
F. Gümrük İdaresine Açıklama Yapmama Kabahati (5549 s. Yasa m.16) 712
SONUÇ 717
Kaynakça 733
Kavram Dizini 763
Yorumlar
Yorum yaz
Bu kitaba henüz yorum yapılmamış.
