Yeni
9786253813581
400094
https://www.legalkitabevi.com/murat-volkan-dulger/ceza-hukuku-genel-hukumler--1.htm
Ceza Hukuku Genel Hükümler
1485.00
Murat Volkan DÜLGER
İÇİNDEKİLER
3. Baskıya Önsöz
7
2. Baskıya Önsöz
8
Önsöz
9
Kısaltmalar
39
Birinci Bölüm
CEZA HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARI,
İLKELERİ VE TARİHÇESİ
§ 1. CEZA HUKUKUNA GİRİŞ, CEZA HUKUKUNUN İŞLEVİ, HUKUK DÜZENİ İÇİNDEKİ YERİ VE DİĞER HUKUK DALLARIYLA İLİŞKİSİ
43
I. Suç, Ceza ve Ceza Hukuku
43
II. Ceza Hukukunun İşlevi
52
A. Ceza Hukukunun Toplumsal İşlevi
52
1. Sosyal Bir Olgu Olarak Ceza Hukukunun İşlevi
52
2. Sosyal Bir İşlev Olarak Ceza Hukukuyla Korunan Hukuksal Değer
54
3. TCK’ya Göre Ceza Kanununun Amacı
59
4. Özgürlükçü Ceza Hukukunun Amacı
60
B. Bir Bilim Dalı Olarak Ceza Hukukunun İşlevi
61
C. Ceza Hukuku Genel Hükümler Dersinin İşlevi ve Amacı
65
A. Kamu Hukuku İçinde Yer Alan Bir Disiplin Olarak Ceza Hukuku
66
B. Ceza Hukukunun Doğrudan Bağlantılı Disiplinler ile İlişkisi
67
1. Ceza Muhakemesi Hukuku ile İlişkisi
68
2. İnfaz Hukuku ile İlişkisi
71
3. Kabahatler Hukuku ile İlişkisi
73
a. Kabahatlerin Suç Olmaktan Çıkarılması Görüşü
73
b. Suç – Kabahat Ayrımı ve Kabahatler Hukuku
75
4. Kriminoloji, Viktimoloji, Kriminalistik ve Adli Tıp ile İlişkisi
78
C. Ceza Hukukunun Diğer Hukuk Dallarıyla İlişkisi
80
1. Hukuk Felsefesi ve Hukuk Sosyolojisi ile İlişkisi
80
2. Anayasa Hukuku ile İlişkisi
83
3. İdare Hukuku ile İlişkisi
85
4. Devletler Hukuku ile İlişkisi
87
5. Medeni Hukuk ve Borçlar Hukuku ile İlişkisi
90
6. Vergi Hukuku ile İlişkisi
91
§ 2. SUÇ POLİTİKASI VE CEZA HUKUKUNUN TEMEL İLKELERİ
91
I. Suç Politikası ve Ceza Hukukuna Etkisi
91
II. Ceza Hukukunun Temel İlkeleri
93
A. Hukuk Devleti İlkesi
93
B. Kusur İlkesi
97
1. Kusur Kavramının Ceza Hukukundaki Anlamı, Kapsamı ve Dayanağı
97
2. Kusur İlkesi ile İlgili Disiplinlerarası Yaklaşımlar
101
a. Nörobiyolojideki Yaklaşımlar
101
b. Felsefi Yaklaşımlar
104
C. Ceza Hukukunun İkincil (Son Çare/Ultima Ratio) Olma İlkesi
105
D. İnsancıllık (Hümanizm) İlkesi
107
E. Ceza Hukukunun Güvence İşlevi: Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesi
109
1. İlkenin Ortaya Çıkışı ve Çerçevesi
109
2. Ceza Hukukunun Özgürleştirici Niteliği
112
3. Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesinden Çıkan Alt İlkeler
113
a. Yasa Dışındaki Bir Hukuk Kaynağı ile Suç Oluşturma, Kaldırma ve Cezayı Değiştirme Yasağı
114
i. Genel Olarak
114
ii. İdarenin Düzenleyici İşlemiyle Suç ve Ceza Konulması Yasağı
114
iii. Olağanüstü Hâl KHK’leri ve Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri
117
b. Örf ve Âdete Dayanarak Suç ve Ceza Konulması Yasağı (Lex Scripta)
121
c. Belirlilik İlkesi (Lex Certa)
123
d. Kıyas (Analoji) ve Kıyasa Yol Açan Genişletici Yorum Yasağı (Lex Stricta)
131
e. Geçmişe Yürüme Yasağı (Lex Praevia)
136
§ 3. CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI
139
I. Giriş
139
II. Doğrudan Kaynaklar
139
A. Anayasa
139
B. Uluslararası Sözleşmeler
140
C. Kanunlar
140
1. Türk Ceza Kanunu
140
2. Ceza Hukuku Normu İçeren Diğer Yasalar
141
3. TCK ile Diğer Yasalar Arasında Çelişki Olması Hali
142
a. TCK’nın 5. Maddesinin Uygulama Alanı
142
b. TCK’nın 5. Maddesinin Uygulama Zamanı
143
III. Dolaylı (Yardımcı) Kaynaklar
144
A. Mahkeme Kararları
144
B. Örf ve Âdet Kuralları
146
C. Öğreti
147
§ 4. CEZA HUKUKUNDA YORUM
148
I. Antik Retorik ve Hermeneutiğin Bir Alt Disiplini Olarak Yorumlama
148
II. Yorumun Anlamı ve Kıyastan Farkı
149
III. Yorum Yöntemleri
151
A. Gramatik (Sözel/Lafzi) Yorum
151
B. Tarihsel Yorum
152
C. Sistematik Yorum
154
D. Amaca Uygun (Teleolojik) Yorum
154
IV. Yorum Türleri
155
A. Biçimsel Yorum
155
1. Yasama Yorumu
155
2. Yargı Yorumu
157
3. Öğreti Yorumu
158
B. İçeriksel Yorum
159
1. Daraltıcı Yorum
159
2. Genişletici Yorum
162
3. Düzeltici Yorum
163
§ 5. CEZA HUKUKU KURALLARININ UYGULAMA ALANI
163
I. Ceza Hukuku Kurallarının Zaman Bakımından Uygulama Alanı
163
A. Zaman Bakımından Uygulamanın Anlamı
163
B. Yasaların Yürürlüğe Girişi ve Yürürlükten Kalkışı
165
C. Zaman Bakımından Uygulamada Kural
168
D. Geçmişe Yürüme Yasağı
168
E. Failin Lehine Olan Kanunun Geriye Yürümesi
173
1. Kural
173
a. Ceza Yasaları İleriye Doğru Uygulanır
173
b. Failin Aleyhine Sonuç Doğuran Kanun Geriye Etkili Uygulanamaz
173
c. Failin Lehine Sonuç Doğuran Kanun Geriye Etkili Uygulanır
174
d. Araya Giren Kanunun Uygulanması
175
2. Failin Lehine Olan Kanunun Belirlenmesi
176
a. Güvenlik Tedbirlerine İlişkin Kurallar
179
b. Zamanaşımı Kuralları
180
3. Failin Lehine Olan Kanunun Uygulanması
181
F. Süreli ve Geçici Yasalarda Zaman Bakımından Uygulama
183
G. Suçun İşlendiği Zamanın Belirlenmesi
183
a. Ani Suç
184
b. Kesintisiz (Mütemadi) Suç
185
c. Zincirleme (Müteselsil) Suç
186
d. İhmali Suç
187
II. Ceza Hukuku Kurallarının Yer Bakımından Uygulama Alanı
187
III. Ceza Hukuku Kurallarının Kişi Bakımından Uygulama Alanı
187
A. Kişi Bakımından Uygulamanın Anlamı
187
B. İç Hukuktan Doğan İstisnalar
188
1. Cumhurbaşkanı’nın Sorumsuzluğu
188
2. Yasama Bağışıklığı
192
a. Yasama Sorumsuzluğu
193
b. Yasama Dokunulmazlığı
196
i. Genel Olarak
196
ii. Yasama Dokunulmazlığının Uygulanmadığı İstisnai Durumlar
199
C. Uluslararası Hukuktan Doğan İstisnalar
204
1. Diplomasi Dokunulmazlığı
204
a. Genel Olarak
204
b. Diplomasi Dokunulmazlığının Hukuki Niteliği ve Sonuçları
206
c. Konsolos ve Konsoloslukların Hukuki Durumu
207
2. Yabancı Askerlerin Dokunulmazlığı
208
a. Genel Olarak
208
b. Dokunulmazlıktan Yararlanacak Kişiler
208
c. Dokunulmazlığın Kapsamı
208
i. Mutlak Yargı Yetkisi
209
ii. Öncelikli Yargı Yetkisi
209
§ 6. CEZA HUKUKUNUN TARİHİ GELİŞİMİ
211
I. Ceza Hukukunun Tarihine Giriş
211
II. İlkel Ceza Hukuku Dönemi
215
A. Genel Olarak
215
B. İlkel Dönemde Suç
216
C. İlkel Dönemde Cezalandırma
217
1. Öç Alma Usulü ve Sakıncaları
217
2. Öç Alma Usulüne Getirilen Sınırlamalar
218
III. Avrupa Toplumlarında Ceza Hukukunun Gelişimi
220
A. Antik Yunan Hukuku
221
B. Roma Hukuku
225
C. Cermen Hukuku
231
D. Ortaçağ (Kanonik–Kilise) Hukuku
232
E. Müşterek Ceza Hukuku
233
F. Aydınlanma Çağından Günümüze Ceza Hukuku
238
1. Genel Olarak
238
2. Ceza Hukukunda Felsefi Hareketlerin Etkisi – Klasik Okul
239
a. Sözleşmeciler
240
b. Faydacılar
241
c. Adaletçiler
244
d. Karma Görüş – Klasik Okul
245
3. Ceza Hukukunda Deney ve Gözlem – Pozitivist Okul
247
IV. Türk Toplumlarında Ceza Hukukunun Gelişimi
251
A. Cumhuriyet Öncesi Türk Toplumlarında Ceza Hukuku
251
1. Eski Türklerde Ceza Hukuku
251
2. İslamiyet’e Geçişten Sonra Türklerde Ceza Hukuku
252
B. Cumhuriyet Sonrası Türk Toplumunda Ceza Hukuku
254
1. 765 Sayılı Türk Ceza Kanunu Dönemi
254
2. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu Dönemi
254
V. Çağdaş Ceza Hukuku
256
A. XX. Yüzyılda Ceza Hukuku
256
1. Modern Ceza Hukuku – Klasik ve Pozitivist Okulların Sentezi
256
2. Liberal ve Otoriter Rejimlerin Sarkacında Ceza Hukuku
258
B. XXI. Yüzyılda Ceza Hukuku
261
1. Suçla Mücadelede Önleyici Ceza Hukuku ve Düşman Ceza Hukuku Teorisi
263
2. Dijital Dünyanın Yeni Suçluluk Türleri ve Alanları
269
İkinci Bölüm
SUÇ TEORİSİ
§ 7. SUÇ TEORİSİNE GİRİŞ
271
I. Suç Teorisinin İnceleme Yöntemi
271
II. Suç Teorisinin Görevi
274
III. Suç Kavramı ve Suçun Unsurları
277
IV. Davranış Normlarına Uymama: Haksızlık
278
A. Haksızlık Kavramının İçeriği ve Hukuka Aykırılıktan Farkı
279
B. Hareketin Haksızlığı
284
C. Neticenin Haksızlığı
289
D. Değerlendirme ve Görüşümüz
291
§ 8. SUÇUN YAPISINI AÇIKLAYAN TEORİLER
295
I. Klasik Suç Teorisi
298
II. Neo Klasik Suç Teorisi
302
III. Amaçsal (Gai, Finalist) Suç Teorisi
304
IV. Teleolojik Suç Teorisi
307
V. Negatif Suç Unsurları Teorisi (Bütüncül Haksızlık Teorisi)
308
§ 9. SUÇLARIN AMACI: HUKUKSAL DEĞERLERİN KORUNMASI
309
I. Eylemin Haksızlığı ve Korunan Hukuksal Değerin Anlamı
309
II. Suçla Korunan Hukuksal Değerin İşlevi
313
III. Korunan Hukuksal Değerlerin Değişikliğe Uğraması
315
§ 10. TİPİKLİK
319
I. Tipikliğin İşlevi ve Özellikleri
320
A. Suçun Soyut Tanımı Olarak Tipiklik
321
1. Geniş Anlamda Tipiklik
321
2. Dar Anlamda Tipiklik
322
3. Tipikliğin İşlevleri
322
a. Sınırlandırma İşlevi
322
b. Ayırma İşlevi
323
c. Uyarma İşlevi
323
d. Eğitme İşlevi
324
e. Karine İşlevi
324
B. Tipikliğin Yapısı
324
1. Tipikliği Oluşturan Unsurlar
324
2. Tipikliği Oluşturan Unsurların Sınıflandırılması
327
a. Yazılı Olan ve Olmayan Unsurlar
327
b. Betimleyici ve Değerlendirici Unsurlar
328
c. Suçun Yapısal ve Nitelikli Unsurları
330
d. Maddi ve Manevi Unsurlar
330
C. Tipikliğin Hukuka Aykırılıkla İlişkisi
331
D. Tipikliğin Kusurlulukla İlişkisi
333
II. Tipikliğin Maddi (Objektif) Unsurları
335
A. Hareket (Eylem – Fiil)
335
1. Hareketin İçeriği
335
2. Hareketi Açıklayan Teoriler
337
a. Ontolojik (Doğal) Hareket Teorileri
339
i. Nedensel Hareket Teorisi
341
ii. Amaçsal (Final) Hareket Teorisi
345
iii. Sosyal Hareket Teorisi
358
iv. Bireysel (Kişisel) Hareket Teorisi
362
b. Normativist Hareket Teorisi
366
c. Hareket Teorilerine İlişkin Görüşümüz
368
i. Teorilerin Karşılaştırılması ve Görüşümüz
368
ii. Bilimdeki Güncel Gelişmelerin Hareket Teorisine Etkisi ve Hareketteki Amacın Kökeni ile Anlamı
371
iii. Kabul Ettiğimiz Teorilerin Sonuçları
377
3. Hareketin İşlevleri
378
a. Gruplandırma İşlevi
379
b. Tanımlama İşlevi
379
c. Bağlantı İşlevi
379
d. Sınırlama İşlevi
380
i. Hareket Yeteneği ve Kusur Yeteneği Ayrımı
383
ii. Mutlak Kuvvetin Etkisi Altında Yapılan Hareketler
383
iii. Mücbir Sebebin Etkisi Altında Yapılan Hareketler
384
iv. Zorlayıcı Kuvvetin Etkisi Altında Yapılan Hareketler
384
v. Refleks ve Yarı Otomatik (Affekt) Hareketler
385
vi. Hayvanların Hareketleri
386
vii. Bilinç Yokluğunda Yapılan Hareketler
387
4. Hareketin Niteliğine Göre Suçlar
387
a. Tek ve Çok Hareketli Suçlar
387
i. Tek Hareketli Suçlar
387
ii. Çok Hareketli Suçlar
387
aa. Birleşmiş Hareketli Suçlar
388
bb. Bölünebilen Hareketli Suçlar
389
cc. Seçimlik Hareketli Suçlar
390
b. Serbest ve Bağlı Hareketli Suçlar
391
c. Ani ve Kesintisiz (Mütemadi) Hareketli Suçlar
392
i. Genel Olarak
392
ii. Mütemadi Suçlarda Devam Eden Unsur ve Mütemadi Suçun Tanımı
393
iv. Mütemadi Suçlara Bağlanan Sonuçlar ve Özellikli Durumlar
395
5. Hareketsizlik – İhmal: Hareketin Atipik Görünüş Şekli Olarak İhmali Hareket
397
a. İhmali Hareketin Tanımı
397
c. İhmali Hareketin ve Suçun Türleri
398
i. Gerçek İhmali Suç
398
ii. Görünüşte (Gerçek Olmayan) İhmali Suç
400
aa. Görünüşte İhmali Suçta Hareketin Niteliği
400
bb. Neticeyi Önleme Yükümlülüğü
402
aaa. Kanundan Kaynaklanan Garantörlük Statüsü
403
bbb. Sözleşmeden Kaynaklanan Garantörlük Statüsü
403
ccc. Ön Gelen Tehlikeden Kaynaklanan Garantörlük Statüsü
406
iii. Görünüşte İhmali Suçlar Sınırlı Sayıda Mıdır?
408
iv. Görünüşte İhmali Suça Teşebbüs
409
aa. Teşebbüs Mümkün Müdür?
409
bb. Teşebbüs Ne Zaman Başlamış Kabul Edilir?
411
v. İhmali Davranışın Ceza Politikasına ve Yaptırım Teorisine Etkisi
412
vi. İhmali ve İcrai Hareket Arasındaki Ayrım: Sınır Olaylar
413
aa. Tipiklik Kapsamında Ele Alınan Yaklaşımlar
415
aaa. Normatif Yaklaşım Olarak Kınanabilirliğin Odağı
415
bbb. Natüralist Ontolojik Yaklaşım
416
bb. İçtima Çözümü
417
cc. Görüşlerin Taksirli Suçlarda Yetersizliği
417
dd. Taksir ve İhmal Kavramlarının Karıştırılması
418
ee. Yargıtay’ın Yaklaşımı
418
ff. Öğretide Benzer Yaklaşımlar
420
gg. Taksir ve İhmalin Eşit Kabul Edilmemesi Konusundaki Görüşümüz
420
hh. Genel Hükümler Kapsamında Açık Bir Düzenlemeye İhtiyaç Olması
421
B. Netice
424
1. Suçun Bağımsız Bir Unsuru Olarak Netice
424
2. Neticenin İşlevleri
425
3. Suçların Neticeye Göre Ayrımı ve Sınıflandırılması
427
a. Sırf Hareket Suçu – Neticeli Suç Ayrımı
427
b. Zarar Suçu – Tehlike Suçu Ayrımı
428
i. Zarar Suçu ve Tehlike Suçu Kavramları
428
ii. Tehlike Suçlarının Kendi İçerisinde Sınıflandırılması: Soyut Tehlike Suçu – Somut Tehlike Suçu Ayrımı
429
c. Kalkışma (Teşebbüs) Suçları
433
C. Nedensellik (İlliyet) Bağı
435
1. Nedensellik Bağını Açıklayan Teoriler
438
a. Şart (Şartların Eşdeğerliliği) Teorisi
439
i. Şart Teorisinin, “Olmasaydı Olmazdı” (Condictio Sine Qua Non) Formülü ile Uygulanması
439
ii. Şart Teorisinin Uygulanmasında Bilimsellik: Kanuni Şart Formülü
443
b. Şart Teorisini Sınırlamak Amacıyla Üretilen Teoriler
447
i. Uygun Neden Teorisi
448
ii. Hukuki Önem (İlgi) Teorisi: Şart Teorisinin Tipe Uygunlukla Sınırlandırılması
451
iii. Etkin Neden Teorisi
452
2. Nedensellik Problemleri
453
a. Alternatif (Çift) Nedensellik
453
b. Kümülatif (Biriken) Nedensellik
455
c. Öne Geçen Nedensellik
457
d. Varsayılan (Hipotetik) Nedensellik
458
e. Alternatif Nedenselliğin Özel Bir Görünümü: Kurul Halinde Verilen Kararlarda Üyelerin Sorumluluğu
460
f. İhmali Harekette Nedensellik
461
3. Objektif İsnadiyet
464
a. Genel Olarak İsnadiyet ve Sübjektif İsnadiyet Kavramları
464
b. Objektif İsnadiyet Öğretisinin İşlevi
466
c. Objektif İsnadiyet Öğretisinin Çerçevesi
467
c. Objektif İsnadiyeti Kaldıran Haller
472
i. Hukuken Yasaklanmış (Kınanabilir) Bir Riskin Yaratılmadığı Haller
472
aa. İzin Verilen Risk
473
bb. Bir Riskin Hukuken Önem Taşımayacak Ölçüde Artırılması
478
cc. Riskin Azaltılması
481
ii. Neticenin Yaratılan Riskten Kaynaklanmadığı ve Failin Hakimiyetinin Ortadan Kalktığı Haller
484
aa. Neticenin Atipik Nedensel Süreç (Bir Doğa Olayı, Tesadüf) Nedeniyle Gerçekleştiği Haller
485
bb. Neticenin Mağdurun Hareketi Nedeniyle Gerçekleştiği Haller (Mağdurun Üstlenmesi)
487
cc. Neticenin Üçüncü Bir Kişinin Hareketi Nedeniyle Gerçekleştiği Haller (Üçüncü Kişinin Üstlenmesi)
491
aaa. Uygun İsnadiyet İlişkisi Teorisi
493
bbb. İsnadiyet İlişkisinin Kesilmesi Teorisi
494
ccc. Sınırlı Sorumluluk Teorisi (die Theorie der begrenzten Verantwortungsbereiche)
494
iii. Normun Koruma Amacına (Alanına) Girmeyen Haller
497
iv. Objektif İsnadiyeti Kaldıran Özellikli Durumlar
499
aa. Yükümlülüğe Aykırılık Bağlantısının Bulunması Gereken Haller (Hukuka Uygun Varsayılan Nedensellik Halleri)
499
bb. Güven İlkesi
501
d. Objektif İsnadiyetin Kaldırılmasına Bağlanan Cezai Sonuçlar
502
4. Görüşümüz ve Düşüncemiz
505
D. Fail
506
1. Suçu İşleyen Kişi Olarak Fail
506
2. Özgü (Mahsus) Suç
507
a. Gerçek Özgü Suç
508
b. Görünüşte Özgü Suç
509
c. Bizzat Fail Tarafından İşlenebilen Suç
510
3. Tüzel Kişilerin Suçun Faili Olup Olamayacağı Sorunu
510
a. Tüzel Kişilerin Ceza Sorumluluğunun Esasını Açıklayan Teoriler
512
i. Varsayım Teorisi
512
ii. Gerçeklik Teorisi
512
b. Tüzel Kişilerin Ceza Sorumluluğunun Genel İlkeleri Bakımından Değerlendirilmesi
513
i. Cezaların Şahsiliği İlkesi Açısından Tüzel Kişilerin Sorumluluğu
513
ii. Kusur İlkesi Açısından Tüzel Kişilerin Ceza Sorumluluğu
514
iii. Hareket Teorisi Açısından Tüzel Kişilerin Ceza Sorumluluğu
515
c. Değerlendirme ve Görüşümüz
516
E. Mağdur
519
1. Mağdur Kavramı
519
2. Mağdur – Suçtan Zarar Gören Ayrımı
520
3. Belli Bir Mağduru Olmayan Suçlar
520
F. Suçun Konusu
523
G. Suçun Nitelikli Unsurları
524
1. Nitelikli Unsur Kavramı
524
2. Nitelikli Unsurların Çeşitleri
525
a. Harekete İlişkin Nitelikli Unsurlar
526
i. Hareketin İşleniş Tarzına Göre Nitelikli Unsurlar
526
ii. Hareketin İşlediği Yer ve Zamana Göre Nitelikli Unsurlar
527
b. Fail ya da Mağdur Sıfatına İlişkin Nitelikli Unsurlar
528
i. Faile Göre Nitelikli Unsurlar
528
ii. Mağdura Göre Nitelikli Unsurlar
528
iii. Fail ile Mağdur Arasındaki İlişkiye Göre Nitelikli Unsurlar
529
c. Suçun Konusuna İlişkin Nitelikli Unsurlar
529
III. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsuru
530
A. Kast
535
1. Genel Olarak Kast Kavramı ve Unsurları
535
2. Kasttaki Bilmenin Neleri Kapsayacağı Sorunu
538
3. Kastı Açıklayan Teoriler
542
a. Tasavvur Teorisi
542
b. İrade Teorisi
544
c. Karma Teori: Bilinç ve İrade Teorisi
545
d. Değerlendirme ve Görüşümüz
546
4. Amaç – Saik Unsuru
549
5. Kastın Türleri
551
a. Doğrudan Kast
551
b. Olası (Gayri Muayyen) Kast
555
i. Tasavvur Teorileri: İmkân (Olanak) Teorisi ve Olasılık Teorisi
557
ii. İrade Teorileri: Kayıtsızlık Teorisi ve Kabullenme Teorisi
559
iii. Değerlendirme ve Görüşümüz
560
iv. Olası Kastta Özel Durumlar
561
6. Kastın Özel Görünüş Biçimleri
564
a. Ani Kast–Tasarlama Kastı
564
b. Gecikmiş Neticenin Gerçekleşmesi (Dolus Generalis / Weber Kastı)
569
i. Tamamlama Görüşü
570
aaa. Hareket Görüşü
571
bbb. Nedensellik Görüşü
571
ii. Teşebbüs Görüşü
571
iii. Uygunluk Görüşü
572
iv. Failin Planını Gerçekleştirmesi Görüşü
574
v. Görüşümüz
574
vi. Ters Dolus Generalis Olayları
575
c. Alternatif Kast – Kümülatif Kast
577
7. Kastın Aranacağı Zaman
579
B. Taksir
583
1. Kavram Olarak Taksir
583
2. Taksirin Hukuki Yapısına Dair Görüşler ve Sonuçları
586
a. İkili Özen Yükümlülüğünün İhlali Olarak Taksirli Suç
586
b. Haksızlık ve Kusurluluktan Oluşan Yapısıyla Taksirli Suç
588
i. Klasik (Nedensel) Teori
590
ii. Neo–Klasik Teori
591
iii. Modern Öğreti
591
3. Taksirli Suçların Sistematiği ve Unsurları
593
a. Hareket
594
b. Neticeye Sebebiyet Verme
595
c. Objektif Özen Yükümlülüğünün İhlali
598
i. Objektif Özen Yükümlülüğünün İçeriği ve Ölçütü
598
ii. Özen Yükümlülüğünün Sınırlandırılması
599
4. Neticenin Objektif İsnat Edilebilirliği
601
a. Neticenin Objektif Öngörülebilirliği
602
b. Yükümlülüğe Aykırılık Bağı
602
c. Normun Koruma Alanı
605
d. Objektif İsnadiyet Alanında Ortaya Çıkan Problemler
605
i. Mağdurun Eklenen Davranışı (Sorumluluk Gerektirmeyen Kendine Zarar Verme ya da Kendini Tehlikeye Sokma)
606
ii. Kasıtlı ya da Kusurlu Üçüncü Kişinin Araya Girmesi
609
iii. Failin Taksirli Davranışına Bir Başkasının Taksirli Davranışının Eklenmesi
612
5. Taksirli Suçlarda Kusur
612
a. Objektif Özen Yükümlülüğünün Bilinebilirliği ve Yerine Getirilebilirliği
614
b. Özen Yükümlülüğüne Uymanın Failden Beklenebilirliği
615
6. Taksirin Türleri
616
a. Basit Taksir
616
b. Bilinçli Taksir
616
7. Taksirli Suçlarda Kişisel Cezasızlık Sebebi ve Cezada İndirim Yapılmasını Gerektiren Kişisel Sebep
619
C. Kast–Taksir Kombinasyonları: Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suç
620
1. Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçun Yapısı ve Unsurları
623
a. Neticenin Objektif Yüklenebilirliği
628
b. Neticenin Sübjektif Yüklenebilirliği
629
2. Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçta Ortaya Çıkan Problemler
631
a. Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçta Teşebbüs Sorunu
631
i. Failin Temel Suç Tipine Teşebbüs Etmesi Ancak Taksirle Özel Neticenin Gerçekleşmesine Sebep Olması
632
ii. Failin Ağırlaşmış Neticeye Teşebbüs Etmesi
635
iii. Temel Suçun Teşebbüs Aşamasında Kalması ve Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Halin Olmaması
636
b. Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlara İştirak Sorunu
637
§ 11. HUKUKA AYKIRILIK UNSURU
639
I. Hukuka Aykırılık Kavramı
639
A. Tanım ve Biçimsel – İçeriksel Hukuka Aykırılık Ayrımı
639
B. Yasak Normu – İzin Normu İlişkisi
641
C. Suçun Yapısında Hukuka Aykırılığın Yeri
643
D. Hukuka Aykırılık – Kusurluluk İlişkisi
644
E. Hukuka Aykırılığın İçeriği
646
F. Tipiklik, Hukuka Aykırılığın Karinesidir
646
G. Hukuka Aykırılık Tüm Hukuk Düzeni Açısından Yapılan Bir Değerlendirmedir
647
H. Hukuka Aykırılık – Haksızlık İlişkisi
652
II. Hukuka Aykırılığın Bazı Suç Tiplerinde Özellikle Belirtilmesinin İşlevi
653
A. Genel Olarak
653
B. Hukuka Özel Aykırılık Görüşü
654
C. Eylemin Genelini Değerlendiren Unsurlar Öğretisi ve Bu Ayrıma Dayalı Çözüm
654
D. Bu İfadelerin İşlevsiz Olduğunu İleri Süren Görüş
657
E. Değerlendirme ve Görüşümüz
657
III. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Manevi (Sübjektif) Unsuru: Fail Hukuka Uygun Davrandığını Bilerek Hareket Etmelidir
660
IV. Türk Ceza Hukukunda Yer Alan Hukuka Uygunluk Nedenleri
665
A. Görevin Yerine Getirilmesi
671
1. Kanun Hükmünü Yerine Getirme
671
2. Amirin Hukuka Uygun Emrinin İfası
675
B. Meşru Savunma
676
1. Genel Olarak
676
2. Meşru Savunmanın Hukuki Niteliği
677
3. Meşru Savunmanın Şartları
683
a. Saldırıya İlişkin Şartlar
683
i. Bir Saldırı Bulunmalıdır
683
ii. Saldırı Hukuka Aykırı Olmalıdır
687
iii. Saldırı Bir Hakka Yönelik Olmalıdır
694
iv. Halen Mevcut, Gerçekleşmesi ya da Tekrarı Muhakkak Bir Saldırı Olmalıdır
698
b. Savunmaya İlişkin Şartlar
703
i. Savunmada Zorunluluk Bulunmalıdır
703
ii. Savunma Saldırıya ve Saldırgana Karşı Yapılmalıdır
705
iii. Savunma ile Saldırı Arasında Orantı Olması
707
4. Üçüncü Kişi Yararına (Yardımcı) Meşru Savunma
714
a. İnsan Yararına Meşru Savunma
714
b. Devlet Yararına Meşru Savunma
718
c. Hayvan Yararına Meşru Savunma
721
C. Hakkın Kullanılması
722
1. Savunma Dokunulmazlığı
724
2. İfade Özgürlüğü
725
a. Kavram
725
b. İfade Özgürlüğünün İçeriği
726
c. İfade Özgürlüğünün Anlamı ve Uygulaması
727
d. İfade Özgürlüğünün Kullanılması
728
g. Ceza Hukuku Bakımından Önemi
728
D. İlgilinin Rızası
730
1. Genel Olarak
730
2. Hukuki Niteliği
732
3. Rızanın Geçerli Olması İçin Gereken Şartlar
733
a. İlgili Kişinin Bu Konuda Serbestçe Tasarruf Hakkına Sahip Olması Gerekir
734
i. Tasarruf Hakkının Olduğu ve Olmadığı Durumlar
734
ii. Ötenazi
737
b. İlgili Kişi Rıza Göstermeye Ehil Olmalıdır
739
c. Rıza Açıklamasının Yapılış Şekli
741
4. Varsayılan Rıza
741
5. Hipotetik Rıza
742
E. Yükümlülüklerin Çatışması
743
§ 12. KUSURLULUK
746
A. Kavram: Kusur – Kusurluluk İlişkisi
746
C. Kınanabilirliğin Temeli Olarak Seküler Ahlak
749
D. Kınanabilirliğin Haksızlık Bilinciyle İlişkisi
753
II. Failin Kınanabilirliğine İlişkin Bir Değer Yargısı
754
II. Kusuru Açıklayan Teoriler
757
A. Psikolojik Kusur Teorisi
757
B. Normatif Kusur Teorisi
759
C. Finalist Görüş
761
III. Kusurun Unsurları
763
A. Kusur Yeteneği
763
B. Haksızlık Bilinci
765
C. Beklenebilirlik
767
IV. Taksirli Suçlarda Kusurluluk
767
V. Kusuru Etkileyen Nedenler
767
A. Kusuru Kaldıran veya Azaltan Nedenler
769
1. Yaş Küçüklüğü
770
a. Birinci Grup Yaş Küçüklüğü: 12 Yaşını Tamamlamamış Çocuklar
771
b. İkinci Grup Yaş Küçüklüğü: 12 Yaşını Tamamlamış 15 Yaşını Tamamlamamış Çocuklar
773
c. Üçüncü Grup Yaş Küçüklüğü: 15 Yaşını Tamamlamış 18 Yaşını Tamamlamamış Çocuklar
775
2. Akıl Hastalığı
776
a. Akıl Hastalığının Kusur Yeteneğine Etkisini Belirleyen Sistemler
777
i. Biyolojik Sistem
777
ii. Psikolojik Sistem
777
iii. Karma Sistem
778
b. TCK’da Akıl Hastalığının Kusura Etkisi
778
3. Sağır ve Dilsizlik
781
4. Geçici Nedenler, Alkol veya Uyuşturucu Madde Etkisinde Bulunma
782
a. Geçici Neden Kavramı
782
b. Geçici Neden Kabul Edilebilecek Durumların Değerlendirilmesi
784
c. Sebebinde Serbest Hareket (Actione Libera in Causa) Kuramı
786
d. Sebebinde Serbest Hareket Kuramını Açıklayan Görüşler
787
i. Hareketin Öne Alınması Teorisi/Önceden Yüklenme Teorisi
787
ii. Dolaylı Faillik/Araç Teorisi
788
iii. İstisna Teorisi
789
iv. Değerlendirme ve Görüşümüz
791
e. İstemsiz Alınan Alkol ya da Uyuşturucu Etkisiyle Sarhoşluk
793
f. İstemli Alınan Alkol ya da Uyuşturucu Etkisiyle Sarhoşluk
794
g. Alkol ya da Uyuşturucu Madde Bağımlılarında Kusur Yeteneğinin Suça Etkisi
794
5. Haksız Tahrik
795
a. Haksız Tahrikin Hukuki Niteliği
797
b. Haksız Tahrikin Şartları
798
i. Tahrik Eden Bir Eylemin Bulunması
798
ii. Tahrik Eden Eylemin Haksız Olması
800
iii. Failin Tahrik Eden Haksız Eylem Sebebiyle Hiddet veya Şiddetli Elem İçerisinde Olması
801
iv. Suçun, Hiddet ve Şiddetli Elem Etkisi Altında İşlenmiş Olması
802
c. Haksız Tahrikte Özel Durumlar
804
i. Haksız Tahrik ve Meşru Savunma
804
ii. Haksız Tahrik ve Tasarlama
804
iii. Haksız Tahrik ve Kan Gütme ile Töre Saikleri
805
iv. Haksız Tahrik ve Taksirli Suçlar
806
d. Haksız Tahrikin Sonucu
807
6. Ceza Sorumluluğunu Kaldıran Hallerde Sınırın Aşılması (m. 27/1)
808
a. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Kast Olmaksızın Aşılması
808
b. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Kast Olmaksızın Aşılması ile Meşru Savunmada Sınırın Aşılmasının Farkı
810
B. Mazeret Nedenleri
812
1. Mazeret Nedeni Kavramı ve Ortaya Çıkışı
812
a. Kavram ve Ortaya Çıkış Süreci
812
b. Hukuki Niteliği
814
i. Mazeret Nedeninin Ceza Sorumluluğunu Etkileyen ya da Kaldıran Diğer Hallerden Farkları ve Bağımsız Bir Hal Olarak Kabul Edilmesi Gerekliliği
814
ii. Mazeret Nedeninin Temeli: Beklenebilirlik
816
2. Zorunluluk Hali
821
a. Tehlikeye İlişkin Şartlar
825
i. Ağır Bir Tehlikenin Varlığı
826
ii. Mevcut ve Muhakkak Bir Tehlikenin Varlığı
827
iii. Tehlikenin Kişinin Kendisinin ya da Başkasının Bir Hakkına Yönelik Olması
827
b. Korunmaya İlişkin Şartlar
828
i. Tehlikenin Başka Türlü Bertaraf Edilememesi
828
ii. Korunma Davranışı ile Tehlikenin Ağırlığı Arasında Orantı Bulunması
830
c. Kurtarma İsteği (Sübjektif Unsur)
831
d. Beklenebilirliği Etkileyen Haller
831
i. Tehlikeye Bilerek ve Bizzat Sebebiyet Verilmemesi
831
ii. Tehlikeye Göğüs Germeyi Gerektiren Özel Bir Hukuki İlişkinin Bulunmaması
833
e. Zorunluluk Hali ve Meşru Savunma Arasındaki Farklar
834
3. Hukuka Aykırı ve Fakat Bağlayıcı Emrin Yerine Getirilmesi
835
a. Genel Olarak
835
b. Amirin Emrine İlişkin Düzenlemelerin Eleştirisi
838
4. Meşru Savunmada Sınırın Aşılması (m. 27/2)
841
a. Genel Olarak
841
b. Hukuki Niteliği
842
c. Sınırın Aşıldığı Durumlar
844
d. Haksız Tahrikten Ayrımı
847
e. Hata Halinden Ayrımı
848
5. Cebir ve Tehdit Nedeniyle Failin İrade Yeteneğinin Etkilenmesi
849
§ 13. HATA (YANILMA)
851
I. Hatanın Anlamı ve Türleri
851
II. Kastı Kaldıran Hata Halleri
854
A. Tipikliğin Maddi Unsurlarında Hata
856
1. Eşdeğer ve Eşdeğer Olmayan Hata Halleri
859
2. Seçimlik Hareketli Suç Tiplerine İlişkin Hata
862
3. Tersine Unsur Hatası, Çifte Tersine Hata ve İşlenemez Suç (Elverişsiz Teşebbüs) Halleri
863
B. Suçun Nitelikli Unsurlarında Hata
864
C. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Maddi Koşullarında Hata
866
III. Kusurluluğu Etkileyen Nedenlerde Hata
870
A. Kusurluluğu Kaldıran veya Azaltan Nedenlerin Maddi Unsurlarında Hata
870
B. Haksızlık (Yasak) Hatası
872
1. Genel Olarak
872
2. Haksızlık Bilinci Kavramı ve Haksızlık Hatası ile İlişkisi
873
3. Hukuka Uygunluk Nedeninin Varlığında Hata
875
4. Haksızlık Hatasına Bağlanan Sonuçlar
877
V. Hedefte Sapma
880
§ 14. SUÇUN ÖZEL BİR GÖRÜNÜŞ BİÇİMİ OLARAK: TEŞEBBÜS
883
I. Genel Olarak
883
II. Teşebbüsün Cezalandırılmasının Nedenine Dair Teoriler
885
A. Objektif Teori
885
B. Sübjektif Teori
886
C. Etki Teorisi
887
D. TCK’nın Benimsediği Yaklaşım
888
III. Teşebbüsün Şartları
888
A. Ön Değerlendirme: Suçun Tamamlanmamış Olması ve Suç Tipinin Teşebbüse Elverişliliği
890
B. Kasten İşlenen Bir Suçun ve Bu Suçu İşlemeye Yönelik Kastın Varlığı
891
C. Suçun İcrasına Elverişli Hareketlerle Doğrudan Doğruya Başlamak
893
1. Hazırlık Hareketleri ve Cezalandırılmama Sebebi
893
2. Elverişli Hareket
895
3. Mefruz (Kuruntu) Suç
900
4. İcra Hareketlerine Doğrudan Doğruya Başlama
901
a. Objektif Teoriler
901
i. Şekli Objektif Teori
902
ii. Maddi Objektif Teori
903
b. Sübjektif Teoriler
905
c. Karma Teoriler
905
d. TCK’nın Benimsediği Yaklaşım
907
5. Tam Teşebbüs–Eksik Teşebbüs Kavramları
908
IV. Teşebbüste Özellikli Durumlar
909
A. Olası Kastta Teşebbüs Sorunu
909
B. Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlarda Teşebbüs
911
C. İhmali Suçlarda Teşebbüs
912
1. Gerçek – Görünüşte İhmali Suça Göre Ayrım
912
2. Görünüşte İhmali Suçta Teşebbüs Anını Açıklayan Teoriler
914
a. Son Mümkün Müdahale Teorisi
914
b. İlk Mümkün Kurtarma Müdahalesi Teorisi
914
c. Hukuksal Değerin Doğrudan Zarar Görmesi Teorisi
915
d. Görüşümüz
915
E. Birden Fazla Suç ve Bileşik Suçlarda Teşebbüs
917
V. Gönüllü Vazgeçme
918
A. Genel Olarak
918
B. Gönüllü Vazgeçmede Failin Cezalandırılmamasının Nedenini Açıklayan Teoriler
920
1. Suç Politikası Teorisi
920
2. Yararlılık Teorisi (Af – Ödül Teorisi)
922
3. Cezalandırma Amacı Teorisi
922
4. Hukuk Teorileri
923
C. Gönüllü Vazgeçmenin Unsurları
923
1. Suçun Tamamlanmamış Olması
924
2. Vazgeçmenin İradi ve Gönüllü Olması
927
3. Gönüllü Vazgeçmeye Dair Sistem
929
§ 15. SUÇUN ÖZEL BİR GÖRÜNÜŞ BİÇİMİ OLARAK: İŞTİRAK
931
I. Giriş
931
II. Suça İştirakin Hukuki Esası
932
III. Suça İştirakte Sorumluluğun Belirlenmesine Yönelik Sistemler
934
A. Eşitlik Sistemi (Türdeş Faillik)
934
B. İkilik Sistemi
935
C. Cezanın Faile Göre Belirlenmesi Sistemi (Sübjektif Sistem)
937
D. TCK’da Suça İştirak ve Faillik – Şeriklik Ayrımında Benimsenen Sistem
937
IV. Suça İştirakin Koşulları
940
A. Suça Katılanların Birden Fazla Olması
940
B. Birden Fazla Nedensellik Değeri Taşıyan Hareketin Bulunması
941
C. Suça İştirak İradesinin Bulunması
942
D. İşlenişine İştirak Edilen Suçun En Azından Teşebbüs Aşamasına Gelmiş Olması Gerekliliği
943
V. Faillik
944
A. Tek Failli ve Çok Failli Suç Ayrımı
944
1. Tek Failli Suçlar
944
2. Çok Failli Suçlar
944
a. Yakınsama Suçları
945
b. Karşılaşma Suçları
946
B. Faillik Türleri
946
1. Müstakil (Doğrudan) Faillik
946
a. Bizzat İşlenebilen Suçlar
948
b. Özgü Suçlar
948
c. Yükümlülük Suçları
950
2. Müşterek Faillik
950
a. Genel Olarak
950
b. Müşterek Failliğin Şartları
951
i. Suçun İşlenişi Üzerinde Müşterek Hâkimiyet Kurulması
951
ii. İhmali Hareketle Suça Yapılan Katkının Değeri
955
iii. Birlikte Suç İşleme Kararı
957
3. Dolaylı Faillik
962
a. Genel Olarak
962
b. Dolaylı Failliğin Görünüş Biçimleri
965
i. Zorlama Yoluyla İradeye Hakimiyet Kurma Şeklinde Dolaylı Faillik
966
ii. Kusur Yeteneği Bulunmayan Kişinin Araç Olarak Kullanılması Şeklinde Dolaylı Faillik
968
iii. Araç Kişi Hataya Sevk Edilerek ya da Mevcut Hatasından Yararlanılarak Dolaylı Faillik
969
4. Yan Yana Faillik
972
VI. Şeriklik
973
A. Genel Olarak
973
B. Şerikliğin Cezalandırılmasının Hukuki Esası
974
C. Şeriklik Türleri
975
1. Azmettirme
975
a. Genel Olarak
975
b. Azmettirmenin Maddi Unsurları
977
i. Azmettirmenin Konusu
978
ii. En Az Bir Azmettiren ve Azmettirilenin Bulunması Gerekliliği
978
iii. Azmettirme Hareketinin Niteliği
980
iv. Azmettiren ile Azmettirilenin Eylemleri Arasındaki Nedensellik Bağı ve Ortaya Çıkan Neticenin Azmettirene Objektif İsnat Edilebilirliği
981
v. Azmettirme Eylemi Sonrasında Azmettirilenin Suçun İcrasına Başlamış Olması
982
c. Azmettirmenin Manevi Unsuru: Azmettirme Kastı
982
d. Azmettirilenin Kastının Dışına Çıkılması
983
e. Akim (Sonuçsuz) Kalmış Azmettirme
986
f. Azmettirmede Cezayı Artıran ve Azaltan Nitelikli Haller
986
2. Yardım Etme
989
a. Genel Olarak
989
b. Maddi Yardım Etme
991
i. Suç İşlenmesinde Kullanılan Araçları Sağlamak
991
ii. Suç İşlenmesinden Önce veya İşlenmesi Sırasında Yardımda Bulunarak İcrasını Kolaylaştırmak
992
c. Manevi Yardım Etme
992
i. Suç İşlemeye Teşvik Etmek
992
ii. Suç İşleme Kararını Kuvvetlendirmek
993
iii. Suçun İşlenmesinden Sonra Yardımda Bulunmayı Vaat Etmek
993
iv. Suçun Nasıl İşleneceği Konusunda Yol Göstermek
994
VII. Bağlılık Kuralı
994
A. Genel Olarak
994
B. İştirak Halinde İşlenen Suçlarda Nitelikli Hallerin Geçişi
996
C. Özgü Suçlarda İştirak
999
VIII. Suça İştirakte Özellikli Durumlar
999
A. Suçun Örgütlü Olarak İşlenmesinin İştirake Etkisi
999
B. Örgütsel Hâkimiyete Dayalı Dolaylı Faillik
1000
C. Suça İştirakte Gönüllü Vazgeçme
1002
§ 16. SUÇUN ÖZEL BİR GÖRÜNÜŞ BİÇİMİ OLARAK: SUÇLARIN BİRLEŞMESİ (İÇTİMAI)
1003
I. Giriş
1003
A. Genel Olarak
1003
B. Terim ve Kavram
1005
C. Suçların İçtimaının Konusu
1006
1. Kural: Gerçek Birleşme (Cezaların Birleşmesi)
1006
2. İstisna: Suçların Birleşmesi (İçtima)
1006
D. Suçların Çokluğu Kavramının Anlamı
1007
II. Hareketin Tekliği – Çokluğu Ayrımı
1009
A. Hareket Tekliği – Çokluğu Ayrımında Uygulanacak Kriter
1009
B. Doğal Hareket Kavramı
1010
C. Hukuki Anlamda Hareket Tekliği
1010
1. Tipik (Normatif) Hareket Tekliği
1010
2. Hareketlerin Doğal Tekliği
1012
D. Karşılaştırmalı Hukukta Hareket Tekliği – Çokluğu Ayrımı
1013
III. Fikri İçtima (Düşünsel Birleşme)
1014
A. Tanımı ve Hukuki Niteliği
1014
B. Fikri İçtimada Tek Ceza Verilmesini Açıklayan Görüşler
1015
1. Hareket Tekliğini Esas Alan Görüş
1015
2. Non Bis In Idem İlkesini Esas Alan Görüş
1016
3. Görüşümüz
1017
C. Fikri İçtimaın Şartları
1017
1. Eylemin Tek Olması
1018
2. Tek Eylemin Birden Fazla Suça Neden Olması – Fikri İçtimanın Türleri
1020
a. Aynı Neviden Fikri İçtima (Aynı Çeşit Düşünsel Birleşme)
1020
b. Farklı Neviden Fikri İçtima (Farklı Çeşit Düşünsel Birleşme)
1025
3. Her Suç Açısından Kovuşturma Şartlarının Gerçekleşmesi ve Cezalandırılabilir Olması
1028
D. Fikri İçtimada Özel Durumlar
1029
E. Hedefte Sapma Halinde Fikri İçtima Uygulaması
1033
F. Fikri İçtimaın Sonuçları
1034
IV. Zincirleme Suç
1035
A. Tanımı ve Hukuki Niteliği
1035
B. Zincirleme Suçun Şartları
1038
1. Birden Çok Eylem Bulunması
1038
2. Eylemlerin Her Birinin Farklı Zamanlarda İşlenmesi
1041
3. Eylemlerin Aynı Suçu Oluşturması
1045
4. Mağdurun Aynı Olması
1047
5. Suçların “Aynı Suç İşleme Kararının İcrası Kapsamında” İşlenmesi
1050
C. Zincirleme Suçun Sonucu
1053
D. Zincirleme Suçun Uygulanamayacağı Durumlar
1054
V. Görünüşte İçtima (Birleşme)
1056
A. Genel Olarak
1056
B. Görünüşte İçtima İlkeleri ve Türleri
1057
1. Özel Normun Önceliği İlkesi (Özel Norm – Genel Norm İlişkisi)
1057
2. Bir Normun Diğeri Tarafından Tüketilmesi İlkesi (Tüketen – Tüketilen Norm İlişkisi)
1061
a. Genel Olarak
1061
b. Bileşik Suç
1063
i. Genel Olarak
1063
ii. İki Suçun Unsurlarının Birleşerek Bağımsız Bir Suç Haline Gelmesi
1065
iii. Bir Suçun Diğerinin Unsuru ya da Nitelikli Hali Olması
1066
3. Yardımcı Normun Sonralığı İlkesi
1070
a. Genel Olarak
1070
b. Geçit Suçu
1071
c. Karma Suç
1074
4. Asli Norm – Yardımcı Norm İlişkisi
1075
§ 17. CEZALANDIRILABİLİRLİĞİN SUÇUN UNSURLARI DIŞINDA KALAN ŞARTLARI
1076
I. Genel Olarak
1076
II. Objektif Cezalandırılabilme Şartları
1077
III. Kişisel Cezasızlık Nedenleri
1083
IV. Cezayı Kaldıran veya Azaltan Kişisel Nedenler
1085
V. Soruşturma ve Kovuşturma Şartları
1087
A. Şikâyet
1088
B. İzin, Talep ve Karar
1091
Üçüncü Bölüm
YAPTIRIM TEORİSİ
§ 18. YAPTIRIM KAVRAMI VE BİR YAPTIRIM TÜRÜ OLARAK CEZA
1093
I. Ceza Kavramı, Tarihçesi ve Cezalandırma Yetkisinin Kaynağı
1094
A. Yaptırım Kavramı ve Yaptırımın İki İzliliği
1094
B. Ceza Hukuku Teorisinin Bir Parçası Olarak “Ceza”
1095
C. Cezanın Tarihsel Gelişim Süreci
1096
D. Cezalandırma Yetkisinin Kaynağı ve Meşruluğu
1101
1. Görüşler ve Sınıflandırılması
1101
2. Cezalandırma Yetkisinin Kaynağı Tartışması
1104
II. Cezalandırmanın Amacı
1108
A. Mutlak Teoriler
1109
1. Kefaret Teorisi
1111
a. İleri Sürdüğü Görüşler
1111
b. Teorinin Eleştirisi
1113
2. Adalet Teorisi
1114
a. Kant’ın Görüşleri
1114
b. Hegel’in Görüşleri
1118
c. Günther Jakobs’un Görüşleri
1120
d. Teorinin Eleştirisi
1120
B. Nispi Teoriler
1123
1. Genel Önleme Teorisi
1124
a. İleri Sürdüğü Görüşler
1124
b. Teorinin Eleştirisi
1126
2. Özel Önleme Teorisi
1128
a. İleri Sürdüğü Görüşler
1128
b. Teorinin Eleştirisi
1129
C. Karma Teoriler
1131
a. Genel Olarak
1131
b. Andreas von Hirsch’in Görüşleri
1133
c. Claus Roxin’in Görüşleri
1134
D. Görüşümüz ve TCK’nın Benimsediği Sistem
1134
III. Cezalandırmanın İlkeleri ve Özellikleri
1135
A. Cezalandırmanın İlkeleri
1136
1. Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesi
1136
2. Cezaların Şahsiliği İlkesi
1136
3. Cezanın Haksızlıkla Orantılı Olması İlkesi
1137
4. Cezanın Kusurla Orantılı Olması İlkesi
1139
5. İnsan Onuruna Uygun Olma İlkesi
1140
B. Cezanın Özellikleri
1144
1. Etkili Olması
1144
2. Bölünebilir ve Bireyselleştirilebilir Olması
1144
3. Geri Alınabilir ve Düzeltilebilir Olması
1145
4. Maliyetinin Düşük Olması
1146
VI. Cezanın Türleri
1146
A. Hukuki Niteliklerine Göre Cezalar
1146
B. Hukuksal Değere Göre Cezalar
1147
C. TCK’ya Göre Cezalar
1148
§ 19. ÖLÜM CEZASI
1148
§ 20. HAPİS CEZASI
1150
I. Hapis Cezasının Tarihçesi
1150
II. Hapis Cezasının İnfaz Yöntemleri
1154
A. Toplu Halde İnfaz
1154
B. Hücre Sistemi
1155
C. Karma Sistem
1156
D. Dereceli Sistem
1156
E. Panoptikon Sistemi
1157
III. Hapis Cezasına İlişkin Görüşler
1159
A. Olumlu Görüşler
1159
B. Olumsuz Görüşler
1160
IV. Hapis Cezasının Türleri
1161
A. Ağırlaştırılmış Müebbet Hapis Cezası
1161
B. Müebbet Hapis Cezası
1163
1. Genel Olarak
1163
2. Yeniden Topluma Kazandırma ve Umut Hakkı Kavramı
1163
C. Süreli Hapis Cezası
1168
D. Kısa Süreli Hapis Cezası ve Kısa Süreli Hapis Cezasına Seçenek Yaptırımlar
1168
1. Seçenek Yaptırımlara Çevirme Şartları
1170
a. Hakimin Takdirine Bağlı Olarak Seçenek Yaptırımlara Çevirme Şartları
1170
b. Seçenek Yaptırıma Çevirme Zorunluluğu ve Şartları
1171
2. Çevirmeye Konu Seçenek Yaptırımlar
1172
a. Adli Para Cezasına Çevirme
1172
b. Diğer Yaptırımlara Çevirme
1173
i. Mağdurun veya Kamunun Uğradığı Zararın Aynen İade, Suçtan Önceki Hale Getirme veya Tazmin Suretiyle Tamamen Giderilmesi
1173
ii. Bir Eğitim Kurumuna Devam Etme
1175
iii. Belirli Yerlere Gitmekten veya Belirli Etkinlikleri Yapmaktan Yasaklanma
1175
iv. Ehliyet ve Ruhsat Belgelerinin Geri Alınması, Belli Bir Meslek ve Sanatı Yapmaktan Yasaklanma
1176
v. Gönüllü Olarak Kamuya Yararlı Bir İşte Çalıştırılma
1176
V. Hapis Cezasının Sakıncalarını Gidermeye Yönelik Kurumlar
1177
A. Mahkûmiyet Kararı Verilmesini Engelleyen Kurumlar
1177
1. Önödeme
1177
2. Uzlaştırma
1180
a. Onarıcı Adalet Anlayışı ve Uzlaştırma
1180
b. Uzlaştırmaya Tabi Suçlar ve Uzlaştırma Usulü
1183
3. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi
1185
a. Genel Olarak
1185
b. Koşulları
1186
i. Kamu Davası Açılmasını Gerektirir Yeterli Şüpheye Ulaşılması
1186
ii. Soruşturulan Suçun Kanunda Gösterilen Suçlardan Olması
1186
iii. Şüphelinin Daha Önce Kasıtlı Bir Suçtan Dolayı Hapis Cezası ile Mahkûm Olmamış Bulunması
1188
iv. Soruşturmanın Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Halinde Şüphelinin Suç İşlemekten Çekineceği Kanaatini Vermesi
1188
v. Şüpheli ve Toplum Açısından Kamu Davasının Açılmasından Daha Yararlı Olma
1188
vi. Mağdurun veya Kamunun Uğradığı Zararın Giderilmesi
1189
c. Kararın Verilmesi, Denetim Süresi ve Neticelenme
1189
4. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması
1190
a. Genel Olarak
1190
b. Koşulları
1191
i. İki Yıl veya Daha Az Süreli Hapis ya da Adli Para Cezasına Hükmedilmesi
1191
ii. Daha Önce Kasıtlı Suçtan Mahkûm Olmamış Bulunmak
1192
iii. Kişilik Özellikleri ile Duruşmadaki Tutum ve Davranışları ile Yeniden Suç İşlemeyeceği Hususunda Mahkemede Kanaat Yaratmak
1192
iv. Mağdurun veya Kamunun Uğradığı Zararın Giderilmesi
1193
c. Kararın Verilmesi
1193
d. Denetim Süresi, Hükmün Ortadan Kaldırılması veya Açıklanması
1195
B. Hapis Cezasının İnfazına İlişkin Kurumlar
1196
1. Hapis Cezasının Ertelenmesi
1196
a. Genel Olarak
1196
b. Koşulları
1196
i. Hapis Cezasının İki Yıl veya Daha Az Süreli Olması
1196
ii. Sanığın Daha Önce Kasıtlı Bir Suçtan Dolayı Üç Aydan Fazla Hapis Cezasına Mahkûm Edilmemiş Olması
1197
iii. Sanığın Yeniden Suç İşlemeyeceği Yönünde Mahkemede Kanaat Oluşması
1198
iv. Verilen Zararın Giderilmesi
1199
c. Hapis Cezasının Ertelenmesinin Sonuçları
1199
2. Koşullu Salıverme
1201
a. Genel Olarak
1201
b. Koşulları
1203
i. Hükmedilmiş Hapis Cezasının Belirli Bir Süre Çekilmiş Olması
1203
ii. Hükümlünün Bu Süreyi İyi Hal İle Geçirmiş Olması
1205
c. Koşullu Salıverilme Kararı, Sonuçları ve Kararın Geri Alınması
1206
3. Denetimli Serbestlik
1208
VI. Hapis Cezasının İnfazı
1211
A. İnfaza Başlama
1212
1. Hükümlülerin Kuruma Kabulü
1212
2. Hükümlülerin Kuruma Yerleştirilmesi
1213
B. İnfazın Ertelenmesi
1214
1. Hastalık Nedeniyle İnfazın Ertelenmesi
1214
2. Hükümlünün İsteğiyle İnfazın Ertelenmesi
1215
C. Ziyaret, Görüşme ve Haberleşme
1215
D. İnfazın Gevşetilmesi ve İzin
1217
E. Disiplin Cezaları ve Tedbirleri
1218
F. Ödüllendirme
1220
G. Ceza İnfaz Kurumlarının Türleri
1220
§ 21. ADLİ PARA CEZASI
1223
I. Kavram
1223
II. Adli – İdari Para Cezası Ayrımı
1224
III. Adli Para Cezasının Belirlenmesi
1225
IV. Adli Para Cezasının İnfazı
1228
§ 22. CEZASININ BELİRLENMESİ VE BİREYSELLEŞTİRİLMESİ
1230
I. Temel Cezanın Belirlenmesi ve Bireyselleştirme
1230
A. Genel Olarak
1230
B. Temel Cezanın Belirlenmesinde Göz Önünde Bulundurulacak Haksızlık ile Bağlantılı Hususlar
1232
C. Failin Kast veya Taksire Dayalı Kusurunun Ağırlığı
1234
D. Olası Kast ve Bilinçli Taksirin Cezaya Etkisi
1236
E. Suçun Nitelikli Hallerinin Uygulanması
1236
II. Sonuç Cezanın Belirlenmesi ve Etki Eden Hususlar
1237
A. Suçun Özel Görünüş Biçimleri
1237
B. Kusurluluğu Azaltan Nedenler
1238
C. Kişisel Cezasızlık Nedenleri ve Cezayı Kaldıran Kişisel Nedenler
1239
D. Takdiri İndirim Nedenleri
1239
III. Cezaların Mahsubu
1241
§ 23. BİR YAPTIRIM TÜRÜ OLARAK GÜVENLİK TEDBİRİ
1241
I. Kavram ve Uygulama Şartları
1241
A. Kavram
1241
B. Uygulanma Şartları
1243
1. Tehlikelilik
1243
2. İşlenmiş Bir Suç Bulunması
1244
3. Kanunilik
1244
4. Mahkeme Kararı
1245
II. Belli Hakları Kullanmaktan Yoksun Bırakma
1245
III. Müsadere
1248
A. Eşya Müsaderesi
1249
1. Suçla Bağlantılı Eşyanın Müsaderesi
1250
2. Konusu Suç Olan Eşyanın Müsaderesi
1252
B. Kazanç Müsaderesi
1252
IV. Çocuklara Özgü Güvenlik Tedbirleri
1254
V. Akıl Hastalarına Özgü Güvenlik Tedbirleri
1255
VI. Tekerrür
1256
A. Genel Olarak
1256
B. Tekerrür Hakkındaki Görüşler
1256
C. Tekerrürün Uygulanma Şartları
1257
1. Daha Önce Verilmiş Bir Mahkûmiyet Kararı
1257
2. Tekerrür Süresi İçinde Yeni Bir Suç İşlenmesi
1259
D. Tekerrürün İstisnaları
1260
E. Tekerrürün Sonuçları
1260
F. Özel Tehlikeli Suçlular
1261
VII. Tüzel Kişiler Hakkında Uygulanacak Güvenlik Tedbirleri
1262
§ 24. DAVA VE CEZA İLİŞKİSİNİ SONA ERDİREN DURUMLAR
1266
I. Sanığın veya Hükümlünün Ölümü
1266
A. Sanığın Ölümü
1267
B. Mahkûmun (Hükümlünün) Ölümü
1267
II. Af
1267
A. Affın Çeşitleri
1268
1. Genel Af
1269
2. Özel Af
1270
III. Zamanaşımı
1270
A. Genel Bilgiler
1270
B. Hukuki Niteliği
1272
C. Dava Zamanaşımı
1273
1. Genel Bilgiler
1273
2. Zamanaşımı Süreleri ve TCK’nın Benimsediği Sistemde Zamanaşımının Hesaplanması
1274
3. Aynı Fiilden Dolayı Yeniden Yargılama Halinde Zamanaşımı Süresi
1276
4. Zamanaşımının İşlemeye Başlama Anı
1276
5. Dava Zamanaşımın Durması veya Kesilmesi
1277
a. Dava Zamanaşımının Durması
1277
b. Dava Zamanaşımın Kesilmesi
1278
D. Ceza Zamanaşımı
1279
1. Genel Bilgiler
1279
2. Zamanaşımı Süreleri
1280
3. Zamanaşımının İşlemeye Başlama Anı
1281
4. Ceza Zamanaşımının Durması ve Kesilmesi
1282
a. Ceza Zamanaşımının Durması
1282
b. Ceza Zamanaşımının Kesilmesi
1282
5. Ceza Zamanaşımı ve Hak Yoksunlukları
1283
IV. Şikâyetten Vazgeçme
1284
Dördüncü Bölüm
CEZA NORMLARININ SINIR AŞAN UYGULAMASI
§ 25. CEZA NORMLARININ YER BAKIMINDAN UYGULANMASI
1285
I. Ülkesellik (Mülkilik) İlkesi
1286
A. Kavram
1286
B. Ülke Kavramı
1288
C. Suçun İşlendiği Yerin Saptanması
1291
1. Genel Olarak
1291
2. Suçun İşlendiği Yerin Belirlenmesinde Sorunlu Durumlar
1293
a. Teşebbüs Aşamasında Kalan Suçlar
1293
b. İhmali Hareketle İşlenen Suçlar
1293
c. İştirak Halinde İşlenen Suçlar
1294
d. Transit Suçlar
1295
e. İnternet Aracılığıyla İşlenen Suçlar
1295
D. Yabancı Ülkede Verilen Hükmün Varlığı (Non bis in idem İlkesi)
1299
II. Kişisellik İlkesi
1301
A. Kavram
1301
B. Faile Göre Kişisellik İlkesi
1302
C. Mağdura Göre Kişisellik İlkesi
1304
III. Koruma (Gerçeklik) İlkesi
1304
A. Görev Suçları (TCK m. 10)
1305
B. Türkiye Zararına İşlenen Suçlar (TCK m. 12/1)
1306
C. Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar (TCK m. 13/1–b)
1306
IV. Evrensellik İlkesi
1307
V. İkame Yargı İlkesi
1308
VI. Yer Bakımından Uygulamada Özellik Gösteren Konular
1309
A. Mahsup
1309
B. Yabancı Mahkûmiyet Kararından Doğan Hak Yoksunlukları
1310
C. Yabancı Normun Göz Önünde Bulundurulması
1312
1. Ceza Hukukunda Yabancı Normun Uygulanabilirliği Sorunu
1312
2. Türk Hukukunda Durum
1313
§ 26. GERİ VERME
1314
I. Geri Verme Kavramı
1314
A. Kavram ve Hukuki Nitelik
1314
B. Sığınma ve Geri Verme İlişkisi
1315
C. Sınır Dışı Etme ve Geri Verme İlişkisi
1316
D. Takas ve Geri Verme İlişkisi
1316
II. Geri Vermenin Kaynakları ve Birbirleriyle İlişkisi
1317
III. Geri Vermenin Şartları
1318
A. Eyleme İlişkin Şartlar
1318
1. Geri Vermeye Konu Suçun Belirli Bir Ağırlıkta ve Çifte Cezalandırılabilir Olması
1318
2. Suçun Türkiye veya Türk Vatandaşının Zararına İşlenmemiş Olması
1319
3. Suç Hakkında Yargılama Engeli Bulunmaması
1320
4. Talebin Ölüm Cezası veya İnsan Onuru ile Bağdaşmayan Bir Ceza Gerektiren Suçla İlgili Olmaması
1321
5. Suçun Türkiye’nin Yargılama Yetkisinin Dışında Olması
1321
6. Suçun Düşünce Suçu, Siyasi Suç, Sırf Askeri Suç veya Mali Suç Niteliğinde Olmaması
1321
a. Düşünce Suçu
1322
b. Siyasi Suç veya Siyasi Suçla Bağlantılı Suç
1323
i. Siyasi Suç Kavramı
1323
ii. Siyasi Suç Kapsamında Görülmeyen Eylemler
1324
c. Sırf Askeri Suç
1326
d. Mali Suç
1326
7. Eylemin Ağırlığı ile Geri Vermeden Doğacak Mağduriyet Arasında Orantı Olması
1326
B. Faile İlişkin Şartlar
1326
1. Türk Vatandaşı Olmamak
1326
2. Talep Eden Ülkede Ayrımcılığa Uğrama Şüphesi Bulunmaması
1327
C. Özel Koşullarda Geri Verme ve Takas
1328
IV. Geri Vermenin Usulü
1330
A. Türkiye’nin Geri Verme Talebinde İzlenen Usul
1330
B. Türkiye’ye Yöneltilen Geri Verme Taleplerinde İzlenecek Usul
1331
V. Geri Vermede Özellik (Hususilik) İlkesi
1333
§ 27. ULUSLARARASI CEZA HUKUKU
1335
I. Uluslararası Ceza Hukuku ve Uluslararası Suçlar
1335
A. Uluslararası Ceza Hukuku Kavramı
1335
B. Uluslararası Ceza Hukukunun Kaynakları
1335
C. Uluslararası Suçlar
1336
1. Uluslararası Suç Kavramı
1336
2. Uluslararası Suçlar
1338
a. Soykırım
1338
b. İnsanlığa Karşı Suçlar
1339
c. Savaş Suçları
1340
d. Saldırganlık Suçları (Barışa Karşı Suçlar)
1341
III. Uluslararası Ceza Hukukunun Uygulama Alanı: Uluslararası Ceza Yargılamaları
1342
A. Uluslararası Ceza Yargılamalarının İlk Örnekleri
1342
B. Roma Statüsü ve Uluslararası Ceza Mahkemesi
1344
C. Uluslararası Ceza Mahkemesinin Yargı Yetkisi
1347
Kaynakça
1351
Kavram Dizini
1403
Murat Volkan DÜLGER
İÇİNDEKİLER
3. Baskıya Önsöz
7
2. Baskıya Önsöz
8
Önsöz
9
Kısaltmalar
39
Birinci Bölüm
CEZA HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARI,
İLKELERİ VE TARİHÇESİ
§ 1. CEZA HUKUKUNA GİRİŞ, CEZA HUKUKUNUN İŞLEVİ, HUKUK DÜZENİ İÇİNDEKİ YERİ VE DİĞER HUKUK DALLARIYLA İLİŞKİSİ
43
I. Suç, Ceza ve Ceza Hukuku
43
II. Ceza Hukukunun İşlevi
52
A. Ceza Hukukunun Toplumsal İşlevi
52
1. Sosyal Bir Olgu Olarak Ceza Hukukunun İşlevi
52
2. Sosyal Bir İşlev Olarak Ceza Hukukuyla Korunan Hukuksal Değer
54
3. TCK’ya Göre Ceza Kanununun Amacı
59
4. Özgürlükçü Ceza Hukukunun Amacı
60
B. Bir Bilim Dalı Olarak Ceza Hukukunun İşlevi
61
C. Ceza Hukuku Genel Hükümler Dersinin İşlevi ve Amacı
65
A. Kamu Hukuku İçinde Yer Alan Bir Disiplin Olarak Ceza Hukuku
66
B. Ceza Hukukunun Doğrudan Bağlantılı Disiplinler ile İlişkisi
67
1. Ceza Muhakemesi Hukuku ile İlişkisi
68
2. İnfaz Hukuku ile İlişkisi
71
3. Kabahatler Hukuku ile İlişkisi
73
a. Kabahatlerin Suç Olmaktan Çıkarılması Görüşü
73
b. Suç – Kabahat Ayrımı ve Kabahatler Hukuku
75
4. Kriminoloji, Viktimoloji, Kriminalistik ve Adli Tıp ile İlişkisi
78
C. Ceza Hukukunun Diğer Hukuk Dallarıyla İlişkisi
80
1. Hukuk Felsefesi ve Hukuk Sosyolojisi ile İlişkisi
80
2. Anayasa Hukuku ile İlişkisi
83
3. İdare Hukuku ile İlişkisi
85
4. Devletler Hukuku ile İlişkisi
87
5. Medeni Hukuk ve Borçlar Hukuku ile İlişkisi
90
6. Vergi Hukuku ile İlişkisi
91
§ 2. SUÇ POLİTİKASI VE CEZA HUKUKUNUN TEMEL İLKELERİ
91
I. Suç Politikası ve Ceza Hukukuna Etkisi
91
II. Ceza Hukukunun Temel İlkeleri
93
A. Hukuk Devleti İlkesi
93
B. Kusur İlkesi
97
1. Kusur Kavramının Ceza Hukukundaki Anlamı, Kapsamı ve Dayanağı
97
2. Kusur İlkesi ile İlgili Disiplinlerarası Yaklaşımlar
101
a. Nörobiyolojideki Yaklaşımlar
101
b. Felsefi Yaklaşımlar
104
C. Ceza Hukukunun İkincil (Son Çare/Ultima Ratio) Olma İlkesi
105
D. İnsancıllık (Hümanizm) İlkesi
107
E. Ceza Hukukunun Güvence İşlevi: Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesi
109
1. İlkenin Ortaya Çıkışı ve Çerçevesi
109
2. Ceza Hukukunun Özgürleştirici Niteliği
112
3. Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesinden Çıkan Alt İlkeler
113
a. Yasa Dışındaki Bir Hukuk Kaynağı ile Suç Oluşturma, Kaldırma ve Cezayı Değiştirme Yasağı
114
i. Genel Olarak
114
ii. İdarenin Düzenleyici İşlemiyle Suç ve Ceza Konulması Yasağı
114
iii. Olağanüstü Hâl KHK’leri ve Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri
117
b. Örf ve Âdete Dayanarak Suç ve Ceza Konulması Yasağı (Lex Scripta)
121
c. Belirlilik İlkesi (Lex Certa)
123
d. Kıyas (Analoji) ve Kıyasa Yol Açan Genişletici Yorum Yasağı (Lex Stricta)
131
e. Geçmişe Yürüme Yasağı (Lex Praevia)
136
§ 3. CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI
139
I. Giriş
139
II. Doğrudan Kaynaklar
139
A. Anayasa
139
B. Uluslararası Sözleşmeler
140
C. Kanunlar
140
1. Türk Ceza Kanunu
140
2. Ceza Hukuku Normu İçeren Diğer Yasalar
141
3. TCK ile Diğer Yasalar Arasında Çelişki Olması Hali
142
a. TCK’nın 5. Maddesinin Uygulama Alanı
142
b. TCK’nın 5. Maddesinin Uygulama Zamanı
143
III. Dolaylı (Yardımcı) Kaynaklar
144
A. Mahkeme Kararları
144
B. Örf ve Âdet Kuralları
146
C. Öğreti
147
§ 4. CEZA HUKUKUNDA YORUM
148
I. Antik Retorik ve Hermeneutiğin Bir Alt Disiplini Olarak Yorumlama
148
II. Yorumun Anlamı ve Kıyastan Farkı
149
III. Yorum Yöntemleri
151
A. Gramatik (Sözel/Lafzi) Yorum
151
B. Tarihsel Yorum
152
C. Sistematik Yorum
154
D. Amaca Uygun (Teleolojik) Yorum
154
IV. Yorum Türleri
155
A. Biçimsel Yorum
155
1. Yasama Yorumu
155
2. Yargı Yorumu
157
3. Öğreti Yorumu
158
B. İçeriksel Yorum
159
1. Daraltıcı Yorum
159
2. Genişletici Yorum
162
3. Düzeltici Yorum
163
§ 5. CEZA HUKUKU KURALLARININ UYGULAMA ALANI
163
I. Ceza Hukuku Kurallarının Zaman Bakımından Uygulama Alanı
163
A. Zaman Bakımından Uygulamanın Anlamı
163
B. Yasaların Yürürlüğe Girişi ve Yürürlükten Kalkışı
165
C. Zaman Bakımından Uygulamada Kural
168
D. Geçmişe Yürüme Yasağı
168
E. Failin Lehine Olan Kanunun Geriye Yürümesi
173
1. Kural
173
a. Ceza Yasaları İleriye Doğru Uygulanır
173
b. Failin Aleyhine Sonuç Doğuran Kanun Geriye Etkili Uygulanamaz
173
c. Failin Lehine Sonuç Doğuran Kanun Geriye Etkili Uygulanır
174
d. Araya Giren Kanunun Uygulanması
175
2. Failin Lehine Olan Kanunun Belirlenmesi
176
a. Güvenlik Tedbirlerine İlişkin Kurallar
179
b. Zamanaşımı Kuralları
180
3. Failin Lehine Olan Kanunun Uygulanması
181
F. Süreli ve Geçici Yasalarda Zaman Bakımından Uygulama
183
G. Suçun İşlendiği Zamanın Belirlenmesi
183
a. Ani Suç
184
b. Kesintisiz (Mütemadi) Suç
185
c. Zincirleme (Müteselsil) Suç
186
d. İhmali Suç
187
II. Ceza Hukuku Kurallarının Yer Bakımından Uygulama Alanı
187
III. Ceza Hukuku Kurallarının Kişi Bakımından Uygulama Alanı
187
A. Kişi Bakımından Uygulamanın Anlamı
187
B. İç Hukuktan Doğan İstisnalar
188
1. Cumhurbaşkanı’nın Sorumsuzluğu
188
2. Yasama Bağışıklığı
192
a. Yasama Sorumsuzluğu
193
b. Yasama Dokunulmazlığı
196
i. Genel Olarak
196
ii. Yasama Dokunulmazlığının Uygulanmadığı İstisnai Durumlar
199
C. Uluslararası Hukuktan Doğan İstisnalar
204
1. Diplomasi Dokunulmazlığı
204
a. Genel Olarak
204
b. Diplomasi Dokunulmazlığının Hukuki Niteliği ve Sonuçları
206
c. Konsolos ve Konsoloslukların Hukuki Durumu
207
2. Yabancı Askerlerin Dokunulmazlığı
208
a. Genel Olarak
208
b. Dokunulmazlıktan Yararlanacak Kişiler
208
c. Dokunulmazlığın Kapsamı
208
i. Mutlak Yargı Yetkisi
209
ii. Öncelikli Yargı Yetkisi
209
§ 6. CEZA HUKUKUNUN TARİHİ GELİŞİMİ
211
I. Ceza Hukukunun Tarihine Giriş
211
II. İlkel Ceza Hukuku Dönemi
215
A. Genel Olarak
215
B. İlkel Dönemde Suç
216
C. İlkel Dönemde Cezalandırma
217
1. Öç Alma Usulü ve Sakıncaları
217
2. Öç Alma Usulüne Getirilen Sınırlamalar
218
III. Avrupa Toplumlarında Ceza Hukukunun Gelişimi
220
A. Antik Yunan Hukuku
221
B. Roma Hukuku
225
C. Cermen Hukuku
231
D. Ortaçağ (Kanonik–Kilise) Hukuku
232
E. Müşterek Ceza Hukuku
233
F. Aydınlanma Çağından Günümüze Ceza Hukuku
238
1. Genel Olarak
238
2. Ceza Hukukunda Felsefi Hareketlerin Etkisi – Klasik Okul
239
a. Sözleşmeciler
240
b. Faydacılar
241
c. Adaletçiler
244
d. Karma Görüş – Klasik Okul
245
3. Ceza Hukukunda Deney ve Gözlem – Pozitivist Okul
247
IV. Türk Toplumlarında Ceza Hukukunun Gelişimi
251
A. Cumhuriyet Öncesi Türk Toplumlarında Ceza Hukuku
251
1. Eski Türklerde Ceza Hukuku
251
2. İslamiyet’e Geçişten Sonra Türklerde Ceza Hukuku
252
B. Cumhuriyet Sonrası Türk Toplumunda Ceza Hukuku
254
1. 765 Sayılı Türk Ceza Kanunu Dönemi
254
2. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu Dönemi
254
V. Çağdaş Ceza Hukuku
256
A. XX. Yüzyılda Ceza Hukuku
256
1. Modern Ceza Hukuku – Klasik ve Pozitivist Okulların Sentezi
256
2. Liberal ve Otoriter Rejimlerin Sarkacında Ceza Hukuku
258
B. XXI. Yüzyılda Ceza Hukuku
261
1. Suçla Mücadelede Önleyici Ceza Hukuku ve Düşman Ceza Hukuku Teorisi
263
2. Dijital Dünyanın Yeni Suçluluk Türleri ve Alanları
269
İkinci Bölüm
SUÇ TEORİSİ
§ 7. SUÇ TEORİSİNE GİRİŞ
271
I. Suç Teorisinin İnceleme Yöntemi
271
II. Suç Teorisinin Görevi
274
III. Suç Kavramı ve Suçun Unsurları
277
IV. Davranış Normlarına Uymama: Haksızlık
278
A. Haksızlık Kavramının İçeriği ve Hukuka Aykırılıktan Farkı
279
B. Hareketin Haksızlığı
284
C. Neticenin Haksızlığı
289
D. Değerlendirme ve Görüşümüz
291
§ 8. SUÇUN YAPISINI AÇIKLAYAN TEORİLER
295
I. Klasik Suç Teorisi
298
II. Neo Klasik Suç Teorisi
302
III. Amaçsal (Gai, Finalist) Suç Teorisi
304
IV. Teleolojik Suç Teorisi
307
V. Negatif Suç Unsurları Teorisi (Bütüncül Haksızlık Teorisi)
308
§ 9. SUÇLARIN AMACI: HUKUKSAL DEĞERLERİN KORUNMASI
309
I. Eylemin Haksızlığı ve Korunan Hukuksal Değerin Anlamı
309
II. Suçla Korunan Hukuksal Değerin İşlevi
313
III. Korunan Hukuksal Değerlerin Değişikliğe Uğraması
315
§ 10. TİPİKLİK
319
I. Tipikliğin İşlevi ve Özellikleri
320
A. Suçun Soyut Tanımı Olarak Tipiklik
321
1. Geniş Anlamda Tipiklik
321
2. Dar Anlamda Tipiklik
322
3. Tipikliğin İşlevleri
322
a. Sınırlandırma İşlevi
322
b. Ayırma İşlevi
323
c. Uyarma İşlevi
323
d. Eğitme İşlevi
324
e. Karine İşlevi
324
B. Tipikliğin Yapısı
324
1. Tipikliği Oluşturan Unsurlar
324
2. Tipikliği Oluşturan Unsurların Sınıflandırılması
327
a. Yazılı Olan ve Olmayan Unsurlar
327
b. Betimleyici ve Değerlendirici Unsurlar
328
c. Suçun Yapısal ve Nitelikli Unsurları
330
d. Maddi ve Manevi Unsurlar
330
C. Tipikliğin Hukuka Aykırılıkla İlişkisi
331
D. Tipikliğin Kusurlulukla İlişkisi
333
II. Tipikliğin Maddi (Objektif) Unsurları
335
A. Hareket (Eylem – Fiil)
335
1. Hareketin İçeriği
335
2. Hareketi Açıklayan Teoriler
337
a. Ontolojik (Doğal) Hareket Teorileri
339
i. Nedensel Hareket Teorisi
341
ii. Amaçsal (Final) Hareket Teorisi
345
iii. Sosyal Hareket Teorisi
358
iv. Bireysel (Kişisel) Hareket Teorisi
362
b. Normativist Hareket Teorisi
366
c. Hareket Teorilerine İlişkin Görüşümüz
368
i. Teorilerin Karşılaştırılması ve Görüşümüz
368
ii. Bilimdeki Güncel Gelişmelerin Hareket Teorisine Etkisi ve Hareketteki Amacın Kökeni ile Anlamı
371
iii. Kabul Ettiğimiz Teorilerin Sonuçları
377
3. Hareketin İşlevleri
378
a. Gruplandırma İşlevi
379
b. Tanımlama İşlevi
379
c. Bağlantı İşlevi
379
d. Sınırlama İşlevi
380
i. Hareket Yeteneği ve Kusur Yeteneği Ayrımı
383
ii. Mutlak Kuvvetin Etkisi Altında Yapılan Hareketler
383
iii. Mücbir Sebebin Etkisi Altında Yapılan Hareketler
384
iv. Zorlayıcı Kuvvetin Etkisi Altında Yapılan Hareketler
384
v. Refleks ve Yarı Otomatik (Affekt) Hareketler
385
vi. Hayvanların Hareketleri
386
vii. Bilinç Yokluğunda Yapılan Hareketler
387
4. Hareketin Niteliğine Göre Suçlar
387
a. Tek ve Çok Hareketli Suçlar
387
i. Tek Hareketli Suçlar
387
ii. Çok Hareketli Suçlar
387
aa. Birleşmiş Hareketli Suçlar
388
bb. Bölünebilen Hareketli Suçlar
389
cc. Seçimlik Hareketli Suçlar
390
b. Serbest ve Bağlı Hareketli Suçlar
391
c. Ani ve Kesintisiz (Mütemadi) Hareketli Suçlar
392
i. Genel Olarak
392
ii. Mütemadi Suçlarda Devam Eden Unsur ve Mütemadi Suçun Tanımı
393
iv. Mütemadi Suçlara Bağlanan Sonuçlar ve Özellikli Durumlar
395
5. Hareketsizlik – İhmal: Hareketin Atipik Görünüş Şekli Olarak İhmali Hareket
397
a. İhmali Hareketin Tanımı
397
c. İhmali Hareketin ve Suçun Türleri
398
i. Gerçek İhmali Suç
398
ii. Görünüşte (Gerçek Olmayan) İhmali Suç
400
aa. Görünüşte İhmali Suçta Hareketin Niteliği
400
bb. Neticeyi Önleme Yükümlülüğü
402
aaa. Kanundan Kaynaklanan Garantörlük Statüsü
403
bbb. Sözleşmeden Kaynaklanan Garantörlük Statüsü
403
ccc. Ön Gelen Tehlikeden Kaynaklanan Garantörlük Statüsü
406
iii. Görünüşte İhmali Suçlar Sınırlı Sayıda Mıdır?
408
iv. Görünüşte İhmali Suça Teşebbüs
409
aa. Teşebbüs Mümkün Müdür?
409
bb. Teşebbüs Ne Zaman Başlamış Kabul Edilir?
411
v. İhmali Davranışın Ceza Politikasına ve Yaptırım Teorisine Etkisi
412
vi. İhmali ve İcrai Hareket Arasındaki Ayrım: Sınır Olaylar
413
aa. Tipiklik Kapsamında Ele Alınan Yaklaşımlar
415
aaa. Normatif Yaklaşım Olarak Kınanabilirliğin Odağı
415
bbb. Natüralist Ontolojik Yaklaşım
416
bb. İçtima Çözümü
417
cc. Görüşlerin Taksirli Suçlarda Yetersizliği
417
dd. Taksir ve İhmal Kavramlarının Karıştırılması
418
ee. Yargıtay’ın Yaklaşımı
418
ff. Öğretide Benzer Yaklaşımlar
420
gg. Taksir ve İhmalin Eşit Kabul Edilmemesi Konusundaki Görüşümüz
420
hh. Genel Hükümler Kapsamında Açık Bir Düzenlemeye İhtiyaç Olması
421
B. Netice
424
1. Suçun Bağımsız Bir Unsuru Olarak Netice
424
2. Neticenin İşlevleri
425
3. Suçların Neticeye Göre Ayrımı ve Sınıflandırılması
427
a. Sırf Hareket Suçu – Neticeli Suç Ayrımı
427
b. Zarar Suçu – Tehlike Suçu Ayrımı
428
i. Zarar Suçu ve Tehlike Suçu Kavramları
428
ii. Tehlike Suçlarının Kendi İçerisinde Sınıflandırılması: Soyut Tehlike Suçu – Somut Tehlike Suçu Ayrımı
429
c. Kalkışma (Teşebbüs) Suçları
433
C. Nedensellik (İlliyet) Bağı
435
1. Nedensellik Bağını Açıklayan Teoriler
438
a. Şart (Şartların Eşdeğerliliği) Teorisi
439
i. Şart Teorisinin, “Olmasaydı Olmazdı” (Condictio Sine Qua Non) Formülü ile Uygulanması
439
ii. Şart Teorisinin Uygulanmasında Bilimsellik: Kanuni Şart Formülü
443
b. Şart Teorisini Sınırlamak Amacıyla Üretilen Teoriler
447
i. Uygun Neden Teorisi
448
ii. Hukuki Önem (İlgi) Teorisi: Şart Teorisinin Tipe Uygunlukla Sınırlandırılması
451
iii. Etkin Neden Teorisi
452
2. Nedensellik Problemleri
453
a. Alternatif (Çift) Nedensellik
453
b. Kümülatif (Biriken) Nedensellik
455
c. Öne Geçen Nedensellik
457
d. Varsayılan (Hipotetik) Nedensellik
458
e. Alternatif Nedenselliğin Özel Bir Görünümü: Kurul Halinde Verilen Kararlarda Üyelerin Sorumluluğu
460
f. İhmali Harekette Nedensellik
461
3. Objektif İsnadiyet
464
a. Genel Olarak İsnadiyet ve Sübjektif İsnadiyet Kavramları
464
b. Objektif İsnadiyet Öğretisinin İşlevi
466
c. Objektif İsnadiyet Öğretisinin Çerçevesi
467
c. Objektif İsnadiyeti Kaldıran Haller
472
i. Hukuken Yasaklanmış (Kınanabilir) Bir Riskin Yaratılmadığı Haller
472
aa. İzin Verilen Risk
473
bb. Bir Riskin Hukuken Önem Taşımayacak Ölçüde Artırılması
478
cc. Riskin Azaltılması
481
ii. Neticenin Yaratılan Riskten Kaynaklanmadığı ve Failin Hakimiyetinin Ortadan Kalktığı Haller
484
aa. Neticenin Atipik Nedensel Süreç (Bir Doğa Olayı, Tesadüf) Nedeniyle Gerçekleştiği Haller
485
bb. Neticenin Mağdurun Hareketi Nedeniyle Gerçekleştiği Haller (Mağdurun Üstlenmesi)
487
cc. Neticenin Üçüncü Bir Kişinin Hareketi Nedeniyle Gerçekleştiği Haller (Üçüncü Kişinin Üstlenmesi)
491
aaa. Uygun İsnadiyet İlişkisi Teorisi
493
bbb. İsnadiyet İlişkisinin Kesilmesi Teorisi
494
ccc. Sınırlı Sorumluluk Teorisi (die Theorie der begrenzten Verantwortungsbereiche)
494
iii. Normun Koruma Amacına (Alanına) Girmeyen Haller
497
iv. Objektif İsnadiyeti Kaldıran Özellikli Durumlar
499
aa. Yükümlülüğe Aykırılık Bağlantısının Bulunması Gereken Haller (Hukuka Uygun Varsayılan Nedensellik Halleri)
499
bb. Güven İlkesi
501
d. Objektif İsnadiyetin Kaldırılmasına Bağlanan Cezai Sonuçlar
502
4. Görüşümüz ve Düşüncemiz
505
D. Fail
506
1. Suçu İşleyen Kişi Olarak Fail
506
2. Özgü (Mahsus) Suç
507
a. Gerçek Özgü Suç
508
b. Görünüşte Özgü Suç
509
c. Bizzat Fail Tarafından İşlenebilen Suç
510
3. Tüzel Kişilerin Suçun Faili Olup Olamayacağı Sorunu
510
a. Tüzel Kişilerin Ceza Sorumluluğunun Esasını Açıklayan Teoriler
512
i. Varsayım Teorisi
512
ii. Gerçeklik Teorisi
512
b. Tüzel Kişilerin Ceza Sorumluluğunun Genel İlkeleri Bakımından Değerlendirilmesi
513
i. Cezaların Şahsiliği İlkesi Açısından Tüzel Kişilerin Sorumluluğu
513
ii. Kusur İlkesi Açısından Tüzel Kişilerin Ceza Sorumluluğu
514
iii. Hareket Teorisi Açısından Tüzel Kişilerin Ceza Sorumluluğu
515
c. Değerlendirme ve Görüşümüz
516
E. Mağdur
519
1. Mağdur Kavramı
519
2. Mağdur – Suçtan Zarar Gören Ayrımı
520
3. Belli Bir Mağduru Olmayan Suçlar
520
F. Suçun Konusu
523
G. Suçun Nitelikli Unsurları
524
1. Nitelikli Unsur Kavramı
524
2. Nitelikli Unsurların Çeşitleri
525
a. Harekete İlişkin Nitelikli Unsurlar
526
i. Hareketin İşleniş Tarzına Göre Nitelikli Unsurlar
526
ii. Hareketin İşlediği Yer ve Zamana Göre Nitelikli Unsurlar
527
b. Fail ya da Mağdur Sıfatına İlişkin Nitelikli Unsurlar
528
i. Faile Göre Nitelikli Unsurlar
528
ii. Mağdura Göre Nitelikli Unsurlar
528
iii. Fail ile Mağdur Arasındaki İlişkiye Göre Nitelikli Unsurlar
529
c. Suçun Konusuna İlişkin Nitelikli Unsurlar
529
III. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsuru
530
A. Kast
535
1. Genel Olarak Kast Kavramı ve Unsurları
535
2. Kasttaki Bilmenin Neleri Kapsayacağı Sorunu
538
3. Kastı Açıklayan Teoriler
542
a. Tasavvur Teorisi
542
b. İrade Teorisi
544
c. Karma Teori: Bilinç ve İrade Teorisi
545
d. Değerlendirme ve Görüşümüz
546
4. Amaç – Saik Unsuru
549
5. Kastın Türleri
551
a. Doğrudan Kast
551
b. Olası (Gayri Muayyen) Kast
555
i. Tasavvur Teorileri: İmkân (Olanak) Teorisi ve Olasılık Teorisi
557
ii. İrade Teorileri: Kayıtsızlık Teorisi ve Kabullenme Teorisi
559
iii. Değerlendirme ve Görüşümüz
560
iv. Olası Kastta Özel Durumlar
561
6. Kastın Özel Görünüş Biçimleri
564
a. Ani Kast–Tasarlama Kastı
564
b. Gecikmiş Neticenin Gerçekleşmesi (Dolus Generalis / Weber Kastı)
569
i. Tamamlama Görüşü
570
aaa. Hareket Görüşü
571
bbb. Nedensellik Görüşü
571
ii. Teşebbüs Görüşü
571
iii. Uygunluk Görüşü
572
iv. Failin Planını Gerçekleştirmesi Görüşü
574
v. Görüşümüz
574
vi. Ters Dolus Generalis Olayları
575
c. Alternatif Kast – Kümülatif Kast
577
7. Kastın Aranacağı Zaman
579
B. Taksir
583
1. Kavram Olarak Taksir
583
2. Taksirin Hukuki Yapısına Dair Görüşler ve Sonuçları
586
a. İkili Özen Yükümlülüğünün İhlali Olarak Taksirli Suç
586
b. Haksızlık ve Kusurluluktan Oluşan Yapısıyla Taksirli Suç
588
i. Klasik (Nedensel) Teori
590
ii. Neo–Klasik Teori
591
iii. Modern Öğreti
591
3. Taksirli Suçların Sistematiği ve Unsurları
593
a. Hareket
594
b. Neticeye Sebebiyet Verme
595
c. Objektif Özen Yükümlülüğünün İhlali
598
i. Objektif Özen Yükümlülüğünün İçeriği ve Ölçütü
598
ii. Özen Yükümlülüğünün Sınırlandırılması
599
4. Neticenin Objektif İsnat Edilebilirliği
601
a. Neticenin Objektif Öngörülebilirliği
602
b. Yükümlülüğe Aykırılık Bağı
602
c. Normun Koruma Alanı
605
d. Objektif İsnadiyet Alanında Ortaya Çıkan Problemler
605
i. Mağdurun Eklenen Davranışı (Sorumluluk Gerektirmeyen Kendine Zarar Verme ya da Kendini Tehlikeye Sokma)
606
ii. Kasıtlı ya da Kusurlu Üçüncü Kişinin Araya Girmesi
609
iii. Failin Taksirli Davranışına Bir Başkasının Taksirli Davranışının Eklenmesi
612
5. Taksirli Suçlarda Kusur
612
a. Objektif Özen Yükümlülüğünün Bilinebilirliği ve Yerine Getirilebilirliği
614
b. Özen Yükümlülüğüne Uymanın Failden Beklenebilirliği
615
6. Taksirin Türleri
616
a. Basit Taksir
616
b. Bilinçli Taksir
616
7. Taksirli Suçlarda Kişisel Cezasızlık Sebebi ve Cezada İndirim Yapılmasını Gerektiren Kişisel Sebep
619
C. Kast–Taksir Kombinasyonları: Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suç
620
1. Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçun Yapısı ve Unsurları
623
a. Neticenin Objektif Yüklenebilirliği
628
b. Neticenin Sübjektif Yüklenebilirliği
629
2. Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçta Ortaya Çıkan Problemler
631
a. Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçta Teşebbüs Sorunu
631
i. Failin Temel Suç Tipine Teşebbüs Etmesi Ancak Taksirle Özel Neticenin Gerçekleşmesine Sebep Olması
632
ii. Failin Ağırlaşmış Neticeye Teşebbüs Etmesi
635
iii. Temel Suçun Teşebbüs Aşamasında Kalması ve Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Halin Olmaması
636
b. Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlara İştirak Sorunu
637
§ 11. HUKUKA AYKIRILIK UNSURU
639
I. Hukuka Aykırılık Kavramı
639
A. Tanım ve Biçimsel – İçeriksel Hukuka Aykırılık Ayrımı
639
B. Yasak Normu – İzin Normu İlişkisi
641
C. Suçun Yapısında Hukuka Aykırılığın Yeri
643
D. Hukuka Aykırılık – Kusurluluk İlişkisi
644
E. Hukuka Aykırılığın İçeriği
646
F. Tipiklik, Hukuka Aykırılığın Karinesidir
646
G. Hukuka Aykırılık Tüm Hukuk Düzeni Açısından Yapılan Bir Değerlendirmedir
647
H. Hukuka Aykırılık – Haksızlık İlişkisi
652
II. Hukuka Aykırılığın Bazı Suç Tiplerinde Özellikle Belirtilmesinin İşlevi
653
A. Genel Olarak
653
B. Hukuka Özel Aykırılık Görüşü
654
C. Eylemin Genelini Değerlendiren Unsurlar Öğretisi ve Bu Ayrıma Dayalı Çözüm
654
D. Bu İfadelerin İşlevsiz Olduğunu İleri Süren Görüş
657
E. Değerlendirme ve Görüşümüz
657
III. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Manevi (Sübjektif) Unsuru: Fail Hukuka Uygun Davrandığını Bilerek Hareket Etmelidir
660
IV. Türk Ceza Hukukunda Yer Alan Hukuka Uygunluk Nedenleri
665
A. Görevin Yerine Getirilmesi
671
1. Kanun Hükmünü Yerine Getirme
671
2. Amirin Hukuka Uygun Emrinin İfası
675
B. Meşru Savunma
676
1. Genel Olarak
676
2. Meşru Savunmanın Hukuki Niteliği
677
3. Meşru Savunmanın Şartları
683
a. Saldırıya İlişkin Şartlar
683
i. Bir Saldırı Bulunmalıdır
683
ii. Saldırı Hukuka Aykırı Olmalıdır
687
iii. Saldırı Bir Hakka Yönelik Olmalıdır
694
iv. Halen Mevcut, Gerçekleşmesi ya da Tekrarı Muhakkak Bir Saldırı Olmalıdır
698
b. Savunmaya İlişkin Şartlar
703
i. Savunmada Zorunluluk Bulunmalıdır
703
ii. Savunma Saldırıya ve Saldırgana Karşı Yapılmalıdır
705
iii. Savunma ile Saldırı Arasında Orantı Olması
707
4. Üçüncü Kişi Yararına (Yardımcı) Meşru Savunma
714
a. İnsan Yararına Meşru Savunma
714
b. Devlet Yararına Meşru Savunma
718
c. Hayvan Yararına Meşru Savunma
721
C. Hakkın Kullanılması
722
1. Savunma Dokunulmazlığı
724
2. İfade Özgürlüğü
725
a. Kavram
725
b. İfade Özgürlüğünün İçeriği
726
c. İfade Özgürlüğünün Anlamı ve Uygulaması
727
d. İfade Özgürlüğünün Kullanılması
728
g. Ceza Hukuku Bakımından Önemi
728
D. İlgilinin Rızası
730
1. Genel Olarak
730
2. Hukuki Niteliği
732
3. Rızanın Geçerli Olması İçin Gereken Şartlar
733
a. İlgili Kişinin Bu Konuda Serbestçe Tasarruf Hakkına Sahip Olması Gerekir
734
i. Tasarruf Hakkının Olduğu ve Olmadığı Durumlar
734
ii. Ötenazi
737
b. İlgili Kişi Rıza Göstermeye Ehil Olmalıdır
739
c. Rıza Açıklamasının Yapılış Şekli
741
4. Varsayılan Rıza
741
5. Hipotetik Rıza
742
E. Yükümlülüklerin Çatışması
743
§ 12. KUSURLULUK
746
A. Kavram: Kusur – Kusurluluk İlişkisi
746
C. Kınanabilirliğin Temeli Olarak Seküler Ahlak
749
D. Kınanabilirliğin Haksızlık Bilinciyle İlişkisi
753
II. Failin Kınanabilirliğine İlişkin Bir Değer Yargısı
754
II. Kusuru Açıklayan Teoriler
757
A. Psikolojik Kusur Teorisi
757
B. Normatif Kusur Teorisi
759
C. Finalist Görüş
761
III. Kusurun Unsurları
763
A. Kusur Yeteneği
763
B. Haksızlık Bilinci
765
C. Beklenebilirlik
767
IV. Taksirli Suçlarda Kusurluluk
767
V. Kusuru Etkileyen Nedenler
767
A. Kusuru Kaldıran veya Azaltan Nedenler
769
1. Yaş Küçüklüğü
770
a. Birinci Grup Yaş Küçüklüğü: 12 Yaşını Tamamlamamış Çocuklar
771
b. İkinci Grup Yaş Küçüklüğü: 12 Yaşını Tamamlamış 15 Yaşını Tamamlamamış Çocuklar
773
c. Üçüncü Grup Yaş Küçüklüğü: 15 Yaşını Tamamlamış 18 Yaşını Tamamlamamış Çocuklar
775
2. Akıl Hastalığı
776
a. Akıl Hastalığının Kusur Yeteneğine Etkisini Belirleyen Sistemler
777
i. Biyolojik Sistem
777
ii. Psikolojik Sistem
777
iii. Karma Sistem
778
b. TCK’da Akıl Hastalığının Kusura Etkisi
778
3. Sağır ve Dilsizlik
781
4. Geçici Nedenler, Alkol veya Uyuşturucu Madde Etkisinde Bulunma
782
a. Geçici Neden Kavramı
782
b. Geçici Neden Kabul Edilebilecek Durumların Değerlendirilmesi
784
c. Sebebinde Serbest Hareket (Actione Libera in Causa) Kuramı
786
d. Sebebinde Serbest Hareket Kuramını Açıklayan Görüşler
787
i. Hareketin Öne Alınması Teorisi/Önceden Yüklenme Teorisi
787
ii. Dolaylı Faillik/Araç Teorisi
788
iii. İstisna Teorisi
789
iv. Değerlendirme ve Görüşümüz
791
e. İstemsiz Alınan Alkol ya da Uyuşturucu Etkisiyle Sarhoşluk
793
f. İstemli Alınan Alkol ya da Uyuşturucu Etkisiyle Sarhoşluk
794
g. Alkol ya da Uyuşturucu Madde Bağımlılarında Kusur Yeteneğinin Suça Etkisi
794
5. Haksız Tahrik
795
a. Haksız Tahrikin Hukuki Niteliği
797
b. Haksız Tahrikin Şartları
798
i. Tahrik Eden Bir Eylemin Bulunması
798
ii. Tahrik Eden Eylemin Haksız Olması
800
iii. Failin Tahrik Eden Haksız Eylem Sebebiyle Hiddet veya Şiddetli Elem İçerisinde Olması
801
iv. Suçun, Hiddet ve Şiddetli Elem Etkisi Altında İşlenmiş Olması
802
c. Haksız Tahrikte Özel Durumlar
804
i. Haksız Tahrik ve Meşru Savunma
804
ii. Haksız Tahrik ve Tasarlama
804
iii. Haksız Tahrik ve Kan Gütme ile Töre Saikleri
805
iv. Haksız Tahrik ve Taksirli Suçlar
806
d. Haksız Tahrikin Sonucu
807
6. Ceza Sorumluluğunu Kaldıran Hallerde Sınırın Aşılması (m. 27/1)
808
a. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Kast Olmaksızın Aşılması
808
b. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Kast Olmaksızın Aşılması ile Meşru Savunmada Sınırın Aşılmasının Farkı
810
B. Mazeret Nedenleri
812
1. Mazeret Nedeni Kavramı ve Ortaya Çıkışı
812
a. Kavram ve Ortaya Çıkış Süreci
812
b. Hukuki Niteliği
814
i. Mazeret Nedeninin Ceza Sorumluluğunu Etkileyen ya da Kaldıran Diğer Hallerden Farkları ve Bağımsız Bir Hal Olarak Kabul Edilmesi Gerekliliği
814
ii. Mazeret Nedeninin Temeli: Beklenebilirlik
816
2. Zorunluluk Hali
821
a. Tehlikeye İlişkin Şartlar
825
i. Ağır Bir Tehlikenin Varlığı
826
ii. Mevcut ve Muhakkak Bir Tehlikenin Varlığı
827
iii. Tehlikenin Kişinin Kendisinin ya da Başkasının Bir Hakkına Yönelik Olması
827
b. Korunmaya İlişkin Şartlar
828
i. Tehlikenin Başka Türlü Bertaraf Edilememesi
828
ii. Korunma Davranışı ile Tehlikenin Ağırlığı Arasında Orantı Bulunması
830
c. Kurtarma İsteği (Sübjektif Unsur)
831
d. Beklenebilirliği Etkileyen Haller
831
i. Tehlikeye Bilerek ve Bizzat Sebebiyet Verilmemesi
831
ii. Tehlikeye Göğüs Germeyi Gerektiren Özel Bir Hukuki İlişkinin Bulunmaması
833
e. Zorunluluk Hali ve Meşru Savunma Arasındaki Farklar
834
3. Hukuka Aykırı ve Fakat Bağlayıcı Emrin Yerine Getirilmesi
835
a. Genel Olarak
835
b. Amirin Emrine İlişkin Düzenlemelerin Eleştirisi
838
4. Meşru Savunmada Sınırın Aşılması (m. 27/2)
841
a. Genel Olarak
841
b. Hukuki Niteliği
842
c. Sınırın Aşıldığı Durumlar
844
d. Haksız Tahrikten Ayrımı
847
e. Hata Halinden Ayrımı
848
5. Cebir ve Tehdit Nedeniyle Failin İrade Yeteneğinin Etkilenmesi
849
§ 13. HATA (YANILMA)
851
I. Hatanın Anlamı ve Türleri
851
II. Kastı Kaldıran Hata Halleri
854
A. Tipikliğin Maddi Unsurlarında Hata
856
1. Eşdeğer ve Eşdeğer Olmayan Hata Halleri
859
2. Seçimlik Hareketli Suç Tiplerine İlişkin Hata
862
3. Tersine Unsur Hatası, Çifte Tersine Hata ve İşlenemez Suç (Elverişsiz Teşebbüs) Halleri
863
B. Suçun Nitelikli Unsurlarında Hata
864
C. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Maddi Koşullarında Hata
866
III. Kusurluluğu Etkileyen Nedenlerde Hata
870
A. Kusurluluğu Kaldıran veya Azaltan Nedenlerin Maddi Unsurlarında Hata
870
B. Haksızlık (Yasak) Hatası
872
1. Genel Olarak
872
2. Haksızlık Bilinci Kavramı ve Haksızlık Hatası ile İlişkisi
873
3. Hukuka Uygunluk Nedeninin Varlığında Hata
875
4. Haksızlık Hatasına Bağlanan Sonuçlar
877
V. Hedefte Sapma
880
§ 14. SUÇUN ÖZEL BİR GÖRÜNÜŞ BİÇİMİ OLARAK: TEŞEBBÜS
883
I. Genel Olarak
883
II. Teşebbüsün Cezalandırılmasının Nedenine Dair Teoriler
885
A. Objektif Teori
885
B. Sübjektif Teori
886
C. Etki Teorisi
887
D. TCK’nın Benimsediği Yaklaşım
888
III. Teşebbüsün Şartları
888
A. Ön Değerlendirme: Suçun Tamamlanmamış Olması ve Suç Tipinin Teşebbüse Elverişliliği
890
B. Kasten İşlenen Bir Suçun ve Bu Suçu İşlemeye Yönelik Kastın Varlığı
891
C. Suçun İcrasına Elverişli Hareketlerle Doğrudan Doğruya Başlamak
893
1. Hazırlık Hareketleri ve Cezalandırılmama Sebebi
893
2. Elverişli Hareket
895
3. Mefruz (Kuruntu) Suç
900
4. İcra Hareketlerine Doğrudan Doğruya Başlama
901
a. Objektif Teoriler
901
i. Şekli Objektif Teori
902
ii. Maddi Objektif Teori
903
b. Sübjektif Teoriler
905
c. Karma Teoriler
905
d. TCK’nın Benimsediği Yaklaşım
907
5. Tam Teşebbüs–Eksik Teşebbüs Kavramları
908
IV. Teşebbüste Özellikli Durumlar
909
A. Olası Kastta Teşebbüs Sorunu
909
B. Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlarda Teşebbüs
911
C. İhmali Suçlarda Teşebbüs
912
1. Gerçek – Görünüşte İhmali Suça Göre Ayrım
912
2. Görünüşte İhmali Suçta Teşebbüs Anını Açıklayan Teoriler
914
a. Son Mümkün Müdahale Teorisi
914
b. İlk Mümkün Kurtarma Müdahalesi Teorisi
914
c. Hukuksal Değerin Doğrudan Zarar Görmesi Teorisi
915
d. Görüşümüz
915
E. Birden Fazla Suç ve Bileşik Suçlarda Teşebbüs
917
V. Gönüllü Vazgeçme
918
A. Genel Olarak
918
B. Gönüllü Vazgeçmede Failin Cezalandırılmamasının Nedenini Açıklayan Teoriler
920
1. Suç Politikası Teorisi
920
2. Yararlılık Teorisi (Af – Ödül Teorisi)
922
3. Cezalandırma Amacı Teorisi
922
4. Hukuk Teorileri
923
C. Gönüllü Vazgeçmenin Unsurları
923
1. Suçun Tamamlanmamış Olması
924
2. Vazgeçmenin İradi ve Gönüllü Olması
927
3. Gönüllü Vazgeçmeye Dair Sistem
929
§ 15. SUÇUN ÖZEL BİR GÖRÜNÜŞ BİÇİMİ OLARAK: İŞTİRAK
931
I. Giriş
931
II. Suça İştirakin Hukuki Esası
932
III. Suça İştirakte Sorumluluğun Belirlenmesine Yönelik Sistemler
934
A. Eşitlik Sistemi (Türdeş Faillik)
934
B. İkilik Sistemi
935
C. Cezanın Faile Göre Belirlenmesi Sistemi (Sübjektif Sistem)
937
D. TCK’da Suça İştirak ve Faillik – Şeriklik Ayrımında Benimsenen Sistem
937
IV. Suça İştirakin Koşulları
940
A. Suça Katılanların Birden Fazla Olması
940
B. Birden Fazla Nedensellik Değeri Taşıyan Hareketin Bulunması
941
C. Suça İştirak İradesinin Bulunması
942
D. İşlenişine İştirak Edilen Suçun En Azından Teşebbüs Aşamasına Gelmiş Olması Gerekliliği
943
V. Faillik
944
A. Tek Failli ve Çok Failli Suç Ayrımı
944
1. Tek Failli Suçlar
944
2. Çok Failli Suçlar
944
a. Yakınsama Suçları
945
b. Karşılaşma Suçları
946
B. Faillik Türleri
946
1. Müstakil (Doğrudan) Faillik
946
a. Bizzat İşlenebilen Suçlar
948
b. Özgü Suçlar
948
c. Yükümlülük Suçları
950
2. Müşterek Faillik
950
a. Genel Olarak
950
b. Müşterek Failliğin Şartları
951
i. Suçun İşlenişi Üzerinde Müşterek Hâkimiyet Kurulması
951
ii. İhmali Hareketle Suça Yapılan Katkının Değeri
955
iii. Birlikte Suç İşleme Kararı
957
3. Dolaylı Faillik
962
a. Genel Olarak
962
b. Dolaylı Failliğin Görünüş Biçimleri
965
i. Zorlama Yoluyla İradeye Hakimiyet Kurma Şeklinde Dolaylı Faillik
966
ii. Kusur Yeteneği Bulunmayan Kişinin Araç Olarak Kullanılması Şeklinde Dolaylı Faillik
968
iii. Araç Kişi Hataya Sevk Edilerek ya da Mevcut Hatasından Yararlanılarak Dolaylı Faillik
969
4. Yan Yana Faillik
972
VI. Şeriklik
973
A. Genel Olarak
973
B. Şerikliğin Cezalandırılmasının Hukuki Esası
974
C. Şeriklik Türleri
975
1. Azmettirme
975
a. Genel Olarak
975
b. Azmettirmenin Maddi Unsurları
977
i. Azmettirmenin Konusu
978
ii. En Az Bir Azmettiren ve Azmettirilenin Bulunması Gerekliliği
978
iii. Azmettirme Hareketinin Niteliği
980
iv. Azmettiren ile Azmettirilenin Eylemleri Arasındaki Nedensellik Bağı ve Ortaya Çıkan Neticenin Azmettirene Objektif İsnat Edilebilirliği
981
v. Azmettirme Eylemi Sonrasında Azmettirilenin Suçun İcrasına Başlamış Olması
982
c. Azmettirmenin Manevi Unsuru: Azmettirme Kastı
982
d. Azmettirilenin Kastının Dışına Çıkılması
983
e. Akim (Sonuçsuz) Kalmış Azmettirme
986
f. Azmettirmede Cezayı Artıran ve Azaltan Nitelikli Haller
986
2. Yardım Etme
989
a. Genel Olarak
989
b. Maddi Yardım Etme
991
i. Suç İşlenmesinde Kullanılan Araçları Sağlamak
991
ii. Suç İşlenmesinden Önce veya İşlenmesi Sırasında Yardımda Bulunarak İcrasını Kolaylaştırmak
992
c. Manevi Yardım Etme
992
i. Suç İşlemeye Teşvik Etmek
992
ii. Suç İşleme Kararını Kuvvetlendirmek
993
iii. Suçun İşlenmesinden Sonra Yardımda Bulunmayı Vaat Etmek
993
iv. Suçun Nasıl İşleneceği Konusunda Yol Göstermek
994
VII. Bağlılık Kuralı
994
A. Genel Olarak
994
B. İştirak Halinde İşlenen Suçlarda Nitelikli Hallerin Geçişi
996
C. Özgü Suçlarda İştirak
999
VIII. Suça İştirakte Özellikli Durumlar
999
A. Suçun Örgütlü Olarak İşlenmesinin İştirake Etkisi
999
B. Örgütsel Hâkimiyete Dayalı Dolaylı Faillik
1000
C. Suça İştirakte Gönüllü Vazgeçme
1002
§ 16. SUÇUN ÖZEL BİR GÖRÜNÜŞ BİÇİMİ OLARAK: SUÇLARIN BİRLEŞMESİ (İÇTİMAI)
1003
I. Giriş
1003
A. Genel Olarak
1003
B. Terim ve Kavram
1005
C. Suçların İçtimaının Konusu
1006
1. Kural: Gerçek Birleşme (Cezaların Birleşmesi)
1006
2. İstisna: Suçların Birleşmesi (İçtima)
1006
D. Suçların Çokluğu Kavramının Anlamı
1007
II. Hareketin Tekliği – Çokluğu Ayrımı
1009
A. Hareket Tekliği – Çokluğu Ayrımında Uygulanacak Kriter
1009
B. Doğal Hareket Kavramı
1010
C. Hukuki Anlamda Hareket Tekliği
1010
1. Tipik (Normatif) Hareket Tekliği
1010
2. Hareketlerin Doğal Tekliği
1012
D. Karşılaştırmalı Hukukta Hareket Tekliği – Çokluğu Ayrımı
1013
III. Fikri İçtima (Düşünsel Birleşme)
1014
A. Tanımı ve Hukuki Niteliği
1014
B. Fikri İçtimada Tek Ceza Verilmesini Açıklayan Görüşler
1015
1. Hareket Tekliğini Esas Alan Görüş
1015
2. Non Bis In Idem İlkesini Esas Alan Görüş
1016
3. Görüşümüz
1017
C. Fikri İçtimaın Şartları
1017
1. Eylemin Tek Olması
1018
2. Tek Eylemin Birden Fazla Suça Neden Olması – Fikri İçtimanın Türleri
1020
a. Aynı Neviden Fikri İçtima (Aynı Çeşit Düşünsel Birleşme)
1020
b. Farklı Neviden Fikri İçtima (Farklı Çeşit Düşünsel Birleşme)
1025
3. Her Suç Açısından Kovuşturma Şartlarının Gerçekleşmesi ve Cezalandırılabilir Olması
1028
D. Fikri İçtimada Özel Durumlar
1029
E. Hedefte Sapma Halinde Fikri İçtima Uygulaması
1033
F. Fikri İçtimaın Sonuçları
1034
IV. Zincirleme Suç
1035
A. Tanımı ve Hukuki Niteliği
1035
B. Zincirleme Suçun Şartları
1038
1. Birden Çok Eylem Bulunması
1038
2. Eylemlerin Her Birinin Farklı Zamanlarda İşlenmesi
1041
3. Eylemlerin Aynı Suçu Oluşturması
1045
4. Mağdurun Aynı Olması
1047
5. Suçların “Aynı Suç İşleme Kararının İcrası Kapsamında” İşlenmesi
1050
C. Zincirleme Suçun Sonucu
1053
D. Zincirleme Suçun Uygulanamayacağı Durumlar
1054
V. Görünüşte İçtima (Birleşme)
1056
A. Genel Olarak
1056
B. Görünüşte İçtima İlkeleri ve Türleri
1057
1. Özel Normun Önceliği İlkesi (Özel Norm – Genel Norm İlişkisi)
1057
2. Bir Normun Diğeri Tarafından Tüketilmesi İlkesi (Tüketen – Tüketilen Norm İlişkisi)
1061
a. Genel Olarak
1061
b. Bileşik Suç
1063
i. Genel Olarak
1063
ii. İki Suçun Unsurlarının Birleşerek Bağımsız Bir Suç Haline Gelmesi
1065
iii. Bir Suçun Diğerinin Unsuru ya da Nitelikli Hali Olması
1066
3. Yardımcı Normun Sonralığı İlkesi
1070
a. Genel Olarak
1070
b. Geçit Suçu
1071
c. Karma Suç
1074
4. Asli Norm – Yardımcı Norm İlişkisi
1075
§ 17. CEZALANDIRILABİLİRLİĞİN SUÇUN UNSURLARI DIŞINDA KALAN ŞARTLARI
1076
I. Genel Olarak
1076
II. Objektif Cezalandırılabilme Şartları
1077
III. Kişisel Cezasızlık Nedenleri
1083
IV. Cezayı Kaldıran veya Azaltan Kişisel Nedenler
1085
V. Soruşturma ve Kovuşturma Şartları
1087
A. Şikâyet
1088
B. İzin, Talep ve Karar
1091
Üçüncü Bölüm
YAPTIRIM TEORİSİ
§ 18. YAPTIRIM KAVRAMI VE BİR YAPTIRIM TÜRÜ OLARAK CEZA
1093
I. Ceza Kavramı, Tarihçesi ve Cezalandırma Yetkisinin Kaynağı
1094
A. Yaptırım Kavramı ve Yaptırımın İki İzliliği
1094
B. Ceza Hukuku Teorisinin Bir Parçası Olarak “Ceza”
1095
C. Cezanın Tarihsel Gelişim Süreci
1096
D. Cezalandırma Yetkisinin Kaynağı ve Meşruluğu
1101
1. Görüşler ve Sınıflandırılması
1101
2. Cezalandırma Yetkisinin Kaynağı Tartışması
1104
II. Cezalandırmanın Amacı
1108
A. Mutlak Teoriler
1109
1. Kefaret Teorisi
1111
a. İleri Sürdüğü Görüşler
1111
b. Teorinin Eleştirisi
1113
2. Adalet Teorisi
1114
a. Kant’ın Görüşleri
1114
b. Hegel’in Görüşleri
1118
c. Günther Jakobs’un Görüşleri
1120
d. Teorinin Eleştirisi
1120
B. Nispi Teoriler
1123
1. Genel Önleme Teorisi
1124
a. İleri Sürdüğü Görüşler
1124
b. Teorinin Eleştirisi
1126
2. Özel Önleme Teorisi
1128
a. İleri Sürdüğü Görüşler
1128
b. Teorinin Eleştirisi
1129
C. Karma Teoriler
1131
a. Genel Olarak
1131
b. Andreas von Hirsch’in Görüşleri
1133
c. Claus Roxin’in Görüşleri
1134
D. Görüşümüz ve TCK’nın Benimsediği Sistem
1134
III. Cezalandırmanın İlkeleri ve Özellikleri
1135
A. Cezalandırmanın İlkeleri
1136
1. Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesi
1136
2. Cezaların Şahsiliği İlkesi
1136
3. Cezanın Haksızlıkla Orantılı Olması İlkesi
1137
4. Cezanın Kusurla Orantılı Olması İlkesi
1139
5. İnsan Onuruna Uygun Olma İlkesi
1140
B. Cezanın Özellikleri
1144
1. Etkili Olması
1144
2. Bölünebilir ve Bireyselleştirilebilir Olması
1144
3. Geri Alınabilir ve Düzeltilebilir Olması
1145
4. Maliyetinin Düşük Olması
1146
VI. Cezanın Türleri
1146
A. Hukuki Niteliklerine Göre Cezalar
1146
B. Hukuksal Değere Göre Cezalar
1147
C. TCK’ya Göre Cezalar
1148
§ 19. ÖLÜM CEZASI
1148
§ 20. HAPİS CEZASI
1150
I. Hapis Cezasının Tarihçesi
1150
II. Hapis Cezasının İnfaz Yöntemleri
1154
A. Toplu Halde İnfaz
1154
B. Hücre Sistemi
1155
C. Karma Sistem
1156
D. Dereceli Sistem
1156
E. Panoptikon Sistemi
1157
III. Hapis Cezasına İlişkin Görüşler
1159
A. Olumlu Görüşler
1159
B. Olumsuz Görüşler
1160
IV. Hapis Cezasının Türleri
1161
A. Ağırlaştırılmış Müebbet Hapis Cezası
1161
B. Müebbet Hapis Cezası
1163
1. Genel Olarak
1163
2. Yeniden Topluma Kazandırma ve Umut Hakkı Kavramı
1163
C. Süreli Hapis Cezası
1168
D. Kısa Süreli Hapis Cezası ve Kısa Süreli Hapis Cezasına Seçenek Yaptırımlar
1168
1. Seçenek Yaptırımlara Çevirme Şartları
1170
a. Hakimin Takdirine Bağlı Olarak Seçenek Yaptırımlara Çevirme Şartları
1170
b. Seçenek Yaptırıma Çevirme Zorunluluğu ve Şartları
1171
2. Çevirmeye Konu Seçenek Yaptırımlar
1172
a. Adli Para Cezasına Çevirme
1172
b. Diğer Yaptırımlara Çevirme
1173
i. Mağdurun veya Kamunun Uğradığı Zararın Aynen İade, Suçtan Önceki Hale Getirme veya Tazmin Suretiyle Tamamen Giderilmesi
1173
ii. Bir Eğitim Kurumuna Devam Etme
1175
iii. Belirli Yerlere Gitmekten veya Belirli Etkinlikleri Yapmaktan Yasaklanma
1175
iv. Ehliyet ve Ruhsat Belgelerinin Geri Alınması, Belli Bir Meslek ve Sanatı Yapmaktan Yasaklanma
1176
v. Gönüllü Olarak Kamuya Yararlı Bir İşte Çalıştırılma
1176
V. Hapis Cezasının Sakıncalarını Gidermeye Yönelik Kurumlar
1177
A. Mahkûmiyet Kararı Verilmesini Engelleyen Kurumlar
1177
1. Önödeme
1177
2. Uzlaştırma
1180
a. Onarıcı Adalet Anlayışı ve Uzlaştırma
1180
b. Uzlaştırmaya Tabi Suçlar ve Uzlaştırma Usulü
1183
3. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi
1185
a. Genel Olarak
1185
b. Koşulları
1186
i. Kamu Davası Açılmasını Gerektirir Yeterli Şüpheye Ulaşılması
1186
ii. Soruşturulan Suçun Kanunda Gösterilen Suçlardan Olması
1186
iii. Şüphelinin Daha Önce Kasıtlı Bir Suçtan Dolayı Hapis Cezası ile Mahkûm Olmamış Bulunması
1188
iv. Soruşturmanın Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Halinde Şüphelinin Suç İşlemekten Çekineceği Kanaatini Vermesi
1188
v. Şüpheli ve Toplum Açısından Kamu Davasının Açılmasından Daha Yararlı Olma
1188
vi. Mağdurun veya Kamunun Uğradığı Zararın Giderilmesi
1189
c. Kararın Verilmesi, Denetim Süresi ve Neticelenme
1189
4. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması
1190
a. Genel Olarak
1190
b. Koşulları
1191
i. İki Yıl veya Daha Az Süreli Hapis ya da Adli Para Cezasına Hükmedilmesi
1191
ii. Daha Önce Kasıtlı Suçtan Mahkûm Olmamış Bulunmak
1192
iii. Kişilik Özellikleri ile Duruşmadaki Tutum ve Davranışları ile Yeniden Suç İşlemeyeceği Hususunda Mahkemede Kanaat Yaratmak
1192
iv. Mağdurun veya Kamunun Uğradığı Zararın Giderilmesi
1193
c. Kararın Verilmesi
1193
d. Denetim Süresi, Hükmün Ortadan Kaldırılması veya Açıklanması
1195
B. Hapis Cezasının İnfazına İlişkin Kurumlar
1196
1. Hapis Cezasının Ertelenmesi
1196
a. Genel Olarak
1196
b. Koşulları
1196
i. Hapis Cezasının İki Yıl veya Daha Az Süreli Olması
1196
ii. Sanığın Daha Önce Kasıtlı Bir Suçtan Dolayı Üç Aydan Fazla Hapis Cezasına Mahkûm Edilmemiş Olması
1197
iii. Sanığın Yeniden Suç İşlemeyeceği Yönünde Mahkemede Kanaat Oluşması
1198
iv. Verilen Zararın Giderilmesi
1199
c. Hapis Cezasının Ertelenmesinin Sonuçları
1199
2. Koşullu Salıverme
1201
a. Genel Olarak
1201
b. Koşulları
1203
i. Hükmedilmiş Hapis Cezasının Belirli Bir Süre Çekilmiş Olması
1203
ii. Hükümlünün Bu Süreyi İyi Hal İle Geçirmiş Olması
1205
c. Koşullu Salıverilme Kararı, Sonuçları ve Kararın Geri Alınması
1206
3. Denetimli Serbestlik
1208
VI. Hapis Cezasının İnfazı
1211
A. İnfaza Başlama
1212
1. Hükümlülerin Kuruma Kabulü
1212
2. Hükümlülerin Kuruma Yerleştirilmesi
1213
B. İnfazın Ertelenmesi
1214
1. Hastalık Nedeniyle İnfazın Ertelenmesi
1214
2. Hükümlünün İsteğiyle İnfazın Ertelenmesi
1215
C. Ziyaret, Görüşme ve Haberleşme
1215
D. İnfazın Gevşetilmesi ve İzin
1217
E. Disiplin Cezaları ve Tedbirleri
1218
F. Ödüllendirme
1220
G. Ceza İnfaz Kurumlarının Türleri
1220
§ 21. ADLİ PARA CEZASI
1223
I. Kavram
1223
II. Adli – İdari Para Cezası Ayrımı
1224
III. Adli Para Cezasının Belirlenmesi
1225
IV. Adli Para Cezasının İnfazı
1228
§ 22. CEZASININ BELİRLENMESİ VE BİREYSELLEŞTİRİLMESİ
1230
I. Temel Cezanın Belirlenmesi ve Bireyselleştirme
1230
A. Genel Olarak
1230
B. Temel Cezanın Belirlenmesinde Göz Önünde Bulundurulacak Haksızlık ile Bağlantılı Hususlar
1232
C. Failin Kast veya Taksire Dayalı Kusurunun Ağırlığı
1234
D. Olası Kast ve Bilinçli Taksirin Cezaya Etkisi
1236
E. Suçun Nitelikli Hallerinin Uygulanması
1236
II. Sonuç Cezanın Belirlenmesi ve Etki Eden Hususlar
1237
A. Suçun Özel Görünüş Biçimleri
1237
B. Kusurluluğu Azaltan Nedenler
1238
C. Kişisel Cezasızlık Nedenleri ve Cezayı Kaldıran Kişisel Nedenler
1239
D. Takdiri İndirim Nedenleri
1239
III. Cezaların Mahsubu
1241
§ 23. BİR YAPTIRIM TÜRÜ OLARAK GÜVENLİK TEDBİRİ
1241
I. Kavram ve Uygulama Şartları
1241
A. Kavram
1241
B. Uygulanma Şartları
1243
1. Tehlikelilik
1243
2. İşlenmiş Bir Suç Bulunması
1244
3. Kanunilik
1244
4. Mahkeme Kararı
1245
II. Belli Hakları Kullanmaktan Yoksun Bırakma
1245
III. Müsadere
1248
A. Eşya Müsaderesi
1249
1. Suçla Bağlantılı Eşyanın Müsaderesi
1250
2. Konusu Suç Olan Eşyanın Müsaderesi
1252
B. Kazanç Müsaderesi
1252
IV. Çocuklara Özgü Güvenlik Tedbirleri
1254
V. Akıl Hastalarına Özgü Güvenlik Tedbirleri
1255
VI. Tekerrür
1256
A. Genel Olarak
1256
B. Tekerrür Hakkındaki Görüşler
1256
C. Tekerrürün Uygulanma Şartları
1257
1. Daha Önce Verilmiş Bir Mahkûmiyet Kararı
1257
2. Tekerrür Süresi İçinde Yeni Bir Suç İşlenmesi
1259
D. Tekerrürün İstisnaları
1260
E. Tekerrürün Sonuçları
1260
F. Özel Tehlikeli Suçlular
1261
VII. Tüzel Kişiler Hakkında Uygulanacak Güvenlik Tedbirleri
1262
§ 24. DAVA VE CEZA İLİŞKİSİNİ SONA ERDİREN DURUMLAR
1266
I. Sanığın veya Hükümlünün Ölümü
1266
A. Sanığın Ölümü
1267
B. Mahkûmun (Hükümlünün) Ölümü
1267
II. Af
1267
A. Affın Çeşitleri
1268
1. Genel Af
1269
2. Özel Af
1270
III. Zamanaşımı
1270
A. Genel Bilgiler
1270
B. Hukuki Niteliği
1272
C. Dava Zamanaşımı
1273
1. Genel Bilgiler
1273
2. Zamanaşımı Süreleri ve TCK’nın Benimsediği Sistemde Zamanaşımının Hesaplanması
1274
3. Aynı Fiilden Dolayı Yeniden Yargılama Halinde Zamanaşımı Süresi
1276
4. Zamanaşımının İşlemeye Başlama Anı
1276
5. Dava Zamanaşımın Durması veya Kesilmesi
1277
a. Dava Zamanaşımının Durması
1277
b. Dava Zamanaşımın Kesilmesi
1278
D. Ceza Zamanaşımı
1279
1. Genel Bilgiler
1279
2. Zamanaşımı Süreleri
1280
3. Zamanaşımının İşlemeye Başlama Anı
1281
4. Ceza Zamanaşımının Durması ve Kesilmesi
1282
a. Ceza Zamanaşımının Durması
1282
b. Ceza Zamanaşımının Kesilmesi
1282
5. Ceza Zamanaşımı ve Hak Yoksunlukları
1283
IV. Şikâyetten Vazgeçme
1284
Dördüncü Bölüm
CEZA NORMLARININ SINIR AŞAN UYGULAMASI
§ 25. CEZA NORMLARININ YER BAKIMINDAN UYGULANMASI
1285
I. Ülkesellik (Mülkilik) İlkesi
1286
A. Kavram
1286
B. Ülke Kavramı
1288
C. Suçun İşlendiği Yerin Saptanması
1291
1. Genel Olarak
1291
2. Suçun İşlendiği Yerin Belirlenmesinde Sorunlu Durumlar
1293
a. Teşebbüs Aşamasında Kalan Suçlar
1293
b. İhmali Hareketle İşlenen Suçlar
1293
c. İştirak Halinde İşlenen Suçlar
1294
d. Transit Suçlar
1295
e. İnternet Aracılığıyla İşlenen Suçlar
1295
D. Yabancı Ülkede Verilen Hükmün Varlığı (Non bis in idem İlkesi)
1299
II. Kişisellik İlkesi
1301
A. Kavram
1301
B. Faile Göre Kişisellik İlkesi
1302
C. Mağdura Göre Kişisellik İlkesi
1304
III. Koruma (Gerçeklik) İlkesi
1304
A. Görev Suçları (TCK m. 10)
1305
B. Türkiye Zararına İşlenen Suçlar (TCK m. 12/1)
1306
C. Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar (TCK m. 13/1–b)
1306
IV. Evrensellik İlkesi
1307
V. İkame Yargı İlkesi
1308
VI. Yer Bakımından Uygulamada Özellik Gösteren Konular
1309
A. Mahsup
1309
B. Yabancı Mahkûmiyet Kararından Doğan Hak Yoksunlukları
1310
C. Yabancı Normun Göz Önünde Bulundurulması
1312
1. Ceza Hukukunda Yabancı Normun Uygulanabilirliği Sorunu
1312
2. Türk Hukukunda Durum
1313
§ 26. GERİ VERME
1314
I. Geri Verme Kavramı
1314
A. Kavram ve Hukuki Nitelik
1314
B. Sığınma ve Geri Verme İlişkisi
1315
C. Sınır Dışı Etme ve Geri Verme İlişkisi
1316
D. Takas ve Geri Verme İlişkisi
1316
II. Geri Vermenin Kaynakları ve Birbirleriyle İlişkisi
1317
III. Geri Vermenin Şartları
1318
A. Eyleme İlişkin Şartlar
1318
1. Geri Vermeye Konu Suçun Belirli Bir Ağırlıkta ve Çifte Cezalandırılabilir Olması
1318
2. Suçun Türkiye veya Türk Vatandaşının Zararına İşlenmemiş Olması
1319
3. Suç Hakkında Yargılama Engeli Bulunmaması
1320
4. Talebin Ölüm Cezası veya İnsan Onuru ile Bağdaşmayan Bir Ceza Gerektiren Suçla İlgili Olmaması
1321
5. Suçun Türkiye’nin Yargılama Yetkisinin Dışında Olması
1321
6. Suçun Düşünce Suçu, Siyasi Suç, Sırf Askeri Suç veya Mali Suç Niteliğinde Olmaması
1321
a. Düşünce Suçu
1322
b. Siyasi Suç veya Siyasi Suçla Bağlantılı Suç
1323
i. Siyasi Suç Kavramı
1323
ii. Siyasi Suç Kapsamında Görülmeyen Eylemler
1324
c. Sırf Askeri Suç
1326
d. Mali Suç
1326
7. Eylemin Ağırlığı ile Geri Vermeden Doğacak Mağduriyet Arasında Orantı Olması
1326
B. Faile İlişkin Şartlar
1326
1. Türk Vatandaşı Olmamak
1326
2. Talep Eden Ülkede Ayrımcılığa Uğrama Şüphesi Bulunmaması
1327
C. Özel Koşullarda Geri Verme ve Takas
1328
IV. Geri Vermenin Usulü
1330
A. Türkiye’nin Geri Verme Talebinde İzlenen Usul
1330
B. Türkiye’ye Yöneltilen Geri Verme Taleplerinde İzlenecek Usul
1331
V. Geri Vermede Özellik (Hususilik) İlkesi
1333
§ 27. ULUSLARARASI CEZA HUKUKU
1335
I. Uluslararası Ceza Hukuku ve Uluslararası Suçlar
1335
A. Uluslararası Ceza Hukuku Kavramı
1335
B. Uluslararası Ceza Hukukunun Kaynakları
1335
C. Uluslararası Suçlar
1336
1. Uluslararası Suç Kavramı
1336
2. Uluslararası Suçlar
1338
a. Soykırım
1338
b. İnsanlığa Karşı Suçlar
1339
c. Savaş Suçları
1340
d. Saldırganlık Suçları (Barışa Karşı Suçlar)
1341
III. Uluslararası Ceza Hukukunun Uygulama Alanı: Uluslararası Ceza Yargılamaları
1342
A. Uluslararası Ceza Yargılamalarının İlk Örnekleri
1342
B. Roma Statüsü ve Uluslararası Ceza Mahkemesi
1344
C. Uluslararası Ceza Mahkemesinin Yargı Yetkisi
1347
Kaynakça
1351
Kavram Dizini
1403
Yorum yaz
Bu kitaba henüz yorum yapılmamış.
Bonus Card ( Garanti - Teb - Denizbank - Şekerbank vb. )
| Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
|---|---|---|
| Tek Çekim | 1.485,00 | 1.485,00 |
Cardfinans ( Finansbank )
| Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
|---|---|---|
| Tek Çekim | 1.485,00 | 1.485,00 |
Maximum Card ( İş Bankası - Ziraat Bankası )
| Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
|---|---|---|
| Tek Çekim | 1.485,00 | 1.485,00 |
Worldcard ( YKB - Vakıfbank - Anadolubank - Albaraka )
| Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
|---|---|---|
| Tek Çekim | 1.485,00 | 1.485,00 |
Diğer Kartlar
| Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
|---|---|---|
| Tek Çekim | 1.485,00 | 1.485,00 |
-
-
-
-
%5İNDİRİM1.750,00TL 1.662,50TL
-
-
-
Yeni-%5
Satışta değil -
Yeni-%5
Satışta değil
-
-
Yeni-%3
Satışta değil
-
Yeni-%3
Satışta değil
-
Yeni-%3
Satışta değil
