İdari Yargıda Adil Yargılanma Hakkı

İDARİ YARGIDA ADİL YARGILANMA HAKKI



Müslüm AKINCI



- İdare Hukukunda Adalete Erişim Hakkı

- Hakkaniyete Uygun Yargılanma Hakkı (Analitik Değerlendirmeler Işığında Yargılama Aşaması)

- Yargı Mekânında İşleyiş Düzeni Analizleri

- İdari Uyuşmazlıkların Alternatif Usullerle Giderilmesi

- İdari Yargı Kararlarının Uygulanması

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ                       

ACKNOWLEDGEMENT         

KISALTMALAR

SUNUŞ                                    1

I. BAŞLARKEN           1

n. KONUNUN SEÇİLMESİ VE HAZIRLIK       2

m. ÇALIŞMA ALANI                           2

1. YÖNTEM                                                                    2
2. DENEKLERİN SAPTANMASI             4
3. BİLGİ EDİNME YÖNTEMLERİ           5
4. Anket   5
5. Görüşme.                                 5
6. Gözlem             5
7. Yazılı İletiler                                                    6

BİRİNCİ BÖLÜM Kurumsal Temeller

I. GİRİŞ           7

n. “ORTAK KORUMA KÜLTÜRÜ”NDEN DOĞAN GÜVENCE 11

İÜ. THEMIS ’ DEN BUGÜNE  15

IV. AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ VE

ADİL YARGILANMA HAKKI              17

1. Özerk Yorum Tekniğiyle Kurumsallaşan Koruma 21
2. Odak Kavram I: “Medeni Hak ve Yükümlülükler”           25
3. “Uyuşmazlık” Belirlemesi          25
4. Eşik Ölçütler (threshold criteria) 25
5. Ayrıksı Uygulama Durumları     28
6. Odak Kavram II: “Suç İsnadı”    33

1. Ussallık ve Adil Yargılanma Hakkı         34
2. Yargısal Sıradüzen ve 6. Madde Gerekleri           35

İKİNCİ BÖLÜM “Mahkeme” ve “Yargıçlık” Gerekleri Analizi

1. YASA İLE KURULMUŞ MAHKEME    .                                  . 37
2. “BAĞIMSIZ” YARGI VE YARGIÇLIĞA DAİR ANALİZLER    38
3. Kavramsal ve Kuramsal Temelleriyle Bağımsızlık            40
4. İşlevsel Bağımsızlık (Fonctional Independence)                           45
5. Kişisel Bağımsızlık (individual independence)                 ;46
6. Yargı Bağımsızlığına Avrupa Penceresinden Bakmak                               47
7. Atama Yetkisi Karşısında Yargıç Bağımsızlığı                             51
8. Karşılaştırmalı Hukuk Uygulamalarında Yargıcın Atanması ve Bağımsızlık Gerekleri         54
9. İlke Düzeyinde Atamaya İlişkin Beklentiler         62
10. Üst Mahkemeye Terfi     64
11. Diğer Parametreler.                                                                              70

ÜL “TARAFSIZ” YARGIÇ                               86

1. Öznel Tarafsızlık (subjective impartiality)                                   90
2. Nesnel Tarafsızlık (objective impartiality)                95
3. Yargıcın Rolünün Farklılaşması  101
4. YARGICIN DENETİMİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ                101
5. HESAP VEREBİLME SORUMLULUĞU KARŞISINDA YARGIÇ  104
6. PROFESYONELLİK,.                                                                         117

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İdare Hukukunda Adalete Erişim Hakkı

I. GENEL BAKIŞ                                                                                           131

n. ANAYASAL TEMELLER                                                    132

1. AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ’NİN YAKLAŞIMI 141
2. BAŞVURU HAKKI VE SINIRLAMALAR         144

A. Doğrudan Sınırlamalar          146

1. Yasal Bağışıklık Durumları        146
2. Yargı Kısıntısı Getirilen Durumlar          151

B. Dolaylı Sınırlandırmalar ya da Engeller          153

1. İdari Başvuru Yollarını Tüketme Zorunluluğu      153
2. Yargıya Başvuruda Zorluklar      174
3. Başvuru Süreleri Konusundaki Engeller   177
4. Avukatla Temsil Zorunluluğu     187
5. Adalete Erişimde Maliyet Sorunu           19Î
6. Adli Yardım      201
7. Kişisel ve Kurumsal Diğer Engeller        214

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Hakkaniyete Uygun Yargılanma Hakkı (Analitik Değerlendirmeler Işığında Yargılama Aşaması)

1. DURUŞMA YAPMA GÖREVİ VE GEREKLERİ           220
2. YARGILAMADA FIRSAT EŞİTLİĞİ    242
3. “TANIKLANDDRAMAMA” SORUNU  256
4. GEREKÇELENDİRME 260
5. YARGI MEKÂNINDA “ZAMAN” BOYUTUNUN AKLA UYGUNLUĞU           270
6. Strasbourg Mahkemesi Ölçütleri 270
7. Yargısal İyi Yönetişim Anlayışıyla İdari Yargıda Süre, Yapılanma ve İşyükü Analizi         290
8. İŞYÜKÜ GERİLİMİNİN AZALTILMASI VE YARGILAMANIN HIZLANDIRILMASINA YÖNELİK ÖNLEMLER            308
9. İVEDİ YARGILAMA USULÜ VE GEÇİCİ HUKUKSAL KORUMA ÖNLEMLERİ                                 311

BEŞİNCİ BÖLÜM Yargı Mekânında İşleyiş Düzeni Analizleri

1. ÖRGÜTLENME VE BÜTÇESEL OLANAKLAR BAKIMINDAN İDARİ YARGI MEKÂNI                                 331
2. İDARİ YARGIDA İŞ DAĞILIMI VE ÖZYÖNETİM DÜZENİ     344

m. İDARİ YARGIDA AÇIKLIK (YA DA GÜNIŞIĞINDA YARGI)

GEREKLERİ                351

ALTINCI BÖLÜM İdari Uyuşmazlıkların Alternatif Usullerle Giderilmesi

L GENEL SAPTAMALAR        357

n. BAŞLICA ALTERNATİF UYUŞMAZLIK GİDERME

YÖNTEMLERİ 365

1. Arabuluculuk    365
2. Uzlaştırma (Conciliation)                                   379
3. Müzakereli Anlaşma (Negotiated Settlement)       386
4. İç (İdari) Denetim.                                387
5. Danışma Yöntemi                      389
6. Müzakere          390
7. Alternatif Yargısal Usuller         390

1. Administrative Tribunals                    390

J 2. Tahkim                             .391

III. TÜRKİYE’DE İDARE HUKUKU ALANINDA

YARGI DIŞI ÇÖZÜM YOLLARI                                  396

YEDİNCİ BÖLÜM İdari Yargı Kararlarının Uygulanması

I. AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ’NİN YAKLAŞIMI          405

ü. KARARIN NİTELİĞİ VE SONUÇLARI BAKIMINDAN

UYGULANMASI          411

III. İDARİ YARGI KARARLARININ UYGULANMASINI

SAĞLAYICI YÖNTEM VE ARAÇLAR             414

1. Emir Verme ve Yol Gösterme Yöntemleriyle Uygulama   414
2. Zorlayıcı ve Caydırıcı Önlemlerle Uygulama                               415
3. Para Cezası       415
4. Hapis Cezası                             421
5. Disiplin Cezası  421
6. İcra Aracılığıyla Uygulama                                                       422

C. Onarıcı Önlemler (Tazminat Sorumluluğu)      425

1. Genel Olarak     425
2. Türkiye Uygulaması                              425

IV. YARGI KARARLARINA UYULMASI İÇİN NE YAPILABİLİR?      435

SONUÇ            439

EKLER 445

1. Anketler           447
2. Ne Dediler?       466

KAYNAKÇA    589

ÇALIŞMADA YOLLAMADA BULUNULAN AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ KARARLARI            630