Ceza Muhakemesi Hukuku Dersleri

Mustafa ÖZEN

İÇİNDEKİLER

ONUNCU BASKIYA ÖNSÖZ .5

Birinci Bölüm

GENEL BİLGİLER

GİRİŞ.47

TANIM 47

III. AMACI 48

CEZA MUHAKEMESİNİN TARİHÇESİ.49

1412 SAYILI CEZA MUHAKEMELERİ USULÜ KANUNU’NDA YER ALIP 5271

SAYILI CEZA MUHAKEMESİ KANUNU’NDA YER ALMAYAN BAZI KURUMLAR .50

Şahsi Dava.50

Şahsi Hak Davası.50

Ceza Kararnamesi.50

Acele İtiraz 50

Karar Düzeltme.51

Gıyabi Tutuklama .51

Kefaletle Salıverme.51

Yasak Hakların İadesi51

İkinci Bölüm

CEZA MUHAKEMESİNİN UYGULAMA ALANLARI

CEZA MUHAKEMESİNİN YER BAKIMINDAN UYGULANMASI 53

Ülkesellik İlkesi: Mülkilik İlkesi53

Kişisellik (Şahsilik) İlkesi 53

Evrensellik ilkesi:.54

Yetkili Mahkeme.54

Genel Yetkili Mahkeme .54

Özel Yetki.55

Yabancı Ülkede İşlenen Suçlarda Yetki55

Deniz, Hava ve Demiryolu Taşıtlarında veya Bu Taşıtlarla İşlenen

Suçlarda Yetki55

VII. CEZA MUHAKEMESİNİN ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMASI56

Hemen/Derhal Uygulama56

8 İçindekiler

Geçmişe Yürüme 58

İleriye Yürüme 59

VIII. CEZA MUHAKEMESİNİN KİŞİ BAKIMINDAN UYGULANMASI 60

Cumhurbaşkanı 60

Milletvekili 65

Yasama Sorumsuzluğu 65

Yasama Dokunulmazlığı 66

Diplomatlar .69

Yabancı Askerler69

KONU BAKIMINDAN UYGULANMASI 69

Üçüncü Bölüm

CEZA MUHAKEMESİ KOŞULLARI

CEZA MUHAKEMESİNİN KOŞULLARI/MUHAKEME ENGELLERİ. 71

Soruşturma Koşulları . 72

Şikâyet.72

a) Şikâyet ve İhbar.73

b) Şikâyetin Geri Alınması İle Feragat (Vazgeçme) Kavramları 75

c) Şikâyetin Geri Alınmasının Sonuçları.77

d) Şikâyetin Geri Alınabileceği Zaman .77

e) Soruşturmaya Başlandıktan Sonra Bir Suçun Takibinin Şikâyete

Bağlı Olduğunun Anlaşılması .78

f) Kovuşturmaya Başlandıktan Sonra Bir Suçun Takibinin Şikâyete

Bağlı Olduğunun Anlaşılması .78

g) Şikâyet Süresi 78

h) Şikâyette Sirayet/Yansıma.79

ı) Şikâyet Hakkına Sahip Kişi .80

i) Şikâyetin Yapılacağı Makam 80

j) Şikâyet Şekli.81

k) Kanun Değişikliği ve Suçun Takibinin Şikâyete Bağlı Hale Gelmesi81

Dava Süresi81

İzin.83

Talep/Yazılı Başvuru 86

Karar88

Mütalaa .89

Müracaat/Başvuru/Yabancı Devletin Şikâyeti.89

Yargı Bulunmaması/Kesin Hüküm Bulunmaması 90

Açık Dava Bulunmaması 93

İçindekiler 9

Önödeme 94

Uzlaştırma .96

Dava Zamanaşımı 109

Af.110

Failin Türkiye’de Bulunması 110

Karşılıklılık (Mütekabiliyet) Koşulu 111

Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi (İddianamenin

Düzenlenmesinin Ertelenmesi) .111

Soruşturma Koşullarının Gerçekleşmemesinin Sonuçları112

Kovuşturma Koşulları 112

Sanığın Hazır Bulunması 112

a) Sanığın Yokluğu .113

b) Gaiplik .120

c) Kaçaklık122

Sanığın Akıl Hastası Olmaması.126

Bekletici Meselenin Çözümü .128

Yasama Dokunulmazlığının Bulunmaması.128

Kovuşturma Koşullarının Gerçekleşmemesinin Sonuçları .129

Dördüncü Bölüm

CEZA MUHAKEMESİNİN İLKELERİ

CEZA MUHAKEMESİNİN İLKELERİ 131

Genel İlkeler. 131

Hukuk Devleti İlkesi.131

İnsan Haysiyetinin Korunması .131

İşkence Yasağı .132

Dürüst İşlem İlkesi (Adil Yargılanma).132

Bağımsız ve Tarafsız Hâkim İlkesi 135

Meram Anlatma İlkesi .136

Suçsuzluk (Masumluk) Karinesi .136

Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi = In Dubio Pro Reo 138

Özel Hayatın Gizliliği İlkesi.139

Maddi Gerçeğin Araştırılması İlkesi.140

Ceza Muhakemesinin Kamusallığı İlkesi 141

Nemo Tenetur Se Ipsum Accusare/Hiç Kimse Kendisi ve Yakınları

Aleyhine Delil Göstermeye Zorlanamaz İlkesi ve Susma Hakkı .142

Silahların Eşitliği İlkesi .143

Aynı Fiilden Dolayı İki Kez Yargılama Olmaz (Non Bis In Idem) İlkesi 144

10 İçindekiler

Kıyas Yasağı İlkesi 145

Soruşturma Aşamasına İlişkin İlkeler. 146

Delillerin Re’sen Araştırılması İlkesi 146

Kamu Davasının Mecburiliği/Kovuşturma Mecburiyeti İlkesi .147

(1) Maslahata Uygunluk İlkesi.148

(a) Cezayı Kaldıran Şahsî Sebep Olarak Etkin Pişmanlık .149

(b) Şahsî Cezasızlık Sebebi .150

(c) Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi 150

Gizlilik İlkesi.151

Yazılılık İlkesi154

Kovuşturma Aşamasına İlişkin İlkeler 154

Davasız Yargılama Olmaz İlkesi154

(1) Re’sen İstinaf İncelemesi.157

(2) Hükmün Sanıklar Lehine Bozulması Halinde Diğer Sanıklara

Uygulanması.157

Vasıtasızlık/Delillerin Doğrudan Doğruyalığı İlkesi 157

a) Delillerin Doğrudan Doğruyalığı İlkesinin İstisnaları158

(1) Naip Hâkimlik .158

(2) İstinabe.158

Sözlülük İlkesi 158

Halka Açıklık/Aleniyet İlkesi 159

Çabukluk/Ucuzluk/Etkinlik İlkesi .161

Delillerin Serbestliği İlkesi .161

Delillerin Kolektifliği/Ortak Tartışmaya Açıklığı İlkesi/Çelişme İlkesi.162

Delillerin Serbestçe Değerlendirilmesi İlkesi .162

a) Delillerin Serbestçe Değerlendirilmesi İlkesinin İstisnaları163

(1) Duruşma Tutanağının İspat Gücü 163

(2) Delil Yasakları 163

XII. CEZA MUHAKEMESİNDE İNSAN HAKLARI . 165

Hak Arama Hakkı . 165

İsnadı Öğrenme Hakkı . 165

Hakları Öğrenme Hakkı 166

Savunma Hakkı/Müdafii Yardımından Yararlanma Hakkı 166

Tercüman Yardımından Yararlanma Hakkı. 167

Olağan (Kanuni) Mahkeme ve Hâkim Tarafından Yargılanma Hakkı . 168

Makul Süre İçinde Yargılanma Hakkı. 169

Denetim Mahkemesine Başvurma Hakkı 170

En Kısa Sürede Bir Yargı Merci Önüne Çıkarılma Hakkı (Habeus Corpus) 170

İçindekiler 11

Beşinci Bölüm

CEZA MUHAKEMESİ TEŞKİLATI, CEZA MAHKEMELERİNİN

MADDE VE YER YÖNÜNDEN YETKİSİ

XIII. CEZA MUHAKEMESİ TEŞKİLATI 173

Ceza Mahkemeleri 173

İlk Derece Mahkemeleri 174

a) Sulh Ceza Hâkimliği .174

b) Asliye Ceza Mahkemeleri 174

c) Ağır Ceza Mahkemeleri .174

d) Diğer Ceza Mahkemelerinin Görevleri 175

Bölge Adliye Mahkemeleri 176

Yargıtay .176

Cumhuriyet Başsavcılıkları 177

Cumhuriyet Başsavcılığı.177

Bölge Adliye Mahkemeleri Başsavcılığı .177

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı.177

XIV. MAHKEMELERİN GÖREV (MADDE) YÖNÜNDEN YETKİSİ 178

Genel Olarak 178

Re’sen Görev Kararı. 178

Görevsizlik Kararı Verilmesi Gereken Hâl ve Sonucu . 179

Görevsizlik Kararı Verilemeyecek Hâl . 179

Görevli Olmayan Hâkim veya Mahkemenin İşlemleri 179

Madde Yönünden Görev Uyuşmazlığı 180

Madde Yönünden Görevsizlik Kararlarına Karşı İtiraz Kanun Yolu 182

Madde Yönünden Yetkinin İstisnaları. 183

Bağlantı .183

a) Dar Anlamda Bağlantı183

b) Geniş Anlamda Bağlantı 184

c) Tek Çeşit Bağlantı-Karışık Bağlantı 184

Bağlantı Nedeniyle Uyuşmazlıkların Birleştirilmesinin Koşulları .184

Bağlantının Sonuçları.185

a) Uyuşmazlıkların Birleştirilmesi 185

b) Birleştirme, Madde Yönünden Yetkinin İstisnası.186

(1) Soruşturma Aşamasında Birleştirme .186

(2) Kovuşturma Aşamasında Birleştirme 187

(a) Birleştirme Kararı Verecek Makam .187

(b) Birleştirmede Uygulanacak Yargılama Usulü.188

12 İçindekiler

(c) Birleştirilen Davaların Ayrılması 188

c) Nisbi Muhakeme Yapma .188

d) Bekletici Sorun Yapma.189

Nisbi Muhakeme Neticesinde Verilen Kararın Başka Mahkemeler

Açısından Değeri .190

Özel Hukuk Uyuşmazlıkları İle Bağlantılı Ceza Muhakemesinde Hangi

Muhakeme Koluna Ait Usulün Uygulanacağı Sorunu190

Farklı Yargı Yerlerinin Kararların Bağlayıcılığı 191

a) Medeni Muhakeme Sonucu Verilen Kararın Ceza Mahkemesine

Etkisi 191

b) İdari Yargılama Sonucu Verilen Kararın Ceza Mahkemesine Etkisi .192

MAHKEMELERİN YER YÖNÜNDEN YETKİSİ 204

Tanım . 204

Hukuki Nitelik. 204

Yer Yönünden Yetkide Kabul Edilen Sistemler 204

Birden Fazla Yerdeki Mahkemenin Yetkili Olması .204

Bir Yerdeki Mahkemenin Yetkili Olması 204

Türkiye’de İşlenen Suçlarda Yer Yönünden Yetkili Mahkeme (Genel Yetkili

Mahkeme) 205

Sırf Hareket Suçları (Şekli Suçlar) 205

Neticesi Hareketten Ayrılabilen Suçlar (Maddi Suçlar/Neticeli Suçlar) .205

İhmali Suçlar206

Teşebbüs Aşamasında Kalan Suç.206

Kesintisiz Suç .206

Zincirleme Suç .206

Objektif Cezalandırma Gerektiren Suç 206

İştirak Halinde İşlenen Suç 207

Ülkede Yayımlanan Bir Basılı Eserle İşlenen Suç (CMK m. 12/3) .207

Soruşturulması ve Kovuşturulması Şikâyete Bağlı Olan Hakaret Suçu

(CMK m. 12/4).207

Görsel veya İşitsel Yayınlarla İşlenen Suç (CMK m. 12/5)207

Bilişim Sistemlerinin, Banka veya Kredi Kurumlarının ya da Banka veya

Kredi Kartlarını Araç Olarak Kullanılması Suretiyle İşlenen Suçlar 208

Türkiye’de İşlenen Suçlarda Yer Yönünden Özel Yetkili Mahkeme (CMK m. 13) 208

Yabancı Ülkede İşlenen Suçlarda Yer Yönünden Yetkili Mahkeme (CMK m. 14) 208

Deniz, Hava ve Demiryolu Taşıtlarında veya Bu Taşıtlarla İşlenen Suçlarda Yer

Yönünden Yetkili Mahkeme (CMK m. 15). 209

Mahkemenin Yer Yönünden Yetkisinde Olumlu ve Olumsuz Yetki Uyuşmazlığı. 209

Yer Yönünden Yetkisizlik İddiası 210

İçindekiler 13

Mahkemelerin Yer Yönünden Yetkisizlik İtirazının Zamanı .210

Mahkemelerin Yer Yönünden Yetkisizlik İtirazında Bulunabilecek Kişiler .211

Mahkemelerin Yer Yönünden Yetkisizlik İtirazı Hakkında Karar

Vereceği Zaman.211

İtiraz Kanun Yolu .211

İ. Yer Yönünden Yetkisiz Mahkemenin Yaptığı İşlemler 212

Mahkemelerin Yer Yönünden Yetki Kurallarının İstisnaları . 212

Bağlantı .212

Nakil 213

a) Hukuki Sebeplerle Davanın Nakli 213

b) Fiili Sebeplerle Davanın Nakli 214

c) Kamu Güvenliği Nedeniyle Davanın Nakli .214

d) Afet Nedeniyle Davanın Nakli214

e) Nakil Kararını Verecek Makam 214

f) Kısmi Nakil.215

g) Nakil Kararının Kesinliği.215

İstinabe215

Yetkili Olmayan Hâkim veya Mahkemenin İşlemleri 216

Yargı Organları Arasında İş Bölümü Uyuşmazlığı 216

Altıncı Bölüm

CEZA MUHAKEMESİ İŞLEMLERİ

XVI. CEZA MUHAKEMESİ İŞLEMLERİ . 217

İşlemin Yapısına Göre Tasnif . 218

Sözlü İşlemler 218

Yazılı İşlemler.218

Hareketli/Eylemli İşlemler.218

Hareketsiz/Eylemsiz İşlemler.218

Açık İşlemler 218

Gizli İşlemler219

İşlemi Yapan Makama Göre Tasnif . 219

Yargılama Makamı İşlemleri 219

a) Hâkim İşlemleri / Kararları.219

(1) Fiili İşlemler .219

(2) Fikri İşlemler.219

(a) Ceza Muhakemesinin Aşaması Bakımından Karar.220

(b) Kararın Niteliği Bakımından Kararlar.220

14 İçindekiler

b) İşlemi Yapan Makamın Sıfatına Göre İşlemler.221

(1) Hâkimlik Kararları 221

(2) Mahkeme Kararları 221

İddia Makamı İşlemleri222

a) Hareketli İşlemler 222

b) Fikri İşlemler222

Savunma Makamı İşlemleri .223

Muhakeme İşlemlerinde Süreler. 223

Hak Düşürücü Süre223

Koruyucu Süre .223

Düzenleyici/Yaptırımsız Süre.224

Sürelerin Hesaplanması. 224

Eski Hale Getirme. 225

Eski Hale Getirmenin Hukuki Niteliği.225

Eski Hale Getirme Sebepleri225

a) Kusuru Olmaksızın Bir Sürenin Geçirilmiş Olması225

b) Kanun Yoluna Başvuru Hakkının Bildirilmemiş Olması226

c) Duruşmada Bulunmayan Sanık Hakkında Karar Verilmiş Olması 226

Eski Hale Getirme Talebinin Yapılacağı Makam 227

Eski Hale Getirme Talebi Hakkında Karar Verecek Makam .227

Eski Hale Getirme Talebinde Bulunmak İçin Gerekli Olan Süre.227

Eski Hale Getirme Talebi Üzerine Verilen Karara Karşı Kanun Yolu.228

Eski Hale Getirme Talebinde Bulunmanın Etkisi229

Muhakeme İşlemlerinin Bildirilmesi 229

Tefhimle Bildirim.229

Tebliğle Bildirim.229

Muhakeme İşlemlerindeki Hukuka Aykırılıklar ve Bu Aykırılıkları Giderilmesi. 230

Muhakeme İşlemlerindeki Hukuka Aykırılıklar230

a) Yokluk230

b) Hak Düşümü 231

c) Butlan (Hükümsüzlük) .231

(1) Mutlak Butlan231

(2) Nisbi Butlan .232

d) Kabul Edilmezlik/Geri Çevrilme .232

Muhakeme İşlemlerindeki Hukuka Aykırılıkların Giderilmesi232

a) Geri alma.232

b) Yenileme233

İçindekiler 15

c) Bozma233

d) İyileştirme233

e) Düzeltme .233

f) Çevirme .234

Yedinci Bölüm

CEZA MUHAKEMESİ MAKAMLARI VE BU MAKAMLARI TEMSİL EDEN KİŞİLER

XVII. CEZA MUHAKEMESİ MAKAMLARI. 235

XVIII. CEZA MUHAKEMESİ MAKAMLARINI TEMSİL EDEN VE CEZA MUHAKEMESİ

İŞLEMLERİNE KATILAN KİŞİLER (ÖZNELER/SUJELER)  235

Yargılama Makamını Temsil Eden Kişi Olarak Hâkim . 236

Hâkimlerin Sınıflandırılması.236

Hâkimlerin Özellikleri 236

a) Hâkimin Bağımsızlığı237

(1) Hâkimin Bağımsızlığının Kendisine Karşı Korunması Gereken

Erkler 238

(a) Hâkimin Bağımsızlığının Yasama Organına Karşı

Korunması .238

(b) Hâkimin Bağımsızlığının Yürütme Organına Karşı

Korunması .239

(c) Hâkimin Bağımsızlığının Yargılama Organına Karşı

Korunması .239

(d) Hâkimin Bağımsızlığının Ortama Karşı Korunması (Üçüncü

Kişilere Karşı Korunması).239

b) Hâkimin Tarafsızlığı .240

(1) Hâkimin Davaya Bakamayacağı Durumlar241

(a) Hâkimin Kesin Olarak Davaya Bakamayacağı Durumlar241

(b) Yargılamaya Katılamayacak Hâkim243

(c) Hâkimin Tarafsızlığından Şüpheye Düşülecek Nedenlerden

Dolayı Davaya Bakamayacağı Durumlar245

(2) Hâkimin Reddi Muhakemesi 246

(a) Hâkimin Reddi İddiası246

(b) Hâkimin Reddi İddiasında Savunma 247

(c) Hâkimin Reddi İddiasında Karar Verecek Mahkeme .248

(d) Ret İstemi Üzerine Verilecek Kararlar ve Başvurulacak

Kanun Yolları .249

(e) Reddi İstenen Hâkimin Yapabileceği İşlemler .250

(3) Hâkimin Çekinmesi.251

(a) Hâkimin Çekinme Gerekçeleri.251

16 İçindekiler

(b) Hâkimin Çekinme İsteminde Süre .251

(c) Hâkimin Çekinme İsteği Konusunda Karar Verecek Merci 251

(d) Hâkimin Çekinme İsteği Üzerine Mahkemece Verilecek

Karar252

(4) Zabıt Kâtibinin Reddi veya Çekinmesi 253

İddia Makamını Temsil Eden Kişi Olarak Cumhuriyet Savcısı . 253

Genel Olarak253

Cumhuriyet Başsavcılığının Örgütlenmesi.254

Cumhuriyet Başsavcılığının Görevleri254

Cumhuriyet Başsavcısının Görevleri255

Cumhuriyet Savcısının Görevleri .255

Cumhuriyet Savcılarının Yer Yönünden Yetkisi256

Cumhuriyet Savcılarının Hukuki Konumu257

Cumhuriyet Savcısının Adalet Bakanı, Birbirleri ve Kolluk Kuvveti ile

İlişkisi.257

a) Cumhuriyet Savcısının Adalet Bakanı İle İlişkisi.257

b) Cumhuriyet Savcılarının Birbirleri İle İlişkisi 258

c) Cumhuriyet Savcısının Kolluk Kuvveti İle İlişkisi 258

Cumhuriyet Savcısının Bağımsızlığı Sorunu .259

Cumhuriyet Savcısının Tarafsızlığı Sorunu.260

Cumhuriyet Savcısının Reddi Sorunu 261

Cumhuriyet Savcısının CMK’nın Uygulanmasındaki Görevleri

(Yükümlülükleri)262

a) Cumhuriyet Savcısının Soruşturmaya Başlama ve Delilleri Toplama

Görevi (Araştırma ve Delil Toplama Görevi)262

b) Cumhuriyet Savcısının İddianame Düzenleme Görevi.263

c) Cumhuriyet Savcısının Açılmış Olan Kamu Davasına Katılarak

Davanın Sonuçlanmasını Sağlama Görevi .264

d) Cumhuriyet Savcısının Kanun Yollarına Başvurma Görevi.264

Cumhuriyet Savcısının Yetkileri .265

a) Cumhuriyet Savcısının Şüphelinin İfadesini Alması .258

b) Cumhuriyet Savcısının Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararı Verme

Yetkisi 267

c) Cumhuriyet Savcısının Kolluk Kuvvetlerinden Delil Araştırmasını

İsteme Yetkisi 267

d) Cumhuriyet Savcısının Başka Bir Cumhuriyet Savcısından Yargı

Çevresi İçindeki Bir Soruşturma İşlemini Yapmasını İsteme Yetkisi.268

e) Soruşturmada Cumhuriyet Savcısının Hâkim Kararı İsteme Yetkisi.268

f) Cumhuriyet Savcısının İddianame Düzenleme Konusunda Takdir

Yetkisi 268

İçindekiler 17

Cumhuriyet Savcısının İçtihadı Birleştirme Kararı ile Bağlı Olup

Olmadığı Sorunu269

Cumhuriyet Savcısının Takdir Yetkisi.269

a) Delilleri Değerlendirirken Takdir Yetkisi 269

b) İddianame Düzenleme Konusunda Takdir Yetkisi .270

c) TCK’da Yer Alan Bazı Durumlarda Cumhuriyet Savcısının Takdir

Yetkisi 270

Cumhuriyet Savcının Şikâyet veya İhbar Dışında Bir Nedenle Bir Suçun

İşlendiğini Öğrenmesi271

Kolluk Kuvveti 273

Adli Kolluğun Görevi274

a) Diğer Kolluk Birimlerinin Adlî Kolluk Görevi 276

Adli Kolluğun Yetkisi 277

a) Adlî Kolluğun Olay Yerinde Aldığı Tedbirlere Uyulmaması Halinde

Yetkisi 277

b) Kolluğun Zor Kullanma Yetkisi, Sınırları ve Şekli 277

c) CMK’da Adli Kolluğa Doğrudan Doğruya Soruşturma İşlemlerini

Yapma Yetkisinin Verilip Verilmediği Sorunu 278

Kamu Görevlilerinin Adli Görevin İcrası Kapsamında İşlediği Suçlara

İlişkin Soruşturma279

Sulh Ceza Hâkiminin Soruşturma Evresindeki Görevi281

Soruşturma Evresinde Yapılan İşlemlerin Tutanağa Bağlanması.282

Mağdur veya Suçtan Zarar Gören (Katılan) 282

Mağdurun Hakları .286

a) Soruşturma Aşamasında Mağdurun Hakları286

b) Kovuşturma Aşamasında Mağdurun Hakları .288

Mağdura Haklarının Anlatılıp Açıklanması 290

Mağdura Zorunlu Vekil Tayini .290

Suçun Mağduru İle Şikâyetçinin Çağırılması291

Mağdur İle Şikâyetçinin Davete Uymamaları 292

Mağdur İle Şikâyetçinin Dinlenmesi 292

Kamu Davasına Katılma.294

a) Kamu Davasına Katılmanın Koşulları .295

(1) Suçun Mağduru, Suçtan Zarar Gören veya Malen Sorumlu

Olmak .295

(2) Dava Açıldıktan Sonra ve Fakat Dava Bitmeden Önce İstemde

Bulunmak .295

Kamu Davasına Katılma İsteğinde Bulunma Zamanının Başlama ve

Sona Erme Zamanı.296

18 İçindekiler

Kamu Davasına Katılma Hakkına Sahip Olan Kişiler 297

Kamu Davasına Katılma Usulü.298

Kamu Davasına Katılanın Hakları.299

Kamu Davasına Katılanın Yetkileri.300

Kamu Davasına Katılmanın Davaya Etkisi300

Kamu Davasına Katılmadan Önceki Kararların Tebliği.301

Kamu Davasına Katılanın Kanun Yoluna Başvurması.301

Kamu Davasına Katılmanın Hükümsüz Kalması.302

Kamu Davasına Katılma İle Şahsi Dava ve Şahsi Hak Davası302

Savunma Makamını Temsil Eden Kişi Olarak Şüpheli ve Sanık. 302

Genel Olarak302

Şüpheli ve Sanık 304

a) Şüpheli.304

b) Sanık305

Şüpheli ve Sanığın Ceza Muhakemesindeki Konumu 306

Şüpheli ve Sanık Olabilme Koşulları 306

a) Gerçek Kişi Olma .306

b) Belli Olma 307

Şüpheli ve Sanığın Hakları .308

a) Şüphelinin Hakları .309

(1) Şüphelinin CMK m. 147’de Yer Alan Hakları309

(a) Haklarını Öğrenme Hakkı 309

(b) Hakkında Yapılan İsnadları Öğrenme Hakkı 310

(c) Müdafii Yardımından Yararlanma Hakkı .311

(d) Yakınlarına Haber Verilmesini İsteme Hakkı .315

(e) Susma Hakkı 316

(f) Şüpheden Kurtulması İçin Somut Delillerin Toplanmasını

İsteyebilme Hakkı319

(g) Aleyhine Var Olan Şüphe Nedenlerini Ortadan Kaldırmak

ve Lehine Olan Hususları İleri Sürme Hakkı.319

(2) Şüphelinin Diğer Hakları322

(a) Lekelenmeme Hakkı322

(b) Makul Sürede Yargılanma Hakkı .323

(c) Savunma Hakkı323

(d) Masumluk Karinesinden Yararlanma Hakkı 324

(e) Hâkim veya Bir Adli Makam Önüne Çıkma (Habeas

Corpus) ve İtiraz Hakkı 324

b) Şüphelinin Yükümlülükleri.325

İçindekiler 19

(1) İfade ve Sorguya Katlanma Yükümlülüğü.325

(2) Hazır Bulunma Yükümlülüğü 326

(3) Koruma Tedbirlerine Katlanma Yükümlülüğü 328

c) Sanığın Hakları.329

(1) Aleni Yargılanma Hakkı329

(2) Kovuşturma İşlemlerinden Haberdar Olma Hakkı329

(3) Denetim Muhakemesine Başvurma Hakkı .329

d) Sanığın Yükümlülükleri 329

(1) Mahkemede Hazır Bulunma Yükümlülüğü 330

(2) Sanığın Kararlara Boyun Eğme Yükümlülüğü.330

Şüpheli veya Sanığın Yasal Temsilcisinin ve Eşinin Hak ve

Yükümlülükleri 330

Müdafi . 331

Genel Olarak331

Müdafiin Hukuki Durumu332

Müdafi Olabilmenin Koşulları333

Müdafilik Türleri334

a) İsteğe Bağlı Müdafilik 334

b) Zorunlu Müdafilik 334

(1) İstem Üzerine Zorunlu Müdafilik334

(2) Doğrudan Zorunlu Müdafilik .334

c) CMK’da Yer Alan Özel Müdafilik Halleri 334

Müdafiin Bağımsızlığı 335

a) Yürütme Karşısında Bağımsızlık.335

b) Cumhuriyet Savcısı Karşısında Bağımsızlık 336

c) Şüpheli/Sanık Karşısında Bağımsızlık.336

d) Mahkeme Karşısında Bağımsızlık.336

e) Baro Karşısında Bağımsızlık .337

f) Üçüncü Kişiler Karşısında Bağımsızlık 337

Müdafi Yardımından Yararlanma Hakkı/Müdafi Seçimi ve Müdafi

Görevlendirilmesi337

a) Müdafi Seçimi338

b) Müdafi Görevlendirme338

(1) İstem Üzerine Müdafi Görevlendirme.338

(2) Doğrudan Müdafi Görevlendirme 339

(3) Müdafi Görevlendirmede Usul340

Müdafi Sayısı .340

20 İçindekiler

a) Soruşturma Evresinde Müdafi Sayısı.340

b) Kovuşturma Evresinde Müdafi Sayısı 340

Müdafiin Yetkileri341

a) Müdafiin Soruşturma Evresindeki Yetkileri .341

(1) Müdafiin Dosyayı İnceleme ve Örnek Alma Yetkisi 341

(a) İncelenebilecek Dosyanın İçeriğinde Sınırlamanın Bulunup

Bulunmaması Sorunu 342

(b) Dosyayı İncelemek İçin Cumhuriyet Savcısının Yazılı Emri

ve Vekâletname 342

(2) Müdafiin Dosyayı İnceleme Yetkisinin Kısıtlanması .344

(3) Müdafiin Dosyayı İnceleme Yetkisinin Kısıtlanamayacağı

Durumlar 346

(4) Müdafiin Şüpheli ile Görüşme ve Yazışması.348

(5) Müdafiin Hazır Bulunma Yetkisi .349

(6) Müdafiin Kanun Yoluna Başvurma Yetkisi350

b) Müdafiin Kovuşturma Evresindeki Yetkileri 350

(1) Dosya İnceleme Yetkisi350

(2) Sanık ile Görüşme ve Yazışma Yetkisi.350

(3) Hazır Bulunma Yetkisi.352

(a) Müdafiin Doğrudan Soru Sorması .353

(b) Müdafiin Kanun Yoluna Başvurması .353

Müdafiin Yükümlülükleri/Görevleri 354

a) Savunma Görevini Gereği Gibi Yerine Getirme .354

b) Sır Saklama 355

c) Gerçeği Söyleme Yükümlülüğü356

d) Maddi Gerçeğin Ortaya Çıkartılmasını Sağlama 357

Müdafiin Yükümlülüğünü / Görevini Yerine Getirmemesi 358

Müdafilik Görevinden Yasaklanma358

Görevini Yerine Getirmeyen Müdafi Hakkında Disiplin ve Adli

Soruşturma Açılması .361

Tanık. 362

Genel Olarak362

Tanık Olabilecek Kişiler363

a) Hâkimin Tanıklığı .363

b) Cumhuriyet Savcısının Tanıklığı.364

c) Müdafiin Tanıklığı365

d) Sanığın/Suç Ortağının Tanıklığı366

e) Mağdurun Tanıklığı .367

İçindekiler 21

f) Bilirkişinin Tanıklığı369

g) Adli Kolluğun Tanıklığı .370

ğ) Çocuk, Akıl Hastaları ve Akıl Zayıflığı İçinde Olanların Tanıklığı .371

Tanıkların Çağrılması .373

Çağrıya Uymayan Tanıklar Hakkında Uygulanacak Yaptırım .377

Tanığın Yükümlülükleri (Ödevleri).378

a) Yetkili Makam Huzuruna Gelme Yükümlülüğü (Hazır Bulunma

Yükümlülüğü) 378

b) Beyanda Bulunma Yükümlülüğü378

c) Beyanda Bulunma Yükümlülüğünün İstisnaları .379

(1) Mutlak Çekinme Hakkının Olduğu Durumlar379

(2) Meslekleri veya Sürekli Uğraşları Nedeniyle Tanıklıktan

Çekinme Hakkı Olanlar .383

(3) Ceza Kovuşturmasına Uğratabilecek Nitelikte Olan Sorulara

Cevap Vermeme Durumları Nedeniyle Çekinme Hakkı386

d) Doğru Beyanda Bulunma Yükümlülüğü.388

e) Yemin Etme Yükümlülüğü .388

(1) Yemin Etme Yükümlülüğünün İstisnaları388

(2) Tanıklara Yemin Verilmesi389

(3) Yeminin Biçimi389

(4) Yeminin Yerine Getirilmesi, Sağır veya Dilsizin Yemini.390

Tanıklıktan ve Yeminden Sebepsiz Çekinme Durumu ve Yaptırımı .390

Tanığın Hakları.390

a) Tanıklıktan Çekinme Hakkı 390

b) Kendisi veya CMK m. 45’te Yer Alan Kişiler Hakkında Ceza

Kovuşturmasına Yol Açabilecek Sorulara Cevap Vermeme Hakkı .391

c) Tazminat Hakkı 391

Tanıkların Dinlenmesi391

a) Tanığın Dinlenmesine Geçilmeden Önce Tanıklık Yapma Görevinin

Öneminin Anlatılması 394

b) Tanığa İlk Önce Sorulacak Hususlar.395

c) Tanığa Söylenecek Şeyler ve Sorulacak Sorular.398

d) Tanığın Erken Dinlenmesi397

e) Tanığın Tekrar Dinlenmesi.398

Devlet Sırrı Niteliğindeki Bilgilerde Tanıklık.398

Gizli Tanıklık ve Gizli Korunması 400

Bilirkişi 404

Genel Olarak404

22 İçindekiler

Bilirkişinin Tanımı 404

Bilirkişinin Hukuki Niteliği405

Bilirkişiye Başvurulabilecek Haller.405

Bilirkişiye Başvurulamayacak Haller 407

Bilirkişiye Başvurma (Bilirkişi Atama) Yetkisine Sahip Kişiler.409

a) Soruşturma Evresinde .409

b) Kovuşturma Evresinde 410

Bilirkişi Atanmasını İsteme Hakkına Sahip Kişiler 410

Delillerin Müşterekliği İlkesi Gereği Hâkimin Kişisel Bilgisini

Mahkemede Kullanmaması.412

Bilirkişi Olabilecek Kişiler (Bilirkişi Olma Koşulları)412

Bilirkişi Atanma Usulü .414

Bilirkişinin Yükümlülükleri .414

a) Bilirkişiliği Kabul Etme Yükümlülüğü (Zorunlu Bilirkişilik)414

b) Yemin Etme Yükümlülüğü .415

c) İnceleme Yapma ve Yaptığı İncelemenin Sonuçlarını Bildirme

Yükümlülüğü .415

d) Çağrıya Uyma (Hazır Bulunma) Yükümlülüğü417

(1) Çağrıya Uyma Yükümlülüğüne Uymamanın Yaptırımı418

Bilirkişi Sayısı .419

Bilirkişi Değerlendirmesi, Dinlenmesi ve Uzman Mütalaası 419

a) Bilirkişi Değerlendirmesi419

(1) Bilirkişi Değerlendirmesinin Hukuki Niteliği .419

(2) Bilirkişi Değerlendirmesinin Yetkili Kişiye Verilmesi.420

(3) Duruşma Aşamasında Bilirkişinin Dinlenmesi 422

(4) Bilirkişinin Erken Dinlenmesi423

b) Uzman Mütalaası 424

Bilirkişinin Yetkileri425

Bilirkişilikten Çekinme .425

Bilirkişinin Reddi426

Bilirkişi Tanık .427

Bilirkişiye Başvurma Zorunluluğunun Bulunmaması .428

a) Bilirkişiye Başvurma Zorunluluğunun Bulunduğu Durumlar .428

Özel Bilirkişilik Şekli Olarak Gözlem Altına Alma .428

a) Gözlem Altına Alma Koşulları 429

b) Yetkili Makam429

c) Süresi.429

d) İtiraz 429

İçindekiler 23

e) İtiraz Edebilecek Kişiler429

f) İtirazı İnceleyecek Merci430

g) İtiraz Üzerine Verilecek Karar430

Sekizinci Bölüm

CEZA MUHAKEMESİNDE DELİL

XIX. CEZA MUHAKEMESİNDE İSPAT ARAÇLARI OLARAK DELİLLER  431

İspat Kavramı. 431

Delil Kavramı 432

Delillerin Özellikleri 433

Delil Çeşitleri 433

Delillerin Sınıflandırılması 434

Beyan Delili434

a) Tanık Beyanı 435

b) Şüpheli ve Sanık Beyanı.437

(1) Şüpheli Beyanı438

(a) Şüphelinin İfadesinin Alınması 438

(b) Şüphelinin Sorgusunun Yapılması .442

(c) İfadesi Alınacak veya Sorgusu Yapılacak Şüphelinin

Çağrılması443

(d) İfadesi Alınacak veya Sorgusu Yapılacak Şüpheli Hakkında

Zorla Getirme Kararı Verilmesi444

(2) Sanığın Sorgusunun Yapılması446

(a) Şüphelinin İfadesi Alınmadan veya Sorgusu Yapılmadan

Önce Yapılması Gerekenler (İfade ve Sorgu tarzı).447

(b) Şüphelinin İfadesi veya Sanığın Sorgusu Yapılırken Yasak

Olan İfade ve Sorgu Yöntemleri 447

(i) Kötü Davranma .449

(ii) İşkence 449

(iii) İlaç Verme .449

(iv) Yorma450

(v) Aldatma.450

(vi) Cebir veya Tehditte Bulunma452

(vii) Bazı Araçları Kullanma Gibi Bedensel veya Ruhsal

Müdahaleler Yapma (İradeyi Etkileyen Diğer Nedenler).453

(viii) Yasaya Aykırı Vaatte Bulunma (CMK m. 148/2) 454

(3) Şüpheli veya Sanığın İkrarı455

Belge Delili (Yazılı Açıklamalar)458

24 İçindekiler

a) Yazılı Belge.459

b) Şekil Tespit Eden Belge460

Belirti Delilleri460

Ses ve Görüntü Tespit Eden Araçların Kaydı .462

Delil Yasakları-Yasak Deliller (Hukuka Aykırı Yöntemlerle Elde Edilen Delillerin

Kullanılamaması) 464

Genel Olarak464

Delil Yasaklarının Görevi465

Delil Yasaklarının Sınıflandırılması Sorunu 466

a) Türk Öğretisinde Kabul Edilen Sınıflandırmalar.466

(1) Delil Elde Etme Yasağı 467

(a) Genel Olarak .467

(b) Delil Elde Etme Yasağı Durumları 468

(i) Aydınlatma Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesi (CMK

45, 46, 48, 147) 468

(ii) İfade Alma ve Sorguda Yasak Yöntemlerin Kullanılması

(CMK m. 148) 470

(iii) Kanun Tarafından Yetkilendirilmiş Kişilerin Emri

Bulunmadan ve Kanun Tarafından Belirlenen Usullere

Uyulmadan Delil Elde Edilmesi471

(2) Delil Değerlendirme Yasağı (Hukuka Aykırı Delilin Kullanılma

Yasağı) 472

(a) Anayasa m. 38/6’ya Göre Delil Değerlendirme Yasağı473

(b) CMK m. 217/2’ye Göre Delil Değerlendirme Yasağı474

(c) Hukuka Aykırı Şekilde Elde Edilen Delillerin Kullanılıp

Kullanılmamasında Mutlak ve Nisbi Kullanma Yasağı

Sistemleri/ Kuramları 477

Delil Yasaklarının Uzak Etkisi .496

İdari Kolluğun Elde Ettiği Delillerin Kullanılması Sorunu .498

Tesadüfen Elde Edilen Deliller.503

Askeri Ceza Mahkemesi ve Delil Yasakları.503

Yüce Divan Yargılaması ve Delil Yasakları504

Delile Ulaşma Yolları (Delil Elde Etme Yöntemleri). 504

Genel Olarak504

Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması 506

a) Şüpheli veya Sanığın Beden Muayenesi ve Vücudundan Örnek

Alınması (CMK m. 75/1) 506

(1) Beden Muayenesi.506

(a) Dış Beden Muayenesi507

İçindekiler 25

(b) İç Beden Muayenesi 507

(2) Vücuttan Örnek Alınması .508

(3) Şüpheli veya Sanığın Beden Muayenesi ve Vücudundan Örnek

Alınmasının Hukuki Niteliği 508

(4) Şüpheli veya Sanığın Beden Muayenesi ve Vücudundan Örnek

Alınması ve Kişinin Kendisi veya Yakınları Aleyhine Ceza

Soruşturmasına veya Kovuşturmasına Neden Olacak Beyanda

Bulunmama Hakkı (Nemo Tenetur Se Ipsum Accusare).508

(5) Şüpheli veya Sanığın Beden Muayenesi ve Vücudundan Örnek

Alınmasının Koşulları 509

(a) Bir Şüpheli veya Sanık Bulunmalıdır 509

(b) Suçun Kanunda Öngörülen Cezasının Üst Sınırı İki Yıl ve

Daha Yukarı Olması Gerekir 510

(c) Müdahalenin Sağlığa Zarar Verme Tehlikesinin

Bulunmaması (Orantılılık İlkesi) 510

(d) Karar Verecek Kişi511

(e) İç Beden Muayenesi veya Vücuttan Örnek Alma İşlemini

Yapacak Kişiler.513

(f) İtiraz 513

(g) İtiraz Edebilecek Kişiler513

(h) İtirazı İnceleyecek Merci .514

(ı) İtiraz Üzerine Verilecek Karar514

(6) Hukuka Aykırı Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması

ve Bu Delillerin Kullanılması Yasağı 514

(7) Özel Kanunlar Gereği Alkol Muayenesi ve Kan Örneği Alınması 515

Şüpheli ve Sanıktan Başka Kişilerin Beden Muayenesi ve Vücuttan

Örnek Alınması 515

a) Genel Olarak515

b) Beden Muayenesi516

(1) Dış Beden Muayenesi.516

(2) İç Beden Muayenesi .516

c) Amaç .516

d) Şüpheli ve Sanıktan Başka Kişilerin Beden Muayenesi ve Vücuttan

Örnek Alınmasının Uygulama Koşulları .516

(1) Şüpheli ve Sanık Dışında Bir Kişi Bulunmalıdır516

(2) Müdahalenin Mağdur veya Diğer Kişilerin Sağlığını Tehlikeye

Düşürmemesi Gerekir (Orantılılık İlkesi) 517

(3) Karar Verecek Kişi veya Makam .517

(4) İstemde Bulunabilecek Kişi veya Kişiler518

(5) İtiraz .519

26 İçindekiler

(6) İtiraz Edebilecek Kişiler.519

(7) İtiraz Üzerine Verilecek Karar.519

(8) Hukuka Aykırı Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması

ve Bu Delillerin Kullanılması Yasağı 519

(9) Diğer Kişilerin Rızasının Olmaması ve Susma Hakkı (Nemo

Tenetur) .520

Moleküler Genetik İncelemeler.522

a) Moleküler Genetik İncelemenin Hukuki Niteliği522

b) Moleküler Genetik İncelemenin Amacı .522

c) Moleküler Genetik İncelemenin Uygulanma Koşulları 524

(1) Başlamış Olan Bir Ceza Soruşturması veya Kovuşturmasının

Bulunması.524

(2) İkincil Nitelikte Bir Başvuru Olup Olmadığı.524

(3) Karar Verecek Kişi.525

(4) Moleküler Genetik İnceleme Yapılabilmesi İçin Bilirkişi

Görevlendirilmesi.525

(5) İstemde Bulunabilecek Kişiler 526

(6) Moleküler Genetik İncelemeye Tabi Tutulacak Kişiler .526

(7) İtiraz .526

(8) Genetik İnceleme Sonuçlarının Gizliliği 527

(9) Hukuka Aykırı Moleküler Genetik İnceleme Sonucu Elde Edilen

Deliller ve Kullanılma Yasağı.527

Fizik Kimliğin Tespiti 528

a) Genel Olarak528

b) Fizik Kimliğinin Tespitinin Hukuki Niteliği528

c) Fizik Kimliğinin Tespitinin Amacı .528

d) Fizik Kimliğinin Tespitinin Konusu .528

e) Uygulanma Koşulları529

(1) Üst Sınırı İki Yıl veya Daha Fazla Hapis Cezasını Gerektiren Bir

Suçtan Dolayı Soruşturma ve Kovuşturma Başlamış Olmalıdır 529

(2) Ortada Bir Şüpheli veya Sanık Bulunmalıdır 529

(3) Şüpheli veya Sanığı Teşhisi İçin Gerekli Olmalıdır (Orantılılık

İlkesi) 529

(4) Kararı Verecek Kişi530

(5) İtiraz 531

(6) Şüpheli ve Sanığın Kimliğinin Tespitinin Uygulanma Usulü 531

(7) Şüpheli ve Sanığın Kimliğinin Tespitine Yönelik Bilgilerin Yok

Edilmesi ve Hukuka Aykırı Delil 531

Keşif.532

İçindekiler 27

a) Genel Olarak532

b) Keşfin Hukuki Niteliği 533

c) Keşfin Amacı533

d) Keşfin Konusu533

(1) Nesneler .533

(2) Belgeler 533

(3) Kişiler534

(4) Olgular ve Deneyler534

e) Keşfin Uygulanma Koşulları.534

(1) Keşif Yapmaya Yetkili Kişiler .534

(2) Keşfin Yapılmasında Hazır Bulunabilecek Kişiler 534

(3) Keşif Tutanağı ve Keşif Tutanağının Delil Değeri 536

(4) Hukuka Aykırı Yöntemler Uygulanarak Gerçekleştirilen Keşif

Sonucu Elde Edilen Delil ve Delil Yasakları .538

Keşif Türleri .538

a) Yer Gösterme 538

(1) Yer Gösterme İşleminin Hukuki Niteliği538

(2) Yer Gösterme İşlemini Yapabilecek Kişiler .538

(3) Yer Gösterme İşleminde Hazır Bulunabilecek Kişiler539

(4) Yer Gösterme İşleminin Tutanağa Bağlanması.539

(5) Yer Gösterme İşleminde İşleme Başlamadan Önce Şüpheliye

Haklarının Hatırlatılması.539

b) Otopsi540

(1) Genel Olarak.540

(2) Otopsi İşleminin Hukuki Niteliği .540

(3) Otopsi İşlemini Yapmaya Yetkili Kişiler.540

(4) Otopsi İşlemi Yapılması Kararını Verecek Makam veya Kişi .540

(5) Gömülmüş Bulunan Bir Cesedin İncelenmesi Veya Otopsi

Yapılması 541

Arama542

a) Genel Olarak542

b) Aramanın Amacı 545

c) Özel Arama Şekilleri 545

d) Aramanın Hukuki Niteliği.545

e) Aramanın Uygulanma Koşulları .546

(1) Makul Şüphe 546

(a) Şüpheli ve Sanık Bakımından.546

28 İçindekiler

(b) Üçüncü Kişiler Bakımından547

(2) Arama Kararı ve Arama Emrini Vermeye Yetkili Kişi.548

(a) Arama Kararı .548

(b) Arama Kararını Vermeye Yetkili Kişi549

(i) Soruşturma Evresinde Arama Kararını Vermeye Yetkili Kişi549

(ii) Kovuşturma Evresinde Arama Kararını Vermeye Yetkili Kişi .551

(c) Arama Kararına Gerek Olmayan Durumlar .552

(i) CMK’da Düzenlenen Durumlar .552

(ii) 8203 sayılı Adlî ve Önleme Aramaları Yönetmeliği m. 8’de

Düzenlenen Durumlar.552

(d) Arama Yapılacak Kişiler .553

(e) Arama Yapılacak Yerler .554

(i) Üstte Arama 554

(ii) Eşyada Arama555

(iii) Konutta Arama555

(iv) İşyerinde Arama 555

(v) Araçta Arama 556

(vi) Diğer Yerlerde Arama557

(vii) Askerî Mahallerde Arama .558

(viii) Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve Kütüklerinde

Arama558

(f) Arama Yapılacak Zaman 559

(3) Arama Karar veya Emrinde Bulunacak Hususlar 560

(4) Aramada Hazır Bulunacak ve/veya Bulunabilecek Kişiler.560

(5) Arama Sonunda Verilecek Belge 564

(6) Belge veya Kâğıtları İnceleme Yetkisi .566

(7) Aramada Tesadüfen Elde Edilen Deliller .567

(8) Arama ve Delil Yasakları .568

(9) Tazminat.570

Elkoyma.570

a) Genel Olarak570

b) Elkoymanın Hukuki Niteliği571

c) Elkoymanın Amacı.571

d) Elkoymanın Kapsamı .572

e) Elkoymanın Uygulanma Koşulları 572

(1) Bir Ceza Soruşturması ve Kovuşturması Başlamış Olmalıdır 572

(2) Elkonulacak Eşya veya Kazanç Bir Kişiye Ait Olmalı veya Bir

Kişinin Zilyedinde Olmalıdır572

İçindekiler 29

(3) Elkoyma Karar veya Emrini Yetkili Kişiler Vermelidir573

f) Elkoyma Karar veya Emrine Karşı Hukuki Denetim .575

g) Elkoyma İşleminin Uygulanma Süresi576

h) Elkoyma İşleminin İlgilisine Bildirilmesi.576

ı) Elkonulan Eşyanın Geri Verilmesi 577

i) Elkonulan Eşyanın Muhafazası veya Elden Çıkarılması578

j) İstenen Eşyayı Vermeyenler Hakkında Yapılacak İşlem.580

k) Elkonulamayacak Mektuplar ve Belgeler 580

l) İçeriği Devlet Sırrı Niteliğindeki Belgelerin Mahkemece İncelenmesi .581

m) Askerî Mahâllerde Yapılacak Elkoyma İşlemi 583

n) Özel Elkoyma Şekilleri .583

(1) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma583

(a) Genel Olarak583

(b) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma İle Müsadere

Arasındaki Farklar584

(c) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma İle İhtiyadi Haciz

ve İhtiyadi Tedbir Arasındaki Fark .584

(d) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoymanın Hukuki

Niteliği .585

(e) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoymanın Amacı.585

(f) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoymanın Kapsamı .585

(g) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoymanın Uygulanma

Koşulları.586

(i) CMK m. 128/2’de Yer Alan Suçlardan Birinin İşlendiği

Konusunda Somut Delillere Dayanan Kuvvetli Suç Şüphesi

Bulunmalıdır586

(ii) Ortada Bir Şüpheli veya Sanık Olmalıdır588

(iii) Hâkim Tarafından Karar Verilmelidir.590

(h) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma İşleminin

Uygulanması590

(ı) Hukuki Denetim 591

(i) Taşınmaz, Hak ve Alacaklara Kayyım Atanması.591

(j) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Özel Elkoyma Şekli 591

(2) Postada Elkoyma 592

(a) Genel Olarak592

(b) Postada Elkoymanın Hukuki Niteliği592

(c) Postada Elkoymanın Amacı .592

(d) Postada Elkoymanın Kapsamı .593

30 İçindekiler

(e) Postada Elkoymanın Uygulama Koşulları 593

(i) Herhangi Bir Suç İçin Ceza Soruşturması ve

Kovuşturmasına Başlanmış Olmalıdır593

(ii) Hâkim veya Gecikmesinde Sakınca Bulunan Hâllerde

Cumhuriyet Savcısının Kararı Bulunmalıdır .594

(f) Postada Elkoyma Tedbirinin Uygulanması 595

(g) Hukuki Denetim 596

(3) Avukat Bürolarında ve Postasında Elkoyma 596

(a) Avukat Bürolarında ve Postasında Elkoymanın Hukuki

Niteliği.596

(b) Avukat Bürolarında ve Postasında Elkoymanın Amacı 596

(c) Avukat Bürolarında ve Postasında Elkoymanın Kapsamı 596

(d) Avukat Bürolarında ve Postasında Elkoymanın Uygulanma

Koşulları 596

(i) Bir Suç İçin Ceza Soruşturması veya Kovuşturmasına

Başlanmış Olmalıdır.596

(ii) Yetkili Kişinin Kararı Bulunmalıdır .597

(e) Elkonulan Şeylerin Avukatla Müvekkil Arasındaki İlişkiye

Ait Olduğu İtirazı .598

(f) Hukuki Denetim 600

(4) Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayini .601

(a) Genel Olarak .601

(b) Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayininin Hukuki Niteliği .602

(c) Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayininin Amacı 602

(d) Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayininin Kapsamı.602

(e) Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayininin Uygulanma Koşulları .602

(i) Bir Şirket Bulunmalıdır 602

(ii) Soruşturulması veya Kovuşturulmasına Başlanmış Bir Suç

Olmalıdır .602

(iii) Soruşturma veya Kovuşturmasına Başlanmış Suç İçin

Kuvvetli Suç Şüphesi Bulunmalıdır 603

(iv) Maddi Gerçeğin Ortaya Çıkarılabilmesi İçin Gerekli Olması604

(v) Hâkim veya Mahkeme Kararı Bulunmalıdır.604

(f) Atama Kararında Bulunması Gerekenler.604

(g) Tedbirin Uygulanması Sonucu Kayyıma Ödenecek Ücret .605

(h) Tedbirin Uygulanma Süresi .605

(ı) Atanan Kayyımın Bağımsız ve Tarafsız Olması 605

(i) Kayyım Atamada Ölçülülük/Orantılılık İlkesi .605

(j) Kayyımın Hukuki Sorumluluğu 606

İçindekiler 31

(k) Kayyımın Cezai Sorumluluğu .606

(l) Hukuki Denetim 609

(5) Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve Kütüklerinde

Arama, Kopyalama ve Elkoyma 609

(a) Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve Kütüklerinde

Arama, Kopyalama ve Elkoymanın Hukuki Niteliği609

(b) Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve Kütüklerinde

Arama, Kopyalama ve Elkoymanın Amacı .609

(c) Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve Kütüklerinde

Arama, Kopyalama ve Elkoymanın Kapsamı .610

(d) Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve Kütüklerinde

Kopyalama ve Elkoymanın Uygulanma Koşulları.612

(i) Soruşturmasına Başlanmış Bir Suç Olmalıdır.612

(ii) Hâkim Kararı Bulunmalıdır 613

(iii) Somut Delillere Dayanan Kuvvetli Şüphe Sebeplerinin

Varlığı Gereklidir615

(iv) Başka Surette Delil Elde Etme İmkânının Bulunmaması

Gerekir 615

(e) Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve Kütüklerinde

Elkoymanın Uygulanması 616

(f) Hukuki Denetim 618

(6) Özel Kanunlarda Öngörülen Elkoyma Durumları618

(a) Basılmış Eserlere Elkoyma.618

(b) 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda Elkoyma 619

(c) 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda Elkoyma .620

o) Haksız Elkoyma Nedeniyle Tazminat .620

Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi 621

a) Genel Olarak621

b) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesinin

Hukuki Niteliği .622

c) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesinin

Amacı.622

d) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesinin

Kapsamı.622

(1) İletişimin Tespit Edilmesi.623

(2) İletişimin Dinlenmesi.627

(3) İletişimin Kayda Alınması .628

(4) Sinyal Bilgilerinin Değerlendirilmesi.631

(5) Mobil (Taşınabilir/Cep) Telefonun Yerinin Belirlenmesi.632

32 İçindekiler

e) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesinin

Uygulanma Koşulları632

(1) Soruşturma veya Kovuşturmasına Başlanmış Bir Suç

Bulunmalıdır.632

(2) Soruşturma veya Kovuşturmasına Başlanan Suçun İşlendiğine

Yönelik Somut Delillere Dayanan Kuvvetli Suç Şüphesi

Bulunmalıdır.634

(3) Başka Türlü Delil Elde Etme İmkânı Bulunmamalıdır .636

(4) Hâkim Kararı veya Gecikmesinde Sakınca Bulunan Hallerde

Cumhuriyet Savcısının Kararı Bulunmalıdır 638

(5) Bir Ceza Soruşturmasında Şüpheli veya Ceza Kovuşturmasında

Sanık Bulunmalıdır .642

f) Şüpheli veya Sanığın Tanıklıktan Çekinebilecek Kişilerle Arasındaki

İletişimi645

g) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi

Kararının İçeriği .647

h) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesinde

Süre .648

ı) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesine

Yönelik Kararın Gizli Tutulması650

i) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesinin

Yetkili Olmayan Kişilerce Gerçekleştirilmesi650

j) Şüpheli veya Sanığın Müdafiin Bürosu, Konutu ve Yerleşim

Yerindeki Telekomünikasyon Araçları Hakkında Telekomünikasyon

Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi Tedbirinin

Uygulanamaması.651

k) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi

İşleminin Uygulanması 653

l) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi İşlemi

Sonucu Elde Edilen Kayıtların Yok Edilmesi .655

m) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi İşlemi

Sonucu Yapılan Kayıtların Yok Edildiğinin İlgiliye Bildirilmesi657

n) Hukuki Denetim.658

o) Tesadüfen Elde Edilen Deliller.658

ö) İletişim İçeriklerinin Bir İkrar Delili Olup Olmayacağı Sorunu663

p) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi ve

Yasak Delil .664

s) İletişimin Önleme Amaçlı (İdari Kolluk) Denetlenmesi666

Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesi 668

a) Genel Olarak668

b) Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesinin Hukuki Niteliği.668

İçindekiler 33

c) Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesinin Amacı 669

d) Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesinin Uygulanma Koşulu 669

(1) Soruşturulmasına Başlanmış Bir Suç Bulunmalıdır .669

(2) Soruşturmasına Başlanmış Suçun İşlendiği Hususunda Somut

Delillere Dayanan Kuvvetli Şüphe Sebepleri Bulunmalıdır .670

(3) Başka Surette Delil Elde Edilememiş Olmalıdır 671

(4) Hâkim Tarafından Karar Verilmelidir671

e) Gizli Soruşturmacı Olarak Atanabilecek Kişiler672

f) Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesinde Süre672

g) Gizli Soruşturmacının Görevlendirilmesinde Usul.673

h) Soruşturmacı, Görevini Yerine Getirirken Suç İşleyemez ve

Görevlendirildiği Örgütün İşlemekte Olduğu Suçlardan Sorumlu

Tutulamaz673

ı) Soruşturmacı Görevlendirilmesi Suretiyle Elde Edilen Kişisel

Bilgilerin Görevlendirildiği Ceza Soruşturması ve Kovuşturması

Dışında Kullanılamaması674

i) Hukuki Denetim.675

Teknik Araçlarla İzleme .675

a) Genel Olarak675

b) Teknik Araçlarla İzlemenin Hukuki Niteliği 676

c) Teknik Araçlarla İzlemenin Amacı676

d) Teknik Araçlarla İzlemenin Kapsamı676

e) Teknik Araçlarla İzlemenin Konusu676

f) Teknik Araçlarla İzlemenin Uygulanma Koşulları.678

(1) CMK m. 140/1-a’daki Suçların İşlendiği Hususunda Somut

Delillere Dayanan Kuvvetli Şüphe Sebepleri Bulunmalıdır .678

(2) Kanunda Öngörülen Suçlardan Biri İşlenmiş Olmalıdır.678

(3) Başka Suretle Delil Elde Edilememelidir.679

(4) Ortada Bir Şüpheli veya Sanık Bulunmalıdır .680

(5) Hâkim Tarafından Karar Verilmelidir680

g) Teknik Araçlarla İzlemede Süre .681

h) Elde Edilen Delillerin CMK m. 140/1-a’da Belirtilen Suçlarla İlgili

Soruşturma ve Kovuşturma Dışında Kullanılamaması.682

ı) Teknik Araçlarla İzleme ve Delil Yasakları684

34 İçindekiler

Dokuzuncu Bölüm

KORUMA TEDBİRLERİ

KORUMA TEDBİRLERİ . 687

Terim - Tanım. 687

Koruma Tedbirlerinin Sınıflandırılması 688

Koruma Tedbirlerinin Ortak Özellikleri . 688

Kanun İle Düzenlenmiş Olma 688

Geçici Olma .689

Araç Olma689

Zorlama .690

Koruma Tedbirlerinin Önkoşulları. 690

Bir Suç Şüphesinin Bulunması .690

a) Basit Şüphe/Başlangıç Şüphesi690

b) Makul Şüphe .690

c) Yeterli Şüphe .690

d) Kuvvetli Şüphe.690

e) Yoğun Şüphe .691

Gecikmede Tehlike Bulunmalı.693

Haklı Görünüş693

Orantı Bulunması 693

Kural Olarak, Hâkim veya Mahkemenin Gecikmesinde Sakınca Bulunan

Hallerde Cumhuriyet Savcısının Kararının Bulunması .694

Koruma Tedbirlerinin Çeşitleri 695

Yakalama .695

a) Tanım 695

b) Yakalama Çeşitleri .695

c) Yakalamanın Amacı .696

d) Yakalamanın Hukuki Niteliği696

e) Yakalamanın Sınıflandırılması696

f) Yakalama Emri Olmadan Yapılan Yakalama İşlemi 697

(1) Yakalama Emri Olmadan Yapılan Yakalamanın Koşulları697

(a) Kişi Bakımından .697

(i) Herkes Tarafından Yapılabilen Yakalama 697

(ii) Kolluk Kuvvetleri Tarafından Yapılabilen Yakalama 702

g) Yakalama Emri Üzerine Yapılan Yakalama İşlemi 704

h) Yakalamanın Yapılış Şekli ve Kişiye Haklarının Hatırlatılması 706

ı) Yakalamanın Bildirilmesi .708

İçindekiler 35

(1) Yakalama İşleminin Cumhuriyet Savcısına Bildirilmesi.709

(2) Yakalama İşleminin Yakalananın Yakınlarına Bildirilmesi 710

(3) Yakalama İşleminin İlgililere Bildirilmesi 711

i) Yakalanan Kişinin Serbest Bırakılması .711

j) Yakalama Zamanı ve Yeri.712

k) Yakalama Süresi.713

l) Yakalama Tutanağı 714

m) Yakalanan Kişinin Mahkemeye Götürülmesi .714

n) Tekrar Yakalama715

o) Yakalanan Kişinin Nakli ve Kelepçe Takılması717

ö) Hukuki Denetim.717

p) Bazı Özel Yakalama Durumları.717

r) Yakalama İle İlgili Kurallara Uyulmaması Sonucu Elde Edilen

Delillerin Kullanılamaması .718

Gözaltına Alma 718

a) Gözaltına Almanın Amacı 718

b) Gözaltına Alma İşleminin Uygulanma Koşulları.718

(1) Bir Suç Şüphesi İle Yakalanmış Bir Kişi Olmalıdır 718

(2) Cumhuriyet Savcısı Tarafından Gözaltına Alınma Kararı

Verilmiş Olmalıdır.719

(3) Soruşturma Yönünden Zorunlu Olmalıdır 721

(4) Kişinin Bir Suçu İşlediği Şüphesini Gösteren Somut Delillerin

Varlığı Bulunmalıdır722

c) Gözaltı Süresi.722

(1) Bireysel Suçlarda 724

(2) Toplu Suçlarda726

(3) 3713 sayılı TMK’daki Suçlarda 728

(4) Kabahatler Kanunu’nun 40. Maddesine Göre Gözaltı728

d) Yakalanan Kişiyi Yakalama Yerine En Yakın Hâkim veya

Mahkemeye Gönderilmesinde Yetkili Kişi .728

e) Yakalama, Gözaltına Alma ve Gözaltı Süresinin Uzatılması Emrine

Karşı Hukuki Denetim Hakkı ve Bu Hakkı Kullanacak Kişiler729

(1) Hukuki Denetim Hakkı729

(2) Hukuki Denetim Hakkını Kullanabilecekler 730

f) Gözaltına Alınan Kişinin Sorguya Çekilmesi.730

g) Gözaltına Alınanın Durumunun Yakınlarına Bildirilmesi731

Tutuklama .731

a) Tanım.731

36 İçindekiler

b) Tutuklamanın Amacı .732

c) Tutuklamanın Hukuki Niteliği 732

d) Tutuklama İhtiyari (Takdire Bağlı) Bir Koruma Tedbiridir732

e) Tutuklamanın Koşulları733

(1) Kuvvetli Suç Şüphesinin Bulunması733

(2) Tutuklama Nedenlerinden En Az Birinin Bulunması.735

(a) CMK m. 100/2’deki Tutuklama Nedenleri737

(i) Şüpheli veya Sanığın Kaçması, Saklanması veya Kaçacağı

Şüphesini Uyandıran Somut Olguların Bulunması.737

(ii) Delilleri Karartma Tehlikesi .738

(b) CMK m. 100/3’teki Tutuklama Nedenlerinin Varsayılması

(Tutuklama Karineleri) 739

(3) Tutuklama Yasağının Bulunmaması .744

(4) Tutuklamanın Orantılı Olması (Ölçülülük İlkesi) .745

(5) Şüpheli veya Sanığa Güvence Belgesi Verilmemiş Olması746

(6) Hâkim veya Mahkeme Kararının Bulunması 748

(a) Soruşturma Evresinde .748

(b) Kovuşturma Evresinde 749

f) Hâkim ve Mahkemenin Tutuklamaya, Tutuklamanın Devamına

veya Bu Husustaki Bir Tahliye İsteminin Reddine İlişkin Kararlarının

Gerekçeli Olması .751

g) Şüpheli veya Sanığın Yokluğunda Tutuklama Kararı Verilmesi753

h) Müdafiin Hazır Bulunması (Tutuklama Duruşması).754

ı) Tutuklama Kararının veya Tutukluluğun Devamına İlişkin Kararın

Şüpheli veya Sanığın Yakınlarına Bildirilmesi.755

i) Tutuklulukta Geçecek Süre756

(1) Ağır Ceza Mahkemelerinin Görevine Girmeyen Suçlarda

Tutukluluk Süresi756

(2) Ağır Ceza Mahkemelerinin Görevine Giren Suçlarda Tutukluluk

Süresi756

j) Tutuklama Kararının Geri Alınması764

(1) Cumhuriyet Savcısının Tutuklama Kararının Geri Alınmasını

İstemesi (Şüphelinin Serbest Bırakılmasını İstemesi) .764

(2) Şüpheli ve Sanığın Salıverilme İsteminde Bulunması .765

(3) Soruşturma Evresinde Cumhuriyet Savcısının Tutukluyu Re’sen

Serbest Bırakması.766

(4) CMK m. 103 ve 104’te Yer Almayan Diğer Salıverilme

Sebepleri 768

k) Şüpheli veya Sanığın Salıverilme İsteminin Karara Bağlanması

Usulü .770

İçindekiler 37

l) Tutukluluğun İncelenmesi .771

m) Tutuklama Kararlarına Karşı Kanun Yolu .772

n) Birden Çok Tutuklama Kararının Bulunması779

o) Tutuklama Kararının Ertelenebilmesi İmkânı 779

ö) Tutuklunun Tedavi Edilmesi ve Beslenmesi 780

p) Tutuklulukta Geçen Sürenin Mahkûmiyetten İndirilmesi780

r) Salıverilenin Yükümlülükleri 781

s) Tutuklunun Hakları781

Adli Kontrol .782

a) Genel Olarak782

b) Adli Kontrolün Hukuki Niteliği .783

c) Adli Kontrolün Amacı.783

d) Adli Kontrol Tedbirlerinin Uygulanma Koşulları 784

(1) CMK m. 100’de Yer Alan Tutuklama Koşulları Gerçekleşmiş

Olmalı .784

(2) Sulh Ceza Hâkimi veya Mahkeme Karar Vermeli786

(3) Orantılılık İlkesine Uyulmuş Olmalı 789

e) Adli Kontrol Kararının İçeriği .790

f) Adli Kontrol Kararının Kaldırılması.791

g) Adli Kontrol Kararına Karşı İtiraz Kanun Yolu 793

h) Adli Kontrol Uygulamasında Süre793

ı) Adli Kontrol Tedbirine Yönelik Karara Uyulmaması ve Yaptırım .794

i) Adli Kontrol Tedbirinde Geçen Sürenin Mahsubu.795

j) Uygulanabilecek Adli Kontrol Yükümlülükleri (Tedbirleri).796

k) Güvence Verilmesi.798

l) Güvencenin Geri Verilmesi798

m) Cumhuriyet Savcısı, Hâkim ve Ceza Muhakemesi İşlemlerini Yerine

Getiren Kişilerin Koruma Tedbirlerinin Uygulanması Suretiyle ve

Diğer Hukuka Aykırı Fiillerinden Doğan Hukuki ve Cezai Sorumluluk

= Koruma Tedbirlerinin Uygulanması ve Tazminat Sorumluluğu 799

(1) Hukuki Sorumluluk .799

(2) Cezai Sorumluluk802

Onuncu Bölüm

CEZA MUHAKEMESİNİN EVRELERİ

XXI. CEZA MUHAKEMESİNİN EVRELERİ. 803

Soruşturma Evresi . 803

Soruşturma Evresinin Amacı. 806

38 İçindekiler

Soruşturma Evresinin Görevi. 806

Soruşturma Evresine İlişkin Bazı İlkeler. 807

Ceza Davasının Kamusallığı .807

Davasız Yargılama Olmaz İlkesi808

Kamu Davasının Zorunluluğu 808

a) Kamu Davasının Zorunluluğu İlkesinin İstisnası.809

Soruşturmanın Gizliliği 810

Soruşturmanın Yazılılığı.812

Soruşturmanın Dağınıklığı .813

Soruşturmanın Bir Sıraya Bağlı Olmayışı .813

Soruşturma Evresinde Cumhuriyet Savcısı, Sulh Ceza Hâkimi ve

Kolluğun Görev ve Yetkileri .813

a) Cumhuriyet Savcısının Görev, Yetki ve Yükümlülükleri .813

(1) Cumhuriyet Savcısının Görevi 814

(2) Cumhuriyet Savcısının Yetkisi814

(3) Cumhuriyet Savcısının Yükümlülüğü .815

(4) Sulh Ceza Hâkiminin Görev ve Yetkileri815

(a) Sulh Ceza Hâkiminin Yetkisi.815

(b) Sulh Ceza Hâkiminin (Görevi) Yükümlülüğü 815

(5) Kolluk Kuvvetlerinin (Görevleri) Yükümlülükleri 816

b) Soruşturma Evresinde Şüphe Türleri.816

(1) Basit Şüphe.817

(2 Makul Şüphe 818

(3) Yeterli Şüphe 819

(4) Kuvvetli Şüphe819

c) Suçun Öğrenilmesi 819

(1) Re’sen Öğrenme.819

(2) İhbar Yoluyla Öğrenme 819

(3) Şikâyet Yoluyla Öğrenme .821

(4) Tutanakla Öğrenme822

(5) Diğer Yollarla Öğrenme 822

(a) Talep .822

(b) Yabancı Devletin Şikâyeti 823

(c) Mütalaa.823

d) Soruşturmanın Sona Ermesi 824

(1) Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararı 824

(a) Genel Olarak .824

İçindekiler 39

(i) Yeterli Şüphe Oluşturacak Delil Elde Edilememesi828

(ii) Kovuşturma Olanağının Bulunmaması 829

(b) Aynı Fiilden Dolayı Yeni Delil Ortaya Çıkmadıkça Kamu

Davası Açılamaması.830

(c) Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararına Karşı Hukuki

Denetim Türleri .832

(i) Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararına Karşı İdari Denetim833

(ii) Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararına Karşı Adli Denetim.833

(2) İddianameyi Düzenlemede Takdir Yetkisi 841

(a) Cezayı Kaldıran Şahsî Sebep Olarak Etkin Pişmanlık

Hükümleri841

(b) Şahsî Cezasızlık Sebepleri 842

(c) Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi (İddianamenin

Düzenlenmesinin Ertelenmesi) .842

(3) Kamu Davasının Açılması (İddianamenin Düzenlenmesi, İadesi

ve Kabulü) 845

(a) Genel Olarak845

(b) İddianamenin Unsurları.846

(i) İddianamenin Ön Unsurları .846

(ii) İddianamenin Ana Unsurları .848

(c) İddianamenin İncelenmesi 850

(i) İddianamenin CMK m. 170/3’te Belirtilen Hususlara

Uyulmadan Düzenlenmesi (CMK m. 174/1-a).852

(ii) İddianamenin Suçun Sübûtuna Doğrudan Etki Edecek

Mevcut Bir Delil Toplanmadan Düzenlenmesi (CMK m.

174/1-b) 852

(iii) İddianamenin Önödeme veya Uzlaşma Ya da seri

Muhakeme Usulü Uygulanmaksızın Düzenlenmesi 855

(d) İddianamenin İadesi Yasağı .860

(e) İddianamenin İade Edilmesi ve Bu İade Kararı Üzerine

Yapılacak İşlem861

(f) İddianamenin İadesinde Süre863

(g) İddianamenin İadesi Kararına Karşı Hukuki Denetim Yolu 864

(h) İddianamenin Kabul Edilmesi 867

KOVUŞTURMA EVRESİ 867

Genel Olarak867

Kovuşturma Evresinin Aşamaları.869

a) Duruşma Hazırlığı Aşaması 869

(1) Duruşma Hazırlığı Aşamasında Yapılacak İşlemler 869

40 İçindekiler

(a) İddianamenin Sanığa Tebliği ve Sanığın Çağrılması.869

(b) Sanığın Savunma Delillerinin Toplanması İstemi.871

(c) Çağrılması Reddedilen Tanığın ve Uzman Kişinin Doğrudan

Mahkemeye Getirilmesi873

(d) Çağrılan Tanıkların Ad ve Adreslerinin Sanığa ve

Cumhuriyet Savcısına Bildirilmesi .874

(e) Tanık ve Bilirkişinin Naip Hakim ile veya İstinabe Yoluyla

Dinlenmeleri875

(f) Tanık ve Bilirkişinin Dinleneceği Günün Bildirilmesi877

b) Duruşma Aşaması878

(1) Duruşmanın açıklığı879

(2) Duruşmanın Kapalılığı880

(a) Zorunlu Kapalılık880

(b) Zorunlu Olmayan Kapalılık (İsteğe Bağlı veya Re’sen

Verilen Karara Göre Kapalılık) .880

(3) Kapalı Duruşmada Bulunabilme .880

(4) Ses ve Görüntü Alıcı Aletlerin Kullanılması Yasağı881

(5) Duruşmada Hazır Bulunacaklar 881

(6) Duruşmaya Ara Verme .884

(7) Duruşmanın Başlaması.885

(8) Başkan veya Hâkimin Görevi 887

(9) Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Zorunluluğu888

(10) Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Zorunluluğunun İstisnaları .888

(a) Mahkûmiyet Dışında Bir Karar Verilmesi Gerektiği.889

(b) Sanığın Mahkemeden Uzaklaşması.889

(c) Sanığın Yokluğunda Duruşma889

(d) Sanığın Duruşmadan Bağışık Tutulması 890

(e) Sorgu Sırasında Sanığın Mahkeme Salonundan

Çıkarılabilmesi .891

(f) Sanığın Duruşma Salonundan Dışarı Çıkarılması .891

(g) Kaçak Sanığın Kovuşturulması.892

(11) Sanık Hazır Bulunmaksızın Yapılan Duruşmada Eski Hâle

Getirme Koşulu 893

(12) Sanığın Zorla Getirilebilmesi.893

(13) Doğrudan Soru Yöneltme.894

(14) Tercüman Bulundurulacak Hâller.895

(15) Hâkim veya Başkanın Yetkisi 896

(16) Duruşma Sırasında İşlenen Suç Hakkında İşlem .897

İçindekiler 41

(17) Delillerin Ortaya Konulması ve Reddi.897

(18) Delil ve Olayın Geç Bildirilmesi.900

(19) Belge ve Tutanakların Duruşmada Okunması 901

(a) Duruşmada Anlatılması Zorunlu Belge ve Tutanaklar .901

(b) Duruşmada Okunmayacak Belgeler 901

(c) Duruşmada Okunmasıyla Yetinilebilecek Belgeler 902

(d) Tanığın Önceki İfadesinin Okunması .903

(e) Sanığın Önceki İfadesinin Okunması .903

(f) Rapor, Belge ve Diğer Yazıların Okunması.903

(20) Dinleme ve Okumadan Sonra Diyeceğin Sorulması904

(21) Delillerin Tartışılması904

(22) Delilleri Takdir Yetkisi.907

(23) Ceza Mahkemelerinin Ek Yetkisi.908

(24) Duruşma Tutanağı 908

(25) Duruşma Tutanağının Başlığı909

(26) Duruşma Tutanağının İçeriği 909

(27) Duruşma Tutanağının İspat Gücü.909

(28) Hükmün Konusu ve Suçu Değerlendirmede Mahkemenin

Yetkisi .910

(29) Suçun Niteliğinin Değişmesi .912

Hüküm veya Son Karar Aşaması916

a) Müzakereye Katılacak Hâkimler 917

b) Müzakerenin Yönetimi 917

c) Oyların Toplanması917

d) Hükmün Gerekçesinde Gösterilmesi Gereken Hususlar918

e) Hükmün Açıklanması.919

f) Hükmün Gerekçesi ve Hüküm Fıkrasının İçereceği Hususlar.920

g) Hüküm Türleri .922

(1) Beraat Kararı 923

(2) Kusurunun Bulunmaması Dolayısıyla Ceza Verilmesine Yer

Olmadığı Kararı.924

(3) Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı 927

(4) Mahkûmiyet Kararı.927

(5) Güvenlik Tedbirine Hükmolunması Kararı928

(6) Davanın Reddi Kararı928

(7) Düşme ve Durma Kararı .930

(a) Düşme Kararı.930

42 İçindekiler

(b) Durma Kararı.935

(8) Adlî Yargı Dışındaki Bir Yargı Merciine Yönelik Görevsizlik

Kararı936

h) Hükmün Açıklanması ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması.936

(1) Hükmün Açıklanması936

(2) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması.936

(a) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Amacı937

(b) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Hukuki

Niteliği.937

(c) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Koşulları938

(i) Nesnel (Objektif) Koşullar .938

(ii) Öznel (Sübjektif) Koşullar945

(d) Kararı Verecek Makam Açısından .947

(e) Denetim Süresi948

(f) Denetim Süresi İçinde Sanığın Yükümlülükleri948

(g) Denetim Süresi İçinde Sanığın Yükümlülüklerine Uyması .949

(h) Denetim Süresi İçinde Sanığın Yükümlülüklerine

Uymaması .950

(ı) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararının Etkisi.952

(i) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararının

Sisteme Kaydedilmesi .954

(j) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararının

Verilemeyeceği Durumlar .954

(k) Denetim Süresi İçinde Dava Zamanaşımının Durması.954

(l) Hukuki Denetim 954

XXII. KANUN YOLLARI. 957

Genel Olarak 957

Kanun Yollarının Kendi İçinde Farklı Sınıflandırılmaya Tabi Tutulması. 957

Kanun Yollarına Başvurmanın Etkileri . 958

Aktarma Etkisi .959

Yayılma (Yansıma/Genişleme) Etkisi .959

Durma Etkisi 961

Kanun Yoluna Başvurabilmenin Koşulları . 961

Kanun Yollarına Başvurmaya İlişkin Genel Hükümler. 962

Kanun Yollarına Başvurma Hakkı.962

Kanun Yoluna Başvuru Hakkına Sahip Olanlar 963

a) Cumhuriyet Savcısının Başvuru Hakkı .964

b) Şüpheli ve Sanığın Başvuru Hakkı967

İçindekiler 43

c) Katılanın, Katılan Sıfatını Elde Edememiş Olanların ve Katılan

Sıfatını Alabilecek Şekilde Suçtan Zarar Görenlerin Başvuru Hakkı .969

Avukatın Başvurma Hakkı975

Tutuklunun Kanun Yollarına Başvurması.978

Yasal Temsilcinin ve Eşin Başvurma Hakkı.978

Tanık, Bilirkişi ve Üçüncü Kişilerin Başvuru Hakkı980

Kanun Yolunun Belirlenmesinde Hata (Yanılma).980

Reformatio In Peius/Aleyhe Bozma ve Değiştirme Yasağı.981

Kanun Yoluna Başvurma İstemi.985

Kanun Yollarına Başvurudan Vazgeçilmesi (Feragat) ve Başvurunun

Geri Alınması .986

a) Kanun Yollarına Başvurudan Vazgeçilmesi (Feragat).986

b) Kanun Yollarına Başvurunun Geri Alınması .988

Kanun Yollarına Başvuru Süresi.991

Olağan Kanun Yolları . 992

İtiraz Kanun Yolu .992

a) İtiraz Kanun Yoluna Başvurma Hakkına Sahip Olanlar.992

b) İtiraz Kanun Yoluna Başvurulabilecek Kararlar993

c) İtiraz Kanun Yoluna Başvurmada Süre.995

d) İtiraz Kanun Yoluna Başvurmada Şekil 995

e) İtiraz Kanun Yoluna Başvurma Usulü.995

f) İtiraz Kanun Yolu Başvurusunu İnceleme Mercileri.995

g) İtiraz Kanun Yoluna Başvurmanın Etkisi/Sonucu.997

h) İtirazın Cumhuriyet Savcısına ve Karşı Tarafa Tebliği İle İnceleme ve

Araştırma Yapılması.997

ı) İtiraz Kanun Yoluna Başvuru Sonucu Verilecek Karar998

İstinaf 1000

a) Genel Olarak1000

b) İstinaf Kanun Yolunun Leh ve Aleyhinde İleri Sürülen Görüşler 1001

c) İstinaf Kanun Yolunda Görevli Bölge Adliye Mahkemesi ve

Cumhuriyet Başsavcılığının Oluşumu 1002

d) İstinaf Kanun Yoluna Başvurabilecek Kişiler 1003

(1) İstem Üzerine İstinaf Başvurusu Yapılabilecek Kararlar .1003

(2) Kendiliğinden (Otomatik Olarak) İstinaf Kanun Yoluna Giden

Kararlar.1004

(3) İstinaf Kanun Yoluna Başvurulamayan Kararlar (İstinaf Yasağı) .1004

(4) İstinaf Kanun Yoluna Başvurma İstemi ve Şekli1005

(5) İstinaf Kanun Yoluna Başvurma Süresi .1008

44 İçindekiler

(6) İstinaf Başvurusunun Etkisi 1008

(7) İstinaf İsteminin Hükmü Veren Mahkemece Reddi1009

(8) İstinaf İsteminin Tebliği ve Cevabı1009

(9) Bölge Adliye Mahkemesi İlgili Ceza Dairesinin Görevi1010

(10) Dosya Üzerinde Ön İnceleme .1010

(11) Bölge Adliye Mahkemesinde İnceleme ve Kovuşturma .1011

(12) Duruşma Hazırlığı .1014

(13) İstinaf Kanun Yolu Başvurusu Üzerinde Yapılacak Duruşma 1015

(14) Sanık Lehine Başvurma Hâlinde Verilecek Hüküm .1020

(15) Bölge Adliye Mahkemesinin Kararlarına Karşı Direnme Yasağı1020

(16) Bölge Adliye Mahkemesinin Kararlarına Karşı Herhangi Bir

Kanun Yoluna Başvurma Yasağı1021

(17) Özel Kanunların Temyize İlişkin Hükümleri 1025

Temyiz .1025

a) Genel Olarak1025

b) Temyiz Kanun Yolu 1025

(1) Genel Olarak.1025

(2) Temyiz ile İstinaf Arasındaki Farklar.1026

(3) Temyiz Kanun Yolu Başvurusunun Etkisi 1026

(4) Temyiz Edilebilecek Kararlar 1026

(5) Temyiz Edilemeyecek Kararlar/Temyiz Yasağı1028

(6) Temyiz Nedenleri .1030

(7) Nisbi Temyiz Nedenleri 1032

(8) Mutlak Temyiz Nedenleri (Kesin Hukuka Aykırılık Halleri) .1034

(9) Temyiz İsteminin Yapılma Şekli 1035

(10) Temyiz Başvurusunda Süre 1036

(11) Temyiz Başvurusunun Etkisi .1036

(12) Temyiz Başvurusunun İçeriği1037

(13) Temyiz Gerekçesi .1039

(14) Temyiz İsteminin Kabule Değer Sayılmamasından Dolayı

Hükmü Veren Mahkemece Reddi 1039

(15) Temyiz Dilekçesinin Tebliği ve Cevabı, Yargıtay Cumhuriyet

Başsavcılığının Görevi.1040

(16) Temyiz İsteminin Reddi 1042

(17) Temyiz İncelemesine (Yargılaması) Başlanması .1043

(18) Temyiz İncelemesinin Duruşmasız Yapılması .1043

(19) Temyiz İncelemesinin Duruşmalı Yapılması .1043

İçindekiler 45

(20) Duruşmada Usul.1044

(21) Temyizde İncelenecek Hususlar .1045

(22) Temyiz Kanun Yoluna Başvuru Sonucu Temyiz İncelemesi

Sonucu Verilebilecek Kararlar 1046

(a) Esastan Red (Onama) Kararı1046

(b) Bozma Kararı .1047

(i) Bozma Kararının İçeriği .1049

(ii) Bozma Kararı Üzerine Dava Dosyasının İlgili Mahkemeye

Gönderilmesi.1049

(iii) Bozma Kararı Üzerine Dosyanın Geri Gönderildiği İlgili

Mahkemenin Yapacağı İşlemler 1051

(iv) Bozma Kararının Diğer Sanıklara Etkisi1061

(c) Düzeltme (İyileştirme) ve Davanın Esasına Hükmedilmesi1062

(d) Düşme Kararı 1063

Olağanüstü Kanun Yolları 1066

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtiraz Yetkisi1068

a) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtiraz Yetkisinin Olağanüstü

Olmasının Nedeni1068

b) Olağanüstü İtiraz Kanun Yolu Başvurusunun Koşulları1070

c) İtiraz Başvurusunun İçeriği 1070

d) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının Olağanüstü İtiraz Yoluna

Başvurmasını Kimler İsteyebilir .1071

e) Yargıtay Özel Dairesinin Olağanüstü İtiraz Yoluna Gidilebilecek

Karar ve/veya Kararları1073

f) Olağanüstü İtiraz Kanun Yoluna Başvurmada Süre .1078

g) Olağanüstü İtiraz Kanun Yoluna Başvuru Üzerine Ceza Genel

Kurulunun Verebileceği Kararlar .1081

Kanun Yararına Bozma 1082

a) Kanun Yararına Bozma Olağanüstü Kanun Yollarına Başvurmanın

Unsurları1084

(1) Başvurulacak Karar Bakımından.1084

(2) Gerekçe Bakımından 1091

(3) Başvurma Hakkına Sahip Kişi Bakımından 1092

(4) Başvuru Usulü Bakımından.1092

(5) Gerekçe Gösterme Zorunluluğu Bakımından .1093

(6) Süre Bakımından 1094

(7) Kanun Yararına Bozma Olağanüstü Kanun Yoluna Başvurmada

Ön İnceleme .1094

(8) İncelemenin Niteliği Bakımından1094

46 İçindekiler

b) Kanun Yararına Bozma Olağanüstü Kanun Yoluna Başvuru Üzerine

Yapılan İnceleme Sonucu Verilebilecek Kararlar .1094

(1) Bozma Kararı1095

c) Kanun Yararına Bozma Olağanüstü Kanun Yoluna Sanık veya

Hükümlü Aleyhine Başvurulabilip Başvurulamayacağı Sorunu .1097

d) Kanun Yararına Bozma Kanun Yoluna Başvurulacak Merci .1098

Yargılamanın Yenilenmesi .1099

a) Yargılamanın Yenilenmesi Çeşitleri .1101

(1) Hükümlü Lehine Yargılamanın Yenilenmesi Nedenleri 1101

(2) Sanık veya Hükümlünün Aleyhine Yargılamanın Yenilenmesi

Nedenleri1114

b) Yargılamanın Yenilenmesi İsteminde Bulunabilecekler.1116

c) Yargılamanın Yenilenmesi İsteminde Bulunma Gerekçesi 1116

d) Yargılamanın Yenilenmesi Yoluna Başvurmada Süre 1117

e) Yargılamanın Yenilenmesi İstemi 1117

(1) Yargılamanın Yenilenmesi İsteminin Etkisi.1117

(2) Yargılamanın Yenilenmesinin Kabul Edilmeyeceği Hâl.1117

(3) Bir Suça Dayanan Yenileme İstemlerinin Kabulü Koşulları .1118

(4) Yenileme İstemi Hakkında Uygulanacak Hükümler1118

(5) Yenileme İsteminin Yapılacağı Merci ve Bu Merciin Kabule

Değer Olup Olmadığı Kararı .1119

(6) Yenileme İsteminin Kabule Değer Görülmemesi Nedenleri ve

Kabulü Hâlinde Yapılacak İşlem1119

(7) Yenileme İsteminin Esassız Olmasından Dolayı Reddi, Aksi

Takdirde Kabulü .1120

f) Yargılamanın Yenilenmesi Yargılaması 1120

(1) Delillerin Toplanması Aşaması .1120

(a) Yargılamanın Yenilenmesinin Duruşma Yapılmaksızın

Yapılması ve Hüküm Verilmesi 1121

(b) Yargılamanın Yenilenmesinin Duruşmalı Yapılması ve

Hüküm Verilmesi.1121

Onbirinci Bölüm

ÖZEL MUHAKEME USULLERİ

SERİ MUHAKEME USULÜ 1123

BASİT YARGILAMA USULÜ 1128

Basit Yargılama Usulünde İtiraz.1130

KAYNAKÇA  1135