Yeni
9786253814182
400116
https://www.legalkitabevi.com/omer-gunay/jeotermal-kaynaklar-hukuku-.htm
Jeotermal Kaynaklar Hukuku
760.00
Ömer GÜNAY ( Avukat- Maden Mühendisi )
İÇİNDEKİLER
Önsöz
5
1. Bölüm
JEOTERMAL KAYNAKLARA GİRİŞ
I. GİRİŞ: DOĞAL KAYNAKLARIN HUKUKİ REJİMİ VE ÖNEMİ
19
A. Doğal Kaynakların Sınıflandırılması ve Hukuki Açıdan Önemi
20
B. Doğal Kaynakların Çok Boyutlu Önemi
21
1. Ekonomik Önem ve Stratejik Değer
22
2. Ekolojik İşlev ve Ekosistem Hizmetleri
22
3. Sosyal Refah ve Kültürel Miras
22
4. Nesiller Arası Adalet ve Sürdürülebilirlik Sorumluluğu
23
C. Doğal Kaynakların Yönetiminde Karşılaşılan Temel Sorunlar
23
1. Kaynakların Hızla Tükenmesi ve Aşırı Tüketim
23
2. Çevresel Tahribat ve Kirlilik
23
3. Biyolojik Çeşitlilik Kaybı ve Ekosistem Bütünlüğünün Bozulması
24
4. İklim Değişikliği ile Geri Besleme Döngüsü
24
II. DOĞAL KAYNAKLAR HUKUKU VE JEOTERMAL KAYNAKLARIN BU HUKUK SİSTEMİNDEKİ YERİ
24
A. Tanımı, Kapsamı ve Hukuki Niteliği
24
B. Doğal Kaynaklar Hukukunun Temel İlkeleri ve Jeotermal Kaynaklar Açısından Yansımaları
25
C. Türkiye’deki Hukuki Çerçeve: Genel Kanunlardan Özel Kanuna Geçiş
26
D. Düzenleyici Araçlar ve Sorumluluk
26
III. TANIMLAR
27
A. Türkiye’de Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın Jeotermal Kaynaklardaki Rolü
28
B. MTA’nın Jeotermal Kaynaklar ve Enerji Konusundaki Rolü ve Görevleri
30
C. MAPEG: Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğünün Jeotermal Kaynaklar ve Enerji Konusundaki Rolü ve Görevleri
33
D. İdare: Büyükşehirlerde Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıklarını, büyükşehir belediyesi bulunmayan illerde ise il özel idarelerinin Jeotermal Kaynaklar ve Enerji Konusundaki Rolü ve Görevleri
34
1. İl Özel İdareleri (Büyükşehir Olmayan İllerdeki “İdare”)
34
2. Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıkları (YİKOB– Büyükşehirlerdeki “İdare”)
35
E. Kaynak
36
1. Kanundaki “Kaynak” Tanımı ve Anlamı
36
2. Uluslararası Anlamı ve Yaklaşım
36
3. Türkiye’de Jeotermal Kaynak Anlayışının Gelişimi
37
4. Teknik Tanım ile Hukuki Tanım Arasındaki Fark
37
F. Jeotermal Kaynak
39
G. Jeotermal alan
43
H. Jeotermal Sistem
46
I. “Kaynak” ve “Alan” İlişkisi
47
J. Sondaj
48
K. Akışkan
49
L. Kaptaj
49
M. Koruma Alanı
50
N. Bloke Alan
51
O. Enjeksiyon
53
P. Reenjeksiyon
56
R. Deşarj
61
S. Test
68
T. Emniyetli Verim
73
IV. JEOTERMAL ENERJİNİN FİZİKSEL OLUŞUM SÜRECİ VE JEOTERMAL ENERJİ TÜRLERİ
85
A. Sıcaklığa Göre Sınıflandırma
86
B. Akışkanın Fiziksel Haline (Entalpi) Göre Sınıflandırma
86
C. Jeolojik Ortama ve Kaynak Tipine Göre Sınıflandırma
87
D. Kullanım Yöntemine Göre Sınıflandırma
88
V. JEOTERMAL KAYNAKLARIN ÖNEMİ
89
A. Enerji Açısından Önemi
89
B. Ekonomi Açısından Önemi
90
C. Çevresel ve Ekonomik Avantajlar
90
2. Bölüm
HUKUKİ ÇERÇEVENİN TEMEL KAVRAMLARI VE İLKELERİ
I. TÜRKİYE’DE JEOTERMAL KAYNAKLARIN HUKUKİ NİTELİĞİ
93
II. KAMU YARARI VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK İLKELERİ
94
III. ÇEVRESEL ETKİ VE KORUMA İLKELER
95
A. Jeotermal Reenjeksiyon Konusundaki Temel Akademik Bilgiler
98
B. Rezervuar Basıncının Korunması ve Üretimin Sürdürülebilirliği
98
C. Atık Akışkanların Çevreye Duyarlı Bertarafı
98
D. Reenjeksiyonun Ekonomik Boyutu
100
E. Emisyon Kontrolü
100
IV. KAYNAKLARIN ENTEGRE YÖNETİMİ İLKESİ
104
A. Kaynağın Bütüncül Olarak Değerlendirilmesi ve Tanımlanması
104
B. Optimal, Çok Amaçlı ve Basamaklı (Kaskad) Kullanım Prensibi
104
C. Kaynakların Sürdürülebilir Yönetimi ve Rezervuar Bütünlüğünün Korunması
104
D. Çevresel Etkilerin Önlenmesi veya Asgariye İndirilmesi ve Çevre Mevzuatına Uyum
105
E. Paydaşlar Arası Koordinasyon, Menfaat Dengesi ve Müdahalenin Önlenmesi
105
F. Hukuki Dayanak
105
V. ULUSLARARASI HUKUKTA JEOTERMAL KAYNAKLARA İLİŞKİN TEMEL İLKELER
105
A. Ülkesel egemenlik (territorial sovereignty)
106
B. Sınıraşan Önemli Zarar Vermeme Yükümlülüğü
106
C. İşbirliği Yapma Yükümlülüğü (Duty to Cooperate)
106
3. Bölüm
TÜRKİYE’DEKİ MEVZUAT: JEOTERMAL KAYNAKLAR KANUNU VE
İLGİLİ DÜZENLEMELER
I. TEMEL İLKELER
109
II. İLGİLİ DÜZENLEMELER
110
III. JEOTERMAL KAYNAKLAR KANUNU’NUN TARİHSEL GELİŞİMİ VE AMAÇLARI
110
4. Bölüm
JEOTERMAL KAYNAK ARAMA VE İŞLETME RUHSATLARI
I. RUHSAT TÜRLERİ VE KAPSAMLARI
119
A. Arama Ruhsatı
119
B. İşletme Ruhsatı
120
C. Diğer İzinler / Haklar
121
D. Uluslararası Karşılıklar
122
E. Ruhsat Başvuru Süreci ve Gerekli Belgeler
122
F. Ruhsat Değerlendirme Kriterleri ve İhale Süreci
125
G. Ruhsat Sahiplerinin Hak ve Yükümlülükleri
128
H. Ruhsat Süreleri, Devri ve İptali
132
I. Ruhsatların devrinin eleştirisi
134
5. Bölüm
TÜRKİYE’DE JEOTERMAL KAYNAKLARIN ARANMASI VE
İŞLETİLMESİNE İLİŞKİN İZİN SÜREÇLERİ
I. TEMEL İLKELER
137
II. RUHSAT ÇERÇEVESİ
138
III. DİĞER ZORUNLU İZİNLER (PARALEL VEYA SONRAKİ SÜREÇLER)
142
IV. YETKİLİ KURUMLAR VE GÖREV DAĞILIMI
148
A. İdare (YİKOB/İl Özel İdaresi)
148
B. MAPEG (Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü)
148
C. MTA (Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü)
148
D. ÇŞİDB (Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı)
149
E. EPDK (Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu)
149
F. Diğer İlgili Kurumlar
149
V. HUKUKİ UYUŞMAZLIKLAR VE YARGI KARARLARI
150
A. Sık Karşılaşılan Uyuşmazlık Alanları
150
1. Ruhsat Hukuku
150
2. İdare Payı Uyuşmazlıkları
151
3. ÇED Süreçleri ve Kararlarına İtirazlar
152
4. Kamulaştırma Uyuşmazlıkları
152
5. Reenjeksiyon ve Çevresel Etkileri ile İlgili Uyuşmazlıklar
152
6. Özel Hukuk Uyuşmazlıkları
153
7. Önemli Yargı Kararlarının Analizi
153
8. İzin Değerlendirme Kriterleri
155
9. İdari İzinlerin Verilmesinde Takdir Yetkisinin Görünümleri
156
10. Türkiye’de Jeotermal Kaynak Ruhsat ve İzin Süreçlerinde İdarenin Takdir Yetkisi: 5686 Sayılı Kanun Kapsamında Bir İnceleme ve Madencilik Rejimi ile Karşılaştırma
159
11. Kaynak Ruhsatlandırmasında İdari Takdir Yetkisi
160
12. 5686 Sayılı Kanun Kapsamında Jeotermal Ruhsat ve İzin Rejimi
161
B. ÇED (Çevresel Etki Değerlendirmesi)
163
1. ÇED Sürecinin Genel Aşamaları
163
2. ÇED Raporu / PTD Hazırlanması ve Sunulması
164
3. ÇED’in Jeotermal Projelerine Uygulanabilirliği
165
4. Temel Çevre Mevzuatı ile Entegrasyon
168
5. Çevresel Etkiler ve Azaltma Önlemleri (Akademik ve Teknik Bulgular Işığında)
171
6. Yargısal Denetim: Danıştay Emsal Kararlarının Analizi
177
7. Halkın Katılımının Rolü
181
8. Uygulamadaki Durum
182
9. Değerlendirmeler ve Çıkarımlar
182
10. Hukuki Sentez ve Sonuç
183
14. Diğer Kritik İzinlerdeki Takdir Yetkisi
193
15. Jeotermal ve Madencilik Rejimlerinin Karşılaştırılması ve Sonuç
194
C. İzin Sahiplerinin Hak ve Yükümlülükleri
198
1. “İzin” Kavramının Analizi
198
2. Karşılaştırma: 5686 Sayılı Kanun Kapsamında Ruhsat ve İzin
199
3. Karşılaştırmalı Analiz: “Ruhsat Sahibi” ve “İzin Sahibi”
201
4. Yaşam Döngüsü Yönetimi: Süre, Yenileme, Devir, İptal
202
6. Bölüm
DENETİM VE YAPTIRIMLAR
I. DENETİM VE USULLERİ
205
II. UYUMSUZLUK HALİNDE UYGULANACAK YAPTIRIMLAR
205
7. Bölüm
JEOTERMAL KAYNAKLARIN KULLANIM ALANLARI VE
DÜZENLEMELERİ
I. TEMEL ÇERÇEVE
209
II. ÖNLİSANS SÜRECİ VE GEREKLİLİKLERİ
209
III. ÜRETİM LİSANSI SÜRECİ VE GEREKLİLİKLERİ
210
IV. İŞLETME RUHSATI (5686) VE ÜRETİM LİSANSI (6446) İLİŞKİSİ VE KOORDİNASYON
210
V. “ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİNE YÖNELİK JEOTERMAL KAYNAK ALANLARININ KULLANIMINA DAİR YÖNETMELİK”
211
VI. YENİLENEBİLİR ENERJİ TEŞVİKLERİ (5346 SAYILI KANUN & YEKDEM)
213
A. YEKDEM Destek Mekanizmasına Genel Bakış
213
B. Jeotermal için Fiyat Garantisi ve Yerli Aksam Desteği (1 Temmuz 2021 Sonrası Rejim)
213
C. YEKDEM’den Yararlanma Koşulları ve Başvuru Süreci
214
D. Destek Süresi ve Fiyat Güncelleme Mekanizması
214
VII. JEOTERMAL ISITMA VE SOĞUTMA İÇİN DÜZENLEYİCİ ÇERÇEVE
215
A. Özel Mevzuat, Standartlar veya Kılavuzlar
215
B. Belediyelerin ve Diğer Kurumların Rolü
216
C. Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği Kapsamındaki Hususlar
217
D. Deşarj ve Reenjeksiyon Yükümlülükleri
217
E. Kaynak Koruma Tedbirleri ve İzleme
219
8. Bölüm
İDARE PAYI (5686 SAYILI KANUN)
I. GENEL İLKE
223
II. REENJEKSİYONUN ETKİSİ
223
III. ÖDEME PROSEDÜRLERİ
224
IV. ÖDEMEME DURUMU
225
9. Bölüm
DENETİM VE YAPTIRIMLAR (5686 SAYILI KANUN)
I. DENETİM YETKİSİ VE PROSEDÜRLERİ
227
II. UYUMSUZLUK HALİNDE UYGULANACAK YAPTIRIMLAR
227
10. Bölüm
SAĞLIK VE TERMAL TURİZM AMAÇLI KULLANIM VE
İLGİLİ MEVZUAT
I. SAĞLIK VE TERMAL TURİZM AMAÇLI KULLANIMLAR İÇİN İŞLETME RUHSATI ALINMASI
231
II. SAĞLIK/TERMAL KULLANIMLAR İÇİN 5686 SAYILI KANUN VE YÖNETMELİKTEKİ ÖZEL HÜKÜMLER
232
III. İDARE PAYININ HESAPLANMASI VE ÖDENMESİ
233
IV. SAĞLIK BAKANLIĞI’NIN JEOTERMAL SAĞLIK TESİSLERİ (KAPLICALAR) İÇİN DÜZENLEMELERİ
235
V. ASGARİ TESİS STANDARTLARI (KAPLICALAR YÖNETMELİĞİ)
235
VI. DENETİM VE KONTROL MEKANİZMALARI
236
VII. SUYUN TEDAVİ EDİCİ ÖZELLİKLERİNİN ROLÜ (ENDİKASYON)
237
VIII. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI’NIN TERMAL TURİZM TESİSLERİ İÇİN DÜZENLEMELERİ
238
IX. ASGARİ TESİS NİTELİKLERİ VE İŞLETME KOŞULLARI
238
X. BELİRLENMİŞ TURİZM BÖLGELERİ İÇİN ÖZEL HUSUSLAR
239
XI. DÜZENLEYİCİ KURUMLAR ARASINDA KOORDİNASYON VE YETKİ PAYLAŞIMI
239
XII. REENJEKSİYON YÜKÜMLÜLÜKLERİ VE STANDARTLARI
243
XIII. TEDAVİ EDİCİ ÖZELLİKLERİN BİLİMSEL DEĞERLENDİRMESİ
244
XIV. SAĞLIK VE TERMAL TURİZM İÇİN DEVLET TEŞVİKLERİ
246
A. Genel Yatırım Teşviklerine Genel Bakış
246
B. Kültür ve Turizm Bakanlığı Özel Teşvikleri
246
C. Ticaret Bakanlığı’nın Sağlık Turizmi Özel Teşvikleri (Hizmet İhracatı Destekleri)
246
D. Uluslararası Pazarlamaya Yönelik Mali Destek
247
11. Bölüm
ENDÜSTRİYEL AMAÇLI KULLANIM VE İLGİLİ MEVZUAT
I. ENDÜSTRİYEL JEOTERMAL ENERJİ UYGULAMALARINA VE TÜRKİYE’DEKİ DÜZENLEYİCİ ÇERÇEVEYE GENEL BAKIŞ
251
A. Endüstriyel Jeotermal Kullanımın Tanımlanması
251
B. Temel Mevzuata Genel Bakış
252
C. Mevzuat Yapısı ve Amaçları
252
II. ENDÜSTRİYEL JEOTERMAL KULLANIM İÇİN LİSANSLAMA VE İZİN SÜREÇLERİ
253
A. 5686 Sayılı Kanun Kapsamında Endüstriyel Amaçlı Arama ve İşletme Ruhsatlarının Alınması
253
B. İşletme Ruhsatının Endüstriyel Kullanımlar (Proses Isısı, Kurutma, Kimyasal Çıkarımı vb.) Açısından Kapsamı
254
C. Endüstriyel Uygulamalara Yönelik Spesifik Düzenlemeler, Teknik Standartlar ve Kılavuzlar
255
D. İşletme Ruhsatı Dışında Gerekli Olan Farklı İzin/Onay Süreçleri
256
III. ENDÜSTRİYEL KULLANIMLAR İÇİN İDARE PAYININ HESAPLANMASI VE ÖDENMESİ
257
A. Uygulanabilir Hesaplama Yöntemleri (Gayrisafi Hasılat vs. Ek–15/16 Analizi)
257
C. Ödeme Prosedürleri, Son Tarihler ve Ödememe Durumunda Uygulanacak Yaptırımlar
259
IV. ENDÜSTRİYEL JEOTERMAL TESİSLER İÇİN ÇEVRESEL DÜZENLEYİCİ ÇERÇEVE
262
A. Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Gereklilikleri (Ek–1/Ek–2 Durumu)
262
B. Atık Su ve Akışkan Yönetimi: Deşarj ve Reenjeksiyon Yükümlülükleri
263
C. Emisyon Kontrolü Gereklilikleri
264
D. Endüstriyel Proseslerden Kaynaklanabilecek Ek Çevresel Hususlar
265
V. JEOTERMAL KAYNAKLARDAN KİMYASAL MADDE VE MİNERAL ÇIKARIMININ HUKUKİ REJİMİ
268
A. 5686 Sayılı Kanun ve Maden Kanunu’nun Uygulanabilirliği
268
B. Çıkarma Faaliyetleri İçin Ek İzinler veya Düzenleyici Gereklilikler
269
VI. TÜRKİYE’DE ENDÜSTRİYEL JEOTERMAL KULLANIMIN DURUMU VE POTANSİYELİ
270
A. Mevcut Endüstriyel Uygulama Örnekleri ve Vaka Çalışmaları
270
B. Endüstriyel Jeotermal Gelişim İçin Kullanılmayan Potansiyelin Değerlendirilmesi
271
VII. DEVLET TEŞVİKLERİ VE DESTEK MEKANİZMALARI
272
A. Endüstriyel Jeotermal Projeler İçin Mevcut Mali/Fiskal Teşvikler (YEKDEM Dışında)
272
B. İlgili Teşvikler İçin Uygunluk ve Başvuru Süreçleri
274
VIII. SONUÇ VE TEMEL HUSUSLAR
277
A. Bulguların Sentezi
277
B. Kritik Uyum Noktaları
278
C. Fırsatlar ve Zorluklar
278
IX. MEVZUATA AYKIRILIK DURUMUNDA UYGULANACAK İDARİ YAPTIRIMLAR
279
A. 5686 Sayılı Kanun Kapsamında Uygulanacak Yaptırımlar (Madde 11)
279
1. Proje ve Rapor Yükümlülüklerine Aykırılık
280
2. Kaynak Koruma ve Çevre Yükümlülüklerine Aykırılık
280
3. Denetim ve Bilgi Verme Yükümlülüğüne Aykırılık
280
4. Mali Yükümlülüklere Aykırılık
280
5. Teminat İradı
280
6. Ruhsat İptali
281
B. 2872 Sayılı Çevre Kanunu Kapsamında Uygulanacak Yaptırımlar (Madde 20)
281
1. ÇED Sürecine Uymama
281
2. Su Kirliliği
281
3. Hava Kirliliği
281
4. Toprak Kirliliği
282
5. Atık Yönetimi
282
6. Faaliyetin Durdurulması
282
C. Sağlık Mevzuatı Kapsamında Uygulanacak Yaptırımlar (DMS Yönetmeliği, 5996, 1593, 4703 sk.)
282
1. 5996 Sayılı Kanun Yaptırımları
282
2. Yaptırımların Uygulanmasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
283
D. İdare Yaptırımların Yargısal Denetimi ve Emsal Kararlar
284
1. Dava Açma Süresi ve Yetkili Mahkeme
284
2. İdari Yargının Denetim Kapsamı
284
3. Emsal Yargı Kararları ve Yorumları
285
4. Jeotermal Kaynaklar İlgili Faaliyetlerde İdari Yargı Yolu ve İhtilafların Çözümü
288
E. İdari Yargı Denetiminin Hukuki Çerçevesi
289
1. İdari Yargının Genel İlkeleri: Hukuka Uygunluk Denetimi
290
2. İdari İşlemin Unsurları ve Yargısal Denetimi
291
3. İlkelerin Sektörel Uygulaması
292
F. Jeotermal ve Uyuşmazlıklarında İdari Dava Türleri
293
1. Genel Bakış
293
2. Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Kararlarına Karşı Davalar
293
3. Ruhsat ve İzin İşlemlerine İlişkin Davalar
294
4. İdari Yaptırım Kararlarına Karşı Davalar
295
a. İdari Para Cezaları
295
b. Faaliyet Durdurma
296
c. Ruhsat İptali
296
5. Kaynak Koruma Alanı ve Komşu Haklara İlişkin Uyuşmazlıklar
296
a. Kaynak Koruma Alanı Kararlarına İtirazlar
296
b. Komşu Ruhsatlar Arası Etkileşim İddiaları
297
6. Diğer Yaygın Uyuşmazlıklar
297
a. Arazi Kullanımı ve İmar Uyuşmazlıkları
297
b. Diğer Yatırımlarla Çakışma
298
X. İDARİ YARGILAMA USULÜ (İYUK)
298
A. Görevli ve Yetkili Mahkemeler
299
B. Dava Açma Süreleri ve Şekli
299
C. Yürütmenin Durdurulması (YD)
300
D. Delil Toplama ve İspat
301
E. Karar Türleri ve Kanun Yolları
301
F. İdari İşlemlerin İptal Sebepleri ve Sektörel Örnekler
302
1. Genel İptal Sebepleri
302
2. Takdir Yetkisinin Sınırları ve Kötüye Kullanılması
303
3. Mevzuata Aykırılık
304
G. Teknik Uyuşmazlıklarda Bilirkişi İncelemesinin Rolü
306
1. Bilirkişiliğin Önemi ve Gerekliliği
306
2. Mahkemelerin Bilirkişi Raporlarına Yaklaşımı
307
3. Bilirkişi Raporlarının Karara Etkisi
308
4. Emsal Yargı Kararları Analizi
309
H. Hukuk Muhakemeleri Kanunu Madde 293 Kapsamında Uzman Görüşü
316
1. HMK Madde 293’ün Metni ve Kapsamı
317
2. Tarafların Uzman Görüşü Alma Hakkı ve Amacı
317
3. Uzman Görüşünün Mahkemeye Sunulması
318
4. Mahkemenin Uzman Görüşünü Değerlendirmesi ve Uzmanı Dinlemesi
318
I. Uzman Görüşü (HMK 293) ile Bilirkişi Raporu (HMK 266 vd.) Arasındaki Farklar
319
1. Görevlendirme ve Tarafsızlık
320
2. Konu Kapsamı (Hukuki Konular Dahil)
320
3. Delil Niteliği ve Mahkemenin Takdiri
321
J. Uzman Görüşünün Medeni Usul Hukukundaki Yeri ve Önemi
322
1. İşlevi ve Uygulamadaki Rolü
322
2. Hukuki Dinlenilme Hakkı ve Adil Yargılanma İlkesi ile İlişkisi
322
3. Akademik Tartışmalar ve Sınırlılıklar
323
K. Yargıtay Kararlarında Uzman Görüşü (Hmk 293)
324
1. Uzman Görüşünün Değerlendirilmesi ve Dikkate Alınması Gerekliliği
324
2. Bilirkişi Raporu ile Çelişki Halinde İzlenen Usul
324
3. Emsal Karar Özetleri ve Analizi
325
4. Uzman Mütalaasının Davacıya (veya Davalıya) Faydaları
328
5. Uzman Mütalaasının Hukuka ve Yargılamaya Yardımı
328
12. Bölüm
ALTERNATİF UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM YOLLARI
I. GENEL ÇERÇEVE
331
A. İdari Uyuşmazlıklarda ((Alternative Dispute Resolution / Alternatif Uyuşmazlık Çözümü)
331
B. Vergi ve Gümrük Uzlaşması
332
C. Kamulaştırmada Satın Alma ve Uzlaşma
332
D. Sektördeki Uygulanabilirlik ve Mevcut Durum
332
E. Uygulanamayacak Alanlar
332
13. Bölüm
ULUSLARARASI HUKUKTA JEOTERMAL KAYNAKLAR
I. SINIRAŞAN JEOTERMAL KAYNAKLAR VE YÖNETİMİ
335
A. Uygulanabilir Uluslararası Hukuk İlkeleri ve İlgili Metinler
335
1. Doğal Kaynaklar Üzerinde Kalıcı Egemenlik
335
2. Hakça ve Makul Kullanım (Equitable and Reasonable Utilization)
335
3. Önemli Zarar Vermeme Yükümlülüğü (Obligation Not to Cause Significant Harm)
336
4. İşbirliği, Bilgi Değişimi ve Ön Bildirim Yükümlülükleri
336
II. İLGİLİ ULUSLARARASI HUKUK METİNLERİ
336
III. YÖNETİM MODELLERİ VE İŞBİRLİĞİ YAKLAŞIMLARI
337
IV. HUKUKİ, TEKNİK VE PRATİK ZORLUKLAR
337
V. UYGULAMA ÖRNEKLERİ VE POTANSİYEL ALANLAR
339
VI. SONUÇ VE GELECEĞE BAKIŞ
339
14. Bölüm
YABANCI ÜLKELERDEKİ JEOTERMAL KAYNAKLAR MEVZUATI VE UYGULAMALARI (ÜLKE BAZINDA İNCELEMELER)
I. İZLANDA (JEOTERMAL ENERJİ LİDERİ)
341
II. İTALYA
342
III. YENİ ZELANDA
343
IV. AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ (KALİFORNİYA ÖRNEĞİ – KARMAŞIK YAPI)
344
V. JAPONYA (ONSEN KÜLTÜRÜ VE ENERJİ ARAYIŞI)
344
VI. FRANSA
345
VII. MACARİSTAN (TERMAL SULAR VE BALNEOLOJİ)
346
VIII. KENYA (DEVLET ÖNCÜLÜĞÜNDE HIZLI GELİŞİM)
346
IX. MOZAMBİK (GELİŞMEKTE OLAN POTANSİYEL)
347
X. GÜNEY AFRİKA CUMHURİYETİ (SINIRLI YÜKSEK ENTALPİ, TERMAL POTANSİYEL)
348
XI. ÇİN
348
15. Bölüm
GÜNCEL HUKUKİ VE POLİTİK TARTIŞMALAR
I. TÜRKİYE’DE JEOTERMAL RUHSAT İHALELERİNDE ŞEFFAFLIK VE REKABET SORUNLARI
353
A. Yasal Çerçeve ve Uygulayıcı Kurumlar
353
B. Şeffaflık Sorunları
354
C. Rekabet Sorunları
354
D. Vaka Çalışmaları
355
E. Çevresel Etkilerin Azaltılması ve Yönetimi
356
F. Sürdürülebilir Rezervuar Yönetimi
357
G. Düzenleyici Çerçeveler ve Politikalar
359
H. Sonuç ve Değerlendirme
361
16. Bölüm
YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI DESTEKLEME MEKANİZMASI (YEKDEM)
I. GENEL İŞLEYİŞ
365
A. Jeotermal İçin Fiyatlar ve Süreler
365
B. YEKDEM’e Başvuru ve Katılım Koşulları
366
C. Diğer Destekler ve İzin Süreçleri
366
1. Arama ve Sondaj Desteği
366
2. İzin Süreçleri ve “Süper İzin” Mekanizması
367
3. Arazi Kullanımı ve Diğer İndirimler
367
4. İdare Payı Düzenlemesi
367
D. Teşvik Mekanizmalarının Etkinliği ve Zorlukların Analizi
369
E. YEKDEM ve Finansal Teşviklerin İyileştirilmesi
375
Kaynakça
379
Kavram Dizini
385
Ömer GÜNAY ( Avukat- Maden Mühendisi )
İÇİNDEKİLER
Önsöz
5
1. Bölüm
JEOTERMAL KAYNAKLARA GİRİŞ
I. GİRİŞ: DOĞAL KAYNAKLARIN HUKUKİ REJİMİ VE ÖNEMİ
19
A. Doğal Kaynakların Sınıflandırılması ve Hukuki Açıdan Önemi
20
B. Doğal Kaynakların Çok Boyutlu Önemi
21
1. Ekonomik Önem ve Stratejik Değer
22
2. Ekolojik İşlev ve Ekosistem Hizmetleri
22
3. Sosyal Refah ve Kültürel Miras
22
4. Nesiller Arası Adalet ve Sürdürülebilirlik Sorumluluğu
23
C. Doğal Kaynakların Yönetiminde Karşılaşılan Temel Sorunlar
23
1. Kaynakların Hızla Tükenmesi ve Aşırı Tüketim
23
2. Çevresel Tahribat ve Kirlilik
23
3. Biyolojik Çeşitlilik Kaybı ve Ekosistem Bütünlüğünün Bozulması
24
4. İklim Değişikliği ile Geri Besleme Döngüsü
24
II. DOĞAL KAYNAKLAR HUKUKU VE JEOTERMAL KAYNAKLARIN BU HUKUK SİSTEMİNDEKİ YERİ
24
A. Tanımı, Kapsamı ve Hukuki Niteliği
24
B. Doğal Kaynaklar Hukukunun Temel İlkeleri ve Jeotermal Kaynaklar Açısından Yansımaları
25
C. Türkiye’deki Hukuki Çerçeve: Genel Kanunlardan Özel Kanuna Geçiş
26
D. Düzenleyici Araçlar ve Sorumluluk
26
III. TANIMLAR
27
A. Türkiye’de Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın Jeotermal Kaynaklardaki Rolü
28
B. MTA’nın Jeotermal Kaynaklar ve Enerji Konusundaki Rolü ve Görevleri
30
C. MAPEG: Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğünün Jeotermal Kaynaklar ve Enerji Konusundaki Rolü ve Görevleri
33
D. İdare: Büyükşehirlerde Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıklarını, büyükşehir belediyesi bulunmayan illerde ise il özel idarelerinin Jeotermal Kaynaklar ve Enerji Konusundaki Rolü ve Görevleri
34
1. İl Özel İdareleri (Büyükşehir Olmayan İllerdeki “İdare”)
34
2. Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıkları (YİKOB– Büyükşehirlerdeki “İdare”)
35
E. Kaynak
36
1. Kanundaki “Kaynak” Tanımı ve Anlamı
36
2. Uluslararası Anlamı ve Yaklaşım
36
3. Türkiye’de Jeotermal Kaynak Anlayışının Gelişimi
37
4. Teknik Tanım ile Hukuki Tanım Arasındaki Fark
37
F. Jeotermal Kaynak
39
G. Jeotermal alan
43
H. Jeotermal Sistem
46
I. “Kaynak” ve “Alan” İlişkisi
47
J. Sondaj
48
K. Akışkan
49
L. Kaptaj
49
M. Koruma Alanı
50
N. Bloke Alan
51
O. Enjeksiyon
53
P. Reenjeksiyon
56
R. Deşarj
61
S. Test
68
T. Emniyetli Verim
73
IV. JEOTERMAL ENERJİNİN FİZİKSEL OLUŞUM SÜRECİ VE JEOTERMAL ENERJİ TÜRLERİ
85
A. Sıcaklığa Göre Sınıflandırma
86
B. Akışkanın Fiziksel Haline (Entalpi) Göre Sınıflandırma
86
C. Jeolojik Ortama ve Kaynak Tipine Göre Sınıflandırma
87
D. Kullanım Yöntemine Göre Sınıflandırma
88
V. JEOTERMAL KAYNAKLARIN ÖNEMİ
89
A. Enerji Açısından Önemi
89
B. Ekonomi Açısından Önemi
90
C. Çevresel ve Ekonomik Avantajlar
90
2. Bölüm
HUKUKİ ÇERÇEVENİN TEMEL KAVRAMLARI VE İLKELERİ
I. TÜRKİYE’DE JEOTERMAL KAYNAKLARIN HUKUKİ NİTELİĞİ
93
II. KAMU YARARI VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK İLKELERİ
94
III. ÇEVRESEL ETKİ VE KORUMA İLKELER
95
A. Jeotermal Reenjeksiyon Konusundaki Temel Akademik Bilgiler
98
B. Rezervuar Basıncının Korunması ve Üretimin Sürdürülebilirliği
98
C. Atık Akışkanların Çevreye Duyarlı Bertarafı
98
D. Reenjeksiyonun Ekonomik Boyutu
100
E. Emisyon Kontrolü
100
IV. KAYNAKLARIN ENTEGRE YÖNETİMİ İLKESİ
104
A. Kaynağın Bütüncül Olarak Değerlendirilmesi ve Tanımlanması
104
B. Optimal, Çok Amaçlı ve Basamaklı (Kaskad) Kullanım Prensibi
104
C. Kaynakların Sürdürülebilir Yönetimi ve Rezervuar Bütünlüğünün Korunması
104
D. Çevresel Etkilerin Önlenmesi veya Asgariye İndirilmesi ve Çevre Mevzuatına Uyum
105
E. Paydaşlar Arası Koordinasyon, Menfaat Dengesi ve Müdahalenin Önlenmesi
105
F. Hukuki Dayanak
105
V. ULUSLARARASI HUKUKTA JEOTERMAL KAYNAKLARA İLİŞKİN TEMEL İLKELER
105
A. Ülkesel egemenlik (territorial sovereignty)
106
B. Sınıraşan Önemli Zarar Vermeme Yükümlülüğü
106
C. İşbirliği Yapma Yükümlülüğü (Duty to Cooperate)
106
3. Bölüm
TÜRKİYE’DEKİ MEVZUAT: JEOTERMAL KAYNAKLAR KANUNU VE
İLGİLİ DÜZENLEMELER
I. TEMEL İLKELER
109
II. İLGİLİ DÜZENLEMELER
110
III. JEOTERMAL KAYNAKLAR KANUNU’NUN TARİHSEL GELİŞİMİ VE AMAÇLARI
110
4. Bölüm
JEOTERMAL KAYNAK ARAMA VE İŞLETME RUHSATLARI
I. RUHSAT TÜRLERİ VE KAPSAMLARI
119
A. Arama Ruhsatı
119
B. İşletme Ruhsatı
120
C. Diğer İzinler / Haklar
121
D. Uluslararası Karşılıklar
122
E. Ruhsat Başvuru Süreci ve Gerekli Belgeler
122
F. Ruhsat Değerlendirme Kriterleri ve İhale Süreci
125
G. Ruhsat Sahiplerinin Hak ve Yükümlülükleri
128
H. Ruhsat Süreleri, Devri ve İptali
132
I. Ruhsatların devrinin eleştirisi
134
5. Bölüm
TÜRKİYE’DE JEOTERMAL KAYNAKLARIN ARANMASI VE
İŞLETİLMESİNE İLİŞKİN İZİN SÜREÇLERİ
I. TEMEL İLKELER
137
II. RUHSAT ÇERÇEVESİ
138
III. DİĞER ZORUNLU İZİNLER (PARALEL VEYA SONRAKİ SÜREÇLER)
142
IV. YETKİLİ KURUMLAR VE GÖREV DAĞILIMI
148
A. İdare (YİKOB/İl Özel İdaresi)
148
B. MAPEG (Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü)
148
C. MTA (Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü)
148
D. ÇŞİDB (Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı)
149
E. EPDK (Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu)
149
F. Diğer İlgili Kurumlar
149
V. HUKUKİ UYUŞMAZLIKLAR VE YARGI KARARLARI
150
A. Sık Karşılaşılan Uyuşmazlık Alanları
150
1. Ruhsat Hukuku
150
2. İdare Payı Uyuşmazlıkları
151
3. ÇED Süreçleri ve Kararlarına İtirazlar
152
4. Kamulaştırma Uyuşmazlıkları
152
5. Reenjeksiyon ve Çevresel Etkileri ile İlgili Uyuşmazlıklar
152
6. Özel Hukuk Uyuşmazlıkları
153
7. Önemli Yargı Kararlarının Analizi
153
8. İzin Değerlendirme Kriterleri
155
9. İdari İzinlerin Verilmesinde Takdir Yetkisinin Görünümleri
156
10. Türkiye’de Jeotermal Kaynak Ruhsat ve İzin Süreçlerinde İdarenin Takdir Yetkisi: 5686 Sayılı Kanun Kapsamında Bir İnceleme ve Madencilik Rejimi ile Karşılaştırma
159
11. Kaynak Ruhsatlandırmasında İdari Takdir Yetkisi
160
12. 5686 Sayılı Kanun Kapsamında Jeotermal Ruhsat ve İzin Rejimi
161
B. ÇED (Çevresel Etki Değerlendirmesi)
163
1. ÇED Sürecinin Genel Aşamaları
163
2. ÇED Raporu / PTD Hazırlanması ve Sunulması
164
3. ÇED’in Jeotermal Projelerine Uygulanabilirliği
165
4. Temel Çevre Mevzuatı ile Entegrasyon
168
5. Çevresel Etkiler ve Azaltma Önlemleri (Akademik ve Teknik Bulgular Işığında)
171
6. Yargısal Denetim: Danıştay Emsal Kararlarının Analizi
177
7. Halkın Katılımının Rolü
181
8. Uygulamadaki Durum
182
9. Değerlendirmeler ve Çıkarımlar
182
10. Hukuki Sentez ve Sonuç
183
14. Diğer Kritik İzinlerdeki Takdir Yetkisi
193
15. Jeotermal ve Madencilik Rejimlerinin Karşılaştırılması ve Sonuç
194
C. İzin Sahiplerinin Hak ve Yükümlülükleri
198
1. “İzin” Kavramının Analizi
198
2. Karşılaştırma: 5686 Sayılı Kanun Kapsamında Ruhsat ve İzin
199
3. Karşılaştırmalı Analiz: “Ruhsat Sahibi” ve “İzin Sahibi”
201
4. Yaşam Döngüsü Yönetimi: Süre, Yenileme, Devir, İptal
202
6. Bölüm
DENETİM VE YAPTIRIMLAR
I. DENETİM VE USULLERİ
205
II. UYUMSUZLUK HALİNDE UYGULANACAK YAPTIRIMLAR
205
7. Bölüm
JEOTERMAL KAYNAKLARIN KULLANIM ALANLARI VE
DÜZENLEMELERİ
I. TEMEL ÇERÇEVE
209
II. ÖNLİSANS SÜRECİ VE GEREKLİLİKLERİ
209
III. ÜRETİM LİSANSI SÜRECİ VE GEREKLİLİKLERİ
210
IV. İŞLETME RUHSATI (5686) VE ÜRETİM LİSANSI (6446) İLİŞKİSİ VE KOORDİNASYON
210
V. “ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİNE YÖNELİK JEOTERMAL KAYNAK ALANLARININ KULLANIMINA DAİR YÖNETMELİK”
211
VI. YENİLENEBİLİR ENERJİ TEŞVİKLERİ (5346 SAYILI KANUN & YEKDEM)
213
A. YEKDEM Destek Mekanizmasına Genel Bakış
213
B. Jeotermal için Fiyat Garantisi ve Yerli Aksam Desteği (1 Temmuz 2021 Sonrası Rejim)
213
C. YEKDEM’den Yararlanma Koşulları ve Başvuru Süreci
214
D. Destek Süresi ve Fiyat Güncelleme Mekanizması
214
VII. JEOTERMAL ISITMA VE SOĞUTMA İÇİN DÜZENLEYİCİ ÇERÇEVE
215
A. Özel Mevzuat, Standartlar veya Kılavuzlar
215
B. Belediyelerin ve Diğer Kurumların Rolü
216
C. Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği Kapsamındaki Hususlar
217
D. Deşarj ve Reenjeksiyon Yükümlülükleri
217
E. Kaynak Koruma Tedbirleri ve İzleme
219
8. Bölüm
İDARE PAYI (5686 SAYILI KANUN)
I. GENEL İLKE
223
II. REENJEKSİYONUN ETKİSİ
223
III. ÖDEME PROSEDÜRLERİ
224
IV. ÖDEMEME DURUMU
225
9. Bölüm
DENETİM VE YAPTIRIMLAR (5686 SAYILI KANUN)
I. DENETİM YETKİSİ VE PROSEDÜRLERİ
227
II. UYUMSUZLUK HALİNDE UYGULANACAK YAPTIRIMLAR
227
10. Bölüm
SAĞLIK VE TERMAL TURİZM AMAÇLI KULLANIM VE
İLGİLİ MEVZUAT
I. SAĞLIK VE TERMAL TURİZM AMAÇLI KULLANIMLAR İÇİN İŞLETME RUHSATI ALINMASI
231
II. SAĞLIK/TERMAL KULLANIMLAR İÇİN 5686 SAYILI KANUN VE YÖNETMELİKTEKİ ÖZEL HÜKÜMLER
232
III. İDARE PAYININ HESAPLANMASI VE ÖDENMESİ
233
IV. SAĞLIK BAKANLIĞI’NIN JEOTERMAL SAĞLIK TESİSLERİ (KAPLICALAR) İÇİN DÜZENLEMELERİ
235
V. ASGARİ TESİS STANDARTLARI (KAPLICALAR YÖNETMELİĞİ)
235
VI. DENETİM VE KONTROL MEKANİZMALARI
236
VII. SUYUN TEDAVİ EDİCİ ÖZELLİKLERİNİN ROLÜ (ENDİKASYON)
237
VIII. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI’NIN TERMAL TURİZM TESİSLERİ İÇİN DÜZENLEMELERİ
238
IX. ASGARİ TESİS NİTELİKLERİ VE İŞLETME KOŞULLARI
238
X. BELİRLENMİŞ TURİZM BÖLGELERİ İÇİN ÖZEL HUSUSLAR
239
XI. DÜZENLEYİCİ KURUMLAR ARASINDA KOORDİNASYON VE YETKİ PAYLAŞIMI
239
XII. REENJEKSİYON YÜKÜMLÜLÜKLERİ VE STANDARTLARI
243
XIII. TEDAVİ EDİCİ ÖZELLİKLERİN BİLİMSEL DEĞERLENDİRMESİ
244
XIV. SAĞLIK VE TERMAL TURİZM İÇİN DEVLET TEŞVİKLERİ
246
A. Genel Yatırım Teşviklerine Genel Bakış
246
B. Kültür ve Turizm Bakanlığı Özel Teşvikleri
246
C. Ticaret Bakanlığı’nın Sağlık Turizmi Özel Teşvikleri (Hizmet İhracatı Destekleri)
246
D. Uluslararası Pazarlamaya Yönelik Mali Destek
247
11. Bölüm
ENDÜSTRİYEL AMAÇLI KULLANIM VE İLGİLİ MEVZUAT
I. ENDÜSTRİYEL JEOTERMAL ENERJİ UYGULAMALARINA VE TÜRKİYE’DEKİ DÜZENLEYİCİ ÇERÇEVEYE GENEL BAKIŞ
251
A. Endüstriyel Jeotermal Kullanımın Tanımlanması
251
B. Temel Mevzuata Genel Bakış
252
C. Mevzuat Yapısı ve Amaçları
252
II. ENDÜSTRİYEL JEOTERMAL KULLANIM İÇİN LİSANSLAMA VE İZİN SÜREÇLERİ
253
A. 5686 Sayılı Kanun Kapsamında Endüstriyel Amaçlı Arama ve İşletme Ruhsatlarının Alınması
253
B. İşletme Ruhsatının Endüstriyel Kullanımlar (Proses Isısı, Kurutma, Kimyasal Çıkarımı vb.) Açısından Kapsamı
254
C. Endüstriyel Uygulamalara Yönelik Spesifik Düzenlemeler, Teknik Standartlar ve Kılavuzlar
255
D. İşletme Ruhsatı Dışında Gerekli Olan Farklı İzin/Onay Süreçleri
256
III. ENDÜSTRİYEL KULLANIMLAR İÇİN İDARE PAYININ HESAPLANMASI VE ÖDENMESİ
257
A. Uygulanabilir Hesaplama Yöntemleri (Gayrisafi Hasılat vs. Ek–15/16 Analizi)
257
C. Ödeme Prosedürleri, Son Tarihler ve Ödememe Durumunda Uygulanacak Yaptırımlar
259
IV. ENDÜSTRİYEL JEOTERMAL TESİSLER İÇİN ÇEVRESEL DÜZENLEYİCİ ÇERÇEVE
262
A. Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Gereklilikleri (Ek–1/Ek–2 Durumu)
262
B. Atık Su ve Akışkan Yönetimi: Deşarj ve Reenjeksiyon Yükümlülükleri
263
C. Emisyon Kontrolü Gereklilikleri
264
D. Endüstriyel Proseslerden Kaynaklanabilecek Ek Çevresel Hususlar
265
V. JEOTERMAL KAYNAKLARDAN KİMYASAL MADDE VE MİNERAL ÇIKARIMININ HUKUKİ REJİMİ
268
A. 5686 Sayılı Kanun ve Maden Kanunu’nun Uygulanabilirliği
268
B. Çıkarma Faaliyetleri İçin Ek İzinler veya Düzenleyici Gereklilikler
269
VI. TÜRKİYE’DE ENDÜSTRİYEL JEOTERMAL KULLANIMIN DURUMU VE POTANSİYELİ
270
A. Mevcut Endüstriyel Uygulama Örnekleri ve Vaka Çalışmaları
270
B. Endüstriyel Jeotermal Gelişim İçin Kullanılmayan Potansiyelin Değerlendirilmesi
271
VII. DEVLET TEŞVİKLERİ VE DESTEK MEKANİZMALARI
272
A. Endüstriyel Jeotermal Projeler İçin Mevcut Mali/Fiskal Teşvikler (YEKDEM Dışında)
272
B. İlgili Teşvikler İçin Uygunluk ve Başvuru Süreçleri
274
VIII. SONUÇ VE TEMEL HUSUSLAR
277
A. Bulguların Sentezi
277
B. Kritik Uyum Noktaları
278
C. Fırsatlar ve Zorluklar
278
IX. MEVZUATA AYKIRILIK DURUMUNDA UYGULANACAK İDARİ YAPTIRIMLAR
279
A. 5686 Sayılı Kanun Kapsamında Uygulanacak Yaptırımlar (Madde 11)
279
1. Proje ve Rapor Yükümlülüklerine Aykırılık
280
2. Kaynak Koruma ve Çevre Yükümlülüklerine Aykırılık
280
3. Denetim ve Bilgi Verme Yükümlülüğüne Aykırılık
280
4. Mali Yükümlülüklere Aykırılık
280
5. Teminat İradı
280
6. Ruhsat İptali
281
B. 2872 Sayılı Çevre Kanunu Kapsamında Uygulanacak Yaptırımlar (Madde 20)
281
1. ÇED Sürecine Uymama
281
2. Su Kirliliği
281
3. Hava Kirliliği
281
4. Toprak Kirliliği
282
5. Atık Yönetimi
282
6. Faaliyetin Durdurulması
282
C. Sağlık Mevzuatı Kapsamında Uygulanacak Yaptırımlar (DMS Yönetmeliği, 5996, 1593, 4703 sk.)
282
1. 5996 Sayılı Kanun Yaptırımları
282
2. Yaptırımların Uygulanmasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
283
D. İdare Yaptırımların Yargısal Denetimi ve Emsal Kararlar
284
1. Dava Açma Süresi ve Yetkili Mahkeme
284
2. İdari Yargının Denetim Kapsamı
284
3. Emsal Yargı Kararları ve Yorumları
285
4. Jeotermal Kaynaklar İlgili Faaliyetlerde İdari Yargı Yolu ve İhtilafların Çözümü
288
E. İdari Yargı Denetiminin Hukuki Çerçevesi
289
1. İdari Yargının Genel İlkeleri: Hukuka Uygunluk Denetimi
290
2. İdari İşlemin Unsurları ve Yargısal Denetimi
291
3. İlkelerin Sektörel Uygulaması
292
F. Jeotermal ve Uyuşmazlıklarında İdari Dava Türleri
293
1. Genel Bakış
293
2. Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Kararlarına Karşı Davalar
293
3. Ruhsat ve İzin İşlemlerine İlişkin Davalar
294
4. İdari Yaptırım Kararlarına Karşı Davalar
295
a. İdari Para Cezaları
295
b. Faaliyet Durdurma
296
c. Ruhsat İptali
296
5. Kaynak Koruma Alanı ve Komşu Haklara İlişkin Uyuşmazlıklar
296
a. Kaynak Koruma Alanı Kararlarına İtirazlar
296
b. Komşu Ruhsatlar Arası Etkileşim İddiaları
297
6. Diğer Yaygın Uyuşmazlıklar
297
a. Arazi Kullanımı ve İmar Uyuşmazlıkları
297
b. Diğer Yatırımlarla Çakışma
298
X. İDARİ YARGILAMA USULÜ (İYUK)
298
A. Görevli ve Yetkili Mahkemeler
299
B. Dava Açma Süreleri ve Şekli
299
C. Yürütmenin Durdurulması (YD)
300
D. Delil Toplama ve İspat
301
E. Karar Türleri ve Kanun Yolları
301
F. İdari İşlemlerin İptal Sebepleri ve Sektörel Örnekler
302
1. Genel İptal Sebepleri
302
2. Takdir Yetkisinin Sınırları ve Kötüye Kullanılması
303
3. Mevzuata Aykırılık
304
G. Teknik Uyuşmazlıklarda Bilirkişi İncelemesinin Rolü
306
1. Bilirkişiliğin Önemi ve Gerekliliği
306
2. Mahkemelerin Bilirkişi Raporlarına Yaklaşımı
307
3. Bilirkişi Raporlarının Karara Etkisi
308
4. Emsal Yargı Kararları Analizi
309
H. Hukuk Muhakemeleri Kanunu Madde 293 Kapsamında Uzman Görüşü
316
1. HMK Madde 293’ün Metni ve Kapsamı
317
2. Tarafların Uzman Görüşü Alma Hakkı ve Amacı
317
3. Uzman Görüşünün Mahkemeye Sunulması
318
4. Mahkemenin Uzman Görüşünü Değerlendirmesi ve Uzmanı Dinlemesi
318
I. Uzman Görüşü (HMK 293) ile Bilirkişi Raporu (HMK 266 vd.) Arasındaki Farklar
319
1. Görevlendirme ve Tarafsızlık
320
2. Konu Kapsamı (Hukuki Konular Dahil)
320
3. Delil Niteliği ve Mahkemenin Takdiri
321
J. Uzman Görüşünün Medeni Usul Hukukundaki Yeri ve Önemi
322
1. İşlevi ve Uygulamadaki Rolü
322
2. Hukuki Dinlenilme Hakkı ve Adil Yargılanma İlkesi ile İlişkisi
322
3. Akademik Tartışmalar ve Sınırlılıklar
323
K. Yargıtay Kararlarında Uzman Görüşü (Hmk 293)
324
1. Uzman Görüşünün Değerlendirilmesi ve Dikkate Alınması Gerekliliği
324
2. Bilirkişi Raporu ile Çelişki Halinde İzlenen Usul
324
3. Emsal Karar Özetleri ve Analizi
325
4. Uzman Mütalaasının Davacıya (veya Davalıya) Faydaları
328
5. Uzman Mütalaasının Hukuka ve Yargılamaya Yardımı
328
12. Bölüm
ALTERNATİF UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM YOLLARI
I. GENEL ÇERÇEVE
331
A. İdari Uyuşmazlıklarda ((Alternative Dispute Resolution / Alternatif Uyuşmazlık Çözümü)
331
B. Vergi ve Gümrük Uzlaşması
332
C. Kamulaştırmada Satın Alma ve Uzlaşma
332
D. Sektördeki Uygulanabilirlik ve Mevcut Durum
332
E. Uygulanamayacak Alanlar
332
13. Bölüm
ULUSLARARASI HUKUKTA JEOTERMAL KAYNAKLAR
I. SINIRAŞAN JEOTERMAL KAYNAKLAR VE YÖNETİMİ
335
A. Uygulanabilir Uluslararası Hukuk İlkeleri ve İlgili Metinler
335
1. Doğal Kaynaklar Üzerinde Kalıcı Egemenlik
335
2. Hakça ve Makul Kullanım (Equitable and Reasonable Utilization)
335
3. Önemli Zarar Vermeme Yükümlülüğü (Obligation Not to Cause Significant Harm)
336
4. İşbirliği, Bilgi Değişimi ve Ön Bildirim Yükümlülükleri
336
II. İLGİLİ ULUSLARARASI HUKUK METİNLERİ
336
III. YÖNETİM MODELLERİ VE İŞBİRLİĞİ YAKLAŞIMLARI
337
IV. HUKUKİ, TEKNİK VE PRATİK ZORLUKLAR
337
V. UYGULAMA ÖRNEKLERİ VE POTANSİYEL ALANLAR
339
VI. SONUÇ VE GELECEĞE BAKIŞ
339
14. Bölüm
YABANCI ÜLKELERDEKİ JEOTERMAL KAYNAKLAR MEVZUATI VE UYGULAMALARI (ÜLKE BAZINDA İNCELEMELER)
I. İZLANDA (JEOTERMAL ENERJİ LİDERİ)
341
II. İTALYA
342
III. YENİ ZELANDA
343
IV. AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ (KALİFORNİYA ÖRNEĞİ – KARMAŞIK YAPI)
344
V. JAPONYA (ONSEN KÜLTÜRÜ VE ENERJİ ARAYIŞI)
344
VI. FRANSA
345
VII. MACARİSTAN (TERMAL SULAR VE BALNEOLOJİ)
346
VIII. KENYA (DEVLET ÖNCÜLÜĞÜNDE HIZLI GELİŞİM)
346
IX. MOZAMBİK (GELİŞMEKTE OLAN POTANSİYEL)
347
X. GÜNEY AFRİKA CUMHURİYETİ (SINIRLI YÜKSEK ENTALPİ, TERMAL POTANSİYEL)
348
XI. ÇİN
348
15. Bölüm
GÜNCEL HUKUKİ VE POLİTİK TARTIŞMALAR
I. TÜRKİYE’DE JEOTERMAL RUHSAT İHALELERİNDE ŞEFFAFLIK VE REKABET SORUNLARI
353
A. Yasal Çerçeve ve Uygulayıcı Kurumlar
353
B. Şeffaflık Sorunları
354
C. Rekabet Sorunları
354
D. Vaka Çalışmaları
355
E. Çevresel Etkilerin Azaltılması ve Yönetimi
356
F. Sürdürülebilir Rezervuar Yönetimi
357
G. Düzenleyici Çerçeveler ve Politikalar
359
H. Sonuç ve Değerlendirme
361
16. Bölüm
YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI DESTEKLEME MEKANİZMASI (YEKDEM)
I. GENEL İŞLEYİŞ
365
A. Jeotermal İçin Fiyatlar ve Süreler
365
B. YEKDEM’e Başvuru ve Katılım Koşulları
366
C. Diğer Destekler ve İzin Süreçleri
366
1. Arama ve Sondaj Desteği
366
2. İzin Süreçleri ve “Süper İzin” Mekanizması
367
3. Arazi Kullanımı ve Diğer İndirimler
367
4. İdare Payı Düzenlemesi
367
D. Teşvik Mekanizmalarının Etkinliği ve Zorlukların Analizi
369
E. YEKDEM ve Finansal Teşviklerin İyileştirilmesi
375
Kaynakça
379
Kavram Dizini
385
Yorum yaz
Bu kitaba henüz yorum yapılmamış.
Bonus Card ( Garanti - Teb - Denizbank - Şekerbank vb. )
| Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
|---|---|---|
| Tek Çekim | 760,00 | 760,00 |
Cardfinans ( Finansbank )
| Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
|---|---|---|
| Tek Çekim | 760,00 | 760,00 |
Maximum Card ( İş Bankası - Ziraat Bankası )
| Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
|---|---|---|
| Tek Çekim | 760,00 | 760,00 |
Worldcard ( YKB - Vakıfbank - Anadolubank - Albaraka )
| Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
|---|---|---|
| Tek Çekim | 760,00 | 760,00 |
Diğer Kartlar
| Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
|---|---|---|
| Tek Çekim | 760,00 | 760,00 |
-
-
Yeni
Satışta değil
